Alþýðublaðið - 08.09.1995, Qupperneq 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
FOSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 1995
■ Sennilega eru fáir hæfari til að skrifa harðsvíraðar glæpasögur en
Ed Bunker. Hann er 59 ára gamall og fyrstu fjörtíu ár ævi sinnar dvaldi
hann á heimilum fyrir afvegaleidd börn og betrunarhælum fyrir unglinga
og loks í grimmilegustu fangelsum Bandaríkjanna. í tuttugu ár hefur
hann beðið eftir að slá í gegn, en það var ekki fyrren snillingurinn og
bíómógúllinn Quentin Tarantino uppgötvaði hæfileika hans sem
ferillinn fór á verðskuldað flug. Þetta er saga hans
Orðinn 59 ára gamall er Ed Bun-
ker enn að bíða eftir stóra tækifærinu.
Hann hefur reyndar beðið þess frá því
að hann var lítill drengur að bijótast
sér leið útúr heimili íyrir afvegaleidd
böm.
Þegar hann var 16 ára reyndi hann
eiturlyfjasölu, 23 ára reyndi hann fals-
anir og fjármálamisferli og á fertugs-
aldri gekk hann svo langt að reyna
bankarán. Ekkert af þessu virkaði. Er
Bunker var orðinn fertugur að aldri
hafði hann eytt mestöllu h'fi sfnu bak-
við Iás og slá - á einn eða annan hátt.
Hann dvaldi í San Quentin-fangels-
inu þegar hann hóf að skrifa skáldsög-
ur og hann var kominn þangað aftur
um það leyti sem fyrsta skáldsaga
hans var gefin út og kvikmyndaréttur-
inn hafði verið seldur. Þetta var árið
1975 og hann var fullkomléga sann-
færður um að nú væri hann loksins
búinn að slá í gegn.
Tuttugu árum síðar virðist hann enn
aðeins hársbreidd ífá stóra tækifærinu;
að öðlast viðurkenningu. Hann hefur
samið þijár skáldsögur síðan sú íyrsta
kom út og eitt upprunalegt handrit
sem hlaut gríðarlegt lof. Hinsvegar er
líklegast að þú hafir einungis heyrt
minnst á Ed Bunker vegna þeirra
fimmtán mínútna sem hann var á hvíta
tjaldinu í hinni margrómuðu kvik-
mynd Reservoir Dogs eftir Quentin
Tarantino - hvar Bunker fór með
hlutverk herra Blue.
Frægð og frami í þröngum menn-
ingarhópum (költhópum) gerir þig
heldur ekki að ríkum manni, það er
Bunker orðið fyrir löngu ljóst. Þannig
að hann er enn þama úti á fullri ferð; í
leit að tækifærinu sínu.
Síðasta kvikmyndin sem Bunker
lék í var Somebody to Love með Har-
vey Keitel og Rozie Perez í aðalhlut-
verkum og hann hefur það svosem
ágætt - leikur, snurfusar handrit ann-
arra og hefur nýlokið við eigið handrit
sem byggt er á skáldsögu eftir James
EHroy.
En maðurinn sem John Williams,
bókmenntaskríbent tímaritsins GQ,
Húsbréf
Utdráttur
húsbréfa
Nú hefur farið fram útdráttur húsbréfa í eftirtöldum
flokkum:
1. flokki 1989 - 20. útdráttur
1. flokki 1990 - 17. útdráttur
2. flokki 1990 - 16. útdráttur
2. flokki 1991 - 14. útdráttur
3. flokki 1992 - 9. útdráttur
2. flokki 1993 - 5. útdráttur
2. flokki 1994 - 2. útdráttur
3. flokki 1994-1. útdráttur
Koma þessi bréf til innlausnar 15. nóvember 1995.
Öll númerin verða birt í næsta Lögbirtingablaði.
Auk þess eru númer úr fjórum fyrsttöldu flokkunum
hér að ofan birt í DV föstudaginn 8. september.
Upplýsingar um útdregin húsbréf liggja frammi í
Húsnæðisstofnun ríkisins, á Húsnæðisskrifstofunni
á Akureyri, í bönkum, sparisjóðum og
verðbréfafyrirtækjum.
ZXn HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
HÚSBRÉFAÐEIID • SUÐURLANDSBRAUT 24 • 108 REYRJAVlK • Slttl 569 6900
hitti á heimili hans rétt suður af Holly-
wood er samtsem áður enn að bíða
eftir stóra útborgunardeginum.
Eftir að hafa gert kaffi í djúpri
pönnu að hætti útigangsmanna og út-
laga Villta Vestursins sest hann niður
og ræðir líf sitt og raunir:
,,Ég fæddist hér í Hollywood. For-
eldrar mínir höfðu slitið hjónabandi
sínu þegar ég var fjögurra ára gamall
og ég var því alinn upp á flækingi út-
um allt. Móðir mín var engan veginn
fær um sjá um uppeldi sonar síns og
faðir minn þurfti að vinna baki brotnu
fyrir lifibrauði og á endanum var ég
settur á heimili fyrir afvegaleidd böm.
Ég var vanur að stijúka þaðan hvenær
sem færi gafst og eitt sinn náði ég að
hoppa um borð í lest og komast alla
leið til Sacramento sem er í tæplega
600 kflómetra fjarlægð. Þá var ég bara
sjö ára gamall.“
Lögreglan náði þó í skottið á Bun-
ker á endanum og honum var holað
niður á heimili fyrir afbrotaunglinga.
„Og þaðan strauk ég síðan fyrir rest
og vitaskuld leiddi eitt af öðru. Innan
skamms var ég kominn á betrunar-
hæli. Enn hélt ég uppteknum hætti;
strauk í sífellu með einhverjum öðrum
krakka, við brutumst inní verslanir,
stálum reiðhjólum og þessháttar.
Þegar ég var sextán ára var svo
komið að því að dæma mig loks sem
fullorðinn einstakling eftir að ég hafði
ráðist á vörð á betrunarhælinu og
stungið hann með hnífi.“
Mjúkhjartaður dómarinn gat hins-
vegar ekki fengið af sér að dæma
Bunker til fangelsisvistar þannig að
hann hleypti honum út á skilorði.
„Lögmaður minn var svo vinsam-
legur að koma mér í kynni við mikinn
mannvin sem reyndist mér velgjörða-
maður og sýndi mér öðruvísi líf en ég
áður hafði upplifað. En þetta var ein-
faldlega ekki nóg fyrir mig og á end-
anum var ég hvort sem er settur bak-
við lás og slá. Mannvinurinn sem var
raunar kona hélt þó áfram sambandi
við mig, skrifaði til fangelsisins þar-
sem ég dvaldi og þegar ég var búinn
að ákveða að hugur minn stæði til
þess að verða rithöfundur sendi hún
mér ritvél og áskrift að menningar-
blaðinu New York Times Book
Review.“
Ed Bunker var kominn í fangel.si
fyrir harðnaða glæpamenn áðeins
sautján ára gamall og var langyngsti
fanginn í San Quentin á þeim tíma.
„Sú fangelsisvist kom þannig til að
lögreglan elti mig uppi í miklum bfla-
eltingaleik fyrir að selja kannabiseftii
sem var alvarlegt brot á þeim tíma. Ég
reyndi að fara yfir á rauðu ljósu við
krossgötur og klessukeyrði bflinn á
þijá aðra og póstflutningabifreið."
Bunker ræðir yfirvegað um að þeg-
ar búið að er læsa menn einu sinni inni
eru þeir í rauninni læstir úti.
„Með fortíð einsog mína var ekki
nokkur einasti möguleiki fyrir mig að
aðlagast eða hljóta einhvem frama útí
samfélaginu. Ég gerði mér því grein
fyrir því 23 ára að aldri að annaðhvort
yrði mér að takast að verða almenni-
legur rithöfundur eða þjófur. Þannig
Ed Bunker, á barmi
frægðar: Og nú hef ég
verið utan fangelsis-
múranna í tuttugu ár.
Þaraðauki hef ég verið
giftur sömu konunni í
sextán ár og eignaðist
mitt fyrsta barn þegar
ég var orðinn 58 ára.
að ég gerði bara sitt lítið af hvom tagi.
Þjófnaður er sögulega heppileg iðja
fyrir bókmenntasinnaða: rithöfundam-
ir Fran^ois Villon og Jean Genet
lögðu til dæniis báðir stuld fyrir sig
um skeið. Ég hagaði þessu þannig, að
ég skrifaði í fangelsinu og stal síðan í
þann stutta tíma sem ég gat um frjálst
höfúð strokið."
Eftir fyrsta fangelsisdóm minn var
Bunker sem ftjáls maður á götunni um
þriggja ára skeið, en það gekk svosem
ekki þrautalaust fyrir sig frekar en
annað í lífinu.
„Fyrsta árið var ég á góðu róli, en
síðari tvö árin var ég á barmi hengi-
flugsins: falsaði ávísanir og þessháttar.
Loksins náðu yfirvöld að hanka mig í
umfangsmiklu fölsunarmáli og ég var
settur á bakvið lás og slá og geymdur
þar í sjö ár. Það var lengsti tíminn sem
ég eyddi samfleytt í fangelsi. Þegar ég
komst út á götuna eftir þann dóm fór
ég rakleiðis til San Francisco og kom
mér þar upp smávegis eiturlyfjaveldi."
Bunker greinir frá því að frá San
Francisco hafi leið hans einn daginn
legið afitur til Los Angeles til þess að
fremja tiltekinn glæp.
„Lögreglan hélt að ég væri kominn
til borgarinnar til að ná mér í sendingu
af eiturlyfjum þannig að þeir fylgdu
mér með sporrekjandi senditæki sem
fest var á bifreið mína í laumi. Til að
missa nú örugglega ekki af mér í elt-
ingaleiknum notuðu þeir þyrlu og
fimm bflhlöss af lögregluþjónum úr
eiturlyíjadeildinni. Hugsaðu þér: þeir
eltu mig alla leið til bankaráns í Be-
verly Hills! Um leið og ég
kom útúr bankanum eftir að
hafa rænt hann hófst eltinga-
leikurinn fyrir alvöru. Ég
hafði fyrir löngu tekið eftir
þeim, en það var sama hvað ég
reyndi, aldrei tókst
mér að hrista þá af
mér. Ég skildi
hvorki upp né nið-
ur í þessu því ég
vissi ekki af spor-
reklinum. Þeir
höfðu þá fylgt mér
allan tfmann sem
ég var í Los Ange-
les. Að lokum
náðu þeir mér..
Og þannig lauk í
meira lagi skraut-
legum glæpaferli
Ed Bunker: í svört-
um farsa að hætti
leikhúss fáránleikans. En nákvæmlega
þegar allt sem gat farið úrskeiðis virt-
ist á góðri leið með að gera það snerist
gæfuhjólið okkar manni aldeilis í hag:
skáldsaga hans, No Beast So Fierce,
var samþykkt af útgáfufyrirtækinu No
Exit Press meðan harrn beið eftir rétt-
arhöldum í sínum slæmu málum. Hin-
ar og þessar málsmetandi manneskjur
úr bólanenntaheiminum lýstu sig síð-
an reiðubúnar til að vima um óumdeil-
anlega hæfileika Bunker sem rithöf-
undar og gerðu það ásamt því að grát-
biðja ákæruvaldið og dómarann um að
gefa honum kærkomið tækifæri á end-
urhæfingu.
Dómarinn veitti Bunker að lokum
þá léttustu hugsanlegu refsingu sem
honum var kleift - fimm ára fangelsi.
„Og þú getur rétt ímyndað þér
hvemig mér leið þarsem ég bjóst ekki
við öðru en að fá tuttugu ára dóm ver-
andi brotlegur í alvarlegum glæp í
þriðja skiptið. Ég samdi svo aðra
skáldsögu mína sem gefin var út, The
Animal Factory, í þessari síðustu
fangelsisvist minni og kvikmynda-
framleiðendur í Hollywood keyptu
kvikmyndaréttinn á fyrstu bókinni, No
Beast So Fierce. Hún var kvikmynduð
undir nafninu Straight Times og stát-
aði af Dustin Hoffmann í aðalhlut-
verki. Handritshöfundur myndarinnar
heimsótti mig á hveijum degi þarsem
ég sat í fangelsi á Terminal-eyju og
við unnum saman að handritinu. Mér
var svo sleppt úr fangelsi meðan kvik-
myndin var í forvinnslu og ég var um-
svifalaust ráðinn sem tæknilegur ráð-
gjafi. Straight Times var ennfremur
fyrsta kvikmyndin þarsem ég kom
fram í hlutverk og fékk þar að leika í
einu atriði - en ég var skrambi góður,
fannst rrtönnum. Og nú hef ég verið
utan fangelsismúranna í tuttugu ár.
Þaraðauki hef ég verið giftur sömu
konunni í sextán ár og eignaðist mitt
fyrsta barn þegar ég var orðinn 58
ára.“
Þriðja skáldsaga Ed Bunker var
Little Boy Blue, saga af því hvemig
hugur ofbeldissinnaðs drengs hneigist
til æ vafasamari athafna og leiðir hann
á endanum útá glæpabrautina. Þessi
bók fékk samhljóða frábæra dóma, en
seldist afturámóti lítið. Næsta kvik-
myndahandrit sem Ed Bunker skrifaði
var fyrir hina stórfenglegu mynd
Runaway Train og fékk sömuleiðis
stórkostlega góða gagnrýni. /
Það þurfti hinsvegar snertingu gull-
drengsins Tarantino til að koma ferli
Bunker aftur á almennilegt flug. Og
hvað fannst Bunker um kynni hans
við hinn strákslega kvikmyndarisa,
Tarantino?
„Ég var lítt hrifinn af honum í fyrsta
skipti sem ég hitt hann. Mér fannst
þessi stráklingur svosem ekki reiða
vitið í neinum þverpokum; frekar
svona seinn allur til. En hann þekkir
sitt fag alveg út og inn. Það er á hreinu
og þessvegna hlýtur maður þegar allt
kemur til alls, að bera takmarkalausa
virðingu fyrir honum."
í dag - þökk sé mestmegnis Reser-
voir Dogs - eru fyrstu þijár skáldsög-
ur Bunker komnar í hillur bókabúð-
anna á nýjan leik og í þetta skiptið er
þeim gert hátt undir höfði með gríðar-
lofi frá Tarantino og James Ellroy á
bókakápum og í auglýsingum. Og það
er ný bók á leiðinni innan skamms,
titluð Men Who Prey. Bunker lýsir
henni sem „grimmilega hræðilegri
bók um þijá harðsvíraða morðingja."
Bókin er í grundvallaratriðum byggð á
sögum sem hann heyrði hjá samföng-
um sínum í San Quentin.
Kannski slær þá Ed Bunker loksins
í gegn. ■ shh