Nýja dagblaðið - 12.11.1933, Blaðsíða 3

N Ý J A
ÐAGBLAÐI9
3
NYJÁ DAGBLAÐIÐ
Útgefandi: „Blaðaútgáfan h/f“
Ritstjóri:
Dr. phil. porkell Jóhannesson.
Ri tst j órnarskr i fstofur:
Laugav. 10. Simar: 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 12. Sími 2323.
Framkv.stjóri:
Vigiús Guðmundsson.
Áskriítagj. kr. 2,00 á mánuði.
í lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Hótanírnar.
Nafnlaus hótunarbréf eru
engin nýjung hér í Reykjavík,
fremur en víða annarsstaðar,
þar sem margt fólk og mis-
jafnt er samankomið. Fæstir
taka nú mark á slíku, því að
reynslan hefir sýnt, að þess-
háttar bjálfaleg uppátæki eru
hérumbil það al-aumasta, sem
þekkist í viðskiptum manns
við mann. Lang-oftast eru þeir,
sem til slíks grípa, sálarsjúkir
eða hálffífla manngarmar, er
láta miður góðgjarna menn
hafa sig til hvers sem vera
skal. Þó er vitanlega aldrei
hægt að fortaka það, að bak
við siíkt kunni að standa ann-
að nokkru alvarlegra. Það er
hugsanlegt, að jafnvel flokkur
manna sé svo sneyddur hygg-
indum og mannskap, svo hald-
inn af ofstæki og áhrifum
blindaðra leiðtoga, að gripið
sé jafnvel til þessháttar með-
ala.
Nokkrir kaupsýslumenn hér
í bænum, sem auglýst hafa í
Nýjadagbl., hafa eins og kunn-
ugt er, íengið nafnlaus, vélrituð
hótunarbréf þess efnis, að ef
þeir ekki láti af því að aug-
lýsa í þessu blaði, myndi sá
eða þeir, sem rituðu, jafnvel
„Sjálfstæðismenn" yfirleitt,
hætta að verzla við þá. Nokk-
ur þessara bréfa hafa verið
birt hér í blaðinu.
Á því er enginn vafi, að bréf-
in eru send í þeirri hégómlegu
trú, að þau geti hrætt kaup-
sýslumenn frá því að auglýsa
vöru sína í Nýja dagblaðinu,
sennilega þá í því skyni, að
meira verði þá auglýst ann-
arsstaðar. Hitt skýzt þess-
um áköfu íhaldssálum yf-
ir, að hvorki kaupmenn né
nokkrir aðrir svara þvílíkum
skeytum með öðru en kaldri
fyrirlitningu — eða meinhægu
gríni.
Kaupmennirnir vita fullvel,
að viðskipti þeirra manna,
sem lesa Nýja dagblaðið, eru
þeim sízt óhagstæðari en við-
skipti manna, sem lesa önnur
blöð. Þeim kemur það undar-
lega, fyrir, ef á að fara að
heimta það af þeim, að þeir
geri hversdagslegar verzlunar-
framkvæmdir sínar flokkspóli-
tískar. Næsta sporið er þá lík-
lega það, að banna þeim að
verzla við aðra en íhaldsmenn.
Hvað myndi verzlunarmenn hér
segja við því, að þeim yrði
boðið að fá sér dyraverði úr '
„hreyfingunni", sem hleypti
ekki öðrum inn í búðina — eða
bíóið — en mönnum sem hefði
, I
í vasanum félagsskírteini i .
„Verði“, „Heimdalli“ eða öðr- I
um þvílíkum félögum.
ósjálfráðar hreyíingar
Sj álfstæði sflokk sins“.
99
Sjaldan hefir Sjálfstæðis-
flokkurinn haft skemmtilegri
sýningu á vígfimi sinni en
þessa síðustu daga. Er vopna-
burðurinn með sama hætti, allt
frá foringjanum til hins ó-
breytta dáta.
Eins og kunnugt er, gerðu
Framsóknarmenn bandalag við
Jafnaðarmenn um forsetakosn-
ingar í byrjun aukaþingsins,
því að öðrum kosti hefðu
Sjálfstæðismenn ráðið Öllum
forsetunum. Þá ritar Jón kaup-
maður Þorláksson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, leiðai’a í
höfuðmálgagn flokksins, til að
skýra fólkinu frá því, að
Magnús Guðmundsson hafi þó
flutt þau skilaboð tii forsætis-
ráðherra frá öllum þingflokki
Sjálfstæðismanna, að þeir „óski
ekki eftir stjórnarskiptum að
svo stöddu“, því að með sam-
vinnu milli Sjálfstæðisflokks-
ins og „gætnari hluta Fram-
sóknarflokksins“ „fæst trygg-
ing fyrir því, að landinu verði
stjórnað eftir stefnu Sjálf-
stæðisflokksins“. „En sú
trygging fæst sem stendur
naumast með öðru móti“, seg-
ir Jón Þorláksson. Þessi sam-
vinna á að vara, „þangað til
Sjálfstæðisstefnan er komin í
algerðan meirahluta". Með
öðrum orðum: Jón Þorláksson,
foringi Sjálfstæðisflokksins,
brýnir þá menn í Framsóknar-
flokknum, sem staðið hafa að
samsteypustjórninni til fram-
haldandi samvinnu með því, að
þá gangi þeir erindi Sjálfstæð-
isflokksins, en sannarlega skuli
þeim kastað í yztu myrkur,
þegar Sjálfstæðisflokkurinn
þarf ekki lengur á ];eim að
halda. Það eru nú heldur en
ekki elskulegheit að tarna.
Og laglega tekur Heimdall-
ur, blað ungra Sjálfstæðis-
manna“, undir. Blaðið talar.um
„Fúsalegt bónorð Sosialista"
til Framsóknarflokksins um
nýja stjórnarmyndun, sem
muni enda með vonsvikum, og
þá ætlar blaðið að syngja í
fögnuði sínum:
Vesalings Hallur á Hamri
hræðilegt naut ert þú,
að þú skulir þjást svona
mikið
og það fyrir eina ku.
Af samhenginu má ráða, að
Hallur á Hamri er Alþýðu-
flokkurinn, en þessi „eina kýr“
hlýtur að vera einhver Fram-
sóknarmaður, sem blaðið vonar
að þessi stjórnarmyndun muni
stranda á og vilji heldur sam-
vinnu við Sjálfstæðisflokkinn
með þessum ágætu kjörum,
sem Jón Þorláksson hefir svo
skýrlega lýst.
Og iafnframt ræðir Stormur
um lúsuga flatsæng með við-
eigandi myndum og viðeigandi
oi’ðbragði. Hvergi á svo sem
að vanta á hlhaldið hjá Sjálf-
stæðisflokknurc.
Og enn er jafnframt öllu
þessu verið að rita nafnlaus
hótunarbréf til þeirra, sem
auglýsa í Nýja dagblaðinu. Og
þau bréf eru rituð í umboði
Sjálfstæðismanna. f einu bréf-
inu er t. d. sagt: „Haldið þér
þá, að Sjálfstæðismenn verzli
við yður, ef þér auglýsið í
Nýja dagblaðinu? Þeir verzla
ekki við þá, er styðja, launa og
hjálpa böðlum þeirra“. — Og í
öðru: „Öruggasta leiðin til að
minnka umsetninguna er að
auglýsa í Nýja dagblaðinu.
Vér Sjálfstæðismenn*) hætt-
um gjörsamlega að skifta við
yður“. Og til þess nú, að þessi
bréf séu Sjálfstæðismönnum
samboðin, eru þau krydduð
með því, að Framsóknarmenn
eru kallaðir „þorparaflokkur"
og „skítmenn, lygarar og róg-
berar“, og öðru þvílíku orð-
kynngi.
Ólíklegt er að stjórn Sjálf-
stæðisflokksins hafi gefið rit-
urum þessara nafnlausu bréfa
umboðið. Hitt er tvímælalaust,
að þeir vita vel, hvað þeir eru
að fara. Þegar „Nazistarnir“
voru á ferðinni í vor og töluðu
um það hátt og í hljóði, að
ýmsa forystumenn Framsókn-
arflokksins ætti að salta niður
í tunnur og senda til Noregs
og aðrir ættu ekki að fá að
ganga óáreittir um götur
Reykjavíkur, þá kallaði foringi
Sjálfstæðisflokksins þá „unga
menn með hreinar hugsanir“.
Nú mundi margur segja, að
ekkert mark sé takandi á
Heimdalli, Stormi, Nazistun-
um og höfundum nafnlausra
bréfa, og- allt séu þetta eins-
konar „ó^jálfráðar hreifingar“
Sjálfstæðisflokksins, sem hann
geti ekki ráðið við og sé ekki
ábyrgur fyrir. Þetta er auð-
vitað alveg rétt í sjálfu sér. En
þegar sjálfur foringinn, Jón
Þorl., er fullkomlega í takt
við Heimdall og Storm, Naz-
istana og höfunda nafnlausu
bréfanna — og þeir við hann
— þá verður varla varizt þeim
grunsemdum, að allar hreifing-
ar flokksins séu ósjálfráðar, og
að hann sé ekki ábyrgur fyrir
neinu.
Og þess vegna verður Fram-
sóknarflokkurinn að forða sér
undan því að bera ábyrgð á
honum. Hinsvegar er ekki ann-
að hægt en liafa ofurlítið gam-
an af þessum fimlegu(!) víg-
leikum hans. Og rétt er að
taka þeim góðlátlega.
Mbl. sagði , á sunnudaginn
var frá listflugi suður í Bel-
grad. Það lýsir því hvað áhorf-
endur voru frá sér numdir af
spenningi yfir flugi einnar
flugvélarinnar. En er flugvélin
lenti, vitnaðist, að flugmaður-
inn hafði fallið útbyrðis, en
maður, sem ekkert kunni, hefði
tekið við, og alltaf verið að
berjast við að lenda. Þetta var
leyndardómurinn við alla list-
ina í fluginu. Og þvílíkir eru
íimleikarnir í öllum hernaði
Sjálfstæðisflokksins. En fiokkn-
um tekst bar aldrei að lenda.
--------- A.
*) Auðkennt hér.
Læri-Sveinn
braskaranna
Sveinn Benediktsson skrifar
enn í Morgunblaðið um lýsis-
sölu mína 1931.
Ég hefi nú birt skýrslu um
liana til ríkisstjórnarinnar, sem
stendur að öllu óhrakin.
Aðalatriðin þar eru þessi:
1930 er sala á lýsi ríkisverk-
smiðjunnar dregin svo lengi að
til stórtjóns verður. Ég er þá
1 .vtra fyrri hluta vetrar, hefi
[ ekki söluumboð, hvet stöðugt
til sölu árangurslaust, mest
fyrir mótþróa Sveins. Niður-
staðan verður: tap, sem nem-
ur mörgum tugum — jafnvel
hundruðum — þúsunda, því
verðið lækkar meira og meira.
1 1931 er ég orðinn hvekktur.
Ég vil ekki fara utan án þess
I að hafa íullkomið söluumboð.
Það fæ ég. — Þó vil ég ráðg-
ast við meðstjórnendur mína
og geri það eftir því sem mér
er unnt, en nota heimild mína,
þegar ég er kominn í þá að-
stöðu, að ég neyðist til að ráða
einn fram úr hvað gera skuli.
Ég vil ekki eiga það á hættu,
að lýsið seljist ekki og verk-
smiðjan komist í greiðsluþrot.
Ég met meira að tryggja það,
að hún standi í skilum, heldur
en bíða eftir óvissum gróða.
1 Ég vil ekki koma henni inn
á „brask“-brautina.
! 1 þessu liggur ágreiningur-
inn milli okkar Sveins og er
hann reyndar mjög skiljanleg-
ur. Hann liggur í ólíkum hugs-
unarhætti og ólíku uppeldi. Ég
er bóndasonur, uppalinn í sveit
að öllu leyti, þar sem óskilsemi
þótti sú mesta læging.
Sveinn kom á æskualdri til
Siglufjarðar í síldar-speku-
lationa-hringiðuna og dvaldi
þar á unglingsárum sínum
undir liandleiðslu þeirra
manna er djarfast tefldu og
mestir voru áhættuspilararnir.
Hann sat við fótskör þeirra
og lærði af þeim allt það lak-
asta: áhættufýsnina, óprúttn-
ina, braskið.
Þormóður Eyjólfsson.
Hafaarstræti 18
Simar 3027 & 2127
Allur útbúnaður !il
gufuvéla og
mótorbáta.
Aðalfundur
Félags ungra Framsóknarmanna verður haldinn i Sam-
bandshúsinu annað kvöld kl. 8, stundvíslega.
Fundarefni: Skýrslur félagsstjórnar og formanns
fulltrúaráðs, reikningsskil, lagabreytingar, kosning stjórn-
ar og fulltrúaráðsmanna.
Félagsmenn sýni skírteini.
S t j ó r n i n,
Liátið
útvarpið Iffga
upp heimili yðar
Mikill fjðldi úivarps-
sfððva senda bylgjur
slnar úl vfir Iðndin.
Viðiæki á
Lelfiið þser inn á heim-
ili yðar og njólið þeirr-
ar ðnægju, er góð
músfk, frétHr og fróð-
leikur útvarpsins fœr-
ir yfiur.
hverl heimili.