Nýja dagblaðið - 13.12.1933, Side 3

N Ý J A
DAGBLAÖIÐ
3
NYJA DAGBLAÐIÐ
Útsefandi: „Blaðaútgáfan h/f‘
Ritstjóri:
Di'. phil. porkell Jóhannesson.
Ritstjómarskrifstofur:
laugav. 10. Símai : 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstrœti 12. Sími 2323.
Framkv.stjúri:
Vigfús Guðmuudsson.
Áskriftagj. kr. 2,00 á mánuði.
í lausasölu 10 atira eint.
Prentsmiðjan Acta.
Jén þingmaður ng
Jón borgarstjéri
Þegar Jón Þorláksson situr
á Alþingi sem formaður íhalds-
flókksins þar og landskjörinn
þingmaður, þykist hann vera
mikill sparnaðarmaður og sér-
staklega á móti háum launum
úr ríkissjóði — það er að segja
þegar hann og flokkur hans
fara ekki með völdin í landinu.
En þegar sami Jón stendur
upp við borgarstjórapúltið
niðri í Kaupþingssal og er að
verja fjármálastjómina í
Reykjavíkurbæ, þar sem íhald-
ið ræður öllu og getur sparað
rétt eins og það vill — þá
kemur nokkuð annað hljóð í
strokkinn. Þá er það ekki nema
rétt og sjálfsagt, að borgar-
stjórinn í Reykjavíkurbæ hafi
16800 kr., hafnarstjórinn 18
þús. kr. og rafmagnsstjórinn
22 þús. kr. í árslaun — og að
Knud Zimsen fái 10 þús. kr.
árlega í eftirlaun frá bænum,
ofan á allt annað, sem honum
hefir áskotnast frá íbúum
þessa bSejar fyr og síðar.
Á Alþingi hefir íhaldsflokk-
urinn — á meðan aðrir en
hann fóru með stjórn —
heimtað að ríkisstjórnin léti
fylgja hinu árlega fjárlaga-
frumvarpi skrá um starfsmenn
við allar stofnanir ríkisins og
launakjör þeirra, til þess að
Alþingi geti gert nánari ráð-
stafanir um slíka hluti. Ekki
gerði J. Þ. þetta þó á meðan
hann var sjálfur fjármálaráð-
herra.
En aldrei hefir heyrst um
það — í stjórnartíð íhaldsins
hér í bænum — að þesskonar
skrá yfir starfsmenn Reykja-
vdkurbæjar hafi nokkurntíma
verið látnir fylgja fjárhags-
áætluninni, þegar hún var lögð
fyrir bæjarstjórnina.
Ilvað kemur til, að íhalds-
flokkurinn skuli ekki halda
betur en þetta sínar eigin
fjármálareglur hér í bænum,
þar sem hann ræður öllu?
Finnst íhaldinu kannske
óþarfi að láta bæjarsjóð
Reykjavíkur spara? Finnst
því óþarfi. að borgarar þessa
bæjar geti fylgst með launa-
greiðslum til opinberra starfs-
manna? Eða er það kannske
hin margumtalaða „vinátta"
við Reykjavík, sem fram kem-
ur í þessari tvöföldu fram-
komu í bæjarstjórninni og á
Alþingi!
Heilsuvernd í
III. Ljósböð.
Máttur sólarljóssins. ;
Frá ómunatíð hefir sólar- j
ljósið verið notað til lækninga * 1
t. d. í Kína í Egyptalándi og
meðal Indíána í Suður-Amer- 1
i
íku. Vísindin hafa aftur á móti ,
ekki tekið það í þjónustu sína
fyr en nýlega, og var íslend- 1
ingurinn Niels Finsen, svo sem
kunnugt er, frömuður þess. Sá
j
maður, sem einna mest hefir
unnið að því að sannfæra
mannkynið um töframátt ljóss- '
ins til lækninga, er dr. Rollier (
í Leysin í Sviss. Margar af
ljóslækningum hans eru taldar
ganga kraftaverkum næst. En
sólarljósið er ekki emungis
áhrifamikið til lækninga, held-
ur einig til varnar gegn sýk-
ingu. Sólböðin auka mótstöðu-
kraft líkamans gegn ýmsum
bakteríum. Þau geta og aukið
calcunn-, phosphor- og járn-
magn blóðsins. 1 stuttu máli
verða menn hraustari, lífsglað-
ari og þróttmeiri fyrir áhrif
sólarljóssins.
Skammdegismyrkrið og
börnin.
í norðlægum löndum er að
jafnaði meira um' kvef og
ýmsa aðra kvilla 8—4 vetrar- 1
mánuðina en að sumrinu til. i
i
Hið langa skammdegismyrkur,
sólarleysið, er talin aðalástæð-
an. Einna mest áhrif hefir
skammdegið á börnin, sem eru !
að vaxa. Þeirra áhrifa verður
greinilega vart í skólunum.
Þegar fram í skamdegið sækir
verður venjulega nokkur hluti
harnanna slappari við námið og
veikindaforföll aukast.
barnaskólum bæjarins.
Hægt að ljósbaða skóla-
börnin með litlum til-
kostnaði.
Eins og kunnugt er, þá eru
það hinir ultra-fj ólubláu geislar
sólarlj óssins, sem valda efna-
breytingum, gera menn t. d.
brúnni á hörund, hraustari,
ónæmari fyrir sjúkdómum o.
s. frv. Geislar þessir eru nú
framleiddir með sérstökum
lömpum, sem kosta nokkur
hundruð króna liver. Það væri
mjög æskilegt, að barnaskólar
Reykjavíkur eignuðust þessi
tæki. Stofnkostnaðurinn þyrfti
naumast að fara fram úr 3—4
þús. kr. fyrir hvorn skóla, enda
þótt miðað sé við beztu teg-
und tækja og allmikla notkun.
Reksturs- og viðhaldskostnað-
ur yrði hverfandi lítill. Auk
þess væri mjög æskilegt að
skólarnir eignuðust röntgen-
tæki til gegnlýsingar. Þau
myndu kosta 3—5 þús. kr.
og koma að hinum mestu not-
um við rannsóknarstörf og
heilbrigðiseftirlit skólalækn-
anna.
Það liggur í hlutarins eðli,
að hvorttveggja þessi tæki
ættu að tilheyra lækningastofu
skólanna og yrðu að öllu leyti
undir yfirráðum og ums j óp,
skólalækna. Ljósböð eru eng-
anveginn hætulaus, ef gáleysis-
lega er með þau farið, en und-
ir umsjón menntaðra skóla-
lækna er áhættan engin.
Fyrirfram er ekki hægt að
segja hversu viítæk notkun
ljósbaðanna yrði í skóiunum,
eða að hve miklu leyti þau
gerðu skólabörnunum veturinn
skemmri líka. Tilraunir lækn-
anna yrðu að skera úr því. En
alveg víst má telja að þau
kæmu að miklu gagni fyrir
nokkurn hluta bamanna.
Sigurður Thorlacius.
Reikningshðfuðin
í gær birti Morgunblaðið
grein um fjármálastjórn sósí-
alista á Isafirði. Segir blaðið
að samkvæmt nýframlagðri
fjárhagsáætlun bæjarins hafi
útsvör átt að hækka um 37
þús. kr. frá síðustu áætlun sem
var 193 þús. og hafi nú átt
að vera 220 þús.! Móti þessu
hafi svo blaðið ,,Vesturland“
risið og árangurinn hafi verið
sá, að áætlunin var færð niður
í 193 þús., eins og var síðast-
liðið ár.
Hér skeikar nú ekki nema
um 10 þús. kr. og skyldi menn
ætla að þetta væri prentvilla,
ef blaðið klykkti ekki út með
því að segja, að umræður
Vesturlands um þessa fjár-
hagsáætlun hafi sparað bænum
40 þús. kr.! Hér er hver silki-
húfan upp af annari og erfitt
að sjá hver slyngari er, Mogg-
inn eða Arngrímur.
Frægur vísindamaö-
ur látinu.
Frakkneski vísindamaðurinn,
prófessor Albert Calmette lézt
29. okt. s .1., sextugur að aldri.
Hann hafði síðan 1895, verið
starfsmaður við Pasteur-stofn-
unina frakknesku. Hann fann
upp bólusetningarefni gegn
slöngueitrun, en frægastur er
hann fyrir bólusetningarefni
það gegn berklum, er hann
fann upp og fyrst var tekið
til notkunar árið 1921. Bólu-
setning Calmettes hefir aðal-
lega verið notuð við nýfædd
börn, og hlauzt af henni í
Lúbeck fyrir nokkrum árum
hroðalegt slys, sem orsakaðist
við misgrip, og olli dauða
fjölda barna, en ýmsir þekktir
læknar, sem hlut áttu að máli,
voru dæmdir til þungrar refs-
ingar.
það í tæka tíð að
b e z t a
jólagjötin
er
s a u m av e 1
Samband ísl. samvínnufél
Egypiiaim
ClGARETTES
©©LIID'TFIIIP’IFE©
Magnús Guðmundsson
„náðar“.
Frh. af 1. síðu.
eða allt að 6 mánaða fangelsi
að
„útbreiða um annað at-
vinnuíyrirtæki rangar sögu-
sagnir er miða til þess að
hnekkja því fyrirtæki11 o. s.
frv.
Og í 16. gr. sömu laga er
ákveðið að með þessi mál
skuli farið „sem almenn lög-
reglumál“ —.
Það er sannanlegt, að rit-
stjórar Mbl. hafa lagt sig
mjög í framkróka til þess að
koma í veg fyrir, að opinber
rannsókn yrði hafin á atvinnu-
rógi þeirra.
Hversvegna ?
Og hversvegna stöðvar
Magnús Guðmundssonar rann-
sóknina ?
Er það gert af hlífð við
Nýja dagblaðið ?
Trúi þeir, sem trúa vilja!
Með samskonar framkvæmd
hL
El 31 -J.VV M H :.U1
RIMISINS
\ý
Hermöður
fer héðan kl. 12 í kvöld beint
til Isafjarðar. Tekur vörur og
póst.
Reykvíkingar!
Þið, sem eigið frændur og
vini úti um sveitir og kaup-
I tún landsins, sendið þeim Nýja
! dagblaðið. Fátt verður vinum
ykkar í fjarlægð jafnkærkomið
í skammdeginu.
eru lög nr. 84 frá 19. júní
1933 raunverulega úr gildi
numin.
Þetta er vel af sér vikið af
j ráðherra, sem situr við stjórn
I af náð konungs án þess að
j hafa stuðning í löggjafarþingi
þjóðarinnar.