Pressan - 09.06.1994, Blaðsíða 6

mggtjfi
Mæstirettur hetur staötest atta manaöa tangelsisdom ytir ö4 ara gomtum kartmanm tyrir kynterö-
isafbrot á fimmtán ára drukknum unglingi. Þetta er í þriðja skipti sem viðkomandi brýtur af sér
en þó vinnur hann á stað þar sem ástæða er til að ætla að drukknir unglingar komi gjarnan.
Maðurinn var vanaður fyrir 22 árum en brýtur nú aftur af sér.

naður kynferð-
safbrofamaður
sér á ný
r.
'"'r n ’*f'
IPPgll
€
«
@
i
«
«
I
I
IHæstarétti var í síðustu viku
staðfestur dómur Héraðsdóms
Reykjavíkur yfir 64 ára göml-
um karlmanni. Hafði hann verið
dæmdur í héraði fyrir kynferðis-
brot og áfengislagabrot, en hann
hafði veitt fimmtán ára unglingi
áfengi og haft við hann mök. Fyrir
það hlaut hann átta mánaða fang-
elsi sem Hæstiréttur hefur nú stað-
fest. Málið dæmdu hæstaréttar-
dómararnir Hrafri Bragason,
Garðar Gíslason, Gunnar M. Guð-
mundsson, Haraldur Henrysson
og Markús Sigurbjömsson pró-
fessor.
Það sem vekur athygli við þetta
mál er að viðkomandi hefur gengist
undir vönun, sem virðist hafa
komið fyrir lítið. Auk þess vinnur
hann á stað þar sem samskipti við
börn og unglinga, jafnvel drukkin,
eru óhjákvæmileg. Hefur það orðið
tilefni til hringinga áhyggjufullra
borgara á ritstjórn PRESSUNNAR.
Yfirumsjón staðarins skarast hjá
nokkrum opinberum aðilum
þannig að treglega gekk að finna út
nákvæmlega hver hefði þarna með
starfsmannamál að gera. Einn
starfsmannastjórinn sem haft var
samband við sagði: „Ja, þú segir
fréttir.“ Önnur viðbrögð fengust
ekki.
Fyllti piltinn og bar á hann fé
Atvikið sem maðurinn er dæmd-
ur fyrir nú átti sér stað í Reykjavík
síðastliðið haust. Þá kom fórnar-
lambið, fimmtán ára piltur, á
heimili mannsins, en hann var fjöl-
skylduvinur piltsins. Taldi Hæsti-
réttur að pilturinn hefði átt greiðan
aðgang að áfengi á heimili ákærða
og honum hefði átt að vera ljóst að
pilturinn mundi nýta sér það. Þar
var hann talinn hafa brotið áfengis-
lög, en pilturinn varð mjög drukk-
inn í umræddri heimsókn. Einnig
þótti sannað að ákærði hefði nýtt
sér ástand piltsins til kynferðislegra
athafna. Bauð hann honurn pening
og hefði þannig „með fégjöf tælt
piltinn til að þola háttsemi þá, sem
í ákæru er lýst...“ eins og segir í
niðurstöðu Hæstaréttar.
Lauk heimsókn piltsins með þvi
að ákærði sleikti á honum enda-
þarmsopið uppi í rúmi sínu um
leið og hann fróaði sér. Því næst
skrifaði ákærði 5.000 króna tékka
og fékk piltinum á meðan pilturinn
var að klæða sig.
Þegar heim kom tóku móðir
hans og bróðir eftir því að ekki var
allt með felldu. Vegna ölvunar var
ekki hægt að yfirheyra hann
fýrr en daginn eftir. Kom fram
í framburði móður hans að
pilturinn hefði verið mjög ölv-
aður, verið með uppköstum og
lamið rúmið í örvinglun og
hryllingi. Haft var samband
við lögreglu samdægurs. Var
ffamburður hans metinn trú-
verðugur.
Framburður ákærða var
með þeim hætti að hann segist
hafa sagt piltinum frá fyrri
kynmökum sínum við unga
drengi fýrr á árum og boðið
honum 2.500 krónur fyrir að
eiga við sig mök, pilturinn
hefði stungið upp á 10.000
krónum en 5.000 krónur
hefðu orðið samkomulagið.
Þeir hafi síðan haft mök og eft-
ir það hafi pilturinn farið inn á
bað, klætt sig og farið.
Fjörutíu ára sakaferill
Sakaferill ákærða nær allt frá
árinu 1954 til 1981, en eftir
það hafði hann ekki orðið
brotlegur þar til fýrrgreint brot
kom ffam. Á áðurgreindum tíma
hafði ákærði sætt refsingu 24 sinn-
um, m.a. fýrir ölvun, umferðar-
lagabrot, hylmingu, þjófnað og
fjársvik. Hann var dæmdur fýrir
skírlífisbrot árið 1969 og aftur árið
1972, en þá var hann dæmdur fýrir
Sakadómi Keflavíkur. Þar var hann
sakfelldur fýrir kynmök við tvo
pilta, sjö og fimmtán ára, og
MATTHÍAS HALLDÓRSSON AÐ-
STOÐARLANDLÆKNIR
„Atferlið sjálft er stundum svo
rótgróið að vönunin ein og sér
dugar ekki til.“
ósæmilega hegðun við þann þriðja,
átta ára. í öllum tilvikum gerðist
þetta inni á herbergi mannsins.
Þeim elsta veitti hann áfengi svo
hann varð ölvaður, lagðist ofan á
hann, fór um hann höndum, kyssti
hann og reyndi að tæla til kyn-
maka. I sakavottorði viðkomandi
kemur ffam að árið 1968 var hann
dæmdur í Noregi í tólf mánaða
fangelsi, þar af sjö mánuði skilorðs-
bundna, fyrir „skirlífisbrot, þjóffiað
og stórþjófnað“. Var honum vísað
úr landi eftir þetta. Árið 1976 var
hann dærndur í Keflavík fýrir fjár-
svik og fékk þá fimmtán mánaða
fangelsi.
Einn örfárra sem hafa verið
vanaðir
En árið 1972, þegar ákærði
ffamdi annað kynferðisafbrot sitt,
var hann vanaður. Það virðist hafa
DR. GUNNLAUGUR ÞÓRÐAR-
SON
„Áhugaleysið á þessum mál-
um hjá stjórnvöldum og dóms-
kerfinu er sláandi.“
haldið framferði hans niðri þar til
nú.
Að sögn dr. Gunnlaugs Þórðar-
sonar hæstaréttarlögmanns, sem
nokkuð hefur fjallað um vönun og
stutt beitingu hennar, eru þau tilvik
þar sem hún hefur verið viðhöfð á
síðustu áratugum „teljandi á fingr-
um annarrar handar“. Gunnlaugur
sagði að slíkt væri ekki gert nema
menn samþykktu það sjálfviljugir.
Hann sagði að þrjár mismunandi
aðgerðir væru þekktar. 1 fýrsta lagi
að fjarlægja eistu með skurðaðgerð
og eru þá settar plastkúlur í staðinn
til að menn beri ekki útlitslýti af.
Þetta er svokölluð gelding eða af-
kynjun. Önnur aðferð er vönun,
þar sem skorið er á sáðgöng. Hvor-
ug þessara aðferða hefur áhrif á
heiladingulinn þannig að áfram
verður einhver hormónastarfsemi.
Sagðist Gunnlaugur vera lang-
hlynntastur þriðju aðferðinni en
henni er beitt viða í Evrópu og á
Norðurlöndunum. Það er vönun
með lyfjagjöf. Hún er líka meira í
samræmi við þá venju að hér á
landi eru ekki stundaðar líkamlegar
refsingar. „Ég talaði fýrst um það
að rétt væri að gelda menn alger-
lega sem lentu oftar en einu sinni í
kynferðisglæpum, því annað virtist
ekki duga. Seinna kom til lyfjageld-
ing og er hægt að halda í skefjum
svona óeðli eða ofhleðslu af kyn-
kvöt með lyfjagjöf einu sinni í
mánuði. Þetta er sú aðferð sem ætti
að beita en við erum ekki ennþá
famir að gera það. Gagnvart sí-
brotamönnum á þessu sviði er það
það eina rétta. Þeir geta kannski
lagast eftir fimm, sex ár, maður veit
aldrei. Þá er langmannúðlegast að
gera þetta með lyfjum.“ Taldi
Gunnlaugur að áhugaleysið á þess-
um málum hjá stjórnvöldum og
dómskerfinu væri sláandi.
En getur vanaður maður framið
kynferðisafbrot? Að sögn Matthí-
asar Halldórssonar aðstoðarland-
læknis ætti vönun að minnka kyn-
ferðislöngun viðkomandi og gerir
það. „Svona menn geta hins vegar
haldið áffam að ffemja afbrot sem
eru hluti af tilverunni hjá þeim. At-
ferlið sjálft er stundum svo rótgróið
að vönunin ein og sér dugar ekki
til.“ Kom ffam hjá Matthíasi að
kynlöngun vanaðra manna ætti að
hverfa að stórum hluta en ennþá
væri þó hormónastarfsemi virk, t.d.
í nýrnahettunum, sem gæti að ein-
hveiju leyti skýrt hvað gerðist.
Talaðu við okkur um
BÍLARÉTTINGAR
Auðbrekku 14, sími 64 21 41
«
4
4
4
4
4
«
6 PRÉSSAN FIMMTUDAGURINN 9. JÚNÍ 1994
H