Alþýðublaðið - 30.08.1995, Síða 1

■ Formaður Alþýðuflokksins vill að stjórnarandstöðuflokkarnir stilli saman strengi fyrir næstu kosningar
Stingur uppá Ingibjörgu
Sólrúnu sem leiðtoga
Jón Baldvin Hannibalsson: Meöan vinstrimenn deila um
leiðir sitja dauflyndir, sauðþráir framsóknarmenn uppi í
stjórnarráði og aðhafast ekkert í aðdraganda nýrrar aldar.
„Meðan við deilum um markmið
og leiðir sitja dauflyndir, sauðþráir
framsóknarmenn uppi í stjómarráði og
aðhafast ekkert í aðdraganda nýrrar
aldar. Hvemig getum við réttlætt það,
að sitja á fundum og þrasa?“ sagði
Jón Baldvin Hannibalsson í ræðu á
mjög fjölsóttum fundi hans og Svav-
ars Gestssonar á vegum Alþýðu-
bandalagsfélags Reykjavíkur í fyrra-
kvöld.
Jón Baldvin lagði mikla áherslu á
að stjómarandstöðuflokkamir fjórir
ættu að ffeista þess að ná saman í mik-
ilvægustu málaflokkunum: „Getum
við náð samstöðu um praktísk við-
fangsefni, sóknarstefnu?"
Eftir að hafa fjallað um þau mál
sem stjómarandstöðuflokkamir þyrftu
að taka til urníjöllunar sagði Jón Bald-
vin: „f Ráðhúsinu í Reykjavík situr
kona sem ég ber virðingu fyrir, vegna
þess að hún hefur sýnt það í verki að
hún er ábyrgur stjómmálamaður og
raunsær stjómmálamaður. Hún vann
það affek að vinna Reykjavík úr hönd-
um íhaldsins." Hann kvaðst vel geta
hugsað sér að gegna „liósmóðurhlut-
verki“ ásamt Svavari, Olafi Ragnari
Grímssyni og öðmm forystumönnum
Alþýðubandalagsins um það, „að næst
þegar gengið verður til alþingiskosn-
inga á íslandi, þá verðum við búin að
vinna heimavinnuna okkar, í þeim
skilningi að við látum á það reyna
hvort það getur orðið málefnaleg sam-
staða um stórmál, sem geti skipt sköp-
um um þróun íslensks þjóðfélags; sem
er hvorttveggja í senn ffamsýn og rót-
tæk, sem er í stórum dráttum á nótum
klassískrar jafnaðarstefnu, sem ég
held að hafi víðtæka skírskotun til
þorra fólks. Það gæti risið héma öfl-
ugur jafnaðarmannaflokkur. Eg sagði
að ég væri alveg tilbúinn að eyða því
sem ég á eftir í pólitfk - ég er búinn að
eyða matmsævi í hana hvort sem er - í
ljósmóðurhlutverk slíkrar hreyfingar,“
sagði Jón Baldvin Hannibalsson.
Alþýðublaðið leitaði í gær álits
nokkurra forystumanna vinstriflokk-
anna við ræðu Jóns Baldvins en nánar
verður sagt frá fundinum í blaðinu á
morgun.
■ Sameining jafnaðarmanna
Heljarstökk
Jóns Baldvins
- segir Steingrímur J.
„Það sem mér fannst vera jákvætt og
alveg hárrétt við fundinn var það að
menn byijuðu á réttum enda og voru að
ræða málefni. Bæði Jón Baldvin og
Svavar Gestsson lögðu ríka áherslu á
það að menn ættu að vera niðri á jörð-
inni og raunsæir í þessum efnum og
ekki skapa einhverja innistæðulausa
bjartsýni um að þetta væri eitthvað sem
gæti gerst í einu vetvangi," sagði Stein-
grímur J. Sigfússon, þingmaður Al-
þýðubandafagsins, í samtali við Alþýðu-
blaðið.
„Þó að umræðan drægi vissulega
ágreiningsmál fram í dagsljósið og sum
hver stór og djúpstæð, sem hvor fyrir
sig fór yfír, þá var hún samt upphaf af
því að menn voru að tala um þessi mál.
Að því leyti held ég að það hafi verið
byrjað á réttum enda og fundurinn
gagnlegt innlegg í umræðu um samein-
ingarmálin sem vonandi geta haldið
áfram. Þrátt fýrir þetta heljarstökk Jóns
Baldvins með Ráðhúsið og ljósmóður-
hlutverkið þá var hann og þeir báðir á
mjög raunsæjum nómm. Ef ég man rétt
vöruðu þeir báðir við því að óraunsæjar
hugmyndir um einhveija sameiningu án
þess að farið væri í gegnum málefnin
fyrst yrðu bara vatn á myllu íhaldsafl-
anna. Slíkt myndi bara næra þá sem eru
handan götunnar frá Komhlöðuloftinu,
það er að segja í stjómarráðinu, en þeir
em nógu vel nærðir fyrir," sagði Stein-
grímur.
Hann sagði að það hefði verið gaman
að hlusta á þessa umræðu og bera sam-
an nálgun hvors um sig.
„En ég held líka að þeir sem draga
réttar ályktanir af innihaldi umræðunnar
hljóti að átta sig á því að það er mikið
verk óunnið gegnum þessi málefni áður
en á það reynir hvort það finnist snerti-
fletir og samnefnari eins og ég hef alltaf
sagt. Menn verða að átta sig á að þetta
tekur tíma og þolinmæði. Samvinna og
samstarf getur gerst í mörgum áföngum
og átt sér aðdraganda gegnum þróun
sem er kannski mikilvægast að koma
með einhveijum hætti af stað. Ég held
að menn eigi að líta á þetta sem ferli en
ekki sem eitthvað annað hvort eða í nú-
inu. Slík uppstilling er fyrirfram von-
laus. Þessum bráðræðislegu og árang-
urslausu tilraunum undangenginna ára,
þar sem menn hafa ætlað að gera þetta í
einum hvelli ofanfrá eða í beinni út-
sendingu í ijölmiðlum ellegar sameina
vinstri menn með því að kljúfa þá í
fleiri flokka, þarf að ýta til hliðar sem
dæmasafni um hvemig ekki á að fara
að. Það þarf að byija á byijuninni og nú
held ég að það sé meira raunsæi í þess-
um efhum en maður hefur séð stundum
áður,“ sagði Steingrímur J. Sigfússon.
Það kennir fjölmargra grasa á haustmarkaði Bókavörðunnar einsog bóka-
ormurinn Halldór Blöndal komst að raun um þegar hann rak þar inn nefið
- og tunguna út - í gærdag. A-mynd: ÓI.Þ.
■ Bókavarðan með magnaðan haustmarkað
Um 40 þúsund
bækur á tilboði
Haustmarkaður Bókavörðunnar í Hafnarstræti er hafinn þar sem geysilegt
úrval bóka er í boði á makalausu verði. Milli 30 og 40 þúsund bækur er á
markaðnum. f búðinni eru allar bækur á 50% af venjulegu verði en á mark-
aðsloftinu eru allar bækur á 100 krónur en blöð og tímarit á 50 krónur.
Á haustmarkaðnum eru allar tegundir bóka, tímarita, blaða, smáprent, ís-
lenskar bækur og erlendar, innbundnar og óbundnar. Þar eru héraðasögur,
ættffæðirit, gamlar guðfræðibækur, ritraðir, íslenskar ævisögur, skáldsögur,
ljóð og leikrit, svo eitthvað sé nefnt. Þessi dúndurmarkaður mun standa í 10
til 15 daga eftir efnum og ástæðum.
■ Móðurfyrirtæki ISAL
Milljarðagróði
Rekstrarafkoma áldeildar Alu-
suisse-Lonza samsteypunnar, sem
ÍSAL tilheyrir, var góð á fyrstu sex
mánuðum ársins. Deildin sýndi
15% söluaukningu á tímabilinu.
Hagnaður fyrir fjármagnskostnað
og skatta jókst um 58% og fór úr
3,8 milljörðum íslenskra króna í 6,6
milljarða. Hagnaður A-L samsteyp-
unnar í heild á fyrri hluta ársins
jókst um 107% og fór úr 5,1 millj-
arði í 10,6 milljarða króna eftir
skatta og fjármajgnskostnað. Sam-
kvæmt frétt frá Islenska álfélaginu
skýrir A-L þessa góðu afkomu með-
al annars með hagstæðum markaðs-
skilyrðum og dreifingu áhættu með
skiptingu fyrirtækisins í þrjár meg-
in rekstrardeildir.
■ Læknaráð Landspítala og Borgarspítala vara við yfirvofandi niðurskurði til sjúkrahúsanna
Bitnar á bráðveikum sjúklingum
Læknaráðin vilja þjóðarsátt um
forgangsröðun.
Læknaráð Landspítalans og Borg-
arspítalans hafa sent frá sér yfirlýs-
ingu þar sem varað er við þeim frek-
ari niðurskurði á fjárveitingum til
sjúkrahúsanna sem virðist yfirvof-
andi. Læknaráðin segja heildarstefnu
skorta í fjárveitingum og þar virðist
geðþóttaákvarðanir ráða. Lagt er til
að skipuð verði nefnd sem hafi það
markmið að ná þjóðarsátt um for-
gangsröðun í heilbrigðismálum.
„Enn virðist eiga að höggva í
sama knérunn og frekari niðurskurð-
ur á rekstrarfjármagni Landspítalans
og Borgarspítalans virðist yfirvof-
andi. í nýlegri skýrslu frá Ríkisend-
urskoðun kemur þó fram að varla er
frekari árangurs að vænta af hagræð-
ingaraðgerðum á þessum stofnunum.
Með öðrum orðum, fiekari spamað-
araðgerðir munu leiða til verri þjón-
ustu sem bitnar á bráðveikum sjúk-
lingum og sjúklingum með ýmsa
langvinna sjúkdóma," segir í yfirlýs-
ingu læknaráðanna.
I yfirlýsingunni segir ennfremur
að vegna aðhaldsaðgerða á sjúkra-
húsunum í Reykjavík hafi endumýj-
un tækjakosts setið á hakanum, fyrir-
hugaðar byggingarframkvæmdir
stöðvaðar og þrengt hafi verið að
starfsfólki. Á sama tíma haldi offjár-
festing í sjúkrahúsum, hjúkrunar-
heimilum og heilsugæslustöðvum ut-
an Reykjavíkur áfram. Með mark-
vissri forgangsröðun verði að leita
leiða til að nýta betur það fjármagn
sem veitt er til heilbrigðismála.
Læknaráð Landspítala og Borgar-
spítala fara þess á leit að umræðunni
um forgangsröðun verði fundinn far-
vegur með stofnun óháðrar nefndar á
vegum Alþingis sem geri tillögur um
forgangsröðun í heilbrigðismálum
með það að markmiði að ná þjóðar-
sátt í þessum málaflokki. Læknaráð-
in hafa þegar sent heilbrigðis- og
tryggingamálanefnd Alþingis erindi
þess efnis. í nefndinni þyrftu að eiga
sæti, stjómmálamenn, siðfræðingar,
læknar og aðrir heilbrigðisstarfs-
menn.
■ Sameining jafnaðarmanna
Vantar eina
spumingu
- segir Sighvatur Björgvinsson.
,Þessi fundur er að sjálfsögðu byijun-
in. Menn þurfa að ná saman um þau
málefni sem eru efst á baugi." Spumingin
er sú hvort menn eru að tala um að
ganga til samstarfs undir merkjum jafh-
aðarsteíhu í þeim skilningi að þeir telji
sig sósíaldemókrata, sem em þar em að
taka höndum saman, eða em menn að
tala um einhveija sameiningu bara sam-
einingarinnar vegna þar sem einn maður
þenkir í austur meðan annar þenkir í
vestur. Það gengur ekki uppsagði Sig-
hvatur Björgvinsson, þingmaður Al-
þýðuflokksins. „Menn þurfa að tala
saman og átta sig á málefnalegri sam-
stöðu og hvað menn eiga við með orð-
unum jafhaðarstefna og jafnaðarmaður.
Þetta þarf ekki að vera svo langt ferh því
menn sem em jafn rútíneraðir í pólitík
eins og til dæmis Ólafur Ragnar
Grímsson, Svavar Gestsson og Jón
Baldvin Hannibalsson vita mætavel
hvað jafnaðarstefna er og þurfa ekki að
velkjast í vafa um það. En það vantar
eina spumingu í allar þessar spumingar
til Svavars, sem skilgreinir sig sem jafn-
■ aðarsinna: Gerir hann það þá í merking-
unni sósíaldemókrat eða gerir hann það í
einhverri allt annarri merkingu? Hvaða
merkingu leggur hann í það? Telur hann
sig vera sósíaldemókrata í þeim skiln-
ingi sem evrópskir sósíaldemókratar
leggja í það orð, eða telur hann sig til-
heyra einhveijum öðmm hópi sem út af
fyrir sig getur vel fallið undir það að
vera jafnaðarsinnar? Þetta er það sem
þarf að ræða og botn fæst ekki í það
nema menn tali saman. Með öðrum orð-
um: Em menn kratar eða em menn eitt- ~
hvað annað en kratar?, sagði Sighvatur.
■ Sameining jafnaöarmanna
Samtölin
halda áfram
- segir Svanfríður Jónasdóttir.
,J>að er alveg ljóst að þessi sameining-
armál jafnaðarmanna em það mikið til
umræðu að menn horfa orðið beinlínis til
þess að við næstu kosningar geti menn
boðið kjósendum upp á merkilegri val-
kost heldur en geit hefur verið við undan-
famar kosningar,“ sagði Svanfríður
Jónasdóttir, alþingiskona Þjóðvaka.
.Auðvitað vonast menn til að sjá alvöru-
flokk við næstu kosningar sem kjósendur
muni treysta að getí fengið völd og haft
áhrif. Við getum sagt að þetta sé kannski
ekki komið í burðarliðinn þannig að ljós-
móðirin þurfi ekki að fara strax á vakt.
En það er auðvitað mjög gott ef þeir sem
vilja gegna þama ljósmóðurstörfum fari
að undirbúa sig. Það sem þarf að gerast
er að samtöl þurfa að halda áffam. Þetta
samtal á Konihlöðuloftínu er eitt af þeim
samtölum sem þurfa að eiga sér stað. Ég
tel að þau þurfi að eiga sér stað í fleiri
lögum ef það má orða það þannig, það
þurfi að taka þveranir úr flokkunum og
fólk þurfi að ræða mál og losa sig við
ákveðin höft. Þeim bemr sem okkur mið-
ar með þessi samtöl þeim mun nær dreg-
ur að störfum ljósmæðranna,“ sagði
Svanfnður. „Menn gleyma því stundum
að mjög víða út um land á það fólk sem
kýs þessa flokka í þingkosningum mjög
náið samstarf í sveitarstjórnum og er
jafhvel í sameiginlegum framboðum. Þar
hefur þessi sameining þegar átt sér stað.
Menn horfa til Reykjavíkurlistans en ég
hugsa að af þeim sveitarfélögum sem eru
af miðlungsstærð sé það býsna algengt
að fólk sem myndi kalla sig jafnaðar-
menn er þegar farið að vinna saman og
jafnvel búið að gera það um nokkra hríð.
Þar eru auðvitað samtöl í gangi. Næsti
hringur við svokallaða ráðamenn flokk-
anna er nokkuð virkur í samtölum. Ef við
horfum til Kvennalista, Þjóðvaka, Al-
þýðuflokks og Alþýðubandalags þá er
býsna mikið af fólki í þessum stjómmála-
hreyfingum sem em gamlir skólafélagar,
gamlir baráttufélagar og jafnvel gamlir
flokksfélagar og vinir. Samtölin þurfa að
halda áfram. Þetta er mismarkvisst og
einhvem tímann þarf að koma að því að
menn taki hinar pólitísku ákvarðanir,"
sagði Svanfríður Jónasdóttir.