Tíminn - 29.03.1969, Qupperneq 2
2
TIMINN
LAUGARDAGUR 29. marz 1999.
1944: Þessi mynd er tekin í Englandi. Eisenhower, sem þá var yfirmaöur alls herafla Bandamanna, talar við fallhlífarhermenn,
sem voru um það bil að stíga upp í flugvélar í fyrstu árásinni á meginland Evrópu.
FORINGI í BLÍÐU OG STRlÐU
Framhald ai t»ls 1.
sjúhrahússiins, að benshöfðiing
inin væri miM hieiimis og helju.
En jiafimvel þá vair álMin veiik
voin uim að j'áirnvillji hersihöföinigG
anis myndi etnn eimiu sirnni bjanga
boinuim úr gneipum dau'ðaois, en
á isil. áni vtanð hjanta bans sjö
siinlnum fyniir aiívarliegium áföli
urn. H*anm giat borða® uippieystd
fæiðu slðu'stu vilkiumia og svaf
eða möktii lanigit'ímuim samian.
Hanm var eiinnig fær urn að tala •
vi® tonu sfcia og a®na frjölisikyMu
mieðiiimi.
Þjððhöfðimigjar fjöiida lamda
bafa þegar lýst því yfir að þeir
mumi verði vdðstiadidiir útför Eis
enhovers. Leiðtogar þjóða og
ailþjóðastoifmama fara vimsamiieg
um viðurbenindnigairorðuim um
Edsenhover. í Evrópu ec han*s
miminzt sem yfirmianos Sam-
bain'dsherjanina, sem uir.nu stni®
ið 1945 og ieystiu þaniniig hin
'hemumidiu ®ömd úx áoauð. Hans
er elininiig minnzt sem fyrsta
yfirmans NATO og sem flarsæis
Stijónnmáilamianns og forseta.
Hanis er miininzt sem henshöf®-
ingja, er skoðaði þa® æðsta hlut
venk siitt *a® tomia í veg fyrir
stiríð.
Dwigibt David Edsenibowieir var
blýlegur og hrosimiilldur maður,
sem ávanin sér trauet _ og vir®
ingu þjóðar sinnar. í augum
lianda smraa var hanin Ike, per-
sónugerfdngur amieinísika draums
inis urn ótakmairkáða mögulieiGca
á frsegð og firama.
Eisenbower var af aiimúigia-
fóilki kominn, en varð 34. for
setd Banidiarikjanna. Áður bafði
hanin o*rði@ heiimslþekktur, sem
yifiirmaður herafla bamdiamanina
í Evrópu í heimssityTjölidinim
síðatri, henriáðsforinigi Bam'da-
ríkjiahers efibir stríði'ð. rektor
Columbia háskóla, og yfiirmaðuL
hemafla Aitlantslhafsbamidial'ags-
ins á fyrstu árum þass.
Eisenhowar var þriðji af sex
sonum fátæks fóilks frá Mið-
vestur ríikjunum, fæddur 14.
olctóber 1B90, í Deniisoin Texas.
Fjöiiskylda hanis fllutti fijótlega
tffl Ab'ileme í Kaosas, þar seim
hanin ólst upp, gekk í skóla,
situndaiði íþróttiir oig vann með
skólianium, tffl að létta undir moð
hieiimilimi.
Hann var talinn yflir meðálaig
í íþróttum og mámi. Reyndi
hann fyrst að komast í flotahá-
skólLann, en fékk ekki inmgöngu
vegna aiidurstakmarkana og
fór þá í hásfcóla bersins, West
PoimJt. Útskráifaðdst hann þaðan
1911, með þeim hæstu í siinmi
d-eiiid.
G-e'kk EiisenihiOwier síðan d ber
irnin og árið 1916 gekk hann að
eiiga Mamie Geneva Doud, dótt
ur verzlumarmianpis frá Coiloirado.
Þau eignuðust tvo synd. Annar
þeirra dó þriggja ána að aMrd,
en hiinn, Jobn er nú sendiberra
Bamidaní'kj'aninia í Bru’ssel.
í tuttugu og flimm ár var
ferffll Eisenbowers í hernum
ifiremur viðhurðalítffli og hafðd
hann náð a® verða colomel, þeg
ar beimistyrjiöldin síðari brauzt
út. Var hann á stultibum táma
hæklkaður í tiigm upp í Ldieutem
a.it Genenail.
8. lóvemiber 1942 var hann
skipaður yfiirherishö'f ðdingi berja
Bandamannia í Norður Afríku.
Stj'órmaði hainn innrásinni þ'ar
og eininiig á Sifciiey og Ítailíu.
Þegar undirbúmiiinigur aið iinin-
rásinni í Nonmandí bófist, var
Eiisemhower skipaður yfirmaður
henmar. 6. júní 1944 stjórnaði
banin mesta ininnásarii'ði, sem
nokfcru simná befur verið
safraað saman, og náði fót-
festu á strönd Fralkkiands.
Stjórniaðd bainn síðan sókminmi
inn í Þýzkaland. Varð hann þá
a® stjórna herjum 12—15
landa og tókst furðu vel að
komast hjá árekstrum í þeim
viðskiptium.
Efltir að Þjóðverjar gáfust
upp, 8. maí 1945, varð Eisen-
hower fyrsti herstjóri Banda
rfflcjanna í Þýzkalamdi og vann
að því, ásamt herstjórum
hinnia bandamanna, að komia á
stjórn í iandinu. Jafnframt
vairð hann, s®m hershöfðingi,
að skipulegigja gífui'lega iiðe-
flkitninga til Kyrrahafsins, þar
sem enm geisaði stríð.
A Potsdam-ráðstefnu leið-
toga bandamanna átti Eisen-
hower marga fundi með Tru-
man fonseta. A einum þessara
fu-nda saigði Tru-ma-n meðal an-n
ars: „Það er ekkert, sem ég
vffl ekfci hjálpa þér að fá, og
þar á mieðal er forsetaembæ-tt
iö 1948“. Eise-nhower segir í
m-inniniguim sínum að h-anm hafi
ekki tekið þebta alvairlega og
síðar m-eir, þegar honum
bauðst stjórnmál'aframi, var
hann lengi hikamdi við að
leggja út á þá braut.
Eisenhower ferðaðist til
Moskvu og Len-in-grad í ágúst
1945, þar sem \ Staiin og aðr-
ir leiðtogar veitbu honum konr
umglegar m-óttökur. Eins og
flestir Baindairíkjam-enn, bjóst
harnn þá við að framundam
væri tími áramgursriks og vin
samlegs samstarfs milil-i Sovét-
ríkja-n-na og Bandaríkja-nna.
Hann var herráðsforingi til
1948, þegar hann sagði si-g úr
hernum tál að tafca við sböðu
rektors Coiumibia háskóla.
Gegndi hanin því stamfi tii 1950
er Trumiam skipaði 'hanin yfir-
hershöfðfcigj-a Atlantsbafshamda
iaigsims. Hflutverk hans var að
koma vörnum Evrópu í það
homf, að hætta á ásælmii Rússa
y-rði minni. Sýmdi hamm þarma,
eims og í heimssty-rjölddinini, ó-
venijuilega hæfiiieika tffl að fá
memn af másmiumianidd þjóðern
um til að vimna samam.
Þó að Eisenhower hafi, hvað
eftir annað, afþaklkað b-oð um
þátbtökiu í stjórmimáilum, kom
hanm heim tffl að taka við út-
mefn-imgu fiiokksþimigs Repu-b-lik
Framhald á bls. 10.
1968: Myndin er tekin 14. október, þegar Eisenhwver varð
78 ára. Hann veifar fimm stjörnu fána út um sjúkra-
húsgluggann. Mamie er við hlið hans.
Á þingpalli
•ír Til umræðu var frumva-rp um
aitvinnumiálastofun ríkisios, en
við afigmei'ðsilu þesis frumvarps
hafa stjóm'arsi-nniar viðurkennit
nauðlsyn skipuliagis í fjárfestimigar
mélum. V-ar firumvarpin-u vísað til
ríkisstjómarinnar.
Einniig var frumvarp um
brey-tingu á iaiusiaiskuildium bæ-nda
á d-agBkrá. Er það frumvarp fiutt
af ríkisstjóminni, en frumva-rp
svipaðs eðlis iögðu framsóknar-
menn fram áður. Steinþór Gests
son var framsögumaður meiri
hluta nefindax þeirrar, sem fjiall
aði um rnálið, en Ásgeir Bjarna
son var framsögumaður minni
hlutans. Ásgeir taldi ekki nóg að
gert í þessum m'álum, frumvairp
þeirra Framsóknarmanna hefði
verið mun hag-stæðara fyrir bæn-d
ur. Frumvarp þetba varð að lög
um í gær.
Við umræðu um aðgierðir í
atviin-n'Umálum mællti Matthías Á.
Miathi-esen fyrir áliti meiri hluta
nefnda-r, en Skúli Guðmundsso-n
fyrir áiiti min-ni hlutans. Eins
og komið er mun mimni hlutinin
ekki setja siig á móti samþykkt
frumvarpsiins, en gaginrýni kom
fram á sein-a-gang ríkisstjómar-
innar í þessum efnum.
Jón Eyjólfsson sextugur
Jón Eyjólfsson, starfsm'aðúr
Þjóðl'eikhú-ssins, er sextuigur í
dag. Jón var lengi á árum áður
starfandi hjá Leikfé'lagi Reykja
víkur og lék þar í 1-eikriibum, en
frá u-pphafi hefur hanm verið
starfsmiað'ur Þjóðleikhússins. Jón
kom eimnig allmikið við sögu í
kvdkmyndinni um hernámisárin.
Tímámm óskiar honum a-llra
heiil'a í tálefmi aftnaaliisáins.
Akranes
Framsóknarfélag Akraness held
ur fund Framsóknarhúsinu á
Akranesi sunnudaginn 30. marz n.
k. kl. 4 síðdegis.
Dagskrá:
1. Fjárhagsáætlun Akraneskaup
=t,aðar 196Í) oa hæjarmál almennt
Framsögn hafa bæjarfulltrúar
Framsóknarflokksins.
2. Önnur mar.
Stuðningsfólk Framsóknarflokks
ins á Akranesi er hvatt til að fjöl
menna á fundinn og kynna sér
málefni bæjarins.