Alþýðublaðið - 19.07.1994, Síða 2

2 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
UMRÆÐA
Þriðjudagur 19. júlí 1994
MPÍDMBM
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Alprent hf.
Ritstjóri: Sigurður Tómas Björgvinsson
Setning og umbrot: Alprent hf.
Prentun: Oddi hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Sími: 625566 - Fax: 629244
Áskriftarverð kr. 1.400 á mánuði.
Verð f lausasölu kr. 140
Furðuleg viðbrögð
við upplýsingum
V iðbrögð sumra forystumanna Sjálfstæðisflokksins við ummæl-
um Jóns Baldvins Hannibalssonar utanríkisráðherra eftir fundi
hans með ráðamönnum Evrópusambandsins verða að teljast harla
furðuleg.
Utanríkisráðherra hefur sagt í kjölfar viðræðna við forsvarsmenn
Evrópusambandsins að opnast hafi möguleiki á að Islendingar gætu
fengið aðild að sambandinu um svipað leyti og hin Norðurlöndin.
Þetta eru auðvitað mikil tíðindi hvort sem Islendingar kjósa að nýta
sér þetta tækifæri eða ekki. Utanríkisráðherra hefur einnig fært þau
tíðindi af fundum sínum með Klaus Kinkel, utanríkisráðherra
Þýskalands, og Sir Leon Britten, sem situr í framkvæmdastjóm
Evrópusambandsins, að Islendingar ættu tvo möguleika varðandi
aðild að sambandinu: Að sækja um aðild innan skamms eða bíða að
öðmm kosti fram yfir aldamót.
lJá hefur utanríkisráðherra látið þau orð falla í fyrirlestri er hann
flutti í Bonn í Þýskalandi, að slæmt sé til þess að hugsa að framtíð-
armótun fiskveiðistefnu Evrópusambandsins fari fram án framlags
Islendinga og að langtímahagsmunum Islendinga yrði best borgið
innan sambandsins. En eins og utanríkisráðherra sagði orðrétt: ,,Þ:ir
með er ekki sagt að aðild sé óhjákvæmileg en ég held að hægt sé að
finna lausn á þeim vandkvæðum sem ég hef nefnt. En málið er enn
umdeilt og ekki tímabært að sækja um aðild að svo stöddu.“
iJessi ummæli utanríkisráðherra af fundum með forsvarsmönnum
Evrópusambandsins er þýðingarmiklar upplýsingar fyrir okkur ís-
lendinga úr innsta kjama sambandsins. Eðlilegustu viðbrögð Islend-
inga, sérstaklega ráðamanna þjóðarinnar og forystumanna stjóm-
málaflokka og atvinnulífs, væru auðvitað að fagna öllum upplýsing-
um sem skýrðu stöðu íslands gagnvart Evrópusambandinu.
/
I kjölfar upplýsinga og frétta af þróun Evrópumála er svo eðlilegast
að fram fari ítarieg og fordómalaus umræða um kosti og galla aðild-
ar að Evrópusambandinu. Sýndist mönnum slík aðild vera óæskileg
með tilliti til framtíðarhagsmuna landsins, ber að hafna aðildarum-
sókn. Verði menn hins vegar þeirrar skoðunar, að aðild fæli í sér
fleiri kosti fyrir Island en galla, er sjálfsagt að leggja málið í þjóðar-
atkvæðagreiðslu hkt og á hinum á Norðurlöndunum.
V iðbrögð tveggja forystumanna Sjálfstæðisflokksins, Davíðs
Oddssonar forsætisráðherra og Björns Bjarnasonar formanns
utanríkismálanefndar Alþingis, eru hins vegar því miður ekki á
þennan veg. I stað þess að fagna nýjum upplýsingum og leggjá drög
að vitsmunalegum umræðum um kosti og galla hugsanlegrar aðild-
ar Islands að Evrópusambandinu, er þvergirt fyrir alla umræðu.
YJ avíð Oddsson sagði meðal annars í viðtali við Morgunblaðið og
Ríkissjónvarpið að ekkert nýtt hafi komið fram í viðræðum utanrík-
isráðherra við forsvarsmenn Evrópusambandsins og að engin breyt-
ing hafi orðið á þeirri stefnu ríkisstjómarinnar, að aðild að Evrópu-
sambandinu væri ekki á dagskrá. Sömu skoðun áréttar Bjöm
Bjamason í Morgunblaðinu síðastliðinn laugardag og bætir við orð-
rétt: „Utanríkisráðherra hefur ekkert umboð Alþingis til aðildarvið-
ræðna við Evrópusambandið. Vilji ráðherrann fá umboð til að ræða
um aðild íslands að Evrópusambandinu á hann að leita eftir því með
réttum hætti heima fyrir.“
XT.ér er grundvallarmisskilningur á ferðinni. I fyrsta lagi hafa kom-
ið fram nýjar upplýsingar eftir för utanríkisráðherra um stöðu Is-
lands gagnvart Evrópusambandinu með tilliti til hugsanlegrar aðild-
arumsóknar og nýjar upplýsingar snúast ekki um yfirlýsta stefnu
ríkisstjóminnar. I öðm lagi er það misskilningur hjá Bimi Bjama-
syni að utanríkisráðherra sé á einhvem hátt að hefja aðildarviðræð-
ur við Evrópusambandið. Alþingismanninum á að vera ljóst að
utanríkisráðherra hefur aðeins skipst á upplýsingum við forsvars-
menn Evrópusambandsins eins og greinilega hefur komið fram í
öllum fréttum.
rlér ber einnig að minna á, að forsætisráðherra jafnt sem utanríkis-
ráðherra áttu nýverið samskonar upplýsingafundi á íslandi nýverið
með utanríkisráðherrum Danmerkur og Hollands. Með sömu rök-
um og Bjöm beitir, hefði mátt halda því fram að forsætisráðherra og
utanríkisráðherra hefðu þar hafið aðildarviðræður við Evrópusam-
bandið. Sem auðvitað er firra.
S
Islenskir ráðamenn, jafnt sem allur almenningur, verða að bera
gæfu til þess að ræða jafn þýðingarmikið mál fyrir framtíð lands og
þjóðar eins og kosti og galla hugsanlegrar aðildar íslands að
Evrópusambandsins með yfirveguðum og vitrænum hætti.
VEIÐIMAÐUR kastar á Heiðarendann í Laxá í Aðaldal. Þar er afar rólegt um þessar mundir. Á þessum stað
hefur oftast lifnað verulega yfir veiðinni undir mánaðamótin júlí/ágúst. Aiþýðubiaðsmynd
S
augum margra stangveiði-
manna em tvær síðustu
vikumar í júlí og sú fyrsta í
ágúst hápunktur hvers veiði-
sumars. Aflatölur liðinna ára
staðfesta hvers vegna svo er,
því að oftar en ekki gefur
þessi tími hlutfallslega flesta
laxa á hveiju sumri.
Smálaxagöngur em hvað
sterkastar um þessar mundir
og fram yfir mánaðarmótin.
Veðurbreytingamar sem
urðu í síðustu viku gerbreyttu
að auki öllu svipbragði veiði-
frétta. Lognmollan og hitinn
hafði rænt fiskinn allri löngun
til glímubragða, en nú er ann-
að uppi á teningnum. Víðar er
bærilegasta veiði á Suð- og
Suðvesturlandi af blönduðum
fiski; annars vegar nýgengn-
um smálaxi og hins vegar af
mjög vænum tveggja ára fiski.
Það er mun rólegra fyrir norð-
an.
Þverá í Borgarfirði
komin á toppinn
Rífandi gangur hefur verið í
veiðunum við Þverá í Borgar-
firði og hefur hún nú tekið
forystuna af systur sinni Norð-
urá, þrátt fyrir að hafa opnað
seinna en sú fyrmefnda. Fyrir
helgina var Þverá komin á ní-
unda hundraðið og verður
vafalaust fyrsta áin til að rjúfa
þúsund laxa múrinn.
Þverá hefur jafnframt gefið
stærsta lax sumarsins, 25
pundarann sem barðist tæp-
lega þriðjung úr sólarhring áð-
ur en hann játaði sig sigraðan.
Þverá er vön forystuhlut-
verkinu. Á næstunni mun birt-
ast hér í FLUGUNNI úttekt á
hvemig helstu veiðiár landsins
hafa skipt toppsætinu á milli
sín síðustu ár. Þær em ekki
margar sem hafa hampað
fyrsta sætinu jafnoft og þessi
perla Borgarfjarðar.
Norðurá er nú að nálgast átt-
unda hundraðið og þar sjá
menn mikið af fiski.
Miðað við hversu rólega
veiðamar hafa gengið á Norð-
urlandi er ekki ólíklegt að
þessar tvær ár muni tróna í
efstu sætunum á árinu 1994.
Þokast í Grímsá og
veiðimet líklegt við
Svarthöfða
Grímsá er komin í rétt um
fimm hundmð laxa, þannig að
hún fylgir í humátt á eftir
Þverá og Norðurá og er í
þriðja sætinu yfir landið sem
stendur.
Borgarljörðurinn ætlar að
standa fyrir sínu þetta sumar-
ið. Þá hafa og heyrst ágætar
fréttir úr öðmm ám á Vestur-
landi; til dæmis hefur laxinn
verið að hellast inn í Langá á
Mýrum.
Það bar hins vegar til tíð-
inda fyrir stuttu við Svart-
höfða, þar sem Grímsá fellur í
Hvítá. Þar var nefnilega að
öllum líkindum sett nýtt veiði-
met.
Dagana 5. til 11. júlí vom
dregnir þar 49 laxar á land, en
veiði er leyfð á tvær stangir á
svæðinu. Allir vom þessir
fiskar teknir á flugu og þær
sterkustu voru Undertaker,
Hairy Mary og Blue Charm.
Hollið þar á eftir fékk 12 laxa,
alla á flugu og samtals vom
komnir um 90 laxar úr Svart-
höfða um miðja síðustu viku,
sem þykir með miklum ágæt-
um.
Enn rólegt fyrir
norðan
Skjálfandafljót er ein af
þeim veiðiám sem sjaldan
koma fréttir frá. Þó hefur
heyrst að veiði þar hafi verið
allgóð og meðalþyngdin með
ólíkindum, jafnvel 15 til 16
pund. „Fljótið", eins og
heimavanir kalla það, hefur
löngum haft þann djöfsa að
draga að vera mjólkurlitað eða
jafnvel eins og Blanda,,. Þetta
hefur breyst mikið eftir að
flutt var til kvísl sú sem aðal-
lega framleiddi þessi náttúm-
legu litarefni. Skjálfandafljót
hefur löngum verið þekkt fyrir
vænan fisk og greinilegt að
engin breyting verður þar á.
Laxá í Aðaldal virðist sofa
væmm svefni, eða réttara sagt
fiskamir í henni. Veiðamar
ganga þar með ólíkindum ró-
lega og enn er steindautt fyrir
neðan, það er áÆðarfossa-
svœðinu.
Reitingur í
Húseyjarkvísl
Litla sprænan rétt austan við
Varmahlíð leynir á sér. Hús-
eyjarkvísl er að öllu jöfnu sein
að taka við sér, en þrátt fyrir
það vom fyrir nokkrum dög-
um komnir þar á land 70 laxar,
margir rígvænir. Þar háttar
þannig til, að á laxasvœðinu,
það er efra veiðisvæði árinnar,
er veiði aðeins leyfð með
einni stöng hvem dag og að-
eins fyrri hluta dagsins. Þetta
þýðir að veiðimenn sem koma
að því að morgni eiga oftar en
ekki góða von, því svæðið
hefur þá verið í friði í 18
klukkustundir og verður að
telja það til undantekninga í
veiðiám landsmanna nú til
dags.
Risalax
í net
Það er hætt við að einhverjir
stangveiðimenn hafi klökknað
við að sjá frétt á Stöð 2 um
helgina af risalaxi sem veidd-
ist í net í Hvítá íÖlfusi. Fisk-
urinn vóg 31 pund sem er með
hæni tölum sem heyrst hefur
af til margra ára.
Veiðimenn geta huggað sig
við það að sáralitlar líkur em á
að fiskurinn hafi verið sá eini
af þessari stærð sem þama var
á ferðinni; tröllvaxnir bræður
hans em vafalaust á sveimi á
svæðinu. Ekki skal dregið í
efa að hin uppgefna vigt sem
fram kom í ffétt Stöðvar 2 sé
hin rétta.
í fréttinni var hins vegar
sýnd mynd af tölvuvog sem
laxinn lá á og hún sýndi ná-
kvæmlega 14 kíló og á það
vafalaust sínar skýringar þrátt
fyrir að laxinn væri sagður 31
pund.
14 kílóa fiskur er hins vegar
ekki 31 pund samkvæmt hefð-
bundnum umreikningi úr kíló-
um í pund við stangveiðar á
Islandi. íslenska pundið er
500 grömm og ber öllum
stangveiðimönnum að færa
fiska sína til bókar samkvæmt
því.
Það vill þó oft henda að
menn ruglist í þessu ríminu.
Erlendir pundarar með sam-
hliða kílóa- og Ibs.-skala
sýna fleiri pund en hin ís-
lenska 500 gramma-aðferð
gefur.
í kílóinu em rétt rúmlega
2,2 Ibs. Þannig er til að mynda
14 kílóa fiskur ríflega 30,8
pund og vafalaust skráður sem
31 pundari þar sem stang-
veiðimenn notast við Ibs út-
reikninga.
Islensku regluna verða
menn hins vegar að virða hér á
landi því annars verður leikur-
inn ójafn og marklaus.
Sú regla er ágæt sem við-
höfð er á mörgum veiðiheimil-
anna að ráðsmaður á staðnum
er viðstaddur vigtun á fiskum
sem em 10 kfló eða þyngri
á vog viðkomandi veiðiheim-
ilis.