Nýja dagblaðið - 06.12.1933, Blaðsíða 1

NyJA DAGBIAÐIÐ
1- ár. Reykjavík, miðvikudaginn 6. des. 1934. 34. blað.
I brezka parlamentinu i gærdag
kunngerði nýlendumálaráðherrann brétaviðskipti
brezku stjórnarinnar og írsku trírikisstjórnarinnar
— De Valera heimtar að Irland veröi algerlega
óháð, frjálst og íullvalda ríki.
Ráðuneyti írlands. í fremri röð sitja (séð frá vinstri):
Aiken hermálaráðherra, Rutfedge fiskiveiðaráðherra, de Va-
lera ráðuneytisforseti, Dr. Ryan landbúnaðarráðherra, Derrig
kennslumálaráðherra, Geobegan dómsmálaráðherra.
ÍDAG
Sólaruppkoma kl 10,02.
Sólarlag kl. 14,35.
Hálflóð árdegis kl. 7,55.
Háflóö síðdegis kl. 8,15.
Ljósatími hjóla og bifreiða kl. 3,20
e. m. til 9,10 árd.
Veðurspá: Austan kaldi. Úrkomu-
laust að mestu.
Söfn, skrifstofur o. fL:
Landsbókasaínið opið kl. 1-7 og 8-10
pjóðskjalasafnið ........ opið 1-4
pjóðminjasafnið lokað.
Náttúrugripasafnið lokað.
Alþýðubókasafnið .... opið 10-10
Listasafn Einara Jónssonar opið 1-3
Landsbankinn ......... opinn 10-3
Búnaðarbankinn ....... opinn 10-3
l Jtvegsbankinn ...... opinn 10-1
Útibú Landsbankans á Klappar-
stíg .................. opið 2-7
Sparisjóður Rvíkur og nágrennis
opinn kl. 10-12 og 5-7Vi
Pósthúsið: Brófapóstst. .. opin 10-6
Bögglapóststofan .... opin 10-5
Landsíminn ............. opinn 8-9
Búnaðarfélagið opið 10-12 og 1-4
Fiskifél.... Skrifst.t. 10-12 og 1-5
Samband ísl. samvinnufélaga
opið kl. 9-12 og 1-G
Sölusamband ísl. fiskframleiðenda
10-12 og 1-6
Skipaútg. ríkisins opin 9-12 og 1-6
Eimskipafél. íslands .... opið 9-6
Skrifst. bæjarins opnar 9-12 og 1-4
Skrifst. iögreglustj. opin 10-12 og 1-4
Skrifst. lögmanns opin 10-12 ogl-4
Skrifst. tollstjóra opin 10-12 og 1-4
Hafnarskrifstofan opin 9-12 og 1-6
Stjórnarráðsskrifstofurnar
opnar 10-12 og 1-4
Tryggingarstofnanir rikisins
opnar. kl. 10-12 og 1-5.
Baðhús Reykjavíkur opið kl. 8-8
Lögregluvarðstofan opin allan sól-
arhringinn.
Alþingi: Fundur i báðum deildum
kl. 1.
Heimsóknartiml s]úkrahúsa:
Landsspítalinn ............ kl. 34
Landakotsspítalinn ............ 3-5
Laugarnesspítali ...... kl. 12V4-2
Vífilstaðahælið .. 12y2-2 og 3Vi-4y2
Kleppur .................... kl. 1-5
Næturvörður í Reykjavíkurapóteki
og lyfjabúðinni Iðunn.
Næturlæknir: Halldór Stefánsson,
Lækjargötu 4. Sími 2234.
Skemmtanir og samkomur:
Nýja Bíó: Grænland lcallar, kl. 9.
Gamla Bió: Konungur ljónanna,
kl. 9.
Samgöngux og póstlerðix:
ísland væntanlegt i kvöld frá
Færeyjum og Kaupmannahöfn.
Póstferð til Reynivalla.
DagskxA útvarpslns.
Kl. 10,00 Veðurfregnir. 12,15 llá-
degisútvarp. 15,00 Veðurfregnir.
Endurtekning frétta o. fl. þing-
fréttir. 19,00 Tónloikar. 19,10 Veð-
urfregnir. 19,20 Tilkynningar Tón-
leikar. 19,35 Tónlistai'fræðsla, VÍT.
(Emil Thoroddsen). 20,30 Erindi.
þættir úr náttúrufræði: 'Samræm-
ið i náttúrunni. (Arni Friðriks-
son). 21,00 Ópera. Gounod: Faust.
London kl. 17,00 5/12 FÚ.
í neðri málstofu brezka
þingsins las samveldismálaráð-
herrann í dag bréf þau er
stjórn írska fríríkisins og
stjórn Bretlands hafa farið á
milli undanfarna daga, um
samband þessara tveggja ríkja.
Segir stjórnarforseti frírík-
isins, De Valera, í bréfi sínu,
að fríríkisstjórnin óski að
skýra til fullnustu afstöðu
írsku þjóðarinnar. Hún hafi
aldrei leitað sambands við
brezka ríkið; hún hafi aldrei
af frjálsum vilja verið í neinu
slíku sambandi; hver kynslóo-
in á fætur annari haíi barizt
fyrir því, að varðveita réttinn
til þess að vera sjálfstæð þjóð;
og hvenær sem að írska þjóð-
in hafi beygt sig fyrir Bretum
hafi hún gert það nauðug. Við-
víkjandi samningunum 1921
óski hann að taka það fram,
að írar hafi því aðeins gengið
að þeim, að hótað var ófriði
ella, en írska þjóðin hafi aldrei
litið á þá, sem fullnaðarráð-
stöfun, viðvíkjandi sambandi
sínu við Englánd, og því síður
sem viðurkenningu á rétti Eng-
lands til þess að vera þrándur
í götu þjóðfélagslegrar þróun-
ar írsku þjóðarinnar. Hann
segir, að aldrei verði varanleg
vinátta milli ríkjanna á grund-
velli núverandi sanminga.
Þá víkur De Valera að yfir-
lýsingu Thomas frá 14. nóv. s.
1. um það, að brezka þjóðin
óski að reka stjórnarstefnu
vinsamlega við fríríkið, og
fullvissar hann brezku stjórn-
ina um það, að írska þjóðin
óski þess sama sem fullvalda
þjóð, og að slík yfirlýsing
brezku stjórnarinnar til full-
valda þjóðar mundi jafnan
verða kærkomin sem fyrsta
skref til vinsamlegrar sam-
vinnu.
Svar brezku st j órnarinnar
var sent í dag. Það hefst á því,
að segja að stjórnin geti ekki
fallizt á lýsingar De Valera á
sambandinu milli landanna eins
og þær komi fram í bréfi hans.
Með samningunum 1921 hefði
brezka stjórnin óskað að binda
enda á langa deilu milli beggja
þjóðanna. Brezka stjórnin vilji
benda á það, að samningarnir
hafi verið formlega samþykkt-
ir af kjörnum fulltrúum írsku
þjóðarinnar, og síðan staðfest-
ir af þjóðinni sjálfri að lokn-
um nýjum kosningum. Tíma-
bilið 1921 til 1932 hafi verið
tímabil vaxandi framfara og
vinsamlegrar samvinnu beggja
landa, og verði því að mót-
mæla, að ekki geti orðið um
varanlega vináttu þjóðanna að
ræða á grundvelli gildandi
samninga.
Brezka stjórnin kveðst ekki
geta trúað því, að það sé yfir-
vegaður ásetningur írsku frí-
ríkisstjórnarinnar að afneita
sanmingunum, og kveðst því
ekki finna sig knúða til þess
að gera grein fyrir því, hver
myndi vera afstaða Breta-
stjórnar ef til slíks kæmi.
Irska fríríkið hefir fullvissu
um fullkomið leyfi af hálfu
Breta til þess að ráða sér
sjálft innan samveldisins
brezka, segir orðsendingin.
Lansbury, forseti verkamanna-
flokksins, spurðist fyrir um
það, hvort brezka stjórnin
hefði í hyggju að ræða þetta
mál við stjórnir annara sam-
veldislanda, og svaraði Thomas
á þá leið, að málið varðaði að-
eins StóraBretland og írland,
sem samningsaðila. „Við höf-
um aldrei, og munum aldrei
loka leiðinni til vinsamlegra
samninga við írska fríríkið“,
sagði hann að lokum.
Fullnaðarúrslit
spönsku kosning-
anna.
London kl. 17,00 5/12 FÚ.
Fullnaðarniðurstöður spænsku
kosninganna eru, að hægri
flokkarnir hafa fengið 207
þingsæti, miðflokkarnir 150 og
vinstri flokkarnir 116 þing-
sæti.
Kosningu varð að endurtaka
í helmingi kjördæmanna vegna
þess, að þar fengu frambjóð-
endur ekki áskilinn atkvæða-
fjölda. Þetta eru úrslit síðari
kosningarinnar.
Á Spáni eru nú hvarvetna
í landinu viðsjár miklar, en
hvergi hefir þó enn komið til
alvarlegra óeirða. Sumstaðar
hafa verið hafin allsherjar-
verkföll, og víða hafa talsíma-
og ritsímaþræðir verið slitnir
sundur. Aðallega óttast menn
að til óeirða komi í Bareelona.
Af ótta við óeirðir hefir
stjórnin lýst yfir því að her-
lög séu gengin í gildi, og allar
borgir í umsátúrsástandi. Yfir-
völdin í Barcelona hafa tekið að
sér stjórn á öllum samgöngu-
tækjum, og hafa tilkvnnt
flutningaverkamönnum, sem
gert höfðu verkfall, að þeir
skuli hafa tekið upp vinnu
sína í kvöld, en muni annars
verða sviftir atvinnu.
Sjálfstæði Ira „innan brezka
heimsveldisins“ var viðurkennt
6. des. 1922. En „írska frírík-
ið“, sem svo er kallað nær
ekki yfir allt Irland. Ulster,
sá landshlutinn, þar sem flest-
ir enskumælandi menn búa,
hefir þing og stjóm út af fyr-
ir sig í beinu sambandi við
Breta.
De Valera hefir verið ráöu-
neytisforseti írlands (fríríkis-
ins) síðan 9. marz 1932, og 19.
maí sama ár samþykkti írska
þingið að afnema hollustueið-
inn til Bretakonungs, sem írsk-
ir þingmenn áður höfðu orðið
að vinna. Um þessa ákvörðun
írska þingsins hafa síðan stað-
ið harðar deilur milli Breta og
íra og sömuleiðis skuldaskipti
landanna. Lögðu Bretar í refs-
ingarskyni háan toll á allar
írskar vörur.
Fríríkið hefir um 3 milj.
íbúa, (en Ulster 1% milj.).
Höfuðborgin Dublin hefir rúml.
300 þús. íbúa. Öll þorp og bæir
í landinu 500 íb. og stærri fá
rafmagn frá hinni risavöxnu
af lstöð við Shannon-f lj ótið,
sem tekin var í notkun 1929.
Bannið í Banda-
ríkjunum var ekki
afnumið í gær.
London kl. 17,00 5/12 FÚ.
I Bandaríkjunum höfðu
menn vænst þess, að vínbann-
ið yrði úr gildi numið í dag,
en af ástæðum, sem ekki er
kunnugt um, hefir stjórnin í
Utah frestað því að staðfesta
kosningaúrslitin um bannið í
ríkinu, en þar sem Utah var
36. ríkið, sem samþykkti afnám ■
bannsins, var þessi staðfesting
nauðsynleg áður en bannið
yrði afnumið.
I höfnum Bandaríkanna
ligga í dag útlend skip hlaðin
víni, sem ekki mátti skipa í
land, og andbanningar urðu
að fresta drykkj uveizlum sín-
um, sem víðsvegar höfðu ver-
ið áformaðar.
60 þúsund
flóttamenn.
London kl. 17,00 5/12 FÚ.
Nefnd sú, sem skipuð var að
tilhlutun Þjóðabandalagsins til
hjálpar þýzkum flóttamönnum
erlendis, hélt fyrsta fund sinn
í Genf í morgun, og var Cecil
lávarður kjörinn forseti fund-
arins. I nefndinni eiga sæti
fulltrúar 15 þjóða. Á fundinum
kom það í ljós, að 60 þúsundir
þýzka flóttamanna dvelja nú
erlendis, en af þeim eru 51
þúsund Gyðingar. I Frakk-
landi eru 25 þúsund flótta-
menn, í Sviss 2500, og í Eng-
landi 3000.
Úlfar herja á bæi
í Búlgaríu.
Kalundborg kl. 17,00 5/12 FÚ.
Kuldabylgjan, sem undanfar-
ið hefir gengið yfir Evrópu er
nú komin til Balkan. I Búlg-
aríu er sumstaðar 32 stiga
frost á Celsíus í dag og hafa
úlfar víða leitað til bæja og
gert mikinn usla. Siglingar á
Svartahafi búast menn við að
teppist alvai’Iega, ef þessu
heldur áfram.
Þýzkur spíritus.
Kalundborg kl. 17,00 5/12 FÚ.
Tollgæzlumenn á Sjálandi
stöðvuðu í nótt sem leið flutn-
ingsbifreið, sem var á leið ffá
Kóge til Kaupmannahafnar, og
þeim þótti grunsamleg. I bif-
reiðinni reyndist að vera 1500
lítrar af smygluðum þýzkum
spíritus. I bifreiðinni voru 2
menn, Morian Hansen, sem er
frægur hraðaksturskappi í
Danmörku og Lars Pedersen,
alkunnur smyglari í Danmörku.