Alþýðublaðið - 08.06.1994, Blaðsíða 3

FLOKKSÞING
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 3
Miðvikudagur 8. júní 1994
Sveitarstjómcirkosningar em ekki fyrr
að baki en jafnaðarmenn um land allt
taka til óspilitra málanna við að undir-
búa 47. jlokksþing Alþýðuflokksins -
Jafnaðarmannaflokks Islands - í Suð-
umesjabœ, sem byrjar með hátíðardag-
skrá í tilefni lýðveldisafinœiisins, fimmtu-
daginn 9. júní klukkan 20:00.
I byrjun apríl gerðiframkvœmdastjóm
Alþýðuflokksins tillögur um málefnahópa
til undirbúnings 47. flokksþinginu eins og
kynnt var áflokksstjórnarfundi snemma í
apríl. Málefnahópamir eru þannig
skipulagðir að tveir einstaklingar hafa
valist til að veita þeim forstöðu og bera
ábyrgð á því að verkin verði unnin.
Fundir málejhahópanna hafa verið aug-
lýstir í Alþýðublaðinu og fundirnir
haldnir fyrir opnum tjöldum. Öllum
flokksmönnum er heimilt að gefa sig fram
til þátttöku í starfl þessara hópa.
Helstu málasviðin eru: Atvinnustefna -
aðgerðir gegn atvinnuleysi; Island í Evr-
ópu; Framtíðarstefna í Evrópumálum;
Ríkisjjármál og velferð; Ný skólastefha:
Menntun og menning í þjóðfélagi fram-
tíðarinnar; Kjördœma- og stjómsýslu-
mál; Jöjhun atkvœðisréttar; Umhveifis-
mál; Landbúnaðarmál; Flokksmál.
í aðdraganda flokksþingsins fól for-
maður aðstoðarmönnum ráðherra að
taka saman efnivið um störf ráðherra Al-
þýðuflokksins í þeim fjórwn ríkisstjórn-
um sem flokkurinn hefur átt aðild að á
árunum 1987 til 1994. Þeir sem gegnt
hafa ráðherraembœttum á vegum Al-
þýðuflokksins á þessum tíma eru: Jón
Baldvin Hannibalsson, utanríkisráð-
herra og formaður Alþýðuflokksins, Jó-
hanna Sigurðardóttir, félagsmálaráð-
herra og fyrrverandi varaformaður.
flokksins, Jón Sigurðsson, sem gegndi
embœttum dómsmálaráðherra og við-
skipta- og iðnaðarráðherra, Sighvatur
Björgvinssott, sem á fyrri hluta þessa
kjörtímabils fór með heilbrigðismál en
stýrir nú viðskipta- og iðnaðarmálum,
Eiður Guðnason, sem gegndi embœtti
umhveifisráðherra þar til Ossur Skarp-
héðinsson tók við á síðastliðnu sumri, og
Guðmundur Arni Stefánsson sem tók
við staifl heilbrigðisráðherra afSighvati
Björgvinssyni.
Þessi greinargerð um helstu verk Al-
þýðuflokksins í ríkisstjóm 1987 til 1994
ber heitið: „Fyrirheit og framkvœmdir:
Helstu verk Alþýðuflokksins í ríkis-
stjórn 1987 til 1994“. Greinargerðin
hefur nú verið send lít ásamt með bréfi
formanns, þar sem hann dregur saman
meginlínurnar um stefnu og starfAlþýðu-
flokksins í ríkisstjóm á þessu tímabili.
Bréf formanns á erindi til allra flokks-
manna. Alþýðublaðið hefur því fengið
leyfi til að birta það hér í heild:
„Kæri flokksþingsfulltrúi.
Alþýðuflokkurinn kvað upp úr um það
á stjómarandstöðuárunum 1984 til 1987
að hann væri málsvari nútímalegrar jafn-
aðarstefnu, boðberi róttækra umbóta.
Þessi stefna hefur síðan markað Alþýðu-
flokknum sérstöðu meðal íslenskra
stjómmálaflokka. Þessi stefna endurreisti
líka fylgisvonir flokksins og hefur fært
honurn málefnalegt frumkvæði til þessa
dags.
Við teljum að verðmætasköpun at-
vinnulífsins og hagsmunir neytenda séu
best tryggðir með samkeppni á markaði
fremur en með rikisforsjá, einokun og
vemdarstefnu. Ríkisforsjár- og verndar-
stefnu fylgir ævinlega sólund og spilling,
eins og dærnin sanna. Alþýðuflokkurinn
hel'ur hins vegar alla tíð áréttað Irúnað
sinn við hugsjónir sígildrar jafnaðar-
stefnu um félagslega samábyrgð og víð-
tæka velferðarþjónustu hins opinbera.
Róttæk umbótastefna
Þetta er róttæk umbótastefna. Hún á
ekkert skylt við hægri stefnu. Aðrar
stjómmálahreyfingar á vinstri væng hafa
smárn saman verið að færast frá forsjár-
hyggju fortíðar; þær hafa verið að færast
nær nútímalegum viðhorfum lýðræðis-
jafnaðarmanna. Sérstaklega á það við um
hina yngri kynslóð félagshyggjufólks.
Unga fólkið sem nú er að kveðja sér
hljóðs og knýja á um pólitíska samstöðu
vinstri afla, er ekki að þiðja um afturhvarf
til fortíðar. Þetta unga fólk hefur lært af
reynslunni. Það viðurkennir í vaxandi
mæli nauðsyn nútímalegrar hagstjómar í
opnu lýðræðisþjóðfélagi og vaxandi þýð-
ingu alþjóðasamstarfs lýðræðisrfkja um
frjáls viðskipti, sameiginlega öryggis-
hagsmuni og vemdun umhverfisins.
Undir merkjum þessarar stefnu hefur
Jón Baldvin Hannibalsson, utanrfldsráðherra og formaður
Alþýðuflokksins - Jaíhaðarmannaflokks Islands - sendir flokksþings-
fulltrúum bréf ásamt greinargerð um „Fyrirheit og framkvæmdir
- helstu verk Alþýðuflokksins í rfldsstjóm 1987 til 1994“:
Alþýðuflokkurinn verið gerand-
inn í íslenskum stjómmálum síð-
astliðin tvö kjörtímabil. Hann
hefur haft málefnalegt frum-
kvæði og forgöngu um myndun
ríkisstjóma. Sameiginlega bera
forystumenn flokksins, þing-
menn og ráðherrar, ábyrgð á
framkvæmd stefnunnar í fjórum
ríkisstjómum. Þar getur enginn
skorist úr leik. Sérstaða flokksins
birtist þjóðinni í skýrri mynd í
sjávarútvegs- og landbúnaðar-
málum. En einnig í frumkvæði
okkar jafnaðarmanna að víðtæk-
ustu milliríkjasamningum sem
þjóðin hefur átt hlut að og tryggja
okkur tollfrjálsan markaðsað-
gang fyrir útflutningsvömr okk-
ar, og öryggi samræmdra sam-
keppnisreglna eins og þær birtast
í EES- og GATT-samningunum.
Yerkin tala
Alþýðuflokkurinn hefur verið
við völd í sjö ár á langdregnasta
samdráttarskeiði lýðveldissög-
unnar. Andstæðingar flokksins
hafa þóst flnna höggstað á
flokknum vegna nauðsynlegra
spamaðaraðgerða í ríkisrekstrin-
um og vegna vaxandi atvinnu-
leysis. Undan því verður ekki
vikist að þeim hefur orðið eitt-
hvað ágengt við að sá ffæjum tor-
tryggni og efasemda um réttmæti
stefnunnar og við að ófrægja þá
forystumenn flokksins, sem ekki
skorast undan ábyrgð.
í næstu alþingiskosningum
munum við leggja verk okkar
undir dóm kjósenda svo sem vera
ber í lýðræðisþjóðfélagi. Til þess
að auðvelda ykkur, málsvöram
og trúnaðarmönnum Alþýðu-
flokksins, sókn og vöm fyrir
málstað jafnaðarstefnunnar á
næstu mánuðum og missemm,
hef ég látið taka saman greinar-
gerð um störf okkar í ríkisstjóm síðastlið-
in sjö ár. Hún heitir: „Fyrirheit og fram-
kvæmdir: Helstu verk Alþýðuflokksins í
rfkisstjóm 1987 til 1994“.
Ég bið þig að kynna þér þessa greinar-
gerð vel og vandlega. Það mun auðvelda
þér að setja hina pólitísku atburðarás lið-
inna ára í réttu samhengi. Það mun auð-
velda þér að sjá í gegnum þann áróður
andstæðinga okkar, að Alþýðuflokkurinn
hafi bmgðist stefiiu sinni. Það mun auð-
velda þér að hrekja þær fullyrðingar and-
stæðinganna að Alþýðuflokkurinn hafi
takmarkaðan skilning á þörfum atvinnu-
lífsins og kjömm hinna verst settu. Það
mun auðvelda þér að vísa til föðurhús-
kvæmra aðgerða, sem orðið hafa
tilefni harkalegra árása á Al-
þýðuflokkinn, einkum þó heil-
brigðisráðherra flokksins og for-
mann. Fyrir okkur hefur hins
vegar vakað að verja það velferð-
arkerfi sem við höfum byggt upp,
án þess að veðsetja framtíðina.
Þrátt fyrir alla erfiðleika er ár-
angurinn ekkert til að skammast
sín fyrir. Gagnrýnisraddir and-
stæðinganna em reyndar að
mestu hljóðnaðar. Okkur hefur
tekist að draga úr kostnaði í ríkis-
rekstri, án þess að skaða það kerfi
félagslegrar samhjálpar og sam-
stöðu, sem við höfum byggt upp í
fortíðinni.
✓
Arangur gegn
atvinnuleysi
Og baráttan við atvinnuleysið
hefur vissulega verið háð á mörg-
um vígstöðvum. Verðbólgan er
hjöðnuð. Við búum við stöðugt
gengi og frið á vinnumarkaði.
Það þýðir að fjölskyldur og fyrir-
tæki geta nú í fyrsta sinn um
langan tíma gert skynsamlegar
áætlanir fram í tímann. Ríkis-
stjórnin greiddi fyrir kjarasamn-
ingum með margþættum aðgerð-
um: Lækkun virðisaukaskatts á
matvæli. Auknum framiögum lil
framkvæmda og atvinnuskap-
andi aðgerða, að hluta í samstarfi
við sveitarfélögin; með því að
flýta framkvæmdum innan vega-
áætlunar og með því að hvetja
sparifjáreigendur til að festa fé í
atvinnurekstri með skattafslætti
hlutafjár.
Samkeppnisstaða íslenskra
fyrirtækja í útflutningi og í sam-
keppni við innflutning hefur ekki
í annan tíma verið betri. Meðal
annars vegna tollalækkana í kjöl-
far EES-samningsins, lækkunar
skatta og vemlegra vaxtalækkana. Allt
hefur þetta stuðlað að því að atvinnuleysi
er þrátt fyrir allt rninna á Islandi en í
nokkm öðm Evrópulandi. Hefur þó sam-
dráttarskeiðið staðið lengur hér á landi en
í grannlöndunum.
Lækkun skatta á fyrirtæki var ekki
gerð til þess að gera hina ríku ríkari. Hún
var neyðarúrræði til að lækka tilkostnað
fyrirtækjanna og forða þannig fjöldaupp-
sögnum og auknu atvinnuleysi.
Engin einstök aðgerð hefur létt ijöl-
skyldum og fyrirtækjum eins byrðamar
og hin árangursríka barátta ríkisstjómar-
innar fyrir lækkun vaxta og fjármagns-
kostnaðar. Það er tvímælalaust besta
JON BALDVIN HANNIBALSSON: „Við
teljum að verðmcetasköpun atvinnulífsins og
hagsmunir neytenda séu best tryggðir með
samkeppni á markaði fremur en með ríkisfor-
sjá, einokun og verndarstefnu. Ríkisforsjár-
og verndarstefnu fylgir œvinlega sólund og
spilling, eins og dœmin sanna. Alþýðuflokk-
urinn hefur hins vegar alla tíð áréttað trúnað
sinn við liugsjónir sígildrar jafnaðarstefnu
um félagslega samábyrgð og víðtœka velferð-
arþjónustu hins opinbera. Þetta er róttæk um-
bótarstefna. Hún á ekkert skylt við hœgri
stefnu. Undir merkjum þessarar stefnu liefur
Alþýðuflokkurinn verið gerandinn í íslensk-
um stjórnmálum síðastliðin tvö kjörtímabilN
anna meinfýsnum skætingi urn að Al-
þýðuflokkurinn hafi haft það helst fyrir
stafni í stjómartíð sinni „að rústa velferð-
arkerfið". Það er svo sannarlega öfug-
mæli.
Varnarbarátta
Störf Alþýðuflokksins í ríkisstjóm
hafa mótast af þeirri
vamarbaráttu sem þjóðin hefur orðið
að heyja. Til þess að varðveita efnahags-
legt sjálfstæði lýðveldisins og komast hjá
því að sökkva í erlendar skuldir höfum
við orðið að grípa til vandasamra og við-
kjarabótin sem unnt var að færa skuldug-
um fjölskyldum og fyrirtækjum á sam-
dráttartímum.
Varanlegar
umbætur
Alþýðuflokkurinn hefur komið fram
margvíslegum varanlegum stjómarfar-
sumbótum í stjórnartíð sinni. Gömlu bar-
áttumáli verkalýðshreyfmgarinnar um
staðgreiðslukerfi beinna skatta var komið
í höfn. Það var þáttur í víðtækustu skatt-
kerfisumbótum seinni ára þar sem saman
fór mikil lækkun tolla (einkum á innflutt-
um matvælum), einföldun söluskatts og
síðar lögfesting virðisaukaskatts jafn-
hliða stórhækkun tjölskyldubóta. Þessar
aðgerðir miðuðu að því að styrkja helstu
tekjustofna velferðarkerfísins og bæta
hag heimilanna í landinu.
Eftir látlausl hringl í húsnæðismálunt
og gjaldþrot húsnæðislánakerfisins frá
1986 var húsbréfakerfið sett á fót. Hús-
bréfakerfið jafnaði aðstöðu fólks til að
eignast eigið húsnæði. Félagslegum
íbúðurn hefur fjölgað urn 500 á ári. Húsa-
leigubætur hafa verið lögleiddar og munu
bæta aðstöðu þeirra sem leigja á frjálsum
markaði. Stöðug umgjörð hefur skapast
um reglur og réttindi fólks á þessu sviði.
Fólk í húsnæðisleit getur nú gert lang-
tímaáætlanir.
Til umhugsunar fyrir
landsbyggðarfólk
Andstæðingar okkar hamra stöðugt á
því að Alþýðuflokkurinn sé þéttbýlis-
flokkur sem hafi lítinn skilning á þörfum
landsbyggðarinnar. Landsbyggðarfólk
veit af eigin reynslu hvemig hefðbundin
framsóknarstefna í byggðarmálunt hefur
reynst. En það er engin tilviljun að það er
á stjómartíma Alþýðuflokksins sem grip-
ið er til raunhæfra aðgerða til að sameina
og stækka sveitarfélög, til þess að skapa
öflugri atvinnusvæði og gera kleift að
færa verkefni frá ríkisvaldinu til sveitar-
stjóma, sem starfa í meiri nálægð við
fólkið heima í héraði.
Þessi ríkisstjóm hefur einnig beitt sér
fyrir sérstöku átaki í samgöngumálum
landsbyggðarinnar eins og til dæmis með
jarðgöngum á Vestfjörðum. Undir for-
ystu Alþýðuflokksins hafa niðurgreiðslur
ríkissjóðs á rafmagni til húshitunar aukist
vemlega. Þannig hafa niðurgreiðslur á
verði rafmagns til hitunar meðalíbúðar
verið meira en tvöfaldaðar á kjörtímabil-
inu. Þeir sem búa við hærra orkuverð en
hjá Hitaveitu Reykjavíkur fá hluta virðis-
aukaskatts á orku til húshitunar endur-
greiddan. Þá hefur Alþýðuflokkurinn
beitt sér fyrir því að ríkissjóður yfirtaki
skuldir srnærri hitaveitna og þannig greitt
fyrir sameiningu þeirra við aðrar öflugri.
Þetta hefur leitt til þess að orkuverð hefur
lækkað vemlega hjá fjölda fólks.
Umhverfisráðherra Alþýðuflokksins
hefur einnig sýnt hug sinn í verki til
landsbyggðarinnar með því að vera fmm-
kvöðull að flutningi ríkisstofnana út á
land. Þótt fátt eitt sé nefnt nægir þetta til
að sýna að sjónarmið landsbyggðarfólks
eiga trausta málsvara í þingflokki Al-
þýðuflokksins - og að það em ekki allir
viðhlæjendur hinnar úreltu „byggða-
stefnu“ vinir í raun.
Alþýðuflokkurinn þarf ekki að fyrir-
verða sig fyrir störf sín í ríkisstjóm á
þessu tímabili. Hann hefur orðið að heyja
erfiða vamarbaráttu með þjóðinni. Á
sama tíma og við höfum orðið að spara
ríkisútgjöld hefur samt tekist að koma
fram varanlegum umbótum og halda
uppi uppbyggingarstaifi á mörgum svið-
um. íslendingar em meira að segja hættir
að safna skuldum í útlöndum, en þess í
stað teknir að greiða þær niður. Það er af-
rek í vamarbaráttu liðinna ára.
Vamarbaráttan hefur því skilað ár-
angri. Nú er tímabært að snúa vöm í
sókn. Nú þurfum við að svara andstæð-
ingum okkar með málefnalegunt rökum.
Síst af öllu eigunt við að taka undir með
þeim. Þvert á móti þurfum við að sam-
eina kraftana til sóknar og vamar góðum
málstað. Þessi greinargerð er til þess
hugsuð að styrkja vígstöðu okkar allra
sameiginlega í þeirri baráttu sem fram-
undan er.
Hittumst heil á flokksþingi.
Með baráttukveðjum,
Jón Baldvin Hannibalsson
formaður Alþýðuflokksins
- Jafnaðarmannaflokks íslands."