Nýja dagblaðið - 17.11.1933, Blaðsíða 2

i
N Ý J A
DÁ GBLA9XB
Frá Alþingi í gær.
Yantraustið í sameinuðu þingi
Stjórnarskráin 1 efri deild.
Kosningalögin í neðri deild.
Fundur í sameinuðu þingi
var boðaður kl. 10 mín. fyrir
eitt e. h. Fundarefnið var að-
eins það, að ákveða um eina
þingsályktunartillögu „hvernig
ræða skuli“. Það var tillaga
Alþýðuflokksins um að lýsa
vantrausti á dómsmálaráð-
herra.
Þeirri afgreiðslu, sem hér
var um að ræða, er venjulega
lokið á nokkrum augnablikum.
Forseti stingur upp á einni eða
tveimur umræðum um tillög-
una, eftir atvikum, og upp-
ástunga hans er samþykkt án
atkvæðagreiðslu. En nú fór
öðruvísi. Þegar forseti þings-
ins, Jón Baldvinsson, var kom-
inn út í miðja setningu: Ég
legg til, að um tillöguna verði
höfð — — —, barði Magnús
Jónsson í borðið. Hann fékk
orðið og heimtaði, að gengið
yrði til atkvæða um, hvort til-
lagan skyldi yfirleitt nokkuð
rædd. Sagðist hann hafa séð
það í blöðum, að stjómin væri
búin að biðjast lausnar og þá
væri umræður um tillöguna
„skrípaleikur".
Þegar þetta gerðist, var
enginn ráðherranna mættur í
fundarsalnum. Bað Héðinn
Valdimarsson um orðið og
kvaðst ekki vita til þess, að
nein tilkynning hefði borizt til
Alþingis um, að stjómin væri
búin að segja af sér. Forseti
kvað það rétt vera, að sér hefði
engin tilkynning um þetta
borizt frá stjóminni.
En í þessu komu tveir af
ráðherrunum á fundinn, þeir
Magnús Guðmundsson og Þor-
steinn Briem. Staðfesti þá M.
G. að fregnin um afsögn
stjórnarinar væri rétt, og var
þá málið tekið út af dagskrá
og dagskráin þar með tæmd.
Að þessum fundi loknum,
hófust fundir í báðum deild-
um. í efri deild stóð fundur
stutta stund, og voru 4 mál á
dagskrá, þ. á m. Stjómarskrá-
in til 1. umræðu.
í neðri deild voru 10 mál á
dagskrá. Var fyrst ákveðið um
þrjár þál. till. „hvemig ræða
skuíi“, en þvínæst voru kosn-
ingalögin tekin til 2. umr.
Stjórnarskrárnefnd hefir orðið
sammála um 46 breytingartil-
lögur við frv. og gerðu þeir
Eysteinn Jónsson og Thor
Thors grein fyrir þeim af
hálfu nefndarinnar. Stóðu ræð-
ur þessara tveggja framsögu-
manna nokkuð á aðra klukku-
stund samtals, en enginn tók
til máls á eftir þeim, og voru
allar brtt. nefndarinnar sam-
þykktar, en aðrar brtt. lágu
ekki fyrir. En í nefndinni
eru nokkuð skiptar skoðanir
um sum atriði, og var sam-
komulag um, að iáta þann
ágreining bíða 3. umræðu.
Hér skulu nefndar nokkrar
breytingar, sem gerðar voru á
frumvarpinu í gær:
Með framboðslista 1 Reykja-
vík skulu vera fæst 100 mest
200 meðmælendur (i frv. 50
og 100).
Ef ílokkur ber ekki fram sér-
stakan landlista, skulu fram-
bjóðendur hans í kjördæmun-
um taldir hafa verið á land-
lista í þeirri röð er fer eftir
atkvæðatölu hvers þeirra hlut-
fallslega við atkvæðatölu ann-
ara frambjóðenda í sama
kjördæmi (í frumv. var miðað
við atkvæðatölu, ekki hlutfalls-
lega).
í kaupstöðum skal setja
kjörfund kl. 10 árdegis, annar-
staðar kl. 12 (í frv. 12—1,
nema í Reykjavík kl. 10).
Ritblý við kosningar skulu
vera „venjuleg, dökk“ (ekki
tekið fram í frv.).
Aðstoð má veita kjósanda,
,sakir sjónleysis eða þess, að
honum sé höndin ónothæf“ (í
frv. stóð ,,handarvana“).
Oddviti kjörstjórnar sé ekki
skyldur til að taka sjálfur at-
kvæðamiðana úr kjörkassanum
einn og einn. En til þess er
hann skyldur í gildandi lögum,
þótt ekki sé svo „praktiserað“.
Um gildi kjörseðla skal kjör-
stjóm úrskurða þegar í stað,
en ekki geyma unz talningu er.
lokið.
Þó að írambjóðandi flokka
fjölgi við sig atkvæðum við
uppkosningar (ef kosning er
ógilt af Alþingi) miðast upp-
bót flokksins aldrei við hærri
atkvæðatölu en honum var
reiknuð eftir aðalkosninguna.
Flokkur, sem við aðalkosning-
una hefir ekki náð þingsæti í
kjördæmi, en nær því við upp-
kosningar, fær ekki við það
rétt til uppbótarþingsætis.
Sektir fyrir brot gegn
ákvæðum laganna eru nokkuð
lækkaðar í breytingatillögu
nendarinnar.
Ný áfengislög-
gjöf.
Pétur Magnússon og Magn-
ús Jónsson flytja frv. um
„rýmkun undanþágu frá áfeng-
islöggjöfinni. Frv. hljóðar svo:
„1. gr. Undanþága sú frá
lögum um aðflutningsbann á
áfengi, er um ræðir í lögum
nr. 3 4. apríl 1923, sbr. 45.
gr. áfengislaga, skal frá 1. jan.
1934 ná tfl allra tegunda
áfengra drykkja, án tillits til
styrkleika þeirra.
2. gr. Þær reglur, er settar
hafa verið til varnar misbrúk-
un við sölu og veitingu vína,
ná með sömu verkunum til
þeirra tegunda áfengis, sem
eftirleiðis verða fluttar inn
samkv. heimild laga þessara.
Ef ástæða þykir til, getur
dómsmálaráðuneytið o g sett
sérreglur um meðferð þeirra
drykkja, sem meiri vínandi er
í en 21% að rúmmáli, og má.
í reglugerð setja ákvæði um
refsingar fyrir brot á henni.
3. gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi.
í greinargerð segir svo: „Á
síðasta Alþingi var ríkisstjóm-
inni með þingsályktun falið að
láta fara fram þj óðaratkvæði
um það, „hvort afnema skuli
bann það gegn innflutningi á-
fengra drykkja, er felst í gild-
andi áfengislöggjöf". Atkvæða-
greiðslan fór fram 1. dag vetr-
ar, hinn 21. f. m., og eru úrslit
hennar nú kunn orðin. Urðu 1
þau á þann veg, að 15884 atkv. [
voru greidd með afnámi, en
11624 á móti, og er þannig !
Framh. á 8. síðu.
QSóf’memitit - íþróttir - íiötxr

Nýjar bækur.
Isak Jónsson: Hljóð-
myndir. Hjálpartæki |
við móðurmálskennslu.
ísak Jónsson er tvímælalaust
meðal áhugasömustu og dug-
legustu kennara hér í bæ. En
hann hefir orðið að hafa sinn
einkaskóla, af því að hann vill
fara sínar leiðir. Líklega hefir
mest verið tekið eftir vorskól-
anum hans, bæði af því, að
iiann hefur bætt úr brýnni
nauðsyn, og hann hefir verið
mikið auglýstur.
Þessar hljóðmynctir, sem hér
er um að ræða, eru ein af nýj-
ungum Isaks við kennslu. Þær
eru gerðar til þess að sýna |
hljóðmyndun í íslenzku máli, [
sýna það hvernig hljóðin j
myndast í munninum. Reyndar
á ég erfitt með að trúa því, að
auðvelt sé að gera börnum
þær skiljanlegar, svo að þeim
verði gagn að með að laga eig- |
in talanda. En sá veit gerst, '
sem reynir. Og ísak telur góð- |
an árangur- af sinni reynslu.
Annars gæti ég trúað, að
þessar myndir yrðu ekki síður
kæi-konmai' unglingakennuruin
en barnakennurum. Það er
furðu erfitt að gera ungling-
um grein íyrir jafn einföldu ;
máli og því, hver er munur
samhljóða og sérhljóða, með-
fram vegna þess, að þeir blanda
alltaf saman heiti samhjóðand- |
ans (stafsins) og samhljóðinu, |
sem hann á að tákna. Jafnvel
eftir það, að endurtekin æfing
hefir farið fram um að láta
þá mynda hljóðin og gera sér
grein fyrir myndun þeirra um
leið, brestur oft á, að þeir
hafi skilið svo, að nokkurt
gagn geti að orðið. En mál-
fræði verður seint lærð af
skilningi, ef þetta undirstöðu-
atriði hljóðfræðinnar, hvemig
hljóðin myndast í munninum,
er ekki skilið til hlítar. Myndii-
ísaks ættu að geta hjálpað til
þess skilnings. Menn skilja
oftast betur það, sem þeir sjá,
helddr en hitt, sem þeir finna
og heyra. A.
Parcival, síðasti muat-
erisriddarinn, I. bindl,
331 blaðsíða.
Bók þessa hefir bókaútgáfan
Norðri á Akureyri gefið út, en
séra Friðrik Rafnar þýtt. Höf-
undurinn var Þjóðverji, fædd-
ur fyrir rúmum 100 árum,
Brachvogél að nafni. Um hann
segir þýð. í formála bókarinn-
ar: „Það sem sérstaklega ein-
kennir Brachvogel sem rithöf-
und er barnaleg einfeldni, sam-
fara bjargföstu trausti og trú
á eilífum kærleika og vizku,
sem öllu standi að baki, hvem-
ig sem lífið virðist“. Einkenh-
andi fyrir þýðinguna: „óttinn
við pestina verður fyrst og
fremst vemd fyrir þetta hús“.
Kápan er falleg.
Meistaratign í hnetaleik
Líklega er engin líkamsíþrótt ,
öllu tröllslegri og grófari en [
hnefaleikur. En þó er fáum .
íþróttum meiri athygli veitt ;
af fjöldanum erlendis. Alltaf i
þykir það mjög miklu varða, í
hver er heimsmeistari í list- [
inni, og safnast þangað múgur I
og margmenni, sem þeir meist-
arar sýna listir sínar.
Sá, sem nú er meistari í
þyngsta flokki, heitir Camera,
og er ítali, jötunmenni að
burðum, er unnið hefir tign
sína með því að slá andstæð-
inga sína í rot með höfuðhögg-
um. Nýlega varð hann þó að
verja tign sína fyrir Spán-
verja, sem var svo harður í
skallann, að hann varð ekki
rotaður, en ítalinn gekk frá
leiknum íneð lamaða hönd. Þó
var honum dæmdur leikurinn,
því að alltaf hafði á hinn hall-
að, allt að lokum, en í síðus\u
lotunum tókst Italanum að
verja sig, svo að hann gat vell-
inum haldið, þrátt fyrir það,
þó að hægrí höndin væri löm-
uð.
30. f. m. vann Ameríkumað-
ur, Vince Dundee heimsmeist-
aranafnbótina í mið-þyngdar-
flokki. Aður hafði nafnbótina
Lon Bronillard, en Dundee
þótti hafa þvílíka yfirburði í
bardaganum, að honum var sig-
urinn dæmdur, og hafði þó
andstæðingurinn aldrei verið
„sleginn út“.
En sumum þykir, að Amer-
íkumenn séu stundum full-
fljótir á sér að úrskurða um
meistaratign í hnefaleik, og
svo muni ef til vill enn hafa
verið að þessu sinni. Þeir
muni hafa gleymt því í hrifn-
ingunni yfir þessum nýja
meistara, að til er maður hinu
megin Atlantshafsins, sem
nokkurn rétt muni á þeirri
tign eiga. Hann er Frakki og
heitir Marcel Thil.
Fyrir tveimur árum dæmdu
Ameríkumenn svertingjanum
Gorilla Jones, meistaratignina
í þessum þyngdarflokki. En þá
var því til leiðar komið, að
þessi meistari, með því trölls-
lega nafni var kallaður til
París til að berjast við Marcel
Thil. Gorillan tók áskoruninni
digurbarkalega og lét mikið yf-
ir, að Frakkinn skyldi fá fyrir
ferðina og oflætið.
En bardaginn fór á allt aðra
lund en svertinginn lofaði lönd-
um sínum vestra. Frakkinn
barði hann eins og harðfisk,
þangað til hann varð mjúkur
eins og lunga. Og þegar hann
kom vestur úrskurðaði hnefa-
leikafélag Ameríkumanna, The
National Boxing Association,
að þetta væri allt misskilning-
ur með Gorilla Jones, og að
annar maður væri heimsmeist-
ari hnefaleikamanna. Marcel
Thil nennti þá ekki að sækja
meistaratign sína til Ameríku.
Nú er eftir að vita, hvort
hann býður þessum nýja meist-
ara heim.