Morgunblaðið - 17.07.2003, Blaðsíða 4

#
#$#
%

#
#$ %
 
#
#$ %
 
 #
#$ %
 &&'(
)')
**+'&
,'&
&'-
**('(
.'+
&'.
**(',
&'/
&')
)*'-
#$
/

""

/

!
$
/!
/
"


 





0
"1
21



3
 
  3
 
  
3
 
  &4-
&4-
&&-
&--
*)-
*+-
*4-
*&-
*--
*+-
*4-
*&-
*--
)-
+-
4-
&-
-
*+-
*4-
*&-
*--
)-
+-
4-
&-
-
4--
./-
.--
&/-
&--
*/-
*--
/-
-


 

'


 

0  1'2 &
 



#5

#5

#5

 
%&*&')
11
 1


 
*4#6 #
 7

&.(
#5

' 8*,-

#5


*)-
#5

1
#

9:

    
%&*4') 1


7 &)#
#1*(.'*
1
 *-4
#5



/',1
 *-,
#5

  
'2
 '2

 '2
 
32

 &,,
&/&
*)(
*)(
*,+
*4/
&/)
*4/
*.(
4 #  "  / 4 #  "  / 4 #  "  / 4 #  "  / 4 #  "  /
FRANSKI sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherrann hefur
kynnt 7,8 milljarða ríkisstyrk til að endurnýja franska flotann.
Þessi ákvörðun var kynnt frönsku sjávarútvegsnefndinni, en í
desember síðastliðnum tilkynnti ráðherrann að eftir mikla og erf-
iða baráttu hefði frönskum stjórnvöldum tekizt að fá leyfi til þess
innan Evrópusambandsins að tryggja opinbera styrki í sjávar-
útvegi þar til í desember 2004, gegn 3% samdrætti í flotanum,
sem telur 5.650 skip og báta og 23.000 sjómenn.
Fyrsta skrefið er að endurbæta og tæknivæða flotann og verja
til þess 5,2 milljörðum króna. Það kann þó að reynast erfitt því
ráðherrann hefur ákveðið að 75% fjárins skuli fara til að auka ör-
yggi og vinnuaðstöðu um borð í bátum undir 12 metrum að lengd
og jafnframt að bæta meðferð og
gæði aflans. Næsta skref er svo
úrelding báta með tilheyrandi
styrkjum frá EB og frönskum
stjórnvöldum að upphæð 2,6 millj-
arða króna. Mesta styrki fá þeir sem
hætta veiðum á þorski, lýsing, skötu-
sel, kola og humri eða upp í 95% þess hámarks sem EB leyfir.
Aðrir bátar fá styrki allt að 65% af hámarkinu allt að 435 millj-
ónum samtals og 110% af hámarki EB, verði þeir að hætta vegna
fiskverndunar.
Það er ljóst að þessi frétt vekur athygli víða, ekki sízt meðal ís-
lenzkra útvegsmanna, sem munu á næsta ári klára að borga
skuldbindingar Þróunarsjóðs sjávarútvegsins sem m.a. stöfuðu af
úreldingu fiskiskipa á sínum tíma og þótti mörgum nóg um. Þeir
peningar komu ekki úr opinberum sjóðum. Það er með ólíkindum
hvernig hægt er að haga sér innan hinnar sameiginlegu sjáv-
arútvegsstefnu Evrópusambandsins. Árum saman hefur sú stað-
reynd legið fyrir að floti EB-landanna er að ganga af flestum
fiskistofnum sem hann kemur nálægt dauðum vegna ofveiði. Hver
sjávarútvegsstjórinn af öðrum hefur fyrirskipað niðurskurð í
samræmi við afrakstursgetu fiskistofnanna, en ekkert gengur.
Ofveiðin heldur stöðugt áfram þó í einstaka tilfellum sé þrengt að
veiðum. Flotinn heldur áfram að stækka. Enn eru í gangi opinber-
ir styrkir til endurnýjunar fiskiskipa og smíði nýrra. Endurbætur
á skipunum leiða í langflestum tilfellum til aukinnar veiðigetu.
Óstjórnin í sjávarútvegi Evrópusambandsins hefur kastað skugga
yfir sjávarútveginn í heild og valdið því að fiskveiðar almennt
sæta ótrúlegum áróðri og röngum áburði. Fyrir vikið eru fisk-
veiðar veikburða gagnvart lygum og fullyrðingum um að til dæm-
is allur þorskur sé í útrýmingarhættu, þegar þorskstofnarnir við
Ísland, Færeyjar og í Barentshafi eru í örum vexti.
Vegna ofveiði og yfirgangs hefur Evrópusambandið misst mik-
ilvæga fiskveiðisamninga eins og við Marokkó og nú er millj-
örðum króna ausið í verkefnalítinn flota Spánar og Portúgals til
að bæta þeim skaðann. Dettur einhverjum í hug að fiskveiðistjórn
af þessu tagi henti Íslendingum?
BRYGGJUSPJALL Hjörtur Gíslason
Átta milljarðar
í endurnýjun!
Opinberir styrkir til
endurnýjunar fiski-
skipa og smíði
nýrra
hjgi@mbl.is
GERT er ráð fyrir því að fiski-
mjölsframleiðsla í heiminum í ár
verði ekki nema 2,6 milljónir tonna.
Það er einni milljón, eða 30% minna
en árið 2002. Fyrir vikið eru mark-
aðir sterkir og eftirspurn meiri en
framboðið. Gífurleg veiði á kol-
munna til bræðslu gæti þó breytt
þessari mynd eitthvað.
Þessar upplýsingar komu fram á
fundi IFFO, alþjóðasamtaka fram-
leiðenda á fiskimjöli og lýsi. Einn
ráðgjafa samtakanna, J. C. Boloanik,
segir að veiðihorfur sé alls staðar
slæmar.
Mun minna frá Chile og Perú
Veiðiheimildir við Chile eru nú 2,8
milljónir tonna af bræðslufiski. Það
leiðir hins vegar til 220.000 tonna
samdráttar í framleiðslu.
Staða ansjósustofnsins við strend-
ur Perú er talin slæm, en hann er
metinn á 7,7 milljónir tonna. Fyrir
vikið verður leyfilegur heildarafli á
þessu ári aðeins um 6 milljónir
tonna. Það leiðir til framleiðslu á 1,35
milljónum tonna af mjöli, sem þýðir
600.000 tonna samdrátt frá árinu áð-
ur.
Samdráttur hjá Dönum
Veiðar Dana á sandsíli hafa gengið
verr en í fyrra, og framleiðsla á fiski-
mjöli úr sandsíli mun því dragast
saman um 100.000 tonn. Staðan í
Noregi er litlu betri en loðnukvótinn
hefur verið skorinn verulega niður.
Því er gert ráð fyrir 50.000 tonna
samdrætti þar.
Loðnuveiðar okkar Íslendinga eru
mun minni nú en á sama tíma í fyrra.
Af þeim sökum er gert ráð fyrir
100.000 tonna samdrætti í fiskimjöls-
framleiðslunni á vetíðinni. Hins veg-
ar er ekki gert ráð fyrir hinni miklu
aukningu á kolmunnaveiðum, sem
ákveðin hefur verið. 548.000 tonna
veiði á kolmunna gæti unnið upp
samdrátt í loðnuveiðum.
Góð markaðsstaða
Markaðshliðin lítur hins vegar betur
út, að sögn Bololanik. Þrátt fyrir að
fiskeldið, einkum laxeldi eigi erfitt
uppdráttar um þessar mundir vegna
lágs afurðaverðs, er eftirspurn næg
vegna takamarkaðrar framleiðslu.
Gert er ráð fyrir því að framleiðsl-
an í Perú á öðrum ársfjórðungi hafi
verið um 700.000 tonn. þar af helm-
ingurinn svokallað standardmjöl
(fair average quality). Því er eru að-
eins um 350.000 tonn af standard-
mjöli á boðstólum, en aðeins
Kínverjar þurfa 600.000 tonn af slíku
mjöli til að fullnægja þörfinni fyrir
fiskeldi sinn á háannatímanum í apríl
og fram í október.
Auk þess liggur iðnaðurinn ekki
með neinar óseldar birgðir, og því
rennur mjölið út eins og heitar
lummur um leið og það hefur verið
framleitt, enda er markaðsþörfin um
2,5 milljónir tonna.
Bololanik segir að reyndar séu
einhverjar sveiflur í verði á lýsi.
Þessar sveiflur eigi þó ekkert skylt
við stöðuna á markaði hvað framboð
og eftirspurn varði.
Samt sem áður hafa einhver
skammtímavandamál komið upp, að-
allega tæknileg og hvað flutninga
varðar. Framleiðendur hafi lært af
þessum vandamálum og þeirra er því
ekki að vænta í nánustu framtíð.
Litlar breytingar á verði
Verð á fiskimjöli í síðustu viku á
mjölmarkaðnum í Bremen í Þýzka-
landi í kringum 50.000 krónur tonnið
fyrir mjöl frá Suður-Ameríku og í
kringum 60.000 fyrir tonn af mjöli
frá Íslandi og Danmörku.
Verð á lýsinu var á sama tíma á
bilinu 40.000 til 50.000 eftir gæðum
og uppruna. Breytingar á verði eru
litlar sem engar.
Mjölið selst eins
og heitar lummur
Ljósmynd/Gunnar Hallsson
Vel gengur að selja fiskimjöl um þessar mundir enda er framleiðsla í heim-
inum mun minni en eftirspurnin.
Gert ráð fyrir milljón tonna minni
framleiðslu á þessu ári
VERÐ á fiski og fiskafurðum í
Japan hefur orðið fyrir barðinu á
stöðnuninni sem ríkir í japönsku
efnahagslífi. Vegna þeirrar óvissu
sem ríkir um framvinduna hafa neyt-
endur dregið verulega úr neyslu
sinni á fiski og fiskafurðum sem leið-
ir til tiltölulega lágs verðs á mörk-
uðum.
En þrátt fyrir deyfðina sem ríkir á
mörkuðunum var innflutningur nán-
ast sá sami 2002 og 2001 og verð-
mætið hélst á svipuðu róli. En það er
ekki allt sem sýnist. Fiskneysla í
Japan er um tíu milljónir tonna ár-
lega en Japanir eru aðeins sjálfum
sér nógir um sex milljónir tonna
þannig að þeir eru mjög háðir fisk-
innflutningi.
Vaxandi framleiðsla í Kína
Vegna minnkandi fiskafla í heimin-
um verður veiddur fiskur ætlaður
fyrir innanlandsneyslu of verðmæt-
ur og er því seldur til annarra landa.
Og verðhjöðnunin í Japan hefur haft
óhagstæð áhrif á kaupmátt jap-
anskra innflytjenda. Og hún leiðir
einnig til þess að framleiðendur
neyðast til þess að lækka fram-
leiðslukostnað í takt við lækkandi
vöruverð. Og afleiðingarnar láta
ekki á sér standa. Bæði japanskir
innflytjendur og þeir sem reka fisk-
vinnslufyrirtækin hafa í ríkari mæli
flutt sig um set yfir til annarra landa,
m.a. til Kína þar sem er meira en
kappnóg af hæfu starfsfólki fyrir
mun lægri laun en þekkjast í Japan
og öðrum þróaðri ríkjum.
En offramleiðsla í þessum ódýrari
löndum, þá sérstaklega í Kína, hefur
leitt til mikillar samkeppni á neyt-
endamarkaðnum í Japan. Og hún
beinist ekki aðeins að japanskri fisk-
framleiðslu heldur einnig innfluttri.
Fiskinnflutningur í Japan
Innflutningur fisks í Japan var sem
áður sagði svipaður árin 2001 og
2002 í magni talið. Munurinn milli
áranna var neikvæður um 0,05%, fór
úr 3,823 milljónum tonna árið 2001 í
3,821 milljón ári seinna. Verðmætið
jókst um 2,4% í jenum talið, var 1,720
milljarðar jena árið 2001 en jókst í
1,762 milljarða árið 2002. Í dollurum
minnkaði verðmætið um 0,9%, fór úr
14,210 milljörðum í 14,083 milljarða
dollara.
Kína flutti mest inn af fiskafurðum
til Japans á síðasta ári, því næst
Bandaríkin, þá Taíland, Indónesía,
Rússland, Suður-Kórea, Taívan,
Chile, Noregur og Víetnam.
Lifandi fiskur
Innflutningur á lifandi fiski jókst um
8,2%, var 51.218 tonn árið 2001 en
55.395 tonn 2002. Verðmætið jókst í
jenum talið milli ára um 6,5%, fór úr
57,025 milljörðum í 60,716 milljarða
jena.
Samdráttur varð í innflutningi á
laxi og silungi, sem eru annar verð-
mætasti flokkur innfluttra sjávar-
vara. Árið 2001 var flutt inn 276.481 t
á móti 269.971 t árið 2002, samdrátt-
ur um 2,4%. Verðmætið minnkaði
hins vegar um 6,9%, 110,072 millj-
arðar jena 2001 en 102,486 milljarðar
2002.
Innflutningur túnfisks (bigeye
tuna) jókst um 15,3% í magni,
140.877 t 2001 en 162.439 t 2002,
verðmætaaukningin varð minni,
7,7%, úr 92,180 milljörðum jena 2001
í 99,283 árið 2002.
Hvað aðrar túnfisktegundir
áhrærir jókst innflutningur „yellow-
fin“ túnfisks um 16,6%, úr 120.445 t
árið 2001 í 140.462 t árið 2002. Verð-
mætaaukningin varð minni í jenum
talið eða 1,7%, 51,477 milljarðar árið
2001 en 52,350 árið 2002. Magn
„bluefin“ túnfisks, sem er sú tegund
sem veiðist hér við land, jókst um
4,3% milli ára, fór úr 15.965 tonnum
árið 2001 í 16.651 tonn árið 2002.
Verðmætaaukning mæld í jenum
varð heil 9,8%, var 41,392 milljarðar
2001 en 45,438 milljarðar 2002.
Athygli vekur að innflutningur
makríls frá Noregi dróst saman um
17,9% í magni, 158.282 t 2001 en
130.026 t árið 2002, en verðmæta-
aukningin í jenum varð hins vegar
hvorki meiri né minni en 48,2%, var
22,749 milljarðar árið 2001 en 33,710
milljarðar í fyrra.
Hin mikla verðhækkun norsks
makríls, úr 144 jenum kílóið árið
2001 í 259 jen 2002, gerði að verkum
að japanskir innflytjendur leituðu á
önnur mið og innflutningur á makríl
frá Kanada jókst mjög mikið, úr 50
tonnum (5,346 milljónir jena) árið
2001 í 3.165 tonn (367,1 milljón jena)
árið 2002. Þar sem ekki er búist við
miklum breytingum á verði makríls
frá Noregi gera japanskir innflytj-
endur ráð fyrir áframhaldandi inn-
flutningi frá Kanada.
Saltaður, þurrkaður, reyktur
Heildarinnflutningur saltaðs, þurrk-
aðs og reykts fisks jókst úr 36.207
tonnum árið 2001 í 37.848 tonn í
fyrra, verðmætaaukning 3,5%.
Söltuð síldarhrogn voru flutt inn
fyrir 12,196 milljarða jena árið 2001
en 12,154 milljarða í fyrra, samdrátt-
ur um 0,3%, en magnið jókst um
1,2%, 7.920 t árið 2001 á móti 8.013 t í
fyrra.
Innflutningur tilbúinna fiskrétta
og niðursoðins fisks jókst um 7,7% í
magni talið, 343.218 t árið 2001 en
369.528 t árið 2002, með verðmæta-
aukningu upp á 5,0%. Þar af var inn-
flutningur frá Kína 202.589 t eða
54,8%.
Á meðan stærstur hluti innflutn-
ings frá Kína er niðursoðinn áll eru
aðrar tegundir, t.d. lax, rækja,
krabbi, smokkfiskur og makríll,
fluttar til Kína frá Japan til frekari
vinnslu.
(Þýtt og endursagt úr Seafood
International, júlíhefti.)
Snúa sér til Kína






 !!" !!
!
 #$
% !
&'
()* 
#$ 
+ , 
-! 
#

$ 



%


 !! !!
*+'./;
*-'**;
,'//;
+',+;
,'..;
+',,;
4',+;
/'*&;
4'*+;
.'.);
"'()*
+,)*
'-.*
,,)*
,-'*
,!,*
)')*
())*
("!*
-+(*
/ 
 
&