Alþýðublaðið - 06.03.1992, Blaðsíða 7

Föstudaqur6. mars 1992
7
Viðtal við Jón Baidur Lorange, kerfisfræðing og formann
verkalýðs- og stjórnmálanefndar SUJ.
Situr einnig í verkalýðs- og stjórnmálanefnd Alþýðuflokksins
tUhfíOttlt
Jóhanna Siguróardóttir
hefur unniö stærstu sigra
Alþýðufiokksins
Verkalýðs- og stjórnmálanefnd SUJ hefur ekki setið
auðum höndum síðan hún tók við störfum haustið 1990.
Fjöldi funda hefur verið haldinn á vegum nefndarinnar
í félagsmiðstöð jafnaðarmanna. Fyrir síðustu kosningar
töluðu Jón Baldvin Hannibalsson, Guðmundur Einars-
son, Ólafur Ragnar Grímsson og Jón Sigurðsson á opnum
fundum, sem nefndin stóð fyrir, og voru síðustu kosning-
ar helsta umræðuefnið þá.
Eftir kosningar hefur staðan í ríkisfjármálum og núver-
andi ríkisstjórn verið ofarlega á baugi í verkalýðs- og
stjórnmálanefnd. Snemma á þessu ári kom Össur Skarp-
héðinsson alþingismaður og hélt framsögu um fjármála-
frumvarpið. Meðal annarra gesta á þeim fundi var Sig-
hvatur Björgvinsson heilbrigðisráðherra.
SUJ-síðan ræddi við formann nefndarinnar, Jón Baldur
Lorange, kerfisfræðing og umsjónarmann tölvumála hjá
Búnaðarfélagi íslands, og byrjaði á því að spyrja um störf
nefndarinnar að undanförnu?
Jón Baldur Lorange
..Síðan á síðasta sambandsþingi
hefur nefndin unnið þrotlaust starf
við að vinna út frá þeim ályktunum,
sem sambandsþingið samþykkti ár-
ið 1990, og útfært fyrir síðasta
flokksþing, sem haldið var þá um
haustið. Því starfi héldum við áfram
í málefnanefnd fiokksins fyrir síð-
ustu kosningar. Eftir þessum leiðum
höfum við reynt að hafa áhrif á
stefnumótun fíokksins."
Veiðileyfaleiga brýnt
réttlaetismál
— Aöalmál verkalýösnefndarinn-
ar ad undanförnu hafa verid um-
bœtur í atvinnumálum og sjávarút-
vegsmálum. Þar telja ungir jafnad-
armenn ad veidileiga sé brýnasta
verkefniö. Hafa tillögur ungra jafn-
aöarmanna fengiö hljómgrunn í
flokknum?
..Við höfum flutt mjög ítarlegar til-
lögur um sjávarútvegsmál og á síð-
asta flokksþingi. sem haldið var í
Hafnarfirði. vöktu ungir jafnaðar-
menn mikla athygli fyrir skelegga
baráttu í sjávarútvegsmálum. Fyrir
þingið starfaði nefnd til að móta til-
lögur um skipan sjávarútvegsmála.
Á þinginu var þessum tillögum nán-
ast ýtt út af borðinu og okkar teknar
inn í staðinn og ræddar.
Þetta var mjög minnisstætt því
helsta ágreiningsefnið var byggða-
kvótinn. sem við vildum hafa inni til
að hægt væri að taka tillit til byggða-
mála. Þá höfðu til dæmis Suður-
nesjamenn nýlega misst mikinn
kvóta og var nokkuð þungbært fyrir
byggðarlagið. Um útfærsluna á því
vorum við með mjög ítarlegar til-
lögur og ekki hægt að segja annað
en að á okkur hafi verið hlustað þá."
Verður að koma á tekjujöfnun
í gegnum skattakerfið
— Annaö helsta baráttumál
ungra jafnaöarmanna, sem SUJ
flutti tillögur um á sama flokksþingi
og í málefnanefnd fyrir síöustu
kosningar, var tekjujöfnun í gegn-
um skattakerfiö. Ungir jafnaöar-
menn telja hana ekki síst brýna
núna þegar hvert áfalliö á fœtur
ööru dynur á þjóöarbúinu. Ut á
hvaö ganga þessar tillögur?
,,Við teljum að þeir, sem hafa lágar
og miðlungs tekjur, verði að fá
kjarabætur. Tillögur okkar ganga út
á mjög einfalda leið. Við höfum lagt
til að persónuafslátturinn verði
hækkaður hjá þessum hópi og á
móti verði skattahlutfallið hækkað.
Þetta myndi hafa þau áhrif að þeir,
sem hefðu til dæmis laun undir 200
þúsund krónum, fengju skattalækk-
un. en þeir, sem hefðu laun yfir því,
tækju á sig skattahækkun. Með
þessu væri komið á nokkurs konar
hátekjuskatti án þess að eyðileggja
einfaldleika tekjuskattskerfisins. Þá
teljum við einnig nauðsynlegt að á
þessu þingi verði samþykktur fjár-
magnsskattur, að húsnæðisbótum
verði komið á, og að fólk geti nýtt
persónuafslátt maka að fullu en
ekki einungis að 80% eins og nú er."
Sambandsleysi flokksforystunn-
ar við aðra flokksmenn
— Er ef til vill minna tillit tekiö til
sjónarmiöa ungra jafnaöarmanna
núna en áöur?
,,Já, það má segja það. Á síðasta
flokksþingi, sem var hið fjölmenn-
asta frá upphafi, fundu ungir jafnað-
armenn fyrir miklum stuðningi við
tillögur sínar meðal almenns flokks-
fólks, bæði í tekjujöfnunarmálinu,
sjávarútvegsmálum og raunar líka í
landbúnaðarmálum og umhverfis-
málum, sem ungir jafnaðarmenn
fluttu einnig tillögur um og komust
að hluta til inn í ályktanir þingsins.
En það má segja að ráðherrar
flokksins og þingmenn hafi ekki
tekið nægilegt tillit til sjónarmiða
ungs fólks innan SUJ og reyndar
allra annarra flokksmanna.
Þetta sambandsleysi er hvað átak-
anlegast núna eftir að þessi ríkis-
stjórn tók við. Þau mál, sem ráð-
herrar Alþýðuflokksins standa að
nú, hafa aldrei verið kynnt eða lögð
undir dóm flokksmanna áður en
ráðist hefur verið í framkvæmdir.
Það væri í sjálfu sér í lagi ef verið
væri að framkvæma aðgerðir, sem
væru í skýlausu samræmi við stefnu
flokksins og væru samþykktar. En
þessi ríkisstjórn er með mjög rót-
tækar aðgerðir og það er sjálfsögð
þjónusta við flokksmenn, og í raun
skylda þingflokksins, að leggja þær
undir dóm flokksstjórnar eða
flokksmanna."
Verkalýðsnefnd Alþýðuflokks-
ins tekur undir kröfur ASÍ
— Nú eru kjarasamningar lausir,
en aöilar vinnumarkaöarins treysta
sér ekki til aö ganga frá samningum
fyrr en ríkisstjórnin kemur meö
ákveönar vísbendingar um til
hvaöa almennra leiöa hún komi til
meö aö grípa til aö liöka fyrir samn-
ingum. Hefur verkalýös- og stjórn-
málanefnd flokksins rœtt þessi mál
sérstaklega?
„Nefndin fundaði um síðustu
helgi og samþykkti ályktun, þar
sem tekið er undir kröfur ASÍ gagn-
vart vinnuveitendum. Það er mat
okkar að hlutverk stjórnarinnar sé
að færa aðila saman með þeim
hætti að tryggt sé að útgjaldaaukn-
ing atvinnuveganna verði ekki það
mikil að þeir þoli það ekki. ASI er
ekki að tala um prósentuhækkun
heldur aðallega ýmsar leiðréttingar.
Þess vegna teljum við ungir jafn-
aðarmenn að það sé mikilvægasta
mál stjórnarinnar að samþykkja al-
mennar aðgerðir sem miða að
tekjujöfnun, eins og við leggjum til.
Höfundur Reykjavíkurbréfs Morg-
unblaðsins hefur bent á það tvo síð-
astliðna sunnudaga að launafólkið í
landinu sé beinlínis að sligast undan
álaginu og á herðar þess verði ekki
lagðar frekari byrðar án þess að
bakið brotni. Þegar þessi rödd er nú
farin að heyrast úr þessari átt, þá
held ég að Alþýðuflokknum sé
óhætt að taka mark á því.“
Treystum Rannveigu og Sigbirni
í lánasjóðsmálinu
— Nú er nýafstaðinn flokksstjórn-
arfundur Alþýðuflokksins. Þar
komu ungir jafnaðarmenn með til-
lögur um málefni Lánasjóðs ís-
lenskra námsmanna, sem þeir vildu
að yrðu ræddar af flokksstjórnar-
mönnum. Þeim var hins vegar vís-
að, samkvæmt tillögu formanns
flokksins, til þingflokks og fram-
kvæmdastjórnar flokksins, án þess
að þær væru ræddar frekar. Hvern-
ig hafa ungir jafnaðarmenn brugð-
ist við áhugaleysi flokksforystunn-
ar?
„Við vildum fá umræður um til-
lögur okkar á flokksstjórnarfundin-
um. Við vildum fá ákveðna stefnu-
breytingu á því frumvarpi, sem nú
liggur fyrir. Þeim var vísað til þing-
flokks og framkvæmdastjórnar án
þess að flokksstjórnin ræddi þær að
ráði. Við höfum brugðist við með
því að reyna að hafa áhrif á alþingis-
menn með viðtölum og vonumst til
að með þeim hætti fljóti andi til-
lagna okkar inn í lánasjóðsfrum-
varpið.
Við höfum góðu fólki á að skipa í
lánasjóðsnefndinni, þeim Rann-
veigu Guömundsdóttur og Sigbirni
Gunnarssyni, og við treystum þeim
til að halda uppi merki jafnaðar-
stefnunnar í lánasjóðsmálinu. Það
var meðal annars af þeim sökum,
sem við hættum við, að sinni, að
halda ráðstefnu um menntamál. Við
nánari íhugun og viðræður við
ákveðna aðila í flokknum töldum
við það heppilegra fyrir málstaðinn
vegna þess að við eygöum skyndi-
lega von um að geta haft meiri áhrif
með því að fara aðrar leiðir."
— Hvaö er framundan hjá verka-
lýös- og stjórnmálanefnd?
„Við fylgjumst, eins og aðrir ungir
jafnaðarmenn, með því sem þing-
flokkurinn aðhefst. Við gerum allt
sem í okkar valdi stendur til að hafa
áhrif á þingmenn okkar og koma
sjónarmiðum okkar á framfæri. Eg
vil nefna það að Jóhanna Siguröar-
dóttir félagsmálaráðherra er sá
þingmaður sem hvað stærsta sigra
hefur unnið fyrir Alþýðuflokkinn á
undanförnum árum. Hún hefur
unnið að málum sem falla að hug-
myndum okkar ungra jafnaðar-
manna. Þess vegna styðjum við
hana heilshugar.
Henni hefur tekist að rétta svo
hlut fatlaðra að furðu sætir. Á jafn-
miklum niðurskurðartímum og nú
ríkja hefur henni tekist að auka út-
gjöld til þess málaflokks um 13%.
Hún hefur gert kraftaverk í húsnæð-
ismálum og fjölmörg önnur mál
mætti nefna, sem verkalýðsnefndin
styður. Til dæmis frumvarp um
starfsmenntun í atvinnulífinu.
Það eru svona vinnubrögð, sem
ungir jafnaðarmenn kunna að
meta, þótt við gerum okkur vitan-
lega grein fyrir nauðsyn þess að
taka til hendinni i ríkisfjármálum.
Jón Baldvin hefur staðið sig afar vel
í samningamálunum ytra og Jón
Sigurðsson í álmálinu. í þessum
málum standa menn hins vegar
frammi fyrir hlutum, sem ekki er á
færi okkar íslendinga að ráða við,
það er að segja töfinni á undirskrift
samninganna. Eiður er að vinna að
góðum málum í sínu ráðuneyti og
svo framvegis.
Það sem ungir jafnaðarmenn eiga
erfitt með að sætta sig við er að ekk-
ert samband er haft við okkur og
aðra flokksmenn um þau umdeildu
mál, sem flokkurinn stendur að.
Okkur finnst kominn tími til að á
okkur verði hlustað. Það þarf þetta
fólk að fara að skilja," sagði Jón
Baldur Lorange að lokum.