Vísir - 10.06.1978, Blaðsíða 11

vism Laugardagur 10. júni 1978
11
DlClPHU'GSANIR
eftir Finnboga
Hermannsson
Þegar abstrakt
verður konkret
- og víse versa
Menningartíðindi af ísafirði
A laugardag fyrir hvitasunnu
var opnuö listsýning i húsa-
kynnum bókasafnsins. Þar
hengdi upp alheimsmálarinn
Kristján Guðmundsson.
Séra Gunnar og félagar léku
Lundúnatrióið fornemt og fint i
citydressi við opnunina. Minna
mátti það ekki kosta. Undirrit-
aður gat þvi miður ekki verið
viðstaddur sökum anna en rak
inn hausinn á annan i hvita-
sunnu og átti dulitið spjall við
kúnstnerinn. Það er vaninn að
mennkoma til Isafjarðar einsog
ofanrigningar (það eru ána-
maðkar sem rignir onúr skýj-
unum) Kristján kom afturámóti
yfir Breiðafjörð úr Flatey þar
sem hann hefur haft vetursetu
en kona hans Sólveig Magnús-
dóttir hefur gegnt þar störfum
simstjóra i vetur. Tók Kristján
land á Brjánslæk og kom siðan
yfir heiðar.
Þeir bræður Kristján og Sig-
urður bróðir hans hafa gert það
gott úti Hollandi ásamt með
Hreini Friðfinnssyni. Kristján
er hógvær maður i viðræðu en
einhverjir heyrðust piskra um
að ofanritaðir ásamt Þórði Ben
Sveinssyni sem er i Diisseldorf
hefðu hengt upp i Pompidou
galleninu ásamt i fleirum al-
heimssölum.
Svo við snúum okkur að Krist-
jáni þá er hann i þessum skrif-
uðum linum á leið til Reykjavik-
ur að hengja upp i Súm. Er það
15. eða 16. einkasýning hans.Sið-
an kvaðst Kristján halda til
Flateyjar og siðan til Amster-
damms þar sem hann hefur
starfað undanfarin ár. Um vist
sina i Flatey var Kristján ekki
margorður og kvaðst ekki hafa
fengið nein flog til listrænna til-
burða umfram á öðrum stöðum.
Krossfesting andans
Það er náttúrulega Uti hött aö
hefja lýsingar á myndlistar-
sýningum svo sem einsog á
fótboltaleik eða einhverju á-
móta. Myndlistargagnrýni er
lika mjög hæpin oft á tiðum
i blöðum, hún ætti fremur
heima i nýja litasjónvarpinu.
Hún er einatt röð af sér-
viskulegum lýsingarorðum
sem fáir skilja, fyrir utan
hina skyldugu upptalningu á
ferli listamannsins, fjölda
einkasýninga og samsýninga
(sem oft þarf að leiðrétta i
næsta blaði) o.s.frv. Það hlýtur
þó hverjum manni að vera leyfi-
legt að tjá reynslu sina af einni
sýningu, jafnvel þótt hann sé
barnakennari við Isafjarðar-
djúp.
Þetta sem Kristján fæst við er
það sem kallast Conceptual Art
á engilsaxnesku. Dæmi: Mál-
verk af eðlisþunga plánetunnar
Jörð (meðaleðlisþungi 5.52)
(Tekið beint upp úr sýningar-
skrá)
Þaðþýðir að maður getur séð
eðlisþyngd jarðar á mynd
hengda upp á vegg. Þetta finnst
mörgum helviti klárt aðrir
verða fúlir og dettur af þeim
feisið einsog gerðist þarna fyrir
hvitasunnuna, eftir þvi sem
presturinn á ísafirði tjáði undir-
rituðum, en hann var einn af
þeim sem fengu rauðan miða og
bjó sig uppá aö fara að skoða
heimslistina.
Annað dæmi sömu náttúru.
Sólarhringur 1977 (einnar mín-
útu linur dregnar með sjálfblek
ung á þerripappir) (Tekið beint
uppúr sýningarskrá). Þarna
geta menn sem sagt séð sólar-
hringinn klárt og kvitt kross-
festann með sjálfblekung á
þerripappir. Og útkoman verð-
ur einsog i áttárabekk sam-
kvæmt Eliasi Bjarna-samtals
1440 linur. Conceptual Art krefst
þvi greinilega iðni og þraut-
seigju auk nokkurrar kunnáttu
i raunvisindum þótt ekki sé
meira sagt. Ég veit heldur ekki
hvernig Grunnskólaklikunni
verður við, Indriða Gislasyni og
Co sem hafa gist hér öðru hvoru
á Hernum á Isafirði i vetur og
búnir að gefa ströng fyrirmæli
að kunna mun á abstrakt og
konkret fyrirbærum og svo eru
ölll abstrakt fyrirbæri oröin
konkret og vise versa.
Þarna er liklega búið að leysa
vandamálið með efnið og and-
ann fyrir fullt og allt — einsog
það er nú búið að bögglast fyrir
brjóstinu á mörgum kirkjunnar
þjóni i seinni tið. Mætti ef til vil
benda prestum þjóðkirkjunnar
á að fá tekin heilalinurit af
sóknarbörnum sinum við Guðs-
þjónustur og sjá hvað gerist, slá
siðan ramma utan um kúrfurn-
ar svo sýnt verði hvernig andinn
likamnast og verður að mælan-
legum rákum þvers og krus^
allt eftir upphafningunni. Kalla
siðan saman fólk og innsigla
samkunduna með þvi að spila
Haydn.
meiri skemmtilegheit hefur
ráðið einhverju um úrslit
kosninganna og ætli það geti
ekki bara verið, eins
skemmtanasjúkt og fólk er
orðið nú til dags. Þvi gæti held
ég, vel fundist að frambjóð-
endur Alþýðubandalags væru
liklegri til þess að koma af stað
meiri skemmtilegheitum en
Sjálfstæðisframbjóðendur, þótt
ekki væri dæmt af öðru en við-
komandi andlitsmyndum og er
þó fjarri mér að fara út i per-
sónulegar svivirðingar. Það
birtust meira að segja
skemmtilegog „manneskjuleg”
viðtöl við kommana I málgagn-
inu fyrir kosningar en ég man
bara ekki eftir að hafa séð eitt
einasta skemmtilegt viðtal við
Sjálfstæðisframbjóðanda. —
Varðandi skemmtilegheit á
breiðum grundvelli, þá eru
gömul hús að öðru jöfnu
skemmtilegri en ný, og kaffihús
og slikir samastaðir skemmti-
legri en skrifstofur, búðir og
bankar. —Þaðværimátulegt að
hinn nýi meirihluti byrjaði feril
sinn á þvi að sprengja upp nokk-
ur óformfögur nýhýsi úr mið-
bænum, og planta nokkrum
gömlum úr Arbæ i sárin. — En
það er kannski bara óskhyggja,
að kategóriurnar skemmtilegt
— leiðinlegt hafi ráöið ein-
hverju.
Hitt er engin óskhyggja að
Guðrún Helga var þung á
metunum. Ég frétti meira að
segjaum aldraða ihaldsfrú sem
hafði exað við déið allt sitt lif.og
aldrei að vikja,en breytti til og
kaus géið, það er að segja Guð-
rúnu. Þetta telst til stórmerkja
sem fáir gætu valdið nema Guð-
rún, enda verður flest að vikja
þegar hún á i hlut, og fátitt á
þessum siðustu og verstu tim-
um, að fólk sé svo kraftmikið.
Mér finnst stundum, án alls
skepnuskapar, að Guðrún sé
höfuðskepna, en slika skepnu
hlýtur að þurfa til þess að Vil-
mundur játi opinberlega aö
hann sé pólitiskt skotinn i
komma (þeas. Guðrúnu) og
nálgast heimsendi.
Svo endað sé á framtiðinni
verður ekki sist spennandi að
sjá hvort glundroðakenning
Sjálfstæðisflokksins reynist
rétt. Það gæti svo sem vel verify
þvi að hver reynir sem fyrr að
ota sinum tota,en fólki var þá
nær að hafa látið hugmynda-
flugið ráða og verið að kjósa Al-
þýðuflokkinn og Framsókn i
stað þess að horfast i augu við
staðreyndir og kjósa Alþýðu-
bandalagið.
,, . . .sprengja upp nokkur óformfögur nýhýsi I miðbænum, og planta nokkrum gömlum úr Arbæ i
sárin.” (myndir: Jón Óskar)