Vísir - 20.07.1976, Blaðsíða 8

8
Þriðjudagur 20. júli 1976. VISIR
m
RAUÐHETTA
76
FORSALA
Á
RAUÐHETTU-BOLUM
HEFST Á MORGUN KL. 11.30
í SÖLUTJALDI í AUSTURSTRÆTINU
VERÐ KR. 700,-
TJOLD
og aðrar ferðavörur i
miklu úrvali
SNORRABRAUT 58.SIMI 12045
Olympíuleikarnir
og umburðarlyndi
-v
Baldur
Guðlaugsson skrifar
y
;
Eftir öllum sólar-
merkjum að dæma má
litlu muna að Olympíu-
leikarnir í Montreal fari
út um þúfur eða breytist í
millilandakeppni,
Keppendur all-nokkurra
ríkja hafa þegar axlað sín
skinn og fleiri kunna að
fylgja á eftir. Á svo
sannarlega ekki af
Kanadamönnum að
ganga í sambandi við
leikana. Olympíuhugsjón-
in er í hættu.
Afrikurikin sem hætt hafa við
þátttöku i leikunum hafa ekki
dregið neina dul á ástæðurnar.
Þau gerðu þá kröfu að Nýja Sjá-
landi yrði meinuð þátttaka i
Olympiuleikunum, en hótuðu
ella að hverfa sjálf af leikunum.
Olympiunefndin neitaði að
verða við kröfum þeirra og þvi
fór sem fór. Hvers vegna lögð-
ust Afrikurikin gegn þvi að Nýja
Sjáland tæki þátt i leikunum?
Jú, Ný-Sjálendingar gerðust i
fyrra sekir um þá ósvinnu að
þreyta iþróttakeppni við Suður-
Afriku, en það riki er sem kunn-
ugt er á svörtum lista i flestum
alþjóðasamskiptum. Nú átti að
refsa Ný-Sjálendingum fyrir að
keppa viö svo vonda menn.
Einu sinni imynduðu hug-
sjónamenn sér, að slikri iþrótta-
hátið sem Olympiuleikunum
mætti halda utan og ofan við
stjórnmáladeilur og rikjaerjur.
Þjóðir heims myndu sliðra
sverðin sem snöggvast og sam-
einast i drengilegri keppni
hinna vöskustu afreksmanna.
Hvatamenn Ólympiuleikanna
hefur jafnan dreymt um að þeir
gætu aukið á gagn-
kvæman skilning manna og
þjóða i milli. En þessi skrýtna
tik, þessi pólitik, lætur ekki að
sér hæða. Og satt best að segja
eru atburðirnir i Montreal ekk-
ert einsdæmi nú um stundir,
þeir endurspegla þvi miður
þann skort á umburðarlyndi og
sáttfýsi sem nú verður i vaxandi
mæli vart i öllum samskiptum
þjóða — og einstaklinga.
,,Ég fyrirlitskoðanir þinar, en
ég er reiðubúinn til að láta lifið i
baráttunni fyrir rétti þinum til
að aðhyllast þær”, er haft eftir
Voltaire. Þetta hljómar svo sem
nógu vel á pappir og eflaust
þykjast margir geta skrifað
undir og staðið við orð af
þessu tagi. En þvi miður eru
þau sjaldnast annað og meira en
orðin tóm. Sá sem tekur þátt i
stjórnmálastarfi hér uppi á Is-
landi verður þess fljótt áskynja
hversu margir eiga erfitt með
að skilja hvað þá heldur sætta
sig við, að menn geti haft aðrar
skoðanir á hlutunum heldur en
þeir. Slikir menn eru jafnan
grunaðir um óheilindi og varla
kemur nokkurt mál svo á dag-
skrá að umburðarl. viki ekki
úr fleti fyrir pólit. mati á
manninum og tortryggni á að
nokkuð annað en löngun til póli-
tiskrar misnotkunar — ráði orð-
um hans og gerðum. Skorts á
pólitisku umburðarlyndi gætir
ekki einungis i samskiptum
pólitiskra andstæðinga. Hans
gætir ekki siður, og kannski
ennþá meira innan hvers flokks
um sig, enda er hið pólitiska ná-
vigi jafnan verst. Það er innan
flokkanna sjálfra sem rétttrún-
aðarstefnan ris hvað hæst og
þar er sá jafnan grunaður um
græsku sem i einhverju véfengir
óskeikuileik forystunnar eða vill
fara aðrar leiðir en fjöldinn. Svo
ekki sé nú minnzt á ósköpin ef
slikur undanvillingur telur sig
sjá einhverja glætu i málatil-
búnaði pólitiskra andstæðinga
þess flokks sem hann tilheyrir.
Fyrir nokkrum árum var þvi
haldið mjög á lofti að timabil
hug'myndafræðinnar væri liðið
undir lok. Stjórnmálabarátta
hefði færst inn á þröngar brautir
tæknilegs blæbrigðamunar á
framtið neyslu- og velferðar-
þjóðfélagsins. Nú er breyting á
orðin. Hugmyndafræðin og
ágreiningur um grundvallar-
markmið og leiðir eru á ný
komin i forgrunn stjórnmála-
baráttunnar. Þessu fylgja jafn-
framt hatrammari flokkadrætt-
ir, og aukin hætta á pólitiskri
einsýni og þröngsýni.
Atburðirnir i Montreal minna
um sumt á atburðarásina innan
Æskulýðssambands Islands
fyrir nokkrum árum. Róttækir
vinstri menn komust þar þá i
meirihluta, vinstri menn af
þeirri kynslóð, sem ekki skilur
að forsenda alls samstarfs póli-
tiskra andstæðinga er að
grundvallarágreiningsefnin séu
lögð til hliðar en höndum tekið
saman um það sem menn geta
sameinast um. Róttæklingarnir
i Æskulýðssambandinu knúðu
fram stefnumörkun i utanrikis-
og varnarmálum, sem gekk
þvert á grundvallarstefnu stórs
hluta islenskrar æsku og ákváðu
að gera úrsögn fslands úr At-
lantshafsbandalaginu og brott-
för varnarliðsins að höfuð-
baráttumálum sambandsins.
Þessir ungu ákafamenn horfðu
alveg fram hjá þvi, að æsku-
lýðshreyfingar stjórnmála-
flokkanna höfðu ekki myndað
samband sin á milli til að vinna
gegn meginstefnu neins eins
þeirra. Þeir uppskáru þvi eins
og sáð var tií, þvi Æskulýðs-
sambandið klofnaði i höndum
þeirra. Svipaðrar þróunar verð-
ur nú vart i ýmsum alþjóðasam-
tökum. Riki og rikjahópar sem
ná meirihlutaaðstöðu misnota
hana til að þrengja kost ýmissa
annarra aðildarrikja. Dæmi um
þetta eru t.d. aðförin að tsrael
og Suður-Afriku i fyrra bæði á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna
og innan Menningar- og visinda-
stofnunar þeirra samtaka.
Vissul. geta riki unnið stundar-
sigur með þess lags valdbeit-
ingu. En aldrei verður það
nema stundarsigur.
Forsenda skilnings og skap-
andi samvinnu rikja á milli er
auðvitað að umburðarlyndi sé
til staðar innan lands i rikjunum
sjálfum.Og til þess að það megi
verða þurfa einstaklingarnir
sjálfir að aðhyllast og ástunda
raunverulegt umburðarlyndi i
samskiptum sinum hver við
annan, minnugir þess, að lifið
væri litils virði ef allir væru
steyptir i sama mót.