Tíminn - 23.11.1969, Side 10

10
TIMINN
SUNNUDAGUR 23. nóvember 1969
BÆKUR0G m m m Ha
Að skrifa með lokuðum augum
betur en flestir sjáandi
Skúli Guðjónsson frá Ljótunnar-
stöðum:
Það sem ég hef skrifað. Útgef-
andi: Ileimskringla.
Skúlli Guðjónsson frá Ljótunn-
arstöðum er iöngu þjóðkunnur
öndtvegispenni og orðlistarimaður.
Erindi hans í útvarp, greinar í
blöðuim og ritgerðir á bókum hafa
búið honum þann sess. Mesitu höf-
undarlkostir hans eru skýr og
sjálfráð hugsun, oft töluvert frum
leg, mjúklát kímni og hreint, al-
þýffiiegt tungutak, sem býr stund-
inm yfir mikitli blaafegurð. Gft hef-
ur hvarflað að mér, að sjón-
depra lengi ævinnar hafi skírt og
fágað þessa höfundankosti. Skúli
á Ljótunnarstöðum hlýtur að telj-
ast í hópi heztu gneinahöfunda
mjeð þjóðinni á síðustu áratug-
um, en nokkuð hefur skort á
þjÉlifun og leikni íistendinga í
þeirri grein bðfcmennta.
Ég man það vel, hve ég las
Bróf úr myrkri með mikilli
ánægju, og því opnáði ég hina
nýju bók Skútia með tilhlöklkun,
sem raunar lætur aldrei á sér
stan'da, þegar orð frá Skúla ber
fyrir augu eða eyru. Ég býst þó
við, að greinarnar í þessari bók
séu óþarflega margar, og bókin
heÆði orðið betri gestur á heimili
tiih'lökkunarinnar, ef bún hefði
verið sv'olítið minni, og umsjónar-
rnjaður hefðd ekki gert alveg
swona smátínt. Þessi umsjónar-
maður er annars Pétur SumiarMða-
son, fcennari, og 'skal verk hans
að öðru leyti ekki lastað — síður
en svo. Valið virðist gert með
sfeilningi á nauðsyn fj'öibreytni til
þess að rétt mynd. a f sferifuim
Skúfa birtist í bókinni. Þó vantar
mjög á, áð pófitískt andlit hanis
koani í fjós, og er það skaði, ekki
vegna áróðursgifdisins, sem raun-
ar er guÆað upp með þeirn degi
sern máláð helgaðist, heldur vegna
þeirra kotsta, sem Skúlli fór oft á
í þeiim skrifum og nú er í mlörg-
um tifivilkiuim unni að njóta betur
efftir liðinn diaiginn.
Vafaiítið mun iestrarvinum
Skúla þykja mestur fengur að
fremstu greininni í bókinni: Það
sem ég hef skrifáö. Hivort tivegigja
er, að hún er ný af nálinmi, og
hefur að geyma skemmtilega^ —
og vonandi trúyerðáuga — sjáilfs-
lýsingu, sem vérður nokkur skýr-
inig á böfundiarþro'SÍka Skúlla. Þar
koma þeir við sögu allir þrír,
Jónas frá Hrilfllu, séra Siguxður
Einarsson og Árni Halligrímsson
Iðunnar-ritstjóri og fieiri þó.
Greiniunum er að mestu raðao
eftir aldri, en annars gerir um-
sjónarmáðurinn, Pétur Sumartiða-
son, giögga grein fyrir efni bókar-
innar í þessum orðuim í eftirimála:
„Útivarpsefni og annað það, sem
hér birtist í fynsta sinn, hef ég
unnið úr hiandrituim höfundar.
Greinar og ritgerðir era telknar
úr blöðum og tímaritum og prent
aðar ðbreyttar, nema bvað „Bréf
úr sveitinni“ hafa verið stytt.
Gneinarnar eru í tímaröð oig þess
getið, hrvar og hvenær þær birt-
ust.
Efnið er vaiið í samráði við
hölfundinn og með Miðsjón af því,
að það' sýnd sem flest af þeim
mlálefnum, sem hann hefur ritað
um á því næstum fjörutíu ána
tímabili, sem bókin nær yfir.
Mörgu hefur orðið að sleppa og
þá sérstablega ýmsum stjórn-
málagreinum, er snertu atburði
líðandi stundar og voru sérstak-
lega tíma'bunidnir. Þá er aðeins
Hítið tekið af greinum um ríkis-
últrviarpið, en um langt áraibii hef-
ur Skúli ritað útvarpsannál í Þjóð-
viljann“.
Vant er að segja, hvaða grein-
ar í þessari bók eru sikemmtileg-
astar. Ég hef áiður minnzt á
fynstu greinina. Þarna era marg-
ir gamlir fcunningjar, svo sem
Kirlkjan og þjóðfélagið úr Iðunni,
en sú gredn vakti töluwerða at-
hygli á sínum tíma. Þarna era
einar þrjár Skinfaxagreinar
Skúla, og er mest gaman að
greininni: Að komiast áfraim. Þá
munu margir hafa gaman af að
lesa aftur greinima: Kiljan
skeanmtir skrattanum, svo oig rabb-
að við séra Ernil Björnsson og
gnein um Jónas frá Hriiflu áttræð-
an. Einn dagur og vegur úr út-
varpinu er í bókinni, en þaðan
hefðu mátt vera fleiri kaflar.
Greinin: Dagiur* í sjúkrahúsi er
raunar hagjlega gerð smiásaga —
en simásögU'einkennin kom.a býsna
víða frarn í beztu greinum Skúla
á Ljóbunniarstöðum.
Greinin Ljótunnaristaðabrefcka
hefur nobkra sérstöðu í safninu.
Hún er falUeg h'eimahagalýsing
gædd ljóðrænum seið og næmu
Skyni á mann og náttúru.
Að öllu samanlögðu er mikill
fenigur að þessari bók. OBt er það
vafasamur greiði að safna í bók
göimilum blaðagreinum. Margir
lækka heldiur við slíka samantekt,
en Sbúli á Ljótunnarstöðum rís
undir henni og bækkar við. —AK
Langlííið á jörðinni
Bjarni Brektomann, sem mörg-
um er kunnur, hefur sent frá
sér nýja Ijóðabók — meira en
al'lwæna. Hún nefnist Langlífið á
jörðunni og er nO'kkuð á þriðja
hiundrað blaðsíðna að stærð og aíl-
þétt raðað ljióðiínuim á síður. Bók-
in er prentuð í 300 tölusettum
eintökum, og mun höfundur sjálf-
ur annast útgáfuna og ætla þessi
eintök hinuim mörgu vinum sín-
um, sem hiann á víða, en þó flesta
Ný
þjónusta
Önnumst ísetningar á ein-
földu og tvöföldu gleri.
Útvegum allt efni.
Ákvæðis- eða tímavinna.
Upplýsingar í síma 26395
á daginn og 81571 á kvöld-
I in.
! Geymið auglýsinguna.
Rafgeymaþjónusta
Rafgeymasala
Alhliða rafgejmiaviðgerðir og hieðsla.
Notum eingöngu og selium iarninnihaldslaust
kemisk hreinsað rafgeymavatn. -
Mjót og örugg þjónusta.
Tœkniver, afgreiðsla
Dugguvogur 21 — Símí 33 1 55.
Næg bílastæði.
„SÖNNAK
RÆSIR
BÍLINN"
£ Reykjaivilk og heimahéraði s£nu,
Borgaiifirði.
Þetta er svo sem ebki fyrsta
Ijóðabókin, sem Bjarni Brekk-
mann sendir frá sér. Áður hafa
konnið út ljóðabækurnar Sól og
slcý 1957 oig Frækorn 1959, en
þessi nýjia ljóðabók er ekki minni
en þær báðar að vöxtum. í henni
era allimörg mannaminni, en ann-
ars eru yrkisefnin mörg, og þótt
orðaröðin sé stundum lauisleg oig
ekki ætíð gætt samlhengis, þarf
hann ekki afsakana við. Hann
miálar sterkum litum.
Vinur Bjarna Brekkmanns,
séra Jón M. Guðjónsson ritar for-
mláila að Ij'óðatoókinnd, og engdnn
skilur Bjarna betur en hann.
Bjiarni er ættaður og aiinn upp í
HDvaOfirðinuim. Séra Jón segir:
„Hann an.n mjög æskustöðvun-
um og hefur tjáð ræktaríhug sinn
til þeirra á marga kmd. í Ijóði
Framtíð vinstri
hreyfingar
Félag ungra Framsóknarmanna
í Reykjavík heldur almennan fé-
lagsfund fimmtudaginn 27. nóvem
ber í Glaumbæ og hefst kl. 20,30.
Á dagskrá verður: Framtíð
vinstri hreyfingar á íslandi. Fram
sögumenn Ólafur Ilannibalsson,
ritstjóri og Tómas Karlsson. rit-
stjórnai-fulltrúi.
Ólafur
Tómas
Tveir Lyngeyrardrengja í veiðiför. Teikning í bókinni eftir Þórdisá
Tryggvadóttur.
SUÐUR HEÍÐAR
Frábær drengjasaga í íjórðn útgáfu
Einhiver ágætasta saga, sem
skrifuð hefur verið v-ið lestrarlhæfi
d'renigja á íslenzku á síðustu ára-
tuigum, er Suður heiðar eftir
Gunnar M. Magnúss og Líklega
flestum og beztum kostum búin
þeii*ra bóka, sem Gunnar hefur
skrifað. Hún kom fynst út 1937
og nú birtist hún í fjórðu útgáfu
með teikningum eftir Þórdísi
Tryggvadóttur. Þó að drengirnir,
seim dáðu bókina fyrir þremur
áratugum, séu nú orðnir fertugir
eða frmimtugir menn, hefur öldin
ekki breytzt meira en það, áð sí-
felilt koma nýir drengir sem lesa
Suður heiðar með jafnmikilili
Bjarni Brekkmann
hans — Hvalfjörður — kemur það
falleiga fram, sem inni fyrir býr,
ást hans og lotning fyrir því, sem
fjörðurinn hans hefur gefið hon-
um. Þar lifði Hallgrímur Péturs-
son og orti sín andrítou trúarljóð,
en þau ljóð lærði hann á bernsku-
skeiði og geymir vel í minni.
Saurbær á Hvallffjarðarströnd er
Bjarna heilagur staður, og er
ekki of mælt, að þeim stað hafi
hann gefið hug sinn allan — í
orði og verfei. Bjarnie r hugsjóna-
maður og Ólatur að vinna að
framgangi ^óðra málefna. Legg
ur þá gjarnan land undir fót og
heknsækir sína mörgu kunningja
til liðsinnis við það, sem í huga
hans býr hann telur rétt til
brautgengis. Hann er mikiU vinur
vina sdnna og þakklátur þeim,
er rétta lionum hönd sína með
skilningi. Bjarni á til ljóðasmiða
að telja, og löngum hefur það
verið hneigð hans að búa hugsan-
ir sínar þeim búningi, er hann sér
í skartklæðun'. móðurmáilsins hjá
skáldunum okkar góðiu“.
ánægju. Slíkan Mfsmátt eiiga að-
eins hinar beztu bæbur. í fyrra las
höfundur Suður heiðar í sjómvarp-
ið, og þar náði hún einnig söimu
tökunum meðal átoeyirenda.
Hver er lyikilllinn að sfflkum sögu
kostum? Hann er einfaldlega sá,
að vel ritfær böfiundur sfcrifar af
ful'lum trúnaði við eigin lífs-
reynslu, lífsreynslu, sem hann hief-
ur öðlazt á þvi æviskeiði, sem
unidanþegið er Mfslyginni séu að-
stæður eðlilegar. Saigan gerist í
heiimalþorpi höfundar, Suðureyri
við Súgandafijörð, þar sem atfbafna
frelsið í beztu merkingu naut sin.
Þó mun það efcki svo, að attourðir
sögunnar hafi allir raumverulega
gerzt, en þeir lúta að fuffliu sann-
leitoanuim í æskulífi drenigisins, sem
varð höfunidur sögunnar. Sagan
hivílir á þeim hornsteinum, sem
ungir og heiibrigðir drengir
byig'gjia Mfisdraiuma sína, leiki og
atlhafnir á alla tíma — hreyisti,
drengílund, félagskennd og rétt-
sýni.
í hinni nýju útgáfu, sem er öll
hin simekkvislegasta, kemur þessi
sagan enn sem kölluð til íslenzíkra
drengja. Hún er þó ekiki beinlín-
is skrifuð sem barnasaga að mól-
færi og stíl. Þess er ekki þörf.
Hún er aðeinis vel skrifuð. Það
nægir og meira en það_______AK
Akranes
Framsóknarfélag Akraness
heldur framsóknarvist í félags
heimili sínu, Sunnubraut 21,
sunnudaginn 23. nóv. kl. 20,30.
ÖUum heimiU aðgangur meðan
húsrúm leyfir.
Bazar
Félag Framsóknarkvenna í
Reykjavík heldur bazar að HaU-
veigarstöðum sunnudaginn 7. des.
næstkomandi. AUir þeir, sem
vildu gefa á bazarinn eru beðnir
að hafa samband við eftirtaldar
konur: Valgerði, Hjallavegi 12,
sími 34756, Ingibjörgu, Bergþóru
götu 8, sími 21727, Margréti,
Barmahlíð 17, sími 11668, Rann-
veigu, Grenimel 13 sími 15402 og
Sólveigu ÁsvaUagötu 67, sími
13277.
Aðalfundur
Framsóknarfélags
Reykjavíkur
Aðalfundur Framsóknarfélags
Reykjavíkur verður haldinn laug-
ardaginn 29. nóv. í Framsóknar-
húsinu kl. 2 síðdegis. Stjórnin.