Vísir Sunnudagsblað - 11.08.1940, Blaðsíða 3

VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
3
'H’ÍÖAtUh.
'tf.a.Mdóhsjon;
Það er eins og sumir dagar séu
upplýstir og frjóvir og vökvi
sálina, en aðrir eru þunnir og
þurir, hugurinn skræhiar og
fúnar í rót eins og fíkjutré í
dæmisögu, og vill ekki bera á-
vöxt. Slíkir dagar eru dulspelti-
legs eðlis, og verða ekki sagðir
fyrir með liinuin almennu út-
reikningum sem notaðir eru við
sjávarföll og sólmyrkva, hvíta-
sunnu, páska eða sumardaginn
fyrsta. Þeir eru þvi ekki að-
greindir i almanakinu, svo sem
hinn rauði sunnudagur í mót-
setningu við liina kolsvörtu,
virku daga. Menn verða að finna
muninn i vessum likama og sál-
ar, og gæfusamir eru þeir sem
það geta.
Tani var einn þeirra, og liann
étti líka hinn móttækilega anda
sem ávalt er reiðubúinn. Hann
lá vakandi í rúminu og liorfði
hugsi út i litla fjögra rúðna-
gluggana, þar sem einn þess-
ara ágætu daga var að brjóta sér
leið inn i litlu baðstofuna. Eld-
rauðir geislar árdegissólarinn-
ar klofnuðu i fjallseggjunum
hinu megin fjarðarins, og döns-
uðu við litlu puntstráin sem
hjöluðu við rúðurnar í hlænum.
Tani var tólf ára og liann
hafði vaknað á þennan einfalda
og gáfulega liátt — án allra
geispa og teyginga — augun
opnast af sjálfu sér og maður er
vaknaður, skilur alt og veit alt.
Fyrir ofan hann i rúminu lá
hróðir lians, rauðhærður og
freknóttur, en liafði þó nokkurs-
konar forréttindi á því að liggja
fyrir ofan, bara af þvi að hann
var tveim árum yngri. Hann
steinsvaf ennþá í allar áttir —
með annan fótinn ofan á mag-
anum á Tana, hinn skálialt
skorðaðan upp við þilið. — En
í liinu rúminu, beint undir
glugganum, svaf afinn, sem þeg-
ar var byrjaður að láta bæra á
sér með allskonar urri og púi.
Það var örugt tákn þess að liann
mundi vakna innan skamms.
Tani tók nú í stórutá bróður
síns, ó þeím fætinum sem
þrengdi að innýflum lians. Það
umlaði bara i Steina litla án
þess að hann vaknaði, en liinn
tók þá handfylli sína ofan í
rauða lubhan, og það bar betri
árangur.
— Láttu ekki svona asninn
þinn! Steini reis upp við dogg
og nuddaði kollinn með hinum
QÓÐUR DAQUR
venjulegu fettum og brettum er
tilheyrðu stund dagsins, sem
auðsjáanlega hafði ekki fært
lionum neina hugvekju. Hann
ætlaði strax að skríða undir
sængina aftur, en þá var liún
farin. Tani var kominn út á gólf
og hafði tekið hana með sér. Það
var því ekki um annað að ræða
en að hypja sig i spjarirnar. Að
gömlum vana fóru þeir hljóð-
lega, því að væri afinn á annað
borð vaknaður, þá mátti fast-
lega búast við því að alt einstakl-
ingsframtak yrði óðara kyrkt i
fæðingunni. Og þeir læddust
með skóna í liendinni út í gegn-
um eldliúsið og göngin, og fóru
fyrst í þá úti á dyrastétt.
Sólin skein beint i andlit
þeirra, túnið glitraði i dögg og
það var svo hljótt, að þeir
lieyrðu greinilega tistið úr veggj-
arholunni þar sem márietlan
átti sér lireiður. Það var rétt fyr-
ir slátt.
Steini liorfði spyrjandi á
hróður sinn. Hann fann að eitt-
livað sérstakt var á seiði.
En Tani liorfði aðgætnum
augum i austur, út og suður,
líklega jx) fremur til þess að
leggja álierslu á liið strang-
leynilega í fyrirtækinu, heldur
en þvi, að hann gæti búist við
því að einhver væri að njósna
um þá eins og sakir stóðu. Síðan
lagði hann munninn fast upp að
eyranu á Steina, og þótt hann
hvíslaði, var liann engu að síður
bæði gagnorður og ákveðinn.
Steini glenti upp á liann aug-
un í djúpri íhygli. Allur
svefnpurkuskapur hafði sópast
framan úr andliti Iians eins og'
mjöll af svelli. Hann varð gagn-
sær af áliuga. Þetta var nú svei
mér þá ....
— En heldurðu nú bara að við
getum gert það.
Getum!! livæsti Tani með
djúpri vanþóknun um leið og
hann stóð upp. Eg var búinn að
reikna það alt út áður en þú
vaknaðir, meira að segja. Yið
verðum bara að flýta okkur að
komast af stað, áður en hitt
vaknar.
Steini fékk engan tíma til að
koma fram með frekari efa-
semdir. Hann tölti bara á eftir
bróður sínum sem þegar var
horfinn fyrir hornið. Þeir hlupu
upp að litlu myllunni sem stóð
uppi í túnfætinum við hæjar-
lækinn, sem hlykkjaðist í gegn-
um túnið í þröngum, nokkuð
djúpum farvegi. Þessi rnylla var
að vísu skýlaust umráðasvæði af-
ans. Þar malaði hann korn fyrir
nágrannana upp á gamla móð-
inn, og þar var harðbannað að
fara inn fyrir dyr, víst vegna
margvíslegrar og flókinnar inn-
réttingar með hjólum og snúr-
um og trissum og snældum, sem
alls ekki mátti fingálpa við, káfa
i, eða gera neinskonar tilraunir
með af neinu tagi.
En Tani fór nú inn engu að
síður og kom út aftur með
slcóflu i hendi.
— Bara að liann taki nú ekki
eftir þvi. Eg lieyrði hann segja
i gær að hann þyrfti að mala
pönnukökumjöl fyrir prestinn,
sagði sá litli með hálfum huga.
— Pönnukökumjöl! hnussaði
sá stóri fyrirlitlega, um leið og
hann axlaði rekuna — og tók á
nás upp hliðina til fjalls, með
þann litla á hælunum. Þeir lilupu
með læknum þangað til þeir
komu að flatlendu engjadragi
þar sem hann hafði upptök sín i
ánni, sem féll til sjávar nokkru
sunnar. Það var nú ekki neitt
stór á, þótt liún væri tiu sinnum
stærri en lækjarkrílið, og þarna
uppi á flatlendinu rann hún í
breiðum og grunnum farvegi
með lygnum straum, en þegar
neðar dró, þá varð hún mjórri,
með djúpum hyljum. Þar voru
silungar.
Tani tók nú til að stinga
þykka hnausa upp úr bakkan-
um. Það var erfitt verk. Gras-
svörðurinn var þykkur og seig-
ur, en ágætt hyggingarefni.
Steini dró saman stóra steina i
hrúgu, úti á oddanum sem skildi
lækinn og ána, og þegar þeir
eftir langa mæðu álitu að nú
væri nóg komið, tóku þeir til að
framkvæma liugsjón sína. Hún
var í stuttu máli sú, að lilaða
stíflu yfir ána, þar sem lækur-
inn rann úr henni, þannig að alí
vatnsmagnið flyti yfir í lækinn,
og þá skyldum við sjá hvort sil-
ungarnir yrðu ekld að gera s#r
að góðu að dúsa i pollunum eins
og mýs í gildru. Það mundi nú
gefa veiði sem skyldi fá fólk til
þess að reka upp stór augu, með
djúpri virðingu fyrir þeirri
snillitækni og uppfinningagáfu,
sem þeir liingað til að mestu
höfðu orðið að þola bágt fyrir.
Já, einmitt þessari snillingsgáfu
sem hafði gert þá friðlausa í
smiðjunni, skemmunni, eldhús-
inu og myllu afans. Þeir flýttu
sér úr skóm og sokkum og byrj-
uðu að hlaða stífluna. Þeir höfðu
talsverða æfingu frá minnihátt-
ar stíflugerðum í bæjarlæknum,
og verkinu miðaði vel áfram.
Fyrst grjót þvert yfir, svohnaus-
ar fyrir framan -—■ tvöföld röð —
svo meiri hnausar, þar á ofan
grjót og svo meira grjót og torf
í skörðin. Siðast var hara eftir
lítið bil, sem áin vall í gegnum í
liörðum streng. Það var þegar
farið að stíga í læknum, og nú
ruddu þeir í óskapa flýti þvi sem
eftir var af grjóti og torfi niður
i strenginn, og sjá!
Nokkur augnablik belgdist
vatnsflóðið upp ofan við stifl-
una, snerist í liring, staðnaði
svo og steig ekki meir, það hafði
fundið liina fyrirhuguðu fram-
rás, og æddi nú niður hinn mjóa
lækjarfarveg í sjóðandi iðu, og
svelgurinn vall yfir báða bakka.
Lækurinn litli var hreint og
beint drukknaður í ánni.
Meistararnir tveir stóðu liljóð-
ir af hrifningu. Þetta tók af skar-
ið! Þetta var tvimælalaust hin
dýrðlegasta stund í þeirra lifL
Þeir voru barmafullir af guð-
dómlegri máttarkend og yfir-
náttúrlegu áhrifavaldi.
Vatnsföllin yfirgáfu farvegi
sína og fiskarnir lágu á þurru,
samkvæmt þeirra háleita vilja.
Þeim var innanbrjósts eins og
einhverjum tiginhornum villi-
mönnum sem sitja veislu við
guðanna borð, jafningjar meist-
ara sköpunarinnar, sem stjórna
náttúruöflunum með valdhoði.
Þeirra var ríkið, mátturinn og
dýrðin.
Sólin stóð nú þegar í nónstað
og veðrið var fyrirtaks gott.
Lengst niðurfrá glampaði álivíta
rönd af firðinum sem var skín-
andi fögur eins og olía. Þ6að var
lóukvak í lofti og spóinn spann
gríðarlanga vota vellu. Hrossa-
gaukurinn aðstoðaði þurrum
og hvellum rómi, liart og títt
eins og tromma. Þetta var ekki
einungis vitur og upplýstur dag-
ur. Það var líka góður dagur.
Drengirnir flýttu sér nú í skó
og sokka, og er þeir höfðu enn
eytt nokkurri stund til aðdáun-
ar á framkvæmdum sínum,
hlupu þeir niður með ánni, eða
þvi sem eftir var af henni. Það
var ekki nema litil spræna,
miklu minni heldur en lækur-