Vísir - 30.10.1976, Qupperneq 11

visra Laugardagur 30. október 1976
c
,,A sunnudaginn var fór ég út
á Ingjaldssand, sem nefndur er,
aö messa þar á Sæbóti. Nafnið
Ingjaldssandur er villandi, þvl
að sveitin er dalur, fallegur,
suður úr önundarfirði. Sex bæir
eru i honum og viðátta eigi svo
litil, enda er búskapur sagður
þar beztur i hreppnum.”
Þannig lýsir sr. Sigtryggur á
Núpi annexiusveit sinni er hann
fluttist vestur á Firði vorið 1905.
Sr. Sigtryggur Guðlaugsson (f.
1862—d. 1959) var viðkunnur
skólamaður og menningarfröm-
uður, og mun áhrifa hans viða
og verulega hafa gætt, bæði sem
kennara og kennimanns, fram á
þennan dag. Til minningar um
þann merka klerk og ævistarf
hans hafa komið út tværhækur:
önnur þeirra: Saga I sendi-
út. Onýttist allt sem i henni var
nema klukkur og patina, sem
fallið höfðu i skjól undir kirkju-
garðsveggnum. Var nú kirkju-
laust á Ingjaldssandi næstu 5 ár.
Ekki lét sr. Sigtryggur þetta á
sig fá. Hann hélt messuáætlun
sinni óbreyttri eins og ekkert
hefði i skorist (3ja hvern
sunnud. á sumrin, 6ta hvern
helgan dag á vetrum) og hafði
reglulegar guðsþjónustur á
Hrauni, heimili þeirra Sigriðar
Finnsdóttur og Bernharðs Jóns-
sonar.( ‘Sumariö 1929 hófst
bygging nýrrar kirkju á Sæbóli,
enda haföi verið safnað til henn-
ar allmiklu fé undanfarin ár,
bæði innan sveitar og utan, svo
að hún átti þá i sjóði um 10 þús-
und krónur, sem var mikið fé á
þeim tima. Munaðiþar mestum
Sr. Sigtryggur
og Sœbólskirkja
bréfum.er,einsog nafnið bend-
ir til, ýmsar minningar sr. Sig-
tryggs og frásögn úr lifi hans og
starfi eins og hann skráði þær og
rakti i bréfum til vina og vanda-
manna. Nær hún til ársins 1906.
Hin bókin um sr. Sigtrygg er
ævisaga hans eftir Halldór
Kristjánsson. 1 þeirri bók eru
minningar allmargra nemenda
frá skólavist þeirra á Núpi o.fl.
Einn þeirra er sóknarbarn sr.
Sigtryggs á Ingjaldssandi,
Guðmundur Bernharðsson frá
Brekku. Hann segir, að sr. Sig-
tryggur muni hafa farið 900
sinnum yfir Sandsheiði til
messugerðar á Sæbóli þau rúml.
30 ár, sem hann var prestur á
Núpi. Hefur hann þá messað þar
um 15 sinnum að jafnaði ár
hvert.
A Sandinum voru 60-70 manns
i tið sr. Sigtryggs þótt mjög hafi
fækkað siðan. Þar var kirkja á
Sæbóli, þó orðin forn og fyrir-
gengileg, Hafði söfnuðurinn
fullan hug á að bæta þar um hið
fyrst>og tók að safna fé til nýrr-
ar kirkju þótt ekki yrði af fram-
kvæmdum. En þá tók sá til
sinna ráða, sem sterkari var. 1
ofsaveðri á útmánuðum 1925 tók
Sæbólskirkju upp og bar á haf
tvær stórgjafir: 2200 kr. frá Jóni
Oddssyni skipstjóra í Grimsby
(hann var fæddur á Sæbóli) og
vandað harmonium frá fjöl-
skyldunni á Hrauni. Það kostaði
um 70 kr.
Sæbólskirkja er steinhús með
litilii innbyggðri forkirkju, 5x10
m að grunnfleti, turnlaus en
kross á stafni, með hringboga-
gluggum. í henni er hvelfing
bláhvit með fylltum stjörnum i
rammareitum. Hún tekur um 50
manns i sæti og nætir því vel
sinum litla söfnuði. Byggingar-
kostnaður var um 8000 kr. og
var þvi afgangur af söfnunar-
fénu, sem nægði til kaupa á
messuskrúða og til að koma upp
nýjum, vel girtum grafreitum-
hverfis hina nýju kirkju.
Smiður var Torfi Hermanns-
son trésmiður i Rvik. Kirkjan
var vigð 29. sept. 1929, að
viðstöddum þrem presturog svo
mörgu kirkjufólki, sem inn
komst.
Þegar sr. Sigtryggur skrifaði
um hina nýju Sæbólskirkju i
Lindina — ársrit vestfirskra
presta — árið 1929, endaði hann
grein sina á þessa leið:
„Þessi viðburöur (þ.e. kirkju-
vigslan) er ekki stór, sýnir þó
merka hluti: Hverju einlægur
vilji fær áorkað — hversu Guð
hjálpar gegnum hluttekningu
góöra manna, þeim sem sýna
sjálfir viöleitni og — eigi
minnst um vert — hvaða
samúö guösþjónusta kirkju
vorrar á i hjörtum margra,
þrátt fyrir deyfðarmörk i
þeim efnum.”
Sæbólskirkja og grafreitur
var sr. Sigtryggi undur kær og
þar kaus hann sér leg, en ekki á
NUpi þar sem hann átti svo lengi
heima og vann sitt farsæla og
mannbætandi starf að menn-
ingarmálum. Að Sæbóli var
hann jarðsunginn 9. ágúst 1959.
Að siðustu skal hér sagt frá
einni ferð sr. Sigtryggs út á
Ingjaldssand:
Einhvern tima, sem oftar fór
hann til messugerðar á Sæbóli
að sumarlagi. Heyþurrkur var
góður, allir iheyi og enginn kom
til kirkju. Meöhjálpari, Finnur á
Hrauni, fór með presti að Sæ-
bóli. Gengu þeir i kirkju og
dvöldust þar um stund. Hús-
freyjan, Sveinfriöur Sigmunds-
dóttir, mikilhæf kona og kirkju-
rækin vel, gekk á fund þeirra
prests og meðhjálpara og bauð
þeim til stofu upp á góðgerðir,
sem prestur var vanur að þiggja
að messu lokinni.
NU varö sr. Sigtryggur fyrir
svörum og sagöi:
,,Ég kom ekki út á Sand til að
éta og drekka.” Og ekki þáöi
hann neinar á Sandinum I þeirri
ferð.
t
Sæbólskirkja Ljósm.: Sverrir Gislason
Um prest-
vígslur
Það var á siðustu Kirkjusiðu
sagt frá vfgslu 6 presta þ. 3.
oktober s.l. Var þess þá getið, að
ekki hefðu nema tvisvar sinnum
vfgst jafnmargir eöa fleiri I einu
I Reykjavfkurdómkirkju, þ.e.
þegar 6 prestar voru vígðir 30.
september 1888 og 9 prestar
vígöust 18. júnf 1944.
Sr. Þórir Stephensen dóm-
kirkjuprestur hefur bent
Kirkjusíöunni á, að þetta sé ekki
rétt. Daginn eftir að próf.
Ásmundur Guðmundsson tók
biskupsvigslu vigði hann sex
presta i Dómkirkjunni. Það var
21. júni 1954 og þeir, sem vigslu
hlutu voru þeir Bjarni Sigurðs-
son til Mosfells, Grimur Grims-
son til Sauðlauksdals, Kári
Valsson til Hrafnseyrar, Óskar
Finnbogason til Staöarhóls-
Þórir Stephensen til Staöarhóls-
þings og örn Friðriksson til
Skútustaða.
Þórir Stephensen var yngstur
vigsluþeganna, aðeins 22 ára
gamall, f. 1. ágúst 1931. Mun
hann vera yngsti maður, sem’
vfgður hefur verið til prests I
Rey kjavikurdómkirk ju.—
Hann er vor friður
Efesusbréfið 2.13.
Það fer naumast hjá þvi, þeg-
ar maöur les Efesusbréfið, aö
þá staönæmist hugurinn við
þessi einföldu, skýru orð: Hann
er vor friður. Hver? Hver er
þessi hann? Það er Drottinn vor
og frelsari Jesús Kristur, sem
faðirinn á himnum sendi til
jarðar innar I fyllingu timans til
að vera öllu mannkyni frelsari
frá eymd — synd — dauða —.
Hvernig getur þetta gerst?
Er þetta ekki bara fjarlægt
takmark, „órættur draumur —
fyrirheit”, eins og i ljóöinu
stendur — þó I öðru sambandi og
ólikri merkingu.
JU, að vissu leyti verðum við
að viðurkenna það. Eymdin er
yfirþyrmandi I svo mörgum
löndum. Hvaðanæva berast
okkur hin válegustu tiðindi um
strið og uppreisnir, kúgun og of-
beldi. Ómælanleg er öll sú kvöl,
aliar þær hörmungar, sem þetta
hefur i för með sér i lifi þjóð-
anna. Og hér heima — hvað um
okkar litla samfélag, þar sem
sýnd, afbrot og yfirsjónir valda
alls kyns ófarnaði.
Gegn öllu þessu teflir svo
kirkjan fram boðskap hans,'sem
kom til að boða okkur fagnaðar-
boðskap friðarins og segir:
Hann er vor friður. Um þaö
þurfum ^við aldrei að efast að
þessi kenning er rétt. Þessi
setning er staðreynd i lifi hvers
þess manns, sem það reynir.
Ef við leitumst af heilum hug,
hreinu hjarta og einlægum vilja
að gera lifshugsjón Jesú að
veruleika i okkar eigin lifi — þá
verður játning vor þessi: Hann
er vor friður. —
Hvernig á þessi viðleitni okk-
ar að koma i ljós? Viljinn hefur
mest að segja til góðra áforma
og verka, og til að styrkja hann
þurfum við að hagnýta okkur öll
þau meðul, sem Drottinn benti á
og kirkja hans hefur um aldir
verið að brýna fyrir mönnunum
að nota, þ.e. guðs orð, bæn,
ihugsun, náðarmeðul, samfé-
lagið i kristnum söfnuði,
guðsþjónustan, kirkjugangan.
Og nú skalt þú spyrja sjálfan
þig, gera það upp við þigi ein
lægni og hreinskilni: Hvernig
nota ég mér þessi meðul, þessi
hjálpartæki til aö öðlast hjarta-
frið?
Einu sinni lag ég hugvekju út
frá þessum orðum: Hann er vor
friður.Þar er m.a. tekið svo til
oröa:
Vér byltumst hér á bárum.
Það er margt, sem öldurnar
æsir bæði hið ytra i lifsbaráttu
vorri og hið innra I hjörtum vor-
um og sigrar og ósigrar skiptast
á eins og skin og skuggar. Það
er oft dapurt að horfa yfir þær
öldur, meðan dagskiman er
dauf, en þegar sólin kemur upp
og varpar geislum á hreggskiin
glitrar þar oft friðarbogi, sem
bendir til hæða.
Jesús er vor friður — brúin frá
synd til náðar, brúin frá dauða
til lifs, brúin til vors elskulega
föður á himnum.
Drottinn Jesús, ver þú vor
friður, hvað sem að höndum
ber, styrk þú oss vanmáttug,
veittu þreyttum hvild, hi-yggum
huggun, sjúkum sárabætur,
sekum likn.
-O-
Til þin, ó Guð, ég þreyttur
huga sný,
við heimsins iðutorg ég
þreytturbý.
Þú getur veitt mér fögnuö,
ljósogfriö,
ó faðir, ég um þina návist
biö.