Alþýðublaðið - 27.08.1993, Blaðsíða 4

4 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LEIÐARI UWPIR RÓS. LESENPABRÉF & FRÉTTIR FösIUdagu,27-á9úsii993
Leiðari undir Rós
Sjálfstætt Fólk
Ólafur Gunnarsson
Ég er að lesa Sjálfstætt Fólk. Ég las þá
bók í fyrsta skipti þegar ég var 19 ára og
fannst eðlilegt að hún væri svona góð. Ég
las hana aftur tíu árum síðar og nú í þriðja
sinn þegar ég hef fimm um fertugt.
Er hún virkilega svona góð? Eg held hún
sé betri. Á síðu eftir síðu er Halldór að lýsa
því sem ekki er hægt að lýsa og þegar mað-
ur heldur að lengra verði ekki komist, að
betur verði ekki gert, þá slær Halldór okkur
öllum við.
Bjartur segir skilið við höfund sinn og
labbar út úr höfði hans. Þetta er einna mest
gaman fyrir höfund og mikill gns ef gengur
upp. Stundum finnst mér eins og Halldór
haft ekki getað hætt heldur Bjartur tekið af
honum völdin, heimtað nýja sögu og þess
vegna gangi bóndinn í Sumarhúsum aftur í
Jóni Hreggviðssyni.
Eru þá engir gallar á Sjálfstæðu Fólki?
Jú, sennilega má fínna þá. En varð Miche-
langeló á skyssa við marmarann? Það má
vel vera en ætlar einhver að gerast svo
djarfur að herma það upp á hann? Lítum á
þetta málverk úr miðri sögunni: Og áfrarn
mjakaðist hinn litli hópur í áttina til Sumar-
húsanna.menn og dýr, manndýr, fimm sál-
ir. Sólin stiklar hárauð á heiðabungunum á
þessum norðlæga vetrarmorgni, sem er í
raun réttri aðeins kvöld. Og þó miður dag-
ur. Skin hennar uppljómar kófmökkinn yfir
heiðinni, svo hann er að sjá sem eitt óslitið
eldhaf, eitt dýrindis gullbál með flæðandi
logum og bragandi reykjum frá austri til
vesturs yfír endilangri hjambreiðunni.
Gegn um þennan gullna eld frostsins, sem
við ekkert er líkjandi nema hina íburðar-
mestu gerninga rímnanna, þar lá þeirra veg-
ur.
Já, svona erþessi bók. Hvert sem horft er
glitrar. Og mikil niðurlægingarsaga er
þetta. Allt lætur Sumarhúsabóndinn sér í
raun og veru lynda þrátt fyrir sjálfstæðið.
Skoðum hrák hreppstjórans á Útirauðsmýri
sem hann spýtir fyrir fætur bóndans og
Bjartur virðir ekki viðlits á sínu eigin fijáls-
boma gólfi. Ekki furða þótt bókin sé kölluð
hetjusaga.
Sjálfstætt Fólk er ein mesta skáldsaga
allra tíma. Hún er svo góð að ég held að við
höfum ekki áttað okkur á því til fulls enn
þann dag í dag þótt við höfum lesið hana
þrívegis. Sjálfstætt Fólk er Herðubreið í
Ódáðahrauni.
Á hverju ári em gefnar út þúsundir
skáldverka í heiminum en þær bækur sem
teljast til heimsbókmennta er svo fágætar
að furðu sætir. Þetta em fjömtíu stórvirki,
kannski fimmtíu. Og Sjálfstætt Fólk er eitt
þessara verka. Hún er bók þar sem skáldið
hefur báðar hendur á kafi í jörðu og virðist
geta sótt þangað það sem hann vilk
Og þegar Bjartur hefur tekið Ástu Sól-
lilju í fangið á lokasíðunni og hún hvíslar:
Nú er ég aftur hjá þér. Þá em þau þegar bet-
ur er að gáð ekki ein á ferð með bömin og
gömlu konuna hana Hallbem á baki Blesa.
Nei, niðrí heiðadrögunum gefur að líta
töluverðan hóp sem fylgir þeim eins og af
virðingu, af samstöðu. Er þetta lifandi fólk?
Já, þama er Santiagó, gamli maðurinn hans
Hemingway með siglutréð um öxl. Þamaer
Nicolas Vesevolovids Stavrogin úr Djöfl-
um Dostoevsky, tfgurlegur á göngunni með
hvítan hatt á höfði og forstokkaða ásjónu.
Þama em þeir Don Quixote og Sanco. Og
þama er Ákhab skipstjóri með skutulinn.
Þama em þeir Gunnar og Njáll og Hamlet
Danaprins. Og þarna ganga Vesalíngamir
hans Hugo. Það er hin mikla breiðfylking
heimsbókmenntanna sem fylgir þeim áleið-
is í Urðarselið, þeirra næturstað.
Smábátaeigendur á Austurlandi
argir út í Þorstein Pálsson
TILLÖGUR SEM SKAPA
SLYSAHÆTTU
Smábátaeigendur á Aust-
urlandi hafa mótmæit
harðlega framkomnum
hugmyndum sjávarút-
vegsráðherra frá í vor að
skipta fiskveiðiári króka-
báta í þrjú tímabil, þar
sem barist verði um sam-
eiginlega veiðiheimild
hvert tímabil fyrir sig.
„Slíkt fyrirkomulag mun valda miklu
kapphlaupi um úthlutaðan afla með til-
heyrandi slysahættu. Ennfremur telur
fundur smábátamanna á Austurlandi
mjög brýnt að komið verði til móts við
eigendur aflamarksbáta með þeim hætti
að veita þeim heimild til að veiða á öngla
síðustu tvo mánuði hvers fiskveiðiárs, ef
þeir hafa veitt allan sinn afla á kvóta-
tímabilinu", segir í mótmælum Félags
smábátaeigenda á Austurlandi.
I greinargerð segir að þar sem þorskur
sé uppistaða aflaheimila smábáta koma
þeir verst út úr samdrætti í þorskkvóta
og hafa takmarkaða möguleika á veiðum
annarra tegunda.
Þá mótmælir fundurinn harðlega öll-
um þeim gjaldskrárhækkunum sem yfir
smábátaeigendur hafa dunið að undan-
fömu, jafnt frá ríki sem einkaaðilum sem
ríkisvaldið hafí opnaði leið ofaní budd-
una með reglugerðum og lagasetning-
um. Þrátt fyrir að afkoma útgerðaraðila
sé skert um jafnvel tugi prósenta á ári af
stjómvöldum. Fundurinn krefst að lok-
um að frjálst val verði um tryggingafé-
lög vegna húftrygginga þilfarsbáta.
S
Olína Þorvarðardóttir
FLÓTTIARNÓRS
KEMUR Á ÓVART
„Mér þykir hann einkennilegur þessi
skyndilegi flótti Arnórs Benónýssonar
frá Nýjum vettvangi, minnug þess að
hann var einn af stofnendunum og aðal-
hvatamaður vettvangsins í upphafi.
Hann starfaði sem launaður starfsmaður
í kosningabaráttunni og sat í fyrstu
stjórn Nýs vettvangs“, sagði Ólína Þor-
varðardóttir, borgarfulltrúi vettvangsins
í samtali við Alþýðublaðið í gær.
Ólína sagði að sér blöskraði ummæli
Amórs í blaðinu í gær, þar sem hann sver af
sér þátttöku í Nýjum vettvangi, segist ekki
vilja vera tengdur þeim fámenna hópi.
„Það að Amór skuli halda því fram að
hann sé ekki tengurþeim hópi sem vill kalla
1
Fréttin í blaðinu í gær þar sem Arnór segir að
hann sé ekki tengdur „þeim fámenna hópi sem
vill kalla sig Nýjan vettvang". Hann scgir að
hann sé fulltrúi Alþýðuflokksins í Korpúlfs-
staðanefnd.
sig Nýjan vettvang, kemur mér á óvart, svo
ekki sé meira sagt“, sagði Ólína.
LESENDABRÉF . . .
FÓLKl ÍIITSTJÓRANS
sem kann a ð telja upp að þremur
LESANDI kom inn á rit-
stjórn Alþýðublaðsins í
hádeginu í gær, nýbúinn
að lesa Pressuna. Hann
hafði párað eftirfarandi á
blað:
Pressan er blað fólksins.
Það snýst ekki um tölur og
aðra dauða hluti heldur fólk,
oft á tíðum lifandi fólk.
Nenni menn að rýna í blaðið
annað veifið má finna þar
opnu um skoðanir, þ.e.
skoðanir fólks á fólki. Það
vill þó brenna við að þetta
fólk sem hefur skoðanir er í
ríkum mæli skoðun eins
manns, ritstjórans, sem að
vísu hlýtur ef vel er að gáð
að teljast til fólks. Fólkið
sem [Dessi maður hefur
skoðanir á má svo smækka
niður í þröngan hóp fólks.
Þetta ákveðna fólk á sumsé hug ritstjór-
ans allan enda hann hvorki heill né hálfur
maður eftir samskipti sín við þetta fólk á
stuttu æviferli. Sumir vilja halda því fram
að ritstjórinn kunni einvörðungu að telja
upp að þremur en aðrir benda á að honum
fínnist vont að hugsa um meira enn þrennt á
sama árinu, slíkt þvæli hann, ýfi jafnvel upp
hiksta og stam. Hverju sem menn vilja trúa
og um kenna, er hin heilaga þrenning rit-
stjórans: Jón Baldvin Hannibalsson (Jim
Beam svo það þvælist ekki fyrir ritstjóran-
um), Hrafn Gunnlaugsson (Krummi rit-
stjóranum til skilningsauka) og Edvald Hin-
riksson (Mikson ritstjóra til áminnis og
áréttingar). Þetta er fólkið sem ritstjóri
blaðs fólksins kallar fólk.
Mín kenning er sú að þetta sé allt byggt á
misskilningi fólks og ritstjórans. Nefnilega
að þetta fólk standi fyrir allt sem hann vildi
verða en varð ekki. Og hann skrifi því um
Ritstjóri Pressunnar þreytulegur og þvældur
að sjá, garmurinn.
allt sem þetta fólk er ekki en hann er, eða
einmitt eins og fram kemur í síðustu skoðun
ritstjórans um Jim Beam, „þreytulegur og
þvældur að sjá, garmurinn.“
Enn líi*©cpéci§t
kresslré
Einn af blaðamönnum Alþýðublaðins var á röltinu með myndavél konu
sinnar um daginn og greip þá ökumanns lögreglubfls númer ... glóð-
volgan þar sem hann hafði lagt bfl sínum makindalega við GULA LÍNU
sem afmarkar innkeyrsluna á bakvið stjórnarráðið. Samkvæmt skiln-
ingi lögfróðra á ritstjórn er þetta óleyfileg „parkering“ með öllu, nema
þá mikið liggi við og aðvörunarljós séu í gangi. Ekki virtist mikið liggja
á þessum. Passa þetta strákar mínir, þið eigið auðvitað að vera borgur-
unum fyrirmynd í þessum efnum sem öðrum!