Nýja dagblaðið - 13.05.1934, Qupperneq 3

N Ý J A
8
DAGBLAÐIÐ
NtJA DAGBLAÐIÐ
Utgefandi: „Blaöaútgáfan h.f.“
Ritstjóri:
Gísli Guðmundsson,
Tjai-nargötu 39 Sími 4245.
R itst j ómarskj-i f s to f u r:
Laugav. 10. Símar 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 12. Sími 232,3.
Áskriftargj. kr. 2,00 á mánuöi.
í lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Sparnaðarhjal
spekúlantaana
Andstæðingar samvinnu-
manna bei'jast nú með ýmsum
íurðulegum vopnum.
Þeir finna, að hér er um það
barizt, hvort fjármagn það,
sem ríki og bánkar hafa yfir
að ráða, eigi að ganga til heilla
alþjóðar eðahverfa í hít íhalds.
forkólfanna.
Enn á ný er hafið upp í
blöðum þeirra blekkingaspan-
gólið um það, að þeir ætli að
„rétta við fjárhaginn“. Að
þeir vilji og ætli að spara fé
hins opinbera. Að þeir skuli
sjá um, að dregin séu saman
útgjöld ríkis og bæja.
Lítið þá, lesendur, htla
stund á staðreyndir málanna í
þeirra eigin verkahring.
Hafið þið heyrt að form. í-
haldsílokksins, borgarstjórinn í
Rvík, vilji ólmur spara bænum
eitthvað af þeim 17 þúsund kr.,
sem honum er goldið fyrir að
vera „til viðtals" 3 klst. á
viku, en hafa annan mann til
þess að gegna störfum embætt-
isins, líka hálaunaðan af bæn-
um?
Hefir það lieyrst, að hafn-
ararstjóri sé ólmur eftir því, að
bærinn spari við sig eitthvað
af þeim 18 þús. kr., sem til
hans hrjóta árlega?
Hefir rafmagnsstjóri sótt
það fast, að eitthvað yrði spar-
að af þeirri óveru (laun hans
eru 22 þús. kr. á ári), sem í
hans hlut drýpur frá gjald-
endum bæjarins?
' Er ekki sá Thórsbróðirinn,
sem kvað taka 2 þús. kr. á
mánuði fyrir að selja lífsbjörg
fátækra fiskimanna, bráðsólg-
inn eftir því, að eitthvað verði
sparað af þessum 24 þúsundum
árlega?
Og veit einhver til þess að
Ólafur Thors sé farinn að
spara við sig eitthvað af því
ágóðafé, sem fátækir sjómenn
innvinna honum á Kveldúlfs-
togurunum?
Og svona mætti lengi spyrja.
Nei! Háu hrópin um að
spara fé hins opinbera, þau
hafa allt aðra merkingu.
Þau þýða að almenningur
skuli spara og umfram allt,
að við alþýðuna til sjávar og
sveita skuli sparað. Sparnaðar-
hróp íhaldsmanna þýða sparn-
að á ríkisfé til verklegra fram-
kvæmda, minna fé tii styrktar
menningu og fræðslu, minna til
lífsframfærslu vinnandi fólks-
ins í landinu. Sé svona
stjórnað, er lítil hætta á skatti
liárra tekna.
Meðan Jón Þorl., Ólafur
Námsefftirlit
Eftir Sigurð Helgason
skólastjóra á Klébergi.
Allmikil brögð hafa þótt að
því, að kennarar og skóla-
nefndir hér á landi beri ekki
þá gæfu til samstarfs, sem
æskilegt væri. Þessum aðilum
er falið vandasamt og ábyrgð-
armikið starf í þágu fræðslu
og uppeldis, og er því allmikið
undir því komið, að hvorir-
tveggja leysi hlutverk sín sem
bezt af hendi, og illt til þess
að vita, ef misklíðarefnin eru
lítils eða einskis virði, eins og
oft er látið í veðri vaka. — En
því miður virðist þessi ágrein-
ingur eiga sér dýpri rætur —
alstaðar þar, sem hans verður
vart — en venjulegt dægur-
þras og hversdags-nöldur. Það
virðist meira að segja furðu
gegna, að ekki skuli enn meir
hafa borið á átökum milli
þessara tveggja aðila, en raun
ber vitni um. Sú fullyrðing
liggur nærri, að kennurum
hætti of mikið við að láta ekki
til sín taka margskonar van-
rækslur skólanefndanna á ský-
lausum fyrirmælum og reglum
fræðslulaganna, jafnvel þó að
þær skaði starfsemi þeirra með
ýmsu móti, og komi mest og
verst niður á þeim. En þrátt
fyrir það þó þetta megi segja
um ýmsa menn í kennarastétt-
inni, þá eiga þeir jafnframt
margt til afsökunar. Það er til
dærnis augljóst hversu margir
kennarar hafa slæma aðstöðu
til að láta til sín taka á þessu
sviði, og kjósa þá frekar að
hafa frið við aðra menn, held-
ur en árangurslitlar eða jafn-
vel árangurslausar deilur. Þar
að auki eru sumir kennarar
svo í sveit komnir, að skóla-
nefndirnar hafa ráð þeirra í
hendi sér að miklu leyti, svo
að þeir eru bundnir í báða
skó, þrátt fyrir samtök kenn-
arastéttarinnar og aðrar endur-
bætur á aðstöðu, sem komið
hefir með vaxandi hörku lífs-
baráttunnar á síðustu árum.
Þögn og aðgerðarleysi þeirra
kennara, sem þannig eru í
sveit settir, hefir við eðlileg
rök að styðjast. Svo eru auð-
vitað í kennarastétt nokkrir
menn þannig af guði gerðir, að
þeim vex ekki í augum, þó ekki
sé allt sem heppilegast í fram-
kvæmdum og hugarfari skóic-
Thors og þeirra sálufélagar
hafa 17—30 þús. kr. árslaun, á
bóndinn að spara við sig brýn-
ustu nauðþurftir, menntun við
böm sín, endurbætur á bæ
sínum o. s. frv. Og méðan af-
urðasalinn nælir sér í 24 þús.
kr. fyrír að fást við sölu fiskj-
ar, á sjómaðurinn, sem fisk-
inn veiðir^ að láta sér nægja
nauman skamt og skorinn, sér
og sínum til framfærslu.
Þetta er sparnaðarpólitík í-
haldsmanna, sú raunverulega
og rétta, sönnuð með dæmum
úr þeirra eigin verkahring.
nefndanna, sem þeir starfa
með. Og að lokum njóta margir
þeirrar heppni, að starfa með
víðsýnni og áhugasamri skóla-
nefnd, sem metur mikils vöxt
og viðgang fræðslumálanna, og
finna þá síður hvar skórinn
kreppir að, þegar ekki er við
eigin i-eynzlu að st.vðjast. Og
það virðist mér einsætt, að ein-
mitt frá kennara, sem svo vel
er settur, sé helzt að vænta
gagnrýni á gerðum skólanefnd-
anna.
Og þó að það sé illa farið,
að kennarar og skólanefndir
skuli ekki bera þá gæfu til sam-
þykkis, sem æskilegt væri, get-
ur það ekki á nokkurn hátt
talizt furðulegt, svo ólík sem
viðhorf kennaranna og skóla-
nefndanna eru að mörgu leyti,
að minnsta kosti í sveitum.
Kennarar eru að jafnaði á-
hugamenn. Bætt alþýðumennt-
un er hugsjón þeirra og tak-
mark, sem flestir þeirra eru
staðráðnir í að helga starf sitt
og krafta. Þeir taka því við
stöðum sínum með þeim ein-
læga ásetningi, að rækja þær
vel og láta störf sín fara mynd-
arlega úr hendi. Fáir kennarar
líta á starf sitt eingöngu sem
tekjustofn, þeim til fæðis og
klæðis. Þeim er það ljóst, að
það krefst meira en almennrar
skyldurækni, árvekni og allmik.
illar sjálfsafheitunar. — Þeir
eru því yfirleitt í andstöðu við
allt það, sem hindrar þá í
störfum þeirra og dregur úr
árangri þeirra, enda þótt þeir
íai tilskilda borgun fyrir þau.
Kennarar eru auk þess að jafn-
aði sæmilega að sér í því, sem
að kennslu og skólamálum lýt-
ur. Þó er algengt að gengið
sé framhjá tillögum þeirra eða
þeir ekki spurðir ráða í slík-
um efnum. Enda ber skóla-
nefndunum engin skylda til að
taka þær til greina, en það at-
riði í fræðslulögunum verð-
skuldaði nánari athugun.
En það eru menn af allt öðru
sauðahúsi, sem oft gerast nán-
ustu samverkamenn kennar-
anna, þegar þeir taka við störf-
um sínum. Það eru þeir menn,
sem mestu ráða í sveitum og
kauptúnum, betri bændur til
sjávar eða sveita, kaupmenn
eða prestar, menn, sem stund-
um eru áhugasamir um fram-
farir alþýðumenntunarinnar en
stundum ekki. Oft hafa þessír
menn ótrú á kennurum og
gagnsemi skólanna og líta svo
á, að börn séu í skólanum af
því að það er borgaraleg
skylda, en ekki af því, að þau
hafi gag-n af því. Öll aðbúð
fræðslumálanna lijá slíkum
mönnum fer eftir þessari
grundvallarskoðun. Framlög til
skólanna eru svo nánasarleg',
að því verður naumast trúað
að óreyndu. Skólarnir eru þar
af leiðandi allslausir af
Framh. á 4. síðu.
Iðnaamband byggingamanna Reykjavik
Tilkynning
Þriðjudaginn 15. þ. m. tekur skrifstofa vor til starfa í
húsi Mjólkurfélags Reykjavíkur, Ilafnarstræti 5 þriðju hæð.
Frá þeim degi að telja ber öllum þeim sambandsfélögum er
verk taka að sér, sem fer yfir kr. 500.00, hvort heldur er
tíma- eða ákvæðisvinna, að gjöra skriflegan samning, þar að
lútandi við þann er verkið kaupir, ’ og sýna samninginn á
skrifstofunni áður en byrjað ei' á verkinu.
Slíkar samningsgjörðir annast skrifstofan, sé þess óskað.
Rvík, 14. maí 1934.
F. h. skrifstofu Iðnsambands byggingamanna.
Ólafnr Pálsson.
flj w •
W -j
" i» r
_ in s
S 41 P
bt }h >
4» O. _
” 2
o
S OT3
10 |
fi 0>
O)
a
s
s
3
- LITUN - HRftÐPREfíUN-l
-HRTTRPRE/7UN KEMI/K
FBTR OG JKINNVÖRU =
HRE.IN/ UN ~
Afgreiðsla og hraðpressun Laugaveg 20 (inngangur
frá Klapparstíg). — Verksmiðjan Baldursgötu 20.
Sent gegn póstkröfu um allt land.
Sími 4263. — Pósthólf 92.
Móttaka hjá Hirti Iljartarsyni, Bræðraborgarstíg 1.
Sími 4256. — Afgreiðsla í Hafnarfirði í Stebbabúð,
Linnetsstíg 1. — Sími 9291.
Ef þér þurfið að láta gufuhreinsa, hraðpressa, lita
eða kemisk-hreinsa fatnað yðar eða annað, þá getið
þér verið fullviss um, að þér fáið það hvergi betur
né ódýrara gert en hjá okkur. — Munið, að sérstök
biðstofa er fyrir þá, er bíða meðan föt þeirra eða
hattur er gufuhreinsaður og pressaður..
Sendum. — Allskonar viðgerðir. — Sækjum.
Höfum til:
arðyrkjuáhöld
ýmiskonar, meðal annars
g-arðsprautur
til að sprauta með vökva, og
físibelg-i
til að dreifa með dufti, til varn’ar gegn
k artöf lu m y gl unni.
Samband ísl. samvinnufélaga
Yalið spaðkjöt
fyrirliggjandi hjá
. samvinnufélaga
Simi 1080.