Nýja dagblaðið - 13.01.1934, Blaðsíða 3

N Ý J A
DAGB L ABIS
NYJA DAGBLAÐIÐ
Útgefendi: „BlnOaútgáfan h/f‘
Ritstjóri:
Dr. phil. þorkell Jóhanue»aon.
Ritstjómarskrifstofur:
Laugav. 10. Símar: 4373 og2S53.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstrœt: 12. Sími 2323.
Framkv.stjóri:
Vigfvis Guömundsson.
Áskriftagj. kr. 2,00 á mánuöi.
í lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Aeta.
3 af D-listanum.
Bæ j arst j órnarkosningarnar
geta eins og útlitið er nú, far-
ið á þrennan hátt:
1. Að íhaldsflokkarnir, Naz-
istarnir og „Sjálfstæðið“, komi
báðir til samans að 8 fulltrú-
um.
2. Að kommúnistarnir komi
að einum manni og íhalds-
flokkurinn 7.
3. Að Framsóknarflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn komi til
samans að 8 bæjarfulltrúum.
I fyrsta tilfellinu myndu
nazistarnir, E-listinn fá 1—2
íulltrúa. Þá gætu þeir vegma
aðstöðu sinnar, ef þeir eru dá-
lítið harðsnúnii-, ráðið flestu
því, sem þeir vilja. Þeir geta
alltaf sett Sjálfstæðinu kost-
ina. Þá verður óstjórnin að
vísu í sama horfinu, en fram-
kvæmd með meira „sprelli“ og
yfirlæti og allri umbótavið-
léitni sýnd ennþá ósvífnari
yfirgangur. Móti slíku ófremd-
arástandi verða allir frjáls-
huga menn að berjast til hins
ítrasta.
Samkvæmt yfirlýsingum
kommúnista, hljóta þeir að
vera á móti öllum umbótum
þess „borgaralega þjóðfélags“,
sem þeir svo kalla. Þeir eru
því í reyndinni stuðningsmenn
íhaldsins.
Alþýðuflokkurinn getur ekki
komið að nema fimm fulltrú-
um. Hann kom ekki að nema
fimm fulltrúum síðast og sú
fylgisaukning, sem fíokkurinn
hefir fengið síðau, sem sjáií-
sagt er þó einhver, gerir ekki
meira en að vega upp á móti
því, sem síðan er horfið þaðan
til kommúnista.
Þeir sem vilja umbætur á
hag bæjarbúa og stjórn bæjar-
ins gera því hyggilegast í því
að kjósa D-listann, lista Fram-
sóknarmanna, og stuðla að því,
að hann komi þrem mönnum
inn í bæjarstjórnina.
Með aðstoð Alþýðuflokksins,
ef bæjarstjórnin yrði svona
skipuð, myndi Framsóknar-
flokkurinn vafalaust geta gert
stórmiklar umbætur á stjórn
bæjarins án þess að þær
þyrftu að vera bundnar við
þær sérkreddur Alþýðuflokks-
ins, sem margir umbótamenn
eru mótfallnir.
Meirihlutavald íhaldsflokks-
ins er að hrynja.
Munið það, bæjarbúar, að
Framsóknarflokkurinn kom að
tveim mönnum 1930, þegar
andstæðingarnir sögðu, að hann
fengi ekki nema 350 atkv. og
kæmi engum að. Nú er tak-
markið:.
Þrlr menn af D-listanum.
Fáfækraframfærið
Umbótatillögur Framsóknarfulltrúanna,
Aðalbjargar Siguröardóttur og Hermanns
Jónassonar, sem bornar voru fram tyrir
tveim árum og svæídar at íhaldsmeiri-
hlutanum 1 bæjarstjórninni.
Fátækraframfarið eykst jafnt
oq þétt.
Það er nú víst orðið öllum
ljóst hér í bænum, nema Jóni
Þorlákssyni og allra þrengstu
íhaldsklíkunni, að hnignun
framleiðslunnar og þar af leið-
andi hraðfara vöxtur framlaga
til fátækraframfæris og óarð-
gæfrar atvinnubótavinnu, stefn
ir að bráðu hruni fyrir allt
bæjarfélagið.
Menn sjá þetta fljótt með
því að líta á línuritið, sem birt-
er með þessari grein. Fátækra-
lramfærið hefir hækkað jafnt
og þétt um á annað hundrað
þúsund krónur á hverju ári.
Og seinni árin bætist svo at-
vinnubótavinnan ofan á.
Ái-ið 1925 er fátækrafram-
færi, ásamt sjúkrastyrkjum,
auk berklavarna kr. 410.079.82,
en árið 1932 er þessi sami lið-
ur orðinn kr. 870.091.60. Og
nú milli jóla og nýjárs var
þessi liður orðinn kr. 916.020.08
íhaldið lætur þetta danka
svona og aðhefst ekki neitt.
Tlllögur ASalbjargar Slgurð-
ardóttur og Hermanns Jón-
assonar.
Fyrir tveimur árum var fá-
tækrastyrkurinn til þurfamanna
lækkaður um 20%. í stað þess
að greiða þurfamönnum 1 kr.
á dag á hvern mann á heimil-
inu, var þetta fært niður í 80
aura. Þetta er eina ráðið, sem
íhaldið hefir fundið til lækk-
unar, en það hefir eklri dugað
eins og skýrslurnar sýna.
I tilefni af þessu Komu þau
A. S. og H. J. fram með eftir-
farandi tillögur:
1. Að fátækralækni, land-
lækni, lærðri hjúkrunarkonu og
hagstofustjóra verði falið að
ransaka hve háan fátækrastyrk
þurfi að veita þurfalingum til
matar, ljóss, hita og fata, til
þess að þurfalingarnir hafi
sæmilegt lífsframfæri, og
styrkjum sé síðan útbýtt eft-
ir föstum reglum samkvæmt
niðurstöðum þeirrar rann-
sóknar.
2. Að gert sé útboð á öllum
matvælum og eldsneyti handa
þurfamönnum og samið við
þann, er býður bezt kjör, fyrir
tiltekið tímabil. Á þennan
kaupmann gefi svo fátækra-
stjórnin út ávísanir til þurfa-
manna.
3. Að gert sé útboð í öll hús-
næði, sem bærinn þarf að
leigja fyrir þurfamenn.
4. Að komið verði á fót
saumastofu, þar sem konur, er
þess eru mest þurfandi, fái
vinnu. Saumastofa þessi saumi
fatnað, aðalllega úr íslenzku
efni, fyrst og fremst handa
þurfamönnum.
5. Að stefnt sé að því að
j koma á fót föstu mötuneyti,
fyrst og fremst fyrir þá þurfa-
menn, sem kjósa fremur að
borða í slíku mötuneyti, en að
matreiða fyrir sig sjálfstætt
og ennfremur fyrir aðra þá
þurfamenn, sem fátækrastjórn-
in telur hentara að þar borði.
í sambandi við mötuneytið skal
komið á fót matreiðslunáms-
j skeiðum, þar sem húsmæður
geti ókeypis lært að búa til
ódýran, hollan og óbreyttan
j mat.
j 6. Að byrjað sé að vinna að
því, að bærinn eignist jarðir
| og lönd á hentugustu stöðum
hér austanfjalls, helzt nálægt
jarðhita, þar sem þeir þurfa-
menn er þess óska og fátækra-
stjórn þykir henta, geti fengið
jarðnæði, enda leggi bærinn
! þeim til bústofn og hjálpi þeim
j til að byrja búskap á jarð-
næðinu.
Misrétti í styrkveitingum tii
þurfamanna.
Það er mjög mikils virði, að
fá úr því skorið af sérfróðum
mönnum, hve mikið styrkþeg-
bætist aliur atvinnubótastyrkurinn.
Jv 00 *
£ ' VK j

-

J l
ji»

-

L j . -n

arnir þarfnast til þess að geta
lifað viðunandi lífi. Nú leikur
það orð á, að fátækfingunum
sé mismunað, og það stórkost-
lega. Þeir sem eru aðgangs-
harðastir og ná persónulegri
aðstöðu hjá fátækrafulltrúun-
um og borgarstjóra, bera mest
úr býtum og hafa það gott.
Aðrir, sem eru óframfærnari,
búa við mjög þröngan kost.
Með því að nota þá aðferð,
sem A. S. og H. J. stungu upp
á, var fundin regla, sem hægt
var að fara eftir, og með henni
var allt misrétti og öll mis-
munun útilokuð.
Útboð — Saumastofa.
Þær tillögur, að bjóða út op- 1
! inberlega útvegun á matvæl-
I um, eldsneyti og húsnæði handa
. þurfamönnunum, er svo sjálf-
sagður hlutur, að undarlegt er, 1
að bænum skuli hafa haldizt
uppi að gera það ekki.
! Saumastofan og mötuneytið
myndi og hafa orðið til mjög
mikils gagns, enda hafa hvað
eftir annað komið fram tillög-
ur í bæjarstjórninni síðau, í
sömu átt.
i
I a i lili
Jarðnæðl handa þurlamönn-
um.
Margir af þurfamönnum bæj-
i arins eru hingað fluttir úr
; sveit, í þeirri von að verða
ofaná í lífsbaráttunni. En þetta
I hefir mistekizt og nú búa þeir
hér við þröngan kost, sjálfir .
með sína fjölskyldu. Margir j
þessara manna hafa lamaða
Síðan 1925 hefír fátækraframfærið i
Reykjavík aukizt um 126°o og þar við
Fátækrairamtæri og atvinnubotavinna 1924—'32
Strykuðu súlupartarnir morkja atvinnubótavinnu.
Höfum til:
Eggjakassa og
eggjaumbúðir
8amb. ísl. samyinnuféi.
starfskrafta og komast því
ekki í almenna vinnu, þar sem
samkeppnin er mikil. Marga af
þessum mönnum langar til að
flytja aftur í sveit og stunda
búskap; þeir geta það ekki, þn
vantar veltufé; þeir eiga ekki
kost á jarðnæði; þeir eru
bundnir hér eins og fangar.
Erlendis hefir fjölda manna
verið hjálpað til þess að flytja
aftur í sveitina og hefir það
reynst ágætlega.
Andvaraleyslð heldur áfram.
Síðan þessar tillögur komu
fram og voru svæfðar af i-
haldinu, hefir fátækraframfær- x
ið hækkað á þriðja hundrað
þúsund krónur. Með því að
setja sérstaka stjórn yfir þessi
mál bæjarins, sem nú gleypa
á aðra miljón af tekjum bæjar-
sjóðs, má tvímælalaust koraa
á þau því skipulagi, að fátækra
framfærið lækki stórkostlega
og fátæklingarnir hafi þó betri
lífskjör en þeir hafa nú. En
vitanlega verður þetta aldrei
gert, meðan íhaldið er við völd
því það hefir fdfit hverja ein-
ustu umbótatillóg-j, sem hefir
komið frm. í þessa átt.
Atriði, sem ekkl má gleyma.
En þótt fátækraframfærið
væri lækkað með nýrri yfir-
stjórn og bættu sktpulagi, má
ekki gleyma því, að rnjög mik-
ið af hækkun fátækrafram-
færzlunnar stafar af rýmun
framleiðslunnar og þar af í.;ið-
andi auknu atvinnuleysi í bæn-
um. Sést þetta bezt á því, að
fátækraframfærið til fullorð-
inna manna (þ. e. yfir 16 ára)
fer alltaf mest fram úr áætl-
un og er komið um 100 þús.
kr. fram úr áætlun á fyrra
ári.
Grái hluti súlunnar með ská-
strikunum — atvinnubótavinn-
an — er líka í raun og veru
styrkur lagður fram úr bæjar-
sjóði, án þess að við það skap-
izt sambærileg verðmæti. Því
meira, sem framkvæmdirnar í
bænum ganga saman, því hærri
verður þessi súla, en það þýð-
ir að því minni sem gjaldgeta
borgaranna verður, þvi þyngri
verða byrðarnar, sem bærinn
verður að leggja þeim á herðar.
Það getur hver og einn sagt
sér það sjálfur á hvem hátt
svona fjármálastefna endar.
Eina lausnin, sem til
er á þessu máli, er að
hrinda íhaldinu frá völd-
um, breyta um stefnu í
atvinnumálum bæjarins
og auka framleiðsluna.
Kjósið D-littann