Nýja dagblaðið - 13.04.1934, Page 3

If Ý J A
DAGBLABIB
S
NtJADAGBLAÐIÐ
Utgefandi: „Blaðaútgáfan h.f.“
Ritstjóri:
. Dr. phil. porkell Jóhannesson.
Ritstjómarskrifstofur:
Laugav. 10. Símar 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
áusturstrœti 12. Sími ?323.
Framkv.stjóri:
Vigíús Guömundsson.
Áskriftargj. kr. 2,00 á mánuði.
í lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Sundhöllin
og sundlaugarnar
Svo illa þoltkað er nú að-
gerðaleysi og slóðaskapur í-
haldsmeirihluta bæj arstj órnar
Reykjavíkur orðið, að íhaldið
hefir ekki lengur kjark til
þess að bera hönd fyrir höfuð
sér í sínum eigin blöðum, enda
munu vera litlar málsbætur,
sem frambærilegar séu í því
máli. En í þess stað hefir í-
haldinu tekizt að koma flugu-
manni inn í Alþýðublaðið, til
þess að nöldra þar um áhuga-
leysi landsstjórnarinnar íyrr
og síðar í sundhallarmálinu.
Það er öllum kunnugt, að
það var ríkisstjórn Framsókn-
arflokksins, studd af jafnaðar-
mönnum, sem knúði sundhall-
armálið fram gegn vilja 1-
haldsins. Mótþrói íhaldsins var
aðallega byggður á því fyrst
og fremst, að þetta væri sérmál
Reykjavíkur og síðar, að Rvík
nyti hlunninda fram yfir aðra
landshluta, ef hún ætti að fá
100 þús. krónur til sundhallar-
byggingar.
Það er ennfremur kunnugt,
aö íhaldið hefir alltaf gert allt
sem það heíir getað til þess að
tefja fyrir sundhallarmálinu
og drepa það og eftir að íhald-
ið var knúð til að byrja á
sundhöllinni og húsið var
steypt upp, þá var íhaldið
komið á fremsta hlunn með að
breyta byggingunni í „öl-
sjoppu“ og er langtrúlegast að
það sem nú vakir fyrir íhald-
inu, sé að draga sundhallar-
málið fram yfir kosningar, í
trausti þess, að það fái þá að-
stöðu til að koma þessari hug-
sjón sinni í framkvæmd.
Það væri sjálfsagt heldur óá-
nægjulegt og ekki sársauka-
laust fyrir jafnaðarmenn, sem
hafa áhuga fyrir sundhallar-
málinu, ef Alþýðublaðið ætlar
að „sussa“ við málið fyrir í-
íhaldið, eða á annan hátt leggja
íhaldinu hð til að þrjózkast í
þessu stóra menningarmáli
Reykjavíkur og alls landsins.
Það voru veittar 100 þús.
krónur til sundhallarbygging-
arinnar á fjárhagsáætlun bæj-
arins fyrir árið 1934. Til hvert
á að nota þá peninga, ef ekki
til þess að fullgera sundhöll-
ina? Þeir peningar eru víst til
og því þá ekki að nota þá. —
Eða voru þeir bara settir á
pappírinn vegna bæjarstjórnar-
kosninganna, og í þeirri trú að
þeir töpuðu meirihlutavaldinu í
bæjarstjórninni, en að þessi
mikla fórnfýsi yrði þeim til
sáluhjálpar eftir sinn pólitíska
dauða.
Mjélkurmálið
Arásir íhaldsmaimaBna og jafnaðarnianna
á samyinnufélög mjólkurframleiðenda
Ætlar Alþýðublaðið að halda uppi vörnum íyrir
„verktallsbrjóta” ?
Mestur hluti af mjólk þeirri,
sem seld er í Iteykjavík, er
framleidd af bændum, sem
stofnað hafa með sér sam-
vinnufélög til mjólkurvinnzlu
og mjólkursölu. Samvinnufélög
þessi eru þrjú: Mjólkurbú
Flóamanna, Mjólkurbú Ölfus-
inga og Mjólkurfélag Reykja-
víkur. I ýmsum greinum hefir
skipulagi á sölunni verið áf-átt,
meðal annars hefir dreifingar-
kostnaður verið alveg óhæfilega
hár.
Bændur þeir, sem búa austan
heiðar, hafa átt óhægra með
sölu hingað þegar færð er
slæm að vetrarlagi. Þeir hafa
því átt nokkuð erfitt um sam-
keppni við M. R. af þessum á-
stæðum. En nú er hafin bar-
átta fyrir því, að bæta skipu-
lagið. Félögin hafa myndað
með sér samband, og á nýaf-
stöðnum fundi, sem haldinn
var af fulltrúum flestra sam-
vinnufélaga landsins, var
mjólkursölumálið tekið til sér-
stakrar meðferðar, og var þar
samþykkt, að vinna að því að
koma á löggjöf um verðjöfnun-
arskatt á mjólk, og verði
skatturinn notaður til uppbót-
ar á vinnzlumjólk. Engum
mótmælum var hreyft gegn
þessu, enda er það varla hægt,
því með þessu móti er viðhöfð
sú sjálfsagða verkaskipting, að
þeir, sem örðugra eiga með að-
ílutninga, en geta þó notfært
sér mjólkurmarkaðinn mestallt
árið, noti sem allra mest af
mjólk sinni til vinnslu, en þeir,
sem nær búa selji mjólkina
nýja til neyzlu. Ilvorirtveggja
fá sama verð, þó að sjálf-
sögðu verði tekið tillit til mis-
munandi flutningskostnaðar.
Þessa leið hafa nágrannar
okkar Norðmenn og Svíar farið.
Er nú komin nokkurra ára
reynsla á þetta skipulag og
hefir það gefizt ágætlega.
Þegar búið er að koma þessu
skipulagi á mjólkursöluna hér
og Mjólkurbandalagið, hefir
sett upp sölumiðstöð 1 bænum
með mjög fáum sölubúðum í
stað þeirra 100 sölubúða, sem
nú eru, þá verður hægt að
gera kröfu til þess, að dreif-
ingarkostnaður mjólkurinnar
færíst niður úr ca. 20 aurum á
lítra, sem hann er nú, í 6—8
aura á lítra, sem telja má hæfi-
legt. Sparnaðurinn á svo að
koma neytendum og framleið-
endum til góða. Þetta er hægt.
Á Akureyri var allur dreifing-
arkostnaður (þar með talin
hreinsun, flöskur o. fl.) árið
sem leið, 5.58 aurar á lítra.
Það er ofur skiljanlegt, að
Mbl. fjandskapist við þessi
samtök mjólkurframleiðenda
hér sunnanlands. Það hefir æf-
inlega gert samvinnufélögun-
um allt það illt, sem þess litlu
kraftar hafa leyft. Og í fagn-
aðarvímunni yfir þeim fáu villu-
ráf andi mj ólkurf ramleiðend-
um, sem ekki vilja ganga í
samvinnufélögin, en selja vör-
urnar þó í skjóli þeirra fyrir
miklu hærra verð, en mögulegt
væri að fá, ef engin félög væru
til, vill Mbl. láta bæinn koma
upp mjólkurhreinsunarstöð!
Það er víst í fyrsta skiftið,
sem það blað, og íhaldsmenn
í bæjarstjórn Reykjavíkur,
liafa boðizt til að „hjálpa“
bændum. En hjálpfýsin er
skiljanleg, þegar það er athug-
að, að með þessu er reitt rot-
högg að þeim samvinnufélög-
um bænda, sem nú hafa með
höndum mjólkursölu hér sunn-
anlands.
Alþýðublaðið stærir sig af
því, að jafnaðarmenn í bæjar-
stjórn hafi borið fram tillög-
una um þetta nýja íhalds- og
j af naðarmanna m j ólkurf élag,
sem eingöngu virðist eiga að
skifta við bændur, sem ekki
hafa fengizt til þess að
vera í félagsskap með stéttar-
bræðrum sínum um vinnslu og
sölu afurða sinna. Líklega má
telja jafnaðarmönnum fá-
kænsku til afsökunar, því þeir
látast þó vera fylgjandi sam-
vinnufélagsskap og margir
þeirra eru einlægir samvinnu-
menn. En fákænskan getur ver-
ið þess eðlis, að hún sé ekki
afsakanleg, og það er hún ekki
að þessu sinni.
Jafnaðarmenn í Rvík eru lítt
vanir að fást við aðra félags-
málastarfsemi en kaupkröfufé-
lög. En vegna þeirrar starf-
semi kannast þeir við menn,
sem kallaðir eru verkfallsbrjót-
ar. Það eru verkamenn, sem
ekki vilja vera í félögum stétt-
ai’bræðra sinna og eru jafnan
reiðubúnir að svíkjast aftan að
þeim, þegar verst gegnir.
Hvað ætli jafnaðarmenn í
Reykjavík segðu um það, ef í-
haldsmeii’ihlutinn í bæjar-
stjóm setti upp vinnustöðvar
í bænum fyrir verkfallsbrjóta
(og ,,hvítliða“) ? Þegar Dags-
brún eða Sjómannafélagið
sæju sig tilneydd að gera verk-
föll, væri nóg til af „óháðum“
verkamönnum til að hlaupa í
skörðin.
Bændurnir, sem íhaldið og
jafnaðarmenn í bæjarstjórn
Reykjavíkur, ætla að safna
undir verndarvængi sína, eru
„verkfallsbrjótar" í samvinnu-
félögum bændanna. Og þeir
eru þar engu betur séðir en
aðrir verkfallsbrj ótar.
Það er alveg áreiðanlegt, að
íbúar Reykjavíkur græða
mest á því, að gi’eiða fyrir
því, að bændunum takizt að
skipuleggj a m j ólkursöluna
gegnum samvinnufélögin. Með
því einu er hægt að minnka
dreifingai'kostnaðinn og lækka
mjólkina í verði, og engu öðru.
XX.
M Hljómsveit Reykjavíknr
2.
hlfómleikar
Iveturinn 1933—34.
sunnudaginn 15. apríl kl.
5i/2 í Iðnó.
Aðgöngumiðai- fást í
Bókaverzl. Sigf. Eymunds-
sonar og hjá Kátrínu
Viðar.
Meyja-
skemman
sýnd í kvöld kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir í
Iðnó (sími 3191) í dag
eftir kl. 1.
Kynnið yður söngvana.
Kaupið leikskrána.
Nótnahefti með vinsæl-
ustu lögunum fást í leik-
húsinu, Hljóðfærahúsinu
og hjá K. Viðar.
Utvarpsnotendum hefir, slðan Út-
varpsstöð Islands tók til starfa, fjölg-
að örar liér á landi en í nokkru
öðru landi álfunnar.
Einkum hefir fjölgunin verið ör nú
að undanförnu. Island hefir nú þeg-
ar náð mjög hárri hlutfallstölu út-
varpsnotenda og mun, eftir því sem
nú horfir, bráðlega ná hæstu tölu
útvarpsnotenda, miðað við fólksfjölda
Verð viðtækja er lægra hér á landi en í öðrum löndum álfunnar.
Viðtækjaverzlunin veitir kaupendum viðtækja meiri tryggingu um hag-
kvæm viðskipti, en nokkur önnur verzlun myndi gera, þegar bilanir
koma fram í tækjunum eða óhöpp ber að höndum.
Ágóða viðtækjaverzlunarinnar er lögum samkvæmt eingöngu varið til
reksturs útvarpsins, almennrar útbreiðslu þess og til hagsbóta fyrir
útvarpsnotendur.
Takmarkið er:
Viðtæki inn á hvert heimili.
Viðtækjaverzlun Ríkisins
Lækjargötu 10 B — Sími 3823