Alþýðublaðið - 05.10.1995, Blaðsíða 1

Fimmtudagur 5. október 1995 Stofnað 1919 151. tölublað - 76. árgangur
■ Vinnuveitendasambandið segir ríkisstjórnina ekki í vandræðum með peninga ef litið er á búvörusamninginn
Peningarnir standa út úr eyrunum á henni
- segir Þórarínn V. Þórarínsson framkvæmdastjóri VSÍ.
verði verðtryggðar að fullu og hækki
þannig með sjálfvirkum hætti. Við
sjáum ekki hvemig þetta fer heim og
saman. Það að ríkisstjómin skuh gera
búvörusamning með þessum hætti
með ákvæðum um sjálfvirkar hækk-
anir til samræmis við verðlag á hveiju
ári til aldamóta, ffysta þannig þennan
stóra lið í ljárlagagerðinni á hveiju ári,
gerir yfirlýsingar um allt það góða
sem gera skal í framtíðinni ekki eins
trúverðugar," sagði Þórarinn.
Hann benti á eitt af markmiðum
síðustu kjarasamninga hefði verið að
þrengja ekki að samkeppnisskilyrðum.
Nú væri ríkisstjómin hins vegar að
velta skattbyrði yfir á fyrirtækin með
því að hækka tryggingagjaldið um
góðan milljarð. „Okkur finnst það
mikið axarskaft að leggja miklar byrð-
ar á atvinnureksturinn til þess að velta
því áffarn í aukna styrki við landbún-
aðinn,“ sagði Þórarinn.
„Það er jákvætt við frumvarpið að
■ Alþýðublaðið
Tveir nýir
pistlahöfundar
Jónas Sen skrifar um tónlist
og Halldór Bjöm Runólfsson
„Það er fullkomlega óskiljanlegt að
ríkisstjómin skuli á ámnum 1995 til
2000 ráðstafa vel á fjórtánda mfiljarð
til að ýta undir sauðfjárrækt. Ég tek
undir með Sighvati Björgvinssyni að
ríkisstjóm sem hefur ráð á að haga sér
svona getur ekki verið vandræðum
með peninga. Þeir standa beinlínis út
úr eymnum á henni,“ sagði Þórarinn
V. Þórarinsson framkvæmdastjóri
VSÍ í samtali við Alþýðublaðið um
fjárlagafrumvarp ríkisstjómarinnar.
„Við styðjum það markmið sem
ríkisstjómin setur um að falla frá sjálf-
virkni og vísitölutengingu í fjárlaga-
frumvarpinu, hvort heldur á bótafjár-
hæðum eða öðrum liðum. Okkur
finnst að ríkisstjómin sé þar á réttri
leið. En ef hún er að fara þann veg í
frumvarpinu þá skiljum við ekki
hvernig hún ætlar að fara búvöru-
brautina samkvæmt allt öðru
prinsippi. Þar er lagt upp með það að
greiðslur til bænda næstu fimm árin
lýst með orðunum „hvirfilvindur með
varalit." Þær systur stela í sameiningu
stórri eiturlyfjasendingu frá harðsvír-
uðum dópsölum og þar með er elt-
ingaleikurinn hafinn. En inn á milli
gefa þær sér tíma til að þvælast um í
trylltum partýjum, sofa hjá misvönd-
uðum mönnum, horfa á fáránlegar
klámmyndir og gera yfir höfuð sitt
besta til að lifa af í heimi þar sem
þjófnaður, kynlíf, mannrán, fíkniefni,
slagsmál, rokk, nauðganir og annað
þess háttar er daglegt brauð, segir í
frétt frá framleiðendum.
Hér er greinilega engin lognmolla á
ferðinni enda lýsa aðstandendur
myndinni sem: Einfaldri, harðsoðinni,
svarthvítri íslenskri spennumynd, sem
hafi á sér Reykjavíkurblæ og hluti frá
ofbeldishráslaga John Wo til „film no-
ir“ taktanna í Hitchcock.
Það er Kvikmyndafyrirtækið
Glansmyndir sem framleiðir mvndina
í samvinnu við Nordic Screen Devel-
opment og _RÚV. Kvikmyndataka var
í höndum Úlfars H. Hróbjartssonar,
Snorri Freyr Hilmarsson sá um leik-
myndahönnun, en Þorvaldur Bjarni
Þorvaldsson sá um tónlistina í mynd-
inni.
um myndlist.
Tveir nýir pistlahöfundar hafa
gengið til liðs við Alþýðublaðið, þeir
Halldór Björn Runólfsson listfræð-
ingur og Jónas Sen tónlistarmaður.
í blaðinu í dag skrifar Jónas Sen
um Tékkann Jan Ladislav Dussek
sem þótti eitt snjallasta tónskáld 18.
aldar. Verk hans voru mjög vinsæl
og hann var skjólstæðingur þjóð-
höfðingja. Líf Dusseks var litríkt og
stormasamt - en að ævilokuni var
hann orðinn feitasta tónskáld allra
tíma. Jónas segir okkur frá snill-
ingnum sem gleymdist í tvöhundruð
ár en er nú loks að slá í gegn.
Sjá blaðslðu 5.
I dag, 5. október, verður fmmsýnd
ný íslensk kvikmynd í fullri lengd.
Myndin ber heitið Nei er ekkert svar
og er gerð eftir handriti Marteins
Þórðarsonar og Jóns Tryggvasonar.
Leikstjóri er Jón Tryggvason en aðal-
hlutverkin em í höndum þeirra Heið-
rúnar Önnu Björnsdóttur, Ingi-
bjargar Stefánsdóttur, Michael
Liebman, Roy Scott, Skúla Gauta-
sonar og Ara Matthíassonar.
Nei er ekkert svar segir frá lands-
byggðarstúlkunni Siggu sem kemur til
Reykjavíkur að heimsækja systur sína,
Díí' sem höfundar segja að best verði
■ Fjárlagafrumvarpið
Gjaldtaka á
sjúkrahúsum
í fjárlagafrumvarpi ríkisstjórn-
arinnar er gert ráð fyrir að ná
samtals 200 milljónum króna af
þeim sem gangast undir aðgerðir
á sjúkrahúsum á næsta ári. Þetta
á að gera með þeim hætti að sam-
ræma gjaldtöku fyrir aðgerðir
sem unnar eru utan og innan
sjúkrahúsa. Þá er gert ráð fyrir
að til samræmis verði tekið upp
jafnaðargjald fyrir læknisverk
sem unnin eru á sjúkrahúsum.
„Með breytingunni á að vera
tryggð jöfn samkeppnisstaða
sjálfstætt starfandi sérfræðilækna
og sjúkrahúsa. Til að tryggja inn-
heimtu er lagt til að sjúkrahúsin
haldi eftir hluta gjaldsins og geti
ráðstafað þvi til tækjakaupa og til
að bæta aðstöðu," segir í athuga-
semdum við fjárlagafrumvarpið.
■ Fjárlagafrumvarpið
Tortrygginn á
-segir Gísli S. Einarsson alþingismaður.
„Mér sýnist ijárlagafrumvarpið ekki
vera byggt á traustum gmnni. Það er
meðal annars byggt á því að það háist
sama aflamagn úr Smugunni eða að
minnsta kosti 30 þúsund tonn og að
óbreyttur afli fáist af Reykjaneshrygg.
Það er ekkert öruggt í þeim efnum,“
sagði Gísli S. Einarsson þingmaður Al-
þýðuflokksins. ,J>á er reiknað með því
að það náist hundrað þúsund tonn af
loðnu á þessu ári og 900 þúsund tonn á
næsta ári. Bara þessi atriði eru næg
ástæða til að maður verður tortrygginn á
að forsendur frumvarpsins standist. Þar
íyrir utan er það undirstrikað í fjárlaga-
frumvarpinu að launahreyfingar í land-
inu em í mörgum tilvikum allt að 20%
sem skapar óróleika og óstöðugleika
sem við getum ekki búið við,“ sagði
Gísli. „Síðan má nefha atriði sem stinga
nijög í augun eins og það að ætla ekki
að stánda við það að greiða miskabætur
til fórnarlamba ofbeldismanna. Þetta
skiptir ekki svo miklu máli fyrir ríkið en
það skiptir miklu fyrir fómarlömbin að
þama verði ekki skorið niður. Þetta er
eitt dæmi af mörgum um að það er verið
að ráðast á garðinn þar sem hann er
forsendumar
lægstur og slfkt er með öllu óþolandi.
Ég er fyllilega meðmæltur því að dregið
sé úr fjárlagahallanum og það hefur alla
tíð verið á stefnuskrá okkar alþýðu-
flokksmanna. En á síðasta kjörtímabili
máttum við búa við þrengstu skilyrði
sem hér hafa verið í marga áratugi.
Samt náðist þá góður árangur í efna-
hagsmálum og það er á þeim árangri
sem það jákvæða við þetta fjárlagaffum-
varp er byggt á. Ef það næst árangur
með því þá er það vegna þess stöðug-
leika sem búið var að skapa í tíð fyrri
ríkisstjómar fýrir tilstilli Alþýðuflokks-
ins. Mér er spum hvemig ástandið væri
núna ef við hefðum ekki EES-samning- ■
inn. Það er hins vegar fáránlegt af nú-
verandi ríkisstjóm að taka aðildamm-
sókn að ESB af dagskrá. Það er verið að
úthluta okkur sfldarkvóta upp á 4.150
tonn sem er aðeins brot af því sem við
þyrftum því okkur veitti ekki af 30 þús-
und tonna kvóta. Þarna gjöldum við
þess að vera utan ESB. Það er margt
veikt í þessu frumvarpi og fullyrðingar
þar um að fjárfestingar heimilanna muni
aukast standast einfaldlega ekki,“ sagði
Gísli S. Einarsson.
þar er stefnt að miklum samdrætti í
lánsfjárþörf rfldsins. Það ætti að geta
gefið svigrúm fyrir marktækri lækkun
vaxta. Vextir hér eru enn töluvert
hærri en í löndunum í kringum okkur
þannig að út frá því sjónarmiði er
nokkurt svigrúm. Þetta finnst okkur
jákvætt. Hins vegar er það lakara að
þetta skuh einkum gert í einfaldari lið-
um frumvarpsins með því að skera
niður fjárfestingar og draga úr verð-
uppfærslum á ýmsum millifærslum.
Við hefðum ekki síður viljað sjá hag-
ræðingar í rekstri, meira af útboðum,
meiri samkeppni og meiri rekstrarhag-
kvæmni. Það er boðað í ffumvarpinu
en á að gera seinna. Við hefðum talið
að fjármálaráðherra sem er að leggja
ffarn sitt fimmta ffumvarp hefði gefist
tóm til að ffamkvæma meira af þess-
um góðu áformum sem eru boðuð
núna en ekki vísa því á framtíðina,"
sagði Þórarinn V. Þórarinsson.
■ Fjárlagafrumvarpið
Gegn
gamal-
menn-
um og
öryrkj-
um
- segir Kristinn H.
Gunnarsson alþingis-
maður.
„Við fyrstu yfirsýn sýnist niér
fjárlagafrumvarpið bera vitni
um að ríkisstjórnin gefst upp
við að halda aftur af rekstri
ríkisins. Hann eykst verulega
frá fjárlögum 1995 til frum-
varps fyrir næsta ár eða um
átta milljarða króna,“ sagði
Kristinn H. Gunnarsson þing-
maður Alþýðubandalags.
„í stað þess að halda aftur af
rekstrarútgjöldum og draga
þar saman er farið í að skera
niður stofnframkvæmdir og
skerða bætur almannatrygg-
inga. Tilfærslurnar og fram-
kvæmdirnar eru teknar og
skornar niður en reksturinn
eykst í stað þess að hafa þetta á
hinn veginn. Ég tel óskynsam-
legt að skera mikið niður í sam-
göngumálum. Þar er um að
ræða stofnframkvæmdir sem
eiga að gera það ódýrara að
reka þjóðfélagið,“ sagði Krist-
inn.
„Þá finnst mér borið niður
þar sem síst skyldi til þess að
draga úr útgjöldum. Það á að
taka á annan milljarð af bótum
almannatrygginga sem bitnar á
gamalmennum og öryrkjum
sem eiga óhægt með að slá til
baka. Það er eins og ráðherr-
arnir séu í herferð gegn þeim
sem eru minnimáttar. 1 heild er
um að ræða vaxandi ójöfnuð og
misskiptingu. Það er afleiðing
af því sem verið er að gera með
þessu fjárlagafrumvarpi,“ sagði
Kristinn H. Gunnarsson.