Nýja dagblaðið - 03.11.1933, Blaðsíða 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIB
Það var þó eins og nokkurt
hik hafi verið á honum með að
ráðast að mér opinberlega.
Hælbita hefi ég alltaf öðru
hvoru orðið var við og jafnan
getað rakið sporin hvaðan þeir
komu, en lítt gefið þeim gaum,
enda aldrei vitað til að mark
væri á þeim tekið.
Aðstaðan til ófrægingar hef-
ir heldur ekki verið góð. Hagur
þá auðvitað að byrja á því, að
reyna að koma mér úr henni.
Óvænt tækifæri.
Áheymin varð, þó lítil í
fyrstu. En þá kom einkar kær-
komið tilefni.
Meðstjórnendur mínir báðir.
G. Hlíðdal landsímastjóri og
síðar L. Bjarnason framkv.stj.
sögðu af sér stjórnarstörfum.
Þetta einstaka tækifæri varð
að nota vel. Nú skyldi stór-
skotahríðin hafin.
í dálkum Mbl. og Vísis kem-
ur nú hver árásargreinin á mig
annari svæsnari, með kröfum
um að ég sé látinn víkja úr
stjóm síldarverksmiðjanna og
allar eru þessar greinar inn-
blásnar af Sv. B.
Ákærumar á mig em í 4
liðum, og mun ég nú taka þær
hverja fyrir sig til örstuttrar
athugunar.
Lýsissalan 1931.
1. Sú marghrakta staðhæf-
ing er endurtekin, að ég hafi
selt allmikið af lýsi síldareinka-
sölunnar haustið 1931 í heim-
ildarleysi.
Þetta er alrangt. Ég lít svo
á, að til sölunnar hafi ég ekki
einasta haft fullkomna laga-
heimild, heldur einnig sið-
ferðislega skyldu, eins og sak-
ir stóðu þá. Vel er mér kunn-
ugt um, að Sv. B. hefir jafn-
an reynt að vefengja söluum-
boð mitt og hefi ég þessvegna
borið það undir einn af fær-
ustu og þekktustu lögfræðing-
um landsins og telur hann
skilning. minn þar tvímælalaust
réttan. Gefst mér sennilega
tækifæri til að fara nánar út í
þetta atriði síðar.
Ummæli Finns Jóns
sonar alþm.
2. Að megn óánægja hafi
lengi ríkt meðal síldarútvegs-
manna út af framkomu minni
í verksmiðjustjóminni. — tít
af þessari ákæru læt ég mér
nægja að vísa til ummæla al-
þingismanns Finns Jónssonar
forstjóra Samvinnufélags Is-
firðinga í viðtali við Alþýðu-
blaðið í gær.
Hann segir svo:
„Út af uramælum Morgunblaðs-
ins í dag um að þonnóður Ey-
jólfson sé illa látinn af útgerðar-
mönnum og sjómönnum og sýni
þeim stirfni í viðskiptum, vil ég
taka það fram, að eftir því sem
mér er bezt kunnugt, þá var það
dugnaði og áhuga þormóðs að
þakka, að verksmiðja Dr. Paul
var keypt síðastliðið sumar og þar
sem þáð félag, sem ég veiti for-
stöðu, Samvinnuíélag ísfirðinga,
hefir frá því að Síldarverksmiðja
ríkisins var stofnuð, verið lang-
stærsti viðskiptamaður verksmiðj-
unnar, þá finn ég mér skylt að
lýsa yfir því, að ummæli Morg-
unblaðsins um „stirfni" þormóðs
eru að þvi er ég bezt veit, gersam-
lega tilhæfulaus“.
Samvinnan f verks-
miðjustjórninni.
3. Að meðstjómendur mínir
bafi kvartað undan samvinnu-
stirfni minni og „óhreinni
framkomu við ýms tækifæri"
og hafi þessvegna sagt sig úr
j ríkisverksmiðjustjórninni.
Landsímastjóri G. Hlíðdal
! var settur af dómsmálaráð-
herra í verksmiðjustjórnina
vorið 1932. Lét hann tilleiðast
að taka það starf að sér fyrir
margítrekuð tilmæli, en nauð-
ugur þó. Tók hann þá strax
fram,sem reyndar allir máttu
vita, að embætti sitt væri svo
umfangsmikið, að ábyrgðar-
mikil aukastörf, eins og það
að sitja í stjórn verksmiðjunn-
ar, væri sér óljúft að takast á
hendur. Síðan hefir hann tvis-
var beiðst lausnar frá starf-
inu, 1 íyrrahaust og síðastliðið
vor og í bæði skiptin borið við
embættisönnum, þó svo hafi
farið, að hann hafi látið tilleið-
ast að sitja í stjóminni þang-
að til. Ber hann þá enn við
embættisönnum, sbr. viðtal við
Alþýðublaðið í fyrradag.
Loftur Bjamason framkv.-
stj. gerir grein fyrir úrsögn
sinni á þann hátt, að hún
komi af þeirri ástæðu einni, að
ég hafi ekki framkvæmt vilja
meirahluta stjómarinnar, að
senda manni nokkrum í Eng-
landi eina smálest af úrgangs-
lýsi, sem sýnishom og ekki
viljað leyfa sama manni að
draga fram eftir öllum vetri að
taka á móti 50 smál. af síld-
armjöli, sem stjórnin hafði
selt honum til útskipunar í
september. Þótti honum ég með
þessu sýna of mikið einræði.
Vel get ég viðurkennt það rétt
vera, en svo stóð á, að þetta
óvenju stóra sýnishorn af lýsi
gat ekki komið manninum í
hendur fyr en nokkru eftir að
öll þessa árs lýsisframleiðsla
verksm. var seld og útflutt,
svo þó honum hefði lík-
að sýnishomið, og viljað
fá annað tonn til, gat verk-
smiðjan ekki látið hann fá
það. — Annars hefir hr. Loft-
ur Bjamason margsinnis við-
urkennt og lýst yfir, að sam-
vinna okkar hafi jafnan — að
þessu einu undanskíldu — ver-
ið góð og þess mun hann hafa
krafizt af Morgunblaðinu, að
það leiðrétti frásögn sína, og
undanskildi sig, þegar það tal-
aði um, að meðstjómendur
mínir hefðu kvartað undan
„óhreinni framkomu" hjá mér.
Vonandi lætur blaðið ekki
undir höfuð leggjast að verða
við þeirri kröfu.
Reikningar verk-
smiðjunnar 1930.
4. Að ég hafi látið ganga frá
reikningum verksmiðjunnar
röngum og brengluðum, bæði
árið 1930 og 1931. —
Á þann veg er um þetta tal-
að, að ekki verður það öðm-
vísi skilið, en að ég sjái einn
um reikningsfærslu verksmiðj-
unnar. Mættu reyndar allir sjá,
hver fjarstæða slíkt er, en það
er nú aðeins smávægilegt auka-
atriði. En þá er að snúa sér
að þeirri rangfærslu, er Mbl.
fyrir munn Sv. B. telur hafa
verið á reikningum verksmiðj-
unnar 1930. Er frásögnin þar
svo óráðvandleg, að engum er
tiltrúandi nema Sveini Bene-
diktssyni einum.
Haustið 1930 fór ég til Dan-
merkur og dvaldi þar fram yf-
ir nýár, kom fyrst heim um
mánaðamót jan. og febr. 1931
og kom framkv.stj. verksmiðj-
unnar, hr. O. Ottesen, um líkt
leyti og ég til Rvíkur með
reikninga verksmiðjunnar full-
gerða til endurskoðunar. Ég
var þannig hvergi nærri um
áramót, þegar reikningarnir
voru gerðir, og átti því engan
þátt í hvernig þeir voru færð-
ir, heldur var það að öllu leyti
gert eftir fyrirsögn þess hluta
stjórnarinnar, sem heima var,
þeirra Sveins Benediktssonar,
G. Skarphéðinssonar og O.
Ottesen framkv.stjóra.
Ekki tel ég þó þá íærslu,
sem þeir höfðu komið sér sam-
an um, ámælisverða eins og á
stóð.
Við nýár voru 6184 föt af
lýsi verksmiðj unnar óseld og
varð því að taka þau með á-
ætlunarverði. — Höfðu með-
stjómendur mínir áætlað verð
lýsisins 245 þúsund krónur, en
það seldist aðeins fyrir kr.
179.336.00 eða kr. 65.664.00
lægra en áætlað var. Vörumar
seldust rétt eftir komu mína
til Reykjavíkur, og vildu þá
endurskoðendumir, að reikn-
ingnum væri breytt til sam-
ræmis við söluna. Var það þó
allmiklum örðugleikum bundið,
því þó söluverðið væri þá á-
kveðið, vantaði ýmsa kostn-
aðarreikninga. Varð þetta þá
til þess, að reikningamir voru
sendir norður aftur og nokkur
dráttur varð á því að breyting-
in væri gerð.
Bróf stjórnarnefndar-
mannannaáSiglufirði
til Sv. B.
14. marz 1931.
Sendum við G. Skarphéðins-
son Sveini Benediktssyni reikn-
ingana til Reykjavíkur 14.
marz 1931 og skrifuðum hon-
um þá með sem hér segir:
„Vér sendum yður hérmeð efna-
bags- og rekstursreikning verk-
smiðjunnar íyrir s.l. ár, undirrit-
aða af hérverandi stjórn og höfum
vér nú reiknað verð síldarolí-
unnar við áramót eftir því verði,
sem olían raunverulega hefir selst
fyrij- síðan, en kostnaður varð þó
ekki uppgei'ður nú öðruvísi en
eftir áætlun, þar sem allir er-
lendir kostnaðarreikningar yfir
olíuna eru ókomnir, svo sem sölu-
laun, ferðakostnaður umboðs-
manna þar, viðvíkjandi afhend-
ingu, un.dirvigt, analyseuppbætur
o. fl. Höfum vér þó farið eins
varlega í áætlun á þessum kostn-
aði, sem oss var unnt og vænt-
um vér að ekki verði um neinn
\erulegan mismun að ræða úr
þessu. Sýnir þá rekstursreikning-
urinn reksturshalla á ármu kr.
65.857.57“.
Endurskoðendur höfðu ekk-
ert við reikningana að athuga
Framh. á 8. aíðu.
QSófmenntxr - íþróttir - íietir
Vetrarstarisemi
íþróttafélaganna
í Reykjavík
Fimleikakennsla hefst
hér 1858.
Það var árið 1858, að fim-
' leikar voru gerðir að sérstakri
: námsgrein, við Latínuskólann í
í Reykjavík, og hafa fimleikar
| verið kenndir hér síðan.
Fyrir og um síðustu aldamót
virðist svo sem töluverður
áhugi hafi verið fyrir því í
Reykjavík, að mynda félags-
, skap, sem hefði það að aðal-
ég þar við Bjöm Jakobsson
íþróttakennara að Laugar-
vatni.
Iþróttafélag Reykjavíkur
iðkar nú flestaliar íþróttir,
sem hér eru kenndar, nema
knattspymu, en aðallega hefir
það lagt stund á fimleika, og
var um langt skeið eina félag-
ið hér í bæ, sem það gerði.
Hefir það og löngum átt mestu
afreksmenn í þeirri grein, þó
mun kvenflokkur sá, er fór til
Calais, hafa hlotið mesta að-
dáun. Félagið hefir einnig átt
marga afburðamenn í „frjáls-
um íþróttum“, enda hefir það
Neðsta röð frá vinstri,1:
Sæmundur Pálsson, Jón Guðmundsson, Einar W&ge, Yig'fús Áraason.
2. röð: Þorsteinn Þorsteinsson, Hallgrlmur Benediktsson, Magnús Magnússon,
A. J. Bertelsen, Jón Halidórsson, Helgi Jónasson frá Brennu.
3. röð: Lúðvik Einarsson, Sveinn Egilsson, Karl Ryden, Ben G. Wáge, Kjart-
an Ólafsson, Sigurjón Pétursson.
Efsta röð: Jón Þorsteinsson, Jón Jónsson frá Mörk, Árni Sighvatsson, Geir
Thorsteinsson, Kjartan Thors, Jakob Guðmundsson, Magnús Ármannsson.
markmiði, að iðka fimleika, og
! mun sá áhugi aðallega hafa
! verið frá útlendum mönnum,
I sem hér dvöldu, en lengi var
' það, að allar þessháttar tilraun-
| ir mistókust.
Iþróttafélag Reykja-
víkur.
Um miðjan febrúar 1907,
! var íþróttafélag Reykjavíkur
j stofnað, af um 90 mönnum, að-
allega fyrir forgöngu Andreas
J. Bertelsen, sem var þá ný-
kominn hingað til lands.
Þetta félag bar svo gæfu til
þess að sigrast á þeim erfið-
leikum, sem hinum fyrri félög-
um urðu að falli, hefir það
starfað óslitið síðan, og er nú
eitt af stærstu íþróttafélögum
landsins; félag, sem hefir að
mörgu leyti skapað glæsilega
sögu, með rúmlega aldarfjórð-
ungsstarfi; en það má öllum
vera ljóst, sem til félagsmála
þekkja, að einstakir áhuga-
menn hafi orðið að færa mikl-
ar fómir, til þess að svo mætti
takast.
Um eitt hefir Iþróttafélag
Reykjavikur verið gæfusamt,
sennilega umfram önnur
íþróttafélög í Reykjavík, og það
er, að félagið naut, um 20 ára
skeið, kennslu eins hins bezt
mennta íþróttakennara, sem
hér hefir verið kostur á, og á
< jafnan lagt mikla alúð við að
æfa sína beztu menn.
í vetur iðkar I. R. fimleika
í 6 flokkum, 2 flokkar kvenna
4 stundir á viku, 2 flokkar
karla 4 stundir, 1 flokkur
; kvenna (frúaflokkur) 2 stund-
ir og 1 flokkur karla(01d Boys)
2 stundir á viku, en um ára-
mót verða teknar upp ýmsar
æfingar fyrir þá, sem stunda
„frjálsar íþróttir“.
Aðalkennari félagsins er
; Benedikt Jakobsson fimleika-
1 kennari.
I. R. mun ekki efna til kapp-
leikja í vetur, en fimleikasýn-
ingar verða að forfallalausu
með líku sniði og að undan-
fömu.
Iþróttafélag Reykjavíkur var
25 ára í fyrravetur, og efndi
það þá til mikilla íþróttasýn-
inga og annars mannfagnaðar
í tilefni af afmælinu. Þá var
það eitt, sem öðru fremur vakti
eftirtekt íþróttamanna, og ann-
ara þeirra, er um íþróttamál
hugsa, en það voru íþróttasýn-
ingar „Öldunganna“. Er ekki
þarna enn eitt viðfangsefni
fyrir íþróttafélögin: að tengja
saman æsku og elli; mundi oss
þá eigi betur vegna, ef stilla
mætti saman, til allsherjar-
átaka,festu og gætni hins full-
tíða manns og eldmóð fram-
sækinnar æsku ? M.
Útvarpið á
Norðurlöndum.
1. sept. síðastl. vom í Nor-
egi 181 þús. útvarpseigendur.
Samkvæmt því eiga 4.7 %
landsihanna viðtæki, an auðvit-
að hafa miklu fleiri aðgang að
útvarpi. Bæði í Svíþjóð og Dan-
mörku er útvarpið útbreidd-
ara. í Svíþjóð eiga 10% íbú-
anna viðtæki og í Danmörku
14.2%. Á Islandi «iga 6,4%
viðtæki.