Nýja dagblaðið - 23.02.1934, Blaðsíða 2

2
II Ý 3 A
DAGBLASIB
Hlatreidslukemisla.
Hraðritunarskólinn
Bókmenntir — íþróttir — listir
1. marz hefst næsta námskeíð. Kennslan fer fram frá
kl. 3—7 e. h. — Nemendurnir vinna sjálfir aö mat-
reiðslunni, — Til viðtals frá kl. 5—9 e. h.
Kristín Thoroddsen
Fríkirkjuveg 3. Sími 3227
K AI altaf til I gott drjúgt og ódýrt T7" Leskjað J 1% óleskjað
1 TRÉSMIÐJAN | S'rsVe°FJÖLNIR

GEFJURT
hefir ávalt fyrirliggj andi allskonar fata- og frakkaefni.
OEFJUN AR-TAUIN
eru hentugustu og ódýrustu efnin í hverskon-
ar fatnað handa konum og körlurn.
A hinni aýju saumastofu vorri saumura vér nú
drengjaföt (rennilásblússur, pokabuxur o. fl.) og
kvenkápur. Afgreiðum drengjafötin með mjög
stuttum fyrirvara.
Verzlið við GEFJUN, með því móti fáið þér
mest fyrir peninga yðar og þér fáið þá beztu
innlendu dúka, sem völ er á.
GEFJUN-sölubúð og samastofa.
Laugavegi 10. — Sírni 2838.
Blaða> og bókaútgála
i Þýzkalandi.
Árið 1932 voru gefnar út 30 þús. bækur j
120 milj. eint. — Árið 1933 aðeins 12 þús.
bækur I 60 milj. eint.
Bókabrennurnar.
Bókabrennurnar í Þýzka-
landi eru enn sem komið er ein-
stætt dæmi í sögu tuttugustu
aldarinnar. Þær eru að mörgu
leyti hryggilegri vegna þess, að
það voru ungir menntamenn,
sem stóðu að sumum þeirra.
Þegar nazisminn hefir svo
sterk og spillandi áhrif á þá,
er ekki undarlegt, þó áhrif
hans 4 þjóðina í heild, séu sízt
minni.
Hér skal það ekki rætt að
sinni, hversu langt ofsóknar-
brjálæðið hefir gengið, gegn
allri frjálsri hugsun og hvaða
meðferð ýmsir merkustu vís-
indamenn Þýzkalands hafa orð-
ið að þola. Verða aðeins nefnd-
ar nokkrar tölur, sém sýna
hnignunina á sviði bókmenraa
og lista, sem orðið nefír í
Þýzkalandi á hinu eina stjóm-
arári nazistanna.
Minnkandi bókaútgáfa.
Árið 1932 seldu Þjóðverjar
bækur úr landi fyrir 39,3 milj.
marka og var það 28,1 milj.
marka meira en verðmæti inn-
fluttra bóka. Síðastliðið ár nam
bókaútflutningurinn 7 milj.
i marka og var 600 þús. mörk-
1 um lægra en verðhæð inn-
I íluttra bóka.
I Þessi minnkun útflutnings
er mjög auðskilin. Bókaútgáf-
an í Þýzkalandi hefir stórkost-
1 lega minnkað. Árið 1932 komu
út 30 þús. bækur í Þýzkalandi
í 120 milj. eintökum saman-
lagt. Síðastliðið ár voru gefnar
úr 12 þús. bækur og eintaka-
fjöldi þeirra alls 60 milj.
!
65 þús. manns hafa misst
atvinnu.
Á samkomu iðnaðarmanna
og verzlunarmanna í Leipzig
hafa verið lagðar fram skýrsl-
ur um 200 tímarit, sem ræddu
ýms sérmál þesssara stétta, er
hætt hafa að koma út síðast-
liðið ár. Fjöldi manns hefir
! misst atvinnu af þeim orsok-
I um.
I Lesendatala blaða hefir stór-
kostlega lækkað. Sum hafa
hætt að koma út, en önnur
komin á heljarþrömina. Er hér
ekki átt við andstæðingablöð
nazistanna, því þau hafa verið
bönnuð af yfirvöldunum.
Þessi hnignun bóka- og* blaða-
útgáfunnar hefir skiljanlega
Get tekið 9 menn
nú þegar.
Helgi Tryggvason
Sími 2930
Dettifoss
fer á Bunnudagskvöld
(28. tebr.) í hraðterö
vestur og nordur.
Niðursoðnar:
Asiur,
Agurkur,
Rauðbiður,
I’erur,
Ferskjur,
Ananas.
P I C K L E S.
Epli Delicious kg. á 1.70
Epli Winesop kg. á 1.50
Appelsínur:
Stk. á 10, 25 og 30 aura.
Góðar vörur.
Sanngjarnt verð.
Kaupfélag Rvikur
Bankastræti 2. Sími 1245.
orðið til þess, að auka atvinnu-
leysið. Nákvæmar skýrslur um
það eru ekki til. Telja þeir,
sem kunnugastir eru, að ekki
innan við 65 þús. manns hafi
misst atvinnuna af þessum
völdum.
240 leikhúsum lokað.
Nokkuð sama má segja um
leikhúsin og blaðaútgáfuna. Ár-
ið 1932 voru 400 leikhús í
Þýzkalandi. Af þeim hafa 241
verið lokað. Við þau störfuðu
um 7 þús. fastráðnir leikarar,
en nú 4 þús. þeirra atvinnu-
lausir. Auk þess voru ráðnir
við þau 28 þús. aðrir starfs-
menn. 12 þús. þeirra hafa misst
atvinnuna. Þau leikhús, sem
enn starfa, eiga mörg örðugt
með að halda starfseminni
áfram. Þau hafa lækkað að-
gangseyririnn, en það virðist
ekki hafa áhrif. Fólkið vill ekki
sækja leikhúsin.
Kvikmyndahúsin.
Sama sagan er með kvik-
myndaiðnaðinn. Árið 1930 yoru
við hann 12 þús. starfsmenn,
en nú eru þeir ekki nema 8
þús. Síðastliðið ár minnkuðu
tekj ur kvikmyndahúsanna um
39%.
Skautahlaup.
Nú um miðjan veturinn fer
fram margsháttar keppni í
skaupahlaupi. Er keppt á mörg-
um stöðum og um margskonar
tign. Hafa Norðmenn getið sér
mesta frægð í þeirri íþrótt.
Myndin sem hér fylgir, er af
fjórum skautamönnum þeirra,
er gátu sér beztan orðstír við
alþjóðakeppnina um mánaðá-
mótin síðustu er sagt var frá
í Nýja dagblaðinu 10. þ. m. Er
heimsmeistarinn Bernt Even-
sen í neðri röðinni til vinstri
en Mathisen er næstur honum j
gekk, til hægri í sömu röð. f
efri röð eru Harry Haraldsen
(til vinstri), sem var 5. maður ,
í keppninni og Haukon Peder- ,
sem, sem var 6. maður. En eins j
og menn ef til vill muna, áttu .
Finnar 3. og 4. menn í keppn- !
inni.
En svo einkennilega vill til,
að enginn þessara manna er
Noregsmeistari eða Evrópu-
meistari í skautahlaupi, heldur ;
heitir sá Charles Staksrud, er
vann hvorttveggja þá tign.
Staksrud tók ekki þátt í al-
þj óðakeppninni, en aftur tók
Evensen ekki þátt í Noregs- j
keppninni eða Evrópukeppn-
inni, svo að þessir tveir meist-
arar hafa ekki reynt sig á op-
inberum vettvangi í vetur. Aft-
ur hefir Mathisen keppt við
báða og tapað fyrir báðum. í
Noregskeppninni varð hann
annar maður eins og í alþjóða-
keppninni, en í Evrópukeppn-
inni ekki nema 5. maður.
Á öllum þessum mótum er
keppt í 500, 1500, 5000 og
10000 metra hlaupi, og er eng-
inn jafnvígur í þeim hlaupum
öllum. Þeir Evensen og Staks-
rud eru sérstaklega sigursælir í
1500 metra hlaupi og Staksrud
er auk þess mjög framarlega
í löngu hlaupunum. í þeim
hlaupum kepptu þeir Mathisen
um 1. sæti í Noregskeppninni
og vann sitt hlaupið hvor. En
í Evrópukeppninni voru báðir
sigraðir í þeim hlaupum báðum
af Austurríkismanni, Stiepl,
sem er ný stjarna meðal
skautamanna, og þykir frábær.
Setti hann nýtt heimsmet í
5000 metra hlaupinu, rann
skeiðið á 8,18,9 mínútu. Staks-
rud var 8,30 og er það allmiklu
betra en bezti hraði á alþjóða-
keppnínni. Mathisen, sem það
hlaup vann á alþjóðakeppn-
inni náði betri hraða í Evrópu-
keppninni og varð þó ekki
nema 4. maður.
Evrópukeppnin í skauta-
blaupi fór fram 4. og 5. þ. m.
og er það síðasta keppnin í
skautahlaupi, sem veitt verður
almenn athygli á þessum vetri.
Þó að Staksrud tækist að halda
þar uppi heiðri Noregs og
verða Evrópumeistari, þótti
Norðmönnum þar horfa óvæn-
legar fyrir þá en alþjóðakeppn-
in. Austurríkismenn komu rétt
á hæla þeim og áttu bæði 2. og
3. manninn í röðinni og þá
mennina báða, er mesta at-
hygli vöktu — af því líka að
þeir komu þarna óvænt, nýir
menn frá þjóð, sem ekki hefir
haít sig mikið frammi í
skautaíþróttinni að undan-
förnu, en sýnir nú allt í einu
frábær afrek, ekki aðeins þar
sem keppt er um met í hraða,
heldur líka í listhlaupi á skaut-
um.
Yfirleitt voru afrekin betri í
Evrópukeppninni en alþjóða-
keppninni. Fer hér á eftir
hraði fyrstu mannanna í Ev-
rópukeppninni og — í svigum
— bezti hraði við alþjóða-
keppnina:
500 metra hlaup: 1. H. En-
gnestangen, Noregi 43,1 sek.,
2. Thunberg, Finnlandi, 3.
Staksrud (Chrog 45,2).
1500 metrar: 1. Staksrud
2.21.4 mín. 2. Thunberg 2,22.
3. Ballangrud Noregi 2,22,1
(1. Evensen 24,23,8. 2. Thun-
berg 2,23,9).
5000 metrar: 1. Stiepl 8,18,9.
2. Staksrud 8,30, 3. Warzulsch,
Austurríki 8,31,6, 4. Mathisen
8.33.4 (Mathisen 8,58,7).
10000 metrar: 1. Stiepl 17,
29,5, 2. Wazulek 17,35,3, 3.
Staksrud 17,35,3 (Stenbeck
17,54,9).
Hraðinn fer auðvitað tals-
vert eftir ís og veðri, og er
því alls ekki hægt að marka
samanburðinn til hlítar.
A.
Hrap
mjög eftirtektarvert hefir
orðið í verðlagi á gúmmí-
stígvélum og skófatnaði
yfirleitt í vei zlun undirrit-
aðs. Komið og sannfærist.
Valdimar Long
Hafnarfirði.