Vísir - 23.06.1976, Qupperneq 2

v’!*"ikudagur 23. júni 1976 vxsm
C í REYKJAVÍK )
v V ^
Finnst þér eiginkonan
kúga þig?
Sigurður Sigurðsson I æ k n a -j
stúdent. Nei, ég get nú ekki sagtj
það. Það ku vera tiðarandinn aðr>
tala um að konur ráði meiru eng
áður og gera jafnvel grin að þvi.|
Aö visu kemur það einstaka sinn-l
um fyrir að manni finnst maðurl
vera kúgaöur.
Philip Hearn.Ég held ekki. Ef ég
vil fara út á kvöldin ræði ég það
að visu viö hana en það kemur
sárasjaldan fyrir aö við séum
ósammála.
Sxmundur Hinriksson, sjómaður.
Það get ég varla sagt. Ég læt kon-
una mina vita ef ég ætla að gera
eitthvað og þá er það rætt i mesta
blóðerni.
Hafsteinn Hasler, bilasali. Nei,
ekki finnst mér það. Við ræðum
þaö þó okkar a milli ef ég ætla
eitthvað út á eigin spýtur og
verðum þá yfirleitt sammála.
Gisli ólafsson, bílstjóri. Langt i
frá. Það hefur alltaf verið mjög
gott samkomulag hjá okkur. Mér
finnst það mætti láta konur ráða
meiru enda hvilir margt á þeirra
herðum svo sem barneignir og
fleira.
„Allra meina bót?"
Verið er oð rannsoka 140 mis-
munandi samsetningar ó efninu
prostaglandin til notkunar gegn
jafn mörgum sjúkdómum
Fyrsta grammið af
prostaglandin kostaði
eina milljón dollara
þegar það var loks til-
búið fyrir um 20 árum.
Siðan hafa þúsundir
visindamanna viðsveg-
ar um heiminn unnið
að þvi að gera það að
lyfi sem geti læknað
fleiri sjúkdóma en flest
önnur lyf.
Það er talið að enn sé áratuga
rannsóknarstarf fyrir höndum,
áður en möguleikar þessa efnis
veröa fullkannaðir og fullnýttir.
En það er þegar byrjað að nota
það i vissum tilfellum og fram-
leiðendurnir eru sannfærðir um
að á nokkrum næstu árum verði
það notað gegn fjölmörgum
sjúkdómum.
0,1 milligramm á dag
Prostaglandin er meðal efna
sem kynnt eru á ráðstefnu
gigtarlækna sem stendur yfir á
HótelLoftleiðum. Við röbbuðum
litillega um það við Thomas
Jarlöv. Jarlöv er umboðsmaður
bandariska fyrirtækisins Up-
john i Danmörku, en Upjohn
hefur frá upphafi verið lang-
stærsti aðilinn i þróun Prosta-
glandin.
„Prostaglandin er náttúrlegt
efni sem finnst i öllum vefjum
likamans. Ein ástæðan fyrir þvi
aö seint hefur gengið að
„hemja” það er að framleiðsla
likamans er ekki nema 0,1 milli-
gram á dag. 0,1 mg. myndi
þekja álika stóran flöt og
punkturinn á eftir þessari
setningu.”
„Sem betur fer er nú hægt að
framleiða það úr gerviefnum og
þótt það sé mjög dýrt verða
örugglega stórstigar framfarir
á næstu árum.”
Hin endanlega „pilla”?
„Það virðast nær engin tak-
mörk fyrir þvi hvað hægt er að
nota þétta efni. Með þvi aö
breyta samsetningu þess er
hægt að nota það gegn ólikum
sjúkdómum. 1 dag er verið að
gera tilraunir með 140 mismun-
andi samsetningar, gegn ýms-
um smúkdómum.”
„En það er lika i notkun á
nokkrum sviðum nú þegar. 1
Danmörku er ein samsetningin
notuð til að framkalla fæöingar.
Það er einnig notað til að fram-
kalla fósturlát, án agerðar, og
við gerum ráð fyrir að eftir
fimm ár komi ein „pilla” á
mánuði i staðinn fyrir allar þær
sem konur verða að gleypa i
dag, til að vera einsamlar.”
„önnur samsetning hindrar
sýrumyndun I maga og menn
gera sér góðar vonir um að hægt
verði að nota það til aö lækna
magasár, án uppskurðar. Þaö
er ekki hægt i dag.”
Á Landspitalanum til
prufu
„Enn aörar samsetningar
verður hægt að nota til að hafa
áhrif á blóðþrýsting, asthma og
gegn igerðum. Þá binda menn
miklar vonir við þetta efiii til
lækningar á krabbameini... Ég
vil taka skýrtfram að þetta er á
tilraunastigi ennþá. Við gerum
ráð fyrir að hægt verði að beita
prostaglandin gegn þessum og
öðrum sjúkdómum, á næstu ár-
um. En það verður smámsaman
eftir þvi sem hver samsetning
er talin þrautprófuð.”
„Það má geta þess að Land-
spitalinn er nú að fara að prufa
notkun prostaglandin til að
framkalla fæðingar. Þetta heftir
verið notað töluvert lengi i Dan-
mörku, en það tekur jafnan
langan tima að fá ný lyf viður-
kennd.”
10% af veltunni til
rannsókna
„Það er geysimikið starf
óunnið við þróun þessa efnis.
Það er satt að segja rétt búið að
kikja i gegnum skráargatið og
langt þar til dyrnar verða alveg
opnar. En þeir sem vinna að
þessu eru geysilega spenntir og
telja prostaglandin merkasta
efni sem unnið er að i dag.”
„Upjohn er eitt stærsta fyrir-
tæki sinnar tegundar i heimin-
um. Það hefur um sautján þús-
und manns i sinni þjónustu. 1
rannsóknarstofum þess eru
hinir færustu visindamenn með
fullkomnustu tæki sem völ er á.
Fyrirtækið verenda 10 prósent-
um af heildarveltunni til rann-
sóknarstarfa. Ekki af ágóðan-
um, heldur veltunni. Og menn
eru sannfærðir um að þvi fé sé
vel varið.”
Sýningarbás Upjoihn á ráðstefnu gigtarlækna. Frá v. Guömundur
Hallgrimsson, lyfjafræöingur, umboösmaöur Upjohn á islandi,
Nina Jarlöv og Thomas Jarlöv. Mynd LA.
*....... .........................<
Engar reglur til um hámarks-
gerlafjölda í neysluvörum
- , , ,y '■ % ,ý, ’ i'> ' '' - hRí :
Aö tilhlutan heilbrigðiseftir-
litsins voru farnar 8970 eftirlits-
feröir á 1408 staöi á slðasta ári.
Tekin voru sýni reglulega af
helstu neysluvörum, en þó sér-
staklega þeim sem hættast er
viö skemmdum, svo sem af
unnum kjötvörum, salötum,
brauösamlokum, og mjólk.
Leiki grunur á að vara sé
skemmd eöa hún hafi valdið
matareitruner sýnistaka aukin.
Ariö 1975 var eytt 810 kilóum af
kjötvöru eftir kröfu heilbrigðis-
eftirlitsins. Þetta kemur m.a.
fram i' skýrslu, sem Fram-
kvæmdanefnd heilbirgðiseftir-
litsins kynnti á fundi með frétta-
mönnum nýlega.
Vitað er um þrjár matareitr-
anir á árinu. Um það bil þúsund
manns veiktust af matareitrun
á fjölmennu móti sem haldið
var i Laugardalshöll. Eitruninni
olli kjötréttur, sem framleiddur
var og seldur af veitingahúsi
hér i borg. Þá fengu um 40
manns matareitrun hjá verk-
takafyrirtæki I Reykjavik og
samtimis I fangageymslu lög-
reglunnar. Þessi mál voru send
yfirsakadómara til frekari
rannsóknar. Loks veiktust 30
mannsaf taugaveikibróður eftir
aöhafaveriö i fermingarveislu.
Matlagning fór fram á heimili
viðkomanda, en hráefnið var
keypt erlendis og i þvi fannst
taugaveikisýkillinn.
islendingar hita hús
sin of mikið
Skiptar skoðanir eru um
hvernig túlka beri gerlaniður-
stöður. Engar reglur eru til um
hámarksgerlafjölda i neyslu-
vörum nema i mjólk, rjóma,
mjólkuris og neysluvatni. Þó
eru viöa til matsreglur settar af
rannsóknastofum, og hefur
talan 250 fyrir staþhylococca og
lOOfyrir E-coli, veriö notuö sem
viðmiöun hér á landi þegar
meta skal hvort vara sé nothæf
eða ekki.
Eins og undanfarin ár var
aðallega athuguð loftræsting,
hiti, kuldi, aðbúnaður og
umgengni á vinnustöðum.
Fyigst var meö rakastigi og
settur upp rakamælir þar sem
þess var taliö þörf. Að sögn
Framkvæmdanefndarinnar er
viða of mikill hiti i húsum og
veldur það þvi að loft veröur of
þurrt.
Að undirlagi heilbrigðiseftir-
litsins var tekinn i notkun við-
vörunarbúnaður gegn hættu-
legum hávaða i einu af
sámkomuhúsum borgarinnar.
Beri tilraunin góöan árangur
veröur eigendum annarra
samkomuhúsa bent á þessa úr-
lausn. Einnig er h’klegt að
búnaöurinn komi að gagni á
háværum vinnustöðum. _AHO

Ungkólfa-
slótrun
fœrist
í vöxt
Samkvæmt fréttum úr slátur-
húsum á landinu virðist ungkálfa-
slátrun vera mun meiri nú en
tiðkast hefur undanfarin ár.
Ýmsir sem til þekkja, spá þvi að
með óbreyttu ástandi muni geta
farið svo, að ekki verði unnt að
fullnægja innanlandsþörf á ung-
nautakjöti eftir um það bil tvö ár.
A siðastliðnu ári var slátrað
13.973 ungkálfum i sláturhúsum
landsins, eða 2.900 fleiri en árið
áður. Af alikálfum, sem eru 3-12
mánaða gamlir, var slátrað 2.900
en árið 1974 voru þeir 2.380.
Samtals var slátrað 6.593 gripum
á aldrinum eins til tveggja og
hálfs árs, en það var 865 gripum
færra en árið 1974.
Mjög svipað kjötmagn barst á
markaðinn á þessum tveim árum
eða tæplega 2.500 lestir af naut-
gripakjöti hvort ár.
—AHO