Alþýðublaðið - 16.12.1997, Blaðsíða 4

4
ALÞÝPUBLAÐIÐ
Desember 1997
Mennt er máttur
Sunnudaginn 14. desember sl. fór
fram forval innan fulltrúaráðs
Alþýðuflokksins á þeim aðilum sem
höfðu hug á að vera á framboðslista
hans fyrir nk. borgar-
stjómarkosningar. Ég, undirrituð, var
ein þeirra sem hlotnaðist það
hlutskipti að verða fyrir valinu. Ég vil
því hefja skrif mín á því að þakka
þeim sem ljáðu mér lið. Takk.
Það sem vegur einna þyngst við val
á einstaklingum, sem bjóða sig fram
til opinberra embætta, era þau málefni
sem þeir setja á oddinn. I því
augnamiði að kynna mig fyrir þeim
sem höfðu örlög mín í hendi sér á
fyrmefndum fundi sem og þau
málefni er ég tel mikilvæg - sendi ég
bréf til allra meðlima fulltraaráðsins.
Og í því skyni að kynna mig fyrir
öllum meðlimum Alþýðuflokksins,
sem og öðram jafnaðarmönnum, mun
ég í skrifum mínum nú viðra helstu
hugmyndir mínar í tengslum við það
málefni sem er mér einkum hugleikið:
menntamál.
Mennt er máttur hvort tveggja fyrir
einstaklinga sem og samfélagið í heild
sinni. Sá vandi sem steðjar að
grunnskólum Reykjavíkur er fyrst og
fremst vöntun á fjármagni og
aðstöðuleysi en hið síðamefnda er
vitaskuld afleiðing hins fyrmefnda. I
kjölfarið er einsetning skóla ekki
orðin nema að hluta til þrátt fyrir
lofsvert framtak R-listans í þeim
efhum. En betur má ef duga skal.
Einsetning skóla er mikið
þjóðþrifamál sé tekið tillit til velferðar
bama á okkar tímum. Flestir foreldrar
stunda vinna utan heimilis og flest
böm sem stunda listnám að einhverju
tagi, íþróttir, tölvunám og/eða
heimspeki, gera það utan veggja
skylduskólans. Slíkt nám bama fyrir
utan skyldunámið er oft
kostnaðarsamt og því fylgir oft mikil
fyrirhöfn hvort tveggja fyrir böm og
foreldra þeirra. Hins vegar er
fjölbreytni í námi mjög mikilvæg
þannig að sem flest ungmenni geti
komist að því á hvaða sviðum þeirra
Guðs gjafir liggja, því öllum er
eitthvað til lista lagt. Ef bömum er
hins vegar ekki boðið upp á aðstöðu
til að hlúa að hæfileikum sínum
komast hvorki þau né aðrir að því
hvaða eiginleika þau hafa til að bera.
Afleiðing slfks er einatt sú að
viðkomandi finnur sér ekki stað í
tilveranni. Um leið er oftar en ekki
hafið ferli sem sjaldan er séð fyrir
endann á; ferli vanmáttar og vonleysis
sem títt tengist vímuefnavanda er
fram í sækir. Helsti ávinningur
einsetningu skylduskólans er í
kjölfarið sá að mögulegt yrði að auka
fjölbreytni náms sem að sama skapi
yrði liður í því að skapa ungmennum
jöfn skilyrði til alhliða þroska. En í
því augnamiði að efla fjölbreytni
náms samfara einsetningu skóla þarf
aukna fjármuni og hvaðan eiga þeir
að koma? Island og þar með talin
Reykjavík er vel í sveit sett
fjárhagslega miðað við mörg önnur
iðnvædd þjóðfélög. A Islandi ríkir
sem sagt velmegun þó með (reim
annmörkum að henni er ansi misskipt.
Sumir era veralega loðnir um lófana á
meðan aðrir þurfa að huga að hverjum
eyri. I báðum hópum fyrirfinnast hins
vegar foreldrar sem myndu vilja vaða
eld og brennistein bami sínu til heilla.
Margir rnyndu þ.a.l. vilja láta
tjármuni af hendi rakna í menntun
bama sinna til að tryggja þeim
veglegt vegamesti til framtíðar. Eðli
málsins samkvæmt á það þó fyrst og
fremst við um vel fjáða foreldra. Þeir
hinir sömu eru hins vegar einatt á
móti skattheimtu sem hefur það
meginmarkmið að styrkja stoðir
samfélagsins sem heildar. Astæðan er
sú að skattheimta kemur ekki
einungis þeim og þeirra bömum til
góða heldur öllum. Slík andúð á
skattheimtu er því tilkomin sökum
þess að viðkomandi aðhyllist
einstaklingshyggju en ekki
jafnaðarstefnu. I mínum huga er
inntak jafnaðarstefnunnar að skapa
einstaklingum jöfn skilyrði í
samfélagi þar sem menn fæðast
ójafnir. I þeim skilningi er
velferðarkerfið og almenningsskólar,
afurð vestrænnar jafnaðarstefnu,
einungis eðlileg þróun þar sem hin
ábyrgðarfulla samkennd, sem
einkenndi stórfjölskylduna fyrr á
tímum, var leyst af hólmi með
almannatryggingakerfi samfara
breyttum þjóðfélags- og atvinnu-
háttum. En fyrst og fremst er
jafnaðarstefna í anda siðmenningar en
eitt mikilvægasta kennileiti
siðmenningar er mannúð; samkennd
með manneskjum. I huga þeirra sem
aðhyllast einstaklings- og frjálshyggju
er það hámark óréttlætisins að fá ekki
að njóta ávaxta erfiðis síns (eða erfða)
í friði fyrir "auðnuleysingjum". Það
sem er hins vegar frumforsenda
friðsæls þjóðfélags og hagsældar er
mannúð - samkennd manna með
mönnum - sem kemur m.a. fram í því
að hver og einn deilir hagsæld sinni
með öðrum enda eiga þeir "hagsælu"
yfirleitt margt og mikið undir þeim
sem era það síður. Að láta sér annt um
almannahag er því einfaldlega siðaðra
manna siður.
Með ofannefnt í huga má færa rök
fyrir því að þeir sem hafa fjárhagslegt
bolmagn til að gera þjóðfélaginu gagn
umfram það að auka hagvöxt skv.
tölum Þióðhagsstofnunar ættu að sjá
sér hag í því að styðja við menntun
ungmenna ekki með því að koma
einkaskólum á laggimar heldur
styrkja skóla á vegum Reykja-
víkurborgar með einum eða öðram
hætti t.a.m. á sviði nýbreytni og
tilraunastarfsemi í skólastarfi. Það, að
fá fagaðila t.a.m. í listgreinum,
tölvumálum og heimspeki til að ljá
grannskólanum lið í krafti
samstarfssamnings milli Reykja-
víkurborgar og hinna fyrmefndu er
einfaldlega mikilvægt skref í þá veru
að gefa öllum nemum kost á að njóta
sín og liður í nútímavæðingu skólans.
Uppskeran er háð sáningunni.
Fiskurinn í hafmu er fjársjóður
Islendinga (reyndar meiri fjársjóður
fyrir suma en aðra) en mannauðurinn
er mikilvægastur einkum á tímum
alþjóðavæðingar í viðskiptum og
samskiptum einstaklinga og þjóða yfir
höfuð. Það, að einkaaðilar styrki
menntakerfið með beinum hætti, er
óhefðbundið en mögulegt enda hefur
það verið gert þó í litlum mæli sé.
Góð menntun er gulls ígildi og ef vel
er að menntun ungmenna staðið í
hvívetna myndu allir efla eiginn hag
með því að styrkja stoðir samfélagsins
um ókomna tíð.
Magnea Marinósdóttir.