Morgunblaðið - 17.04.2002, Blaðsíða 1

EKKI er hægt að gera ævi Halldórs Laxness skil án
þess að nefna tengsl hans við Sovétríkin. Halldór fór oft
til Sovétríkjanna frá því snemma á fjórða áratugnum og
fram undir þann sjöunda og skrifaði tvær bækur um
kynni sín af Sovétríkjunum og Sovétþjóðum. Halldór
var einn af stofnendum Menningartengsla Íslands og
Ráðstjórnarríkjanna, MÍR, 1951 og fyrsti formaður fé-
lagsins. Af því embætti lét hann ekki fyrr en 1968 er
Kristinn E. Andrésson tók við.
MÍR er starfandi enn þann dag í dag þó að R-ið vísi
nú til Rússlands frekar en Ráðstjórnarríkjanna. Á
vegum þess stendur yfir sýning um verk Halldórs í
Rússlandi. Á sýningunni eru ýmsir gripir sem tengjast
Sovétferðum Halldórs, eintök af bókum hans á
rússnesku og ljósmyndir. Meðal annars eru til sýnis
myndir frá uppsetningu Silfurtunglsins í Moskvu 1955.
Þá eru á sýningunni verk sovéskra listamanna sem
gerð voru við sögur eftir Laxness.
Í tengslum við sýninguna verða tvær sjónvarps-
myndir um Halldór Laxness sýndar í kvikmyndasýning-
arsal félagsins. Annarsvegar er um að ræða stytta út-
gáfu af þriggja þátta röð Halldórs Guðmundssonar um
Halldór Laxness sem sýnd var í Sjónvarpinu 1998.
Þessi stutta útgáfa hefur ekki verið sýnd hér á landi áð-
ur. Hinsvegar er sjónvarpsmynd sem gerð var í Moskvu
1982 í tilefni af áttræðisafmæli Halldórs og sýnd í sjón-
varpi þar. Myndin sýnir viðhorf rússneskra mennta-
manna til Halldórs með skemmtilegum hætti, en hún
hefur aldrei verið sýnd hérlendis.
Myndirnar verða sýndar báða ráðstefnudagana, á
laugardaginn kl. 17.00 en á sunnudaginn kl. 18.00. Einn-
ig verða myndirnar sýndar kl. 14.00 föstudaginn 19.
apríl, en sýningin í MÍR er opin virka daga frá 14.00–
16.00.
Halldór Laxness og Sovétríkin
ÞRIÐJUDAGINN 23. apríl næst-
komandi, á hundrað ára afmælisdegi
Halldórs Laxness, stendur Reykja-
víkurakademían fyrir maraþonupp-
lestri úr verkum skáldsins með til-
styrk Hagþenkis. Lesið verður
óslitið úr verkum Laxness frá kl. 10
um morguninn og fram á kvöld.
Reykjavíkurakademían er til húsa á
3. hæð JL-hússins, Hringbraut 121
og býður almenningi að koma og lesa
sína uppáhaldskafla úr verkum Lax-
ness. Einnig er boðið upp á kaffi og
hnallþórusneið í tilefni afmælisins.
Kl. 10, 12, 15, 17 og 20 munu ætt-
ingjar skáldsins, rithöfundar, leikar-
ar og aðrir velunnarar skáldsins lesa
valda kafla, en vonast er eftir virkri
þátttöku almennings og eru allir vel-
komnir til að lesa og hlýða á upp-
lestur allan daginn. Félagar úr
Reykjavíkurakademíunni munu
bjóða upp á heimabakaðar hnallþór-
ur en einnig munu ýmis bakarí á höf-
uðborgarsvæðinu styrkja framtakið
með tertum.
Reykjavíkurakademían, 23. apríl
Maraþon-upplestur
úr verkum Laxness
SAMTÖK um leikminjasafn standa
fyrir tónlistar- og upplestrardag-
skrá úr verkum Halldórs Laxness
laugardagskvöldið 20. apríl í sam-
vinnu við Hugvísindastofnun. Dag-
skráin verður haldin í Ráðhúsi
Reykjavíkur og hefst kl. 19.30.
Henni stjórnar tónlistarmaðurinn
Jónas Þórir en hann gegnir einmitt
embætti sem Halldór hafði um tíma
með höndum á yngri árum: Hann er
organisti í Lágafellskirkju.
Tónlistarfólk sem vinnur með
Jónasi Þóri hefur undanfarna mán-
uði verið að undirbúa flutning verka
tengdum Halldóri og hluta af af-
rakstri þess starfs geta gestir og
gangandi fengið að hlýða á í Ráð-
húsinu.
Tenórsöngvarinn Jóhann Frið-
geir Valdimarsson kemur fram með
Jónasi og fleira þekkt tónlistarfólk.
Samtök um leikminjasafn standa um
þessar mundir fyrir sýningu í Iðnó
um leikhúsverk Halldórs Laxness
sem ber yfirskriftina Laxness og
leikhúsið. Gestir í Ráðhúsinu á laug-
ardagskvöld geta slegið tvær flugur
í einu höggi og skoðað sýninguna á
undan eða eftir dagskránni.
Laxness og leiklistin
Halldóri Laxness fagnað að lokinni sýningu á einu leikrita hans.
Föstudagur 19. apríl 2002
16.30–17.30 Setning ráðstefnunnar
Magnús Magnússon flytur setning-
arræðu þingsins. Magnús kallar er-
indi sitt The Fish can sing: Laxness in
English Translation.
Ingibjörg Haraldsdóttir, skáld og þýð-
andi, og Ólafur Ragnarsson útgefandi
flytja einnig erindi við setningu þings-
ins.
Laugardagur 20. apríl 2002
9.30–10.30 Kvika í hrosshófi – Skáld
og samfélag
Úlfar Bragason: Sveitaómenningin í
skugga skáldsins frá Laxnesi.
Jón Karl Helgason: Hver á Halldór
Laxness?
Pétur Már Ólafsson: Platsaungvari
hólfélagsins – Garðar Hólm verður til.
Kaffihlé
11.00–12.15 Yfirdímensjóneruð ör-
lög – Samtöl við skáldsögur
Halldór Guðmundsson: „Einsog þráin
sem ég bar“ – Um ástina í verkum
Halldórs Laxness.
Bergljót S. Kristjánsdóttir: Tunga,
samfélag, menning. Um málið á
Gerplu.
Torfi Tulinius: Búkolla, Bjartur og
blómin. Um þjóðtrú, myndmál og list
skáldsögunnar í Sjálfstæðu fólki.
Friðrik Rafnsson: Jarmomil og Ljós-
víkingurinn: Ímynd ljóðskáldsins hjá
Laxness og Kundera.
Hádegishlé
13.30–14.30 Völvan með töfrasprot-
ann – Leikrit og leikhús
Hávar Sigurjónsson: Frá Stromp-
leiknum til Kristnihaldsins.
Kristín Jóhannesdóttir: Um Stromp-
leikinn.
Bjarni Jónsson: Gengið yfir lík. Um
ástríðufullar og dramatískar persón-
ur í skáldsögunni Barn náttúrunnar
og tilraun til þess að breyta henni í
leikgerð fyrir útvarp.
Kaffihlé
15.00–16.00 „Að gánga á mála hjá
lyginni“ – Laxness á nýrri öld
Sigurbjörg Þrastardóttir: Chaplin í
krosshliðinu.
Andri Snær Magnason: Lengstur
skuggi í kvöldsól.
Auður Jónsdóttir: Fáðu þér fjall-
gönguskó! – Ranghugmyndin um að
íslenskir höfundar skrifi í skugga
„fjallsins“ Halldórs Laxness.
Sunnudagur 21. apríl 2002
9.30–10.30 „Samvirk framníng þjóð-
reisnar“ – Pólitískar skoðanir
Jón Ólafsson: Laxness í Sovétríkjun-
um. Hin pólitíska ferðabók, nokkur
samtímaverk.
Hannes Hólmsteinn Gissurarson:
Myrkur heimsins.
Morten Thing: Laxness og danskir
kommúnistar: Nexø, Gelsted, Kirk og
Heinesen.
Kaffihlé
11.00–12.15 „Hvor í annars draumi“
– Samband bóka og bóka – höfundar
og höfundar
Helga Kress: „Á hverju liggja ekki
vorar göfugu kellíngar.“ Halldór Lax-
ness og Torfhildur Hólm.
Hjörtur Pálsson: Er Vikivaki Gunnars
Gunnarssonar og Kristnihald undir
Jökli eftir Halldór Laxness hliðstæð-
ar táknsögur?
Soffía Auður Birgisdóttir: Skálduð
ungsjálf. Sjálfsmyndir Laxness og
Þórbergs í skáldævisögulegum verk-
um þeirra.
Lars Lönnroth: Laxness revolterade
mot sagatraditionen.
Hádegishlé
13.30–14.30 Glæpur og dygð – Sið-
ferði
Vésteinn Ólason: „Undur mikið
hversu mart þú kant ljúga“ – Lygi og
sannleikur í verkum Halldórs Lax-
ness.
Dagný Kristjánsdóttir: Að missa og
finna aftur sína Paradís.
Ármann Jakobsson: Nietzsche í
Grjótaþorpinu: Siðferði manns og
heims í Atómstöðinni.
Kaffihlé
15.00–16.00 „Ekkert orð er skrípi“ –
Mál og stíll
Guðrún Kvaran: Orðaforðinn í skáld-
verkum Halldórs Laxness.
Þorleifur Hauksson: Að hugsa í öðrum
myndum.
Helena Kadeckova: Að þýða Laxness.
Laxnessþing
Dagskrá