Morgunblaðið - 01.02.2002, Blaðsíða 4

DAGLEGT LÍF
4 B FÖSTUDAGUR 1. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
O
FT VELTIR lítil þúfa þungu
hlassi eins og sannaðist eftir
birtingu blaðagreinar um
nýja aðferð við sjúkraþjálfun
fatlaðra barna í enskri út-
gáfu ungverska blaðsins Budapest Sun
fyrir örfáum árum. Eftir að hafa lesið
greinina lögðu tvær íslenskar konur land
undir fót og kynntu sér sjúkraþjálfun
hreyfihamlaðra barna á tveimur ung-
verskum meðferðar stofnunum árið 1998.
Konurnar sögðu frá ferðinni í grein í
Morgunblaðinu eftir heimkomuna og í
framhaldi af því fór íslensk móðir með
hreyfihamlaða dóttur sína í 4 vikna með-
ferð á aðra stofnunina. Fleiri fylgdu í kjöl-
farið og úr varð að einn af sjúkraþjálf-
urunum við stofnun Önnu Dévény í
Ungverjalandi kom hingað til lands til
eins árs dvalar sumarið 1999. Sjúkraþjálf-
arinn Margit Klein þótti ná frábærum ár-
angri með því að beita aðferð Önnu Dé-
vény DSGM (Dévény Special Manual
Technique and Gymnastics Method) við
sjúkraþjálfun hreyfihamlaðra barna á Ís-
landi.
Eitt ár á við sex
Una Birna Guðjónsdóttir, sjúkra þjálf-
ari, kynntist Margit þar sem þær unnu
saman í Sjúkraþjálfun Reykjavíkur við
Seljaveg. „Þegar ég kynntist Margit fékk
ég áhuga á að tileinka mér aðferð Önnu
Dévény. Eftir á að hyggja held ég að aðal-
ástæðan hafi verið hvað foreldrar
barnanna voru ánægðir með árangurinn,
t.d. staðhæfði ein móðirin að barnið henn-
ar hefði náð meiri árangri á einu ári hjá
Margit en 6 árum áður,“ segir Una Birna
sem hélt ásamt fjöskyldu sinni til eins árs
námsdvalar við stofnun Önnu Dévény í
Búdapest í byrjun ársins 2001.
Hún útskýrir að meðferð Önnu Dévény
gagnist aðallega börnum með Cerebral
Palsy (heilalömun). Algengast er að börn-
in séu hreyfihömluð vegna súrefnisskorts
í fæðingu eða blæðingar inn á heila.
Hreyfihömlunin felst í því að börnin eru
ýmist með of litla eða mikla vöðvaspennu.
Of lítil vöðvaspenna veldur því að börnin
verða lin og eiga erfiðara með að fylgja
jafnöldrum sínum eftir í hreyfiþroska. Of
mikil vöðvaspenna veldur því að börnin
eiga erfiðara með að hafa stjórn á hreyf-
ingum sínum og verða spastísk.
Vægari einkenni geta falist í því börnin
verði stíf í vöðvum og eigi þar af leiðandi
erfitt með að hreyfa sig.
Sagan hófst þegar borgaryfirvöld í
Búdapest báðu sjúkraþjálfarann Önnu
Dévény að taka að sér að kenna unglings-
túlkum með hryggskekkju leikfimi árið
1975. Anna tók að sér verkefnið og fór
uppúr því að þróa sína eigin aðferð
byggða á þekkingu sinni á sviði sjúkra-
þjálfunar og hreyfilistar til að þjálfa
hreyfihömluð börn. Ekki leið heldur á
löngu þar til orðspor hennar breiddist út
og æ fleiri foreldrar vildu fá hana til að
þjálfa börnin sín. Eitt leiddi af ö
stofnun Önnu Dévény var sett á f
1990. Farið var að bjóða upp á e
hálfs árs framhaldsnám í aðferðum
Dévény við Imre Haynal-heilbri
skólann í Búdapest fimm árum síða
Meðhöndlun á vökudeild
Una Birna segir að með tímanu
Anna farið að taka við fleiri og yngr
um í þjálfun. „Anna heldur því f
þeim mun yngri sem börnin eru þv
og er farin að fara inn á vökudeil
þjálfa börnin. Árangurinn lætur
ekki á sér standa eins og sést best á
spastískur fyrirburi fór að skríða
uðum eftir áætlaðan fæðingardag s
8 mánaða,“ segir hún og skýrir út
aðferð Önnu gangi. „Meðferðin er t
fyrst þarf að mýkja og liðka vöðva
ar og svo er byrjað á æfingum
styrkja vöðvana. Unnið er með v
teygða eða á hreyfingu. Sjúkraþjá
teygir á vöðvum barnanna eða læt
framkvæma ákveðnar hreyfingar
og þeir eru nuddaðir. Eftir um 2 ár
eru börnin látin gera æfingar á m
meðferð stendur.
Með meðferðinni er reynt að l
bandvefinn til að hægt sé að le
stöðu vöðvanna. „Hvernig þá?
börnin hafa lengi leitað í sömu s
hafa vöðvarnir oft aflagast, t.d. á
og ökklum. Meðferðin felst í því að
á og leiðrétta stöðu vöðvanna o
höndla þá um leið með nuddi. K
Önnu er að með þessu sé taugaker
að í gegnum svokallaðar vöðvaspó
kem ég aftur að því að því fyrr sem
er á meðferð því betra þar sem heil
ur mjög ungra barna hafa þann eig
að geta myndað ný taugatengsl
þeirra sem skemmst hafa.“
Una Birna viðurkennir að oft ver
komist hjá því að börnin gráti af sá
Fyrir meðferð gat barnið á
myndinni ekki rétt úr fætinum.
Takið eftir því hvernig tærnar
kreppast undir fótinn.
Eftir meðferðina stendur barn-
ið eðlilega.
Árangursrík leið í meðferð hreyfihamlaðra barna
Sársauki
oft ekki
umflúinn
Ungverska sjúkraþjálfaranum Önnu Dévény
þykir hafa tekist að þróa afar árangursríka að-
ferð í sjúkraþjálfun hreyfihamlaðra barna.
Anna G. Ólafsdóttir forvitnaðist um aðferðina
hjá Unu Birnu Guðjónsdóttur, nemanda við
stofnun Önnu Dévény um eins árs skeið.
A
Ð gerast fluguveiðimaður var ekki
komið inn á stundaskrána hjá mér
enda nýbúinn að koma mér upp
álitlegu spúnasafni (ári seinna
fékk bróðir minn það á hálfvirði!).
Ég hafði staðið í þeirri trú til margra ára að
fluguveiði væri aðeins fyrir þá vel efnuðu og
eins leit ég á þá, sem veiddu á flugu, annaðhvort
sem pínulitla snobbara eða ósnertanlega snill-
inga. Ég hélt til langs tíma að það væri aðeins á
færi fárra að læra að kasta með flugustöng –
þar skjátlaðist mér hrapallega.“ Þetta er brot
úr sögu um flugubakteríuna, sem birt er á vefn-
um www.flugur.is. Sögunni lýkur svona: „Innra
með mér vissi ég að það yrði ekki aftur snúið. –
Fluguveiðiáhugi á eftir að fylgja mér alla ævi. –
Ég var smitaður af flugubakteríunni.“ (Jón
Halldór).
Þróaði eigin hnýtingastíl
Áhugi á fluguveiði er iðulega djúpstæður
áhugi sem varir lífið á enda. Spurningin er í
hversu unga menn og konur flugan krækir í.
Þessi áhugi kviknaði fyrst hjá Þorgils Helga-
syni 13 ára gömlum, nú er hann orðinn 15 ára
og býst við að stunda fluguveiðar og -hnýtingar
áfram af kappi.
Þótt veiðiár og vötn séu veiðimönnum lokuð
lengstu tíð ársins, þá hafa þeir nóg að sýsla í
skammdeginu, til dæmis þarf að huga að flug-
unum, fylgjast með faginu á Netinu, lesa bækur
eins Veiðiflugur Íslands, tímarit, fréttabréf ...
Þorgils prófaði að hnýta flugu hjá vini sínum og
Bjössi er fremur nýr í þessu. Þorgils vonast til
að komast sem oftast í veiði á næstu árum.
Crosfield er efnileg
Þorgils hefur góðan áhuga á hnýtingum, og
náð ágætum árangri. Hann keppti á Íslands-
mótinu í fluguhnýtingum í fyrra og varð í 3.
sæti og fékk fluguhjól og eitthvað fleira í verð-
laun. Hann ætlar að taka þátt í mótinu á þessu
ári. „Ég stefni að því að vinna,“ segir hann,
„keppt er í þremur flokkum; ungmenna, al-
mennum og meistaraflokki, en þar eru atvinnu-
menn
menn
Þo
ur Ís
skrif
ur m
crosf
lituð
Fu
og e
krefs
mínú
með
að v
hann
Ha
en ei
ig væ
ir, þó
Að
nokk
ist ið
lega.
„Ég fékk flugustöng fyrir tveimur árum, en ... þetta varð ekki að dellu strax,“ segir Þor-
gils.
Fluguhnýtingar
eru snjallt áhuga-
mál, sem eflir veiði-
hug og æfir hönd.
Gunnar Hersveinn
spurði ungan veiði-
mann, sem setur
stefnuna á næsta
Íslandsmót í fag-
inu, um þetta
áhugamál.
Að gína við
hnýttri
flugu
ÞORGILS HELGASON 15 ÁRA FLUGUVEIÐ IMAÐUR
fannst það strax skemmtileg iðja, og bað for-
eldra sína um að fá fluguhnýtingatæki í jóla-
gjöf, og kefli, fjaðrir, skrúfu, garn, nálar, skinn,
öngla ... Tökum dæmi, til að hnýta Heimasætu
á öngulinn á þvingunni þarf svartan tvinna, fan-
ir úr appelsíngulri hanahálsfjöður, ávalt silfur á
vöf, hvítt floss í búk og hár úr magentalituðu
íkornaskotti í væng.
Þorgils fór ekki á námskeið í fluguhnýting-
um, hann las sér til og gerði tilraunir. „Ég þró-
aði minn eigin hnýtingastíl,“ segir hann.
Fyrsti flugulaxinn
„Ég fékk flugustöng fyrir tveimur árum, en
fór sjaldan þá að veiða, þannig að þetta varð
ekki að dellu strax,“ segir hann. Fyrstu flugu-
fiskarnir hans voru 3 punda ragnbogasilungur
og 1 punda urriði.
„Ári síðar eða 1. júlí 2001 veiddi ég fyrsta
flugulaxinn minn í Flekkudalsá á Fellsströnd.
Þá fékk ég delluna,“ segir Þorgils, „mér finnst
þetta skemmtilegt sport“.
Veturinn getur vissulega verið langur fyrir
sportveiðimenn. „En kannski er hægt að væta
línuna á páskunum í Vífilsstaðavatni, þótt mað-
ur veiði sennilega ekkert þá,“ segir hann. „El-
liðavatn opnar svo 1. maí,“ segir hann og býst
við að vera í vötnunum fram í júlí.
Þorgils fer á veiðar með fjölskyldunni og
vinafólki, og einnig með Sigþóri og Birni vinum
sínum og veiðiáhugamönnum. „Ég ætla í Korpu
með Sigþóri,“ segir hann. Sigþór hefur verið
lengst af þeim félögum í veiðimennskunni og