Nýja dagblaðið - 13.06.1934, Qupperneq 3

N Ý J A
9ASBLAÐIB
8
Hversvegna eiga Reykvík-
íngar að kjósa C-lístann?
I3EZTU CIGARETTURNAR í 20 stk.
PÖKKUM, SEM KOSTA
kr. 1.10
— ERU
III
WESTMIN STER.
VIRGINIA.
CIGARETTUR
Þessi ágæta cigarettutegund fæst ávalt
í heildsölu hjá
TÓBAKSEINKASÖLU RÍKISINS
Búnar til af
Westminster Tobacco Gompany Ltd.
LONDON.
NÍJADAGBLAÐIÐ
Útgefandi: „Blaöaútgáfan h.f."
Ritstjóri:
Gísli Guðmundsson,
Tjamargötu 39 Sími 4245.
Rititjómarskrifstofur:
Laugav. 10. Sfmar 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstrœti 12. Sími ?323.
Áskriftargj. kr. 2,00 á mánuöi.
í lausasölu 10 aura uint.
Prentsmiðjan Acta.
Þegar fhaldið fer í
búrið og skammtar
vinum sínum.
Forstjórar fisksölunnar:
Ríkarður Thórs 24. þús. kr.
Kristján Einarsson 24 þús.
ól. Proppé 24 þús.
ólafur Thórs segist hafa 18
þús. kr. við Kveldúlf og eiga
erfitt með að lifa af því.
Jón ólafsson bankastjóri
sagði á fundi á Stórólfshvoli
veturinn 1931—32, að hann
væri á móti hámarkslaunum og
þau 19 þús., sem hann hefði í
bankanum, væru ekki of mikil
fyrir sig.
Jón Hermannsson núv. toll-
stjóri komst hjá íhaldinu
stundum upp í 120 þús. kr.
með öllum aukatekjum.
Jóh. Jóhannesson fyrv. bæj-
arfógeti komst sum árin með
aukatekjum upp í 40 þús. Nú
hefir Jóh. Jóh. 8000 kr. í eft-
irlaun, af því hæstiréttur taldi
að hann hefði farið vel og rétt-
látlega méð fé ómyndugra. I-
haldið barðist fyrir því, að
halda embættunum óbreyttum
með háu laununum.
Ihaldið var búið að sam-
þykkja lög um að borga yfir-
mönnum varðskipanna 12 þús.
kr. hverjum. Framsóknarflokk-
urinn lækkaði launin ofan í
8,500. Ihaldið hefir 4 skip-
stjóra á launum nú. Árlegur
sparnaður Framsóknarmanna á
þessum lið 14 þús. kr.
Forstöðumáður Eimskipafél.
Islands hefir 23 þús. kr. árs-
laun. Eggert Claessen og Jón
Þorláksson hafa ákveðið launa-
hæðina.
Baldvin Einarsson skrif-
stofumaður hjá Eimskipafél.
hefir 10 þús. kr. Jón Þorl. og
Eggert Claessen hækkuðu hann
í þetta kaup eftir að Emil
Nielsen var farinn og áður en
eftirmaður hans tók við. Mik-
il óánægja varð við íhaldsleið-
togana hjá starfsfólki félags-
ins, er það sá Jón og Eggert
borga svo hóflaust kaup af
persónulegum og pólitískum
kunningsskap.
Vigfús Einarsson skrifstofu-
stjóri fær í bitlingum og alls-
konar fríðindum 7 þús. kr. ár-
lega í ofanálag á 7 þús. kr.
laun.
Hvað segir þjóðin um slíka
ráðdeild íhaldsmánna?
Geta kjósendur sem sýna
ráðdeild og sparsemi í daglegri
meðferð á fjármunum, trúað
þeim flokki fyrir yfirráðum
ríkissjóðs, og skattaálöguvald-
inu, sem fer á þennan hátt
með fé fátækrar þjóðar.
Opinberar framkvæmdir
og hagur almennings.
Eftir liðuga viku eiga Reyk-
víkingar að ganga að kjör-
borðinu og- velja þingfultrúa til
næstu 4 ára. Það veltur mikið
á því fyrir hvert heimili í
bænum, hvernig þetta val
tekst. Því er nú orðið svo hátt-
aði, •framlívæm'c^ir bæjarfélag-
anna og landsins snerta af-
konm hvers einasta mánns, ná-
lega eins mikið og hans 'eigin
atvinnu.
Það þarf ekki að telja
sprengiflokkana þrjá: komm-
únista, nazista og „bændavin-
ina“. Enginn þeirra hefir neitt
fylgi eða nokkra tiltrú. Valið
stendur milli landsflokkanna
þriggja: Framsóknarmanna,
Alþýðuflokksins og íhaldsins.
íhaldið fellur í heilum
fjórðungum.
Nú er það einkennilegt að til
eru heilir landshlutar,- þar sem
hver einasti íhaldsframbj óðandi
fellur. Síðasta þing var svo
skipað, að frá Öxnadalsheiði,
yfir landið norðan og austan-
vert og allt að Skeiðarársandi
var ekki nema einn íhaldsfull-
trúi og hann var kosinn með
minnililuta í kjördæminu. Sama
var að segja um alla Vestfirði
Þar var íhaldið hreinsað út
síðastliðið vor.
I þessum landshlutum lítur
fólkið svo á, að íhaldsmenn
kunni ekki að stjórna fyrir
aðra. Þeir séu beztir að braska
fyrir sig. Ráðsetta fólkið veit
hvaða menn hafa gert bönlcun-
um mest tjón, stofnað til rík-
isskulda og verzlunarskulda er-
lendis. Ráðsetta fólkið veit, að
Ólafur Thors segist ekki lifa
af 18 þús. kr., og að bróðir
hans, Ríkarður, tekur 24 þús.
kr. þóknun fyrir að hafa sett
sjálfan sig' í fisksölunefndina
auk launa frá Kveldúlfi, og
það finnur að þetta er allt tek-
ið af framleiðslu vinnandi
manna í landinu, og að þetta
er mikið meira en þjóðin get-
ur risið undir.
Þessvegna hefir fólkið í hin-
um dreifðu byggðum, tekið
upp þann hátt, að leysa vanda-
mál sín án íhaldsins. Það vill
ekki hafa íhaldsfulltrúa á
þingi, ekki í bæjarstjórnum
eða sýslunefndum. Það vill ekki
hafa þá við neinar framkvæmd-
ir fyrir aðra.
Hefir almenningur efni
á að láta íhaldsmenn
stjórna?
Nú er vafaatriðið þetta?
Hefir almenningur í Reykjavík
efni á að fela íhaldinu umboð
fyrir sig? Það er ósennilegt.
Hér í bænum eru flestir fá-
tækir. Hér er fjöldi fólks at-
vinnulaus, býr í lélegum og
heilsuspillandi húsakynnum og
getur allt of lítið gert til að
vanda uppeldi barna sinna-
Finnst þessu fólki, að það eigi
eða þurfi að trúa spekúlönt- '
um og hálaunamonnum fyrir
málum' sínum? Eða eiga ráð-
settir menn í Reykjavík að fara
að eins og ráðsettir menn í hin-
um dreifðu byggðum landsins?
Úti á landi hafa menn í
verzlun og atvinnumálum trú
á samvinnu og í pólitík á
Framsóknarstefnunni. Og þetta
hefir gefizt þeim vel. I skjóli
við þessar tvær stefnur hafa
dafnað úti á landsbyggðinni
umbætur á lífi fólksins, sem
vekja undrun þeirra, sem að
koma og kynnast þvi sem sam-
vinnumenn liafa gert til að
bæta landið.og lyfta þjóðinni í
menningu.
Menningarstarf Fram-
sóknarfl. í Rvík.
Framsóknarmennirnir í Rvík
hafa flutt inn í þennan bæ að-
ferðir sínar, sem svo vel hafa
gefizt annarsstaðar. Þeir hafa
stofnsett hér sannvirðisverzl-
un, sem sparar félagsmonnum
tíunda hluta útgjaldanna. Þeir
reka brauðgerðarhús, sem býð-
ur betri skipti en nokkur
samskonar stofnun í bænum.
Þeir komu á hinni beztu og
ódýrastu fisksölu, sem þekkzt
hefir í bænum, þó að íhaldinu
tækist að eyðileggja þá fram-
kvæmd eftir stjórnarskiptin
1932. Þeir hafa stutt að lög-
unum um verkamannabústað-
ina, og átt forgöngu um sam-
vinnuhúsin. Þeir hafa barizt
fyrir íþróttasvæðinu við Skerja--
fjörð, sjóbaðstað þar, en sund-
laug inni í l)ænum. Þeir hafa
barizt fyrir að efla hinn al-
menna gagnfræðaskóla hér í
bænum, svo að borgarar bæjar-
ins ættu kost á góðri bóklegri
og verklegri fræðslu, en þar
hefir íhaldið staðið á móti.
Þeir hafa útvegað börnum bæj-
arins eina grasgróna völlinn
inni í bænum, þar sem þau geta
látið fara vel um sig á sumr-
in. Hitt er annað mál, að Jón
Þorl. og lið hans er að gera
þennan gróðurblett að flagi.
Framsóknarmenn hafa látið
bæta og prýða menntaskólann,
reisa myndarlegt hús fyrir
skrifstofur landsins, keypt
lóðir á bezta stað í bænum
fyrir framtíðarbyggingar
handa stjómfrjálsri menning-
arþjóð. Þeir hafa hrundið
áfram leikhúsbyggingunni, það
sem hún er komin, og prýtt
bæinn með því að láta hann
eignast þar fegurstu bygg-
ingu landsihs. Þeir hafa tekið
við byggingarmáli háskólans í
rústum, fengið samþykkt lög
um háskólabyggingu, og mikið
landsvæði til að tryggja fram-
tíð hans. Og að síðustu átti
Framsóknarflokkurinn aðalþátt
í að afla fjár til byggingarinn-
ar með happdrættinu, þó að
jafnvel einn af starfsmönnum
háskólans, eins og Magnús
dócent, væri því mótfallinn
eins lengi og hann þorði.
Það er auðskilið, hvers
vegna Reykvíkingar eiga að
Valið og metið
spaðsalfað dílkakjðt
í heilum og hálfum tunnum
Sími 1080
Það er fremur óbermilegt
upplitið á Magnúsi dósent í
hinni aumkunarverðu afsök-
unargrein í Mbl. í gær.
Ilér var nýlega í blaðinu
sannaðar á‘ M. J. mótsagnir
hans, hræsni og blekkingaleik-
ur. Það var gert méð því, að
leiða hann sjálfan sem vitni
gegn eigin ummælum. Með
þessari Mbl.grein verður hann
enn hlægilegri, enn berari í
mótstöðu sinni gegn almenn-
ingshag og enn auvirðilegri
þjónn þeirra hvata í manneðl-
inu, sem vill hefjast til auðs
og valda á annara kostnað,
sem vill „græða á öðrum“,
vaxa á annara eymd, lifa á
annara böli.
Tekjur ríkissjóðs s. 1. ár af
þrem ríkisfyrirtækjum voru
um 800 þús. kr- Þessar tekjur
vill M. J. ekki að ríkið fái —
ekki af verzlun. Það er tekið
af þegnunum og það er enginn
gróði, segir hann.
M. J. vill í staðinn að ríkið
nái inn fénu með tollum (þá
fá kaupm. verzlunargróðann).
En af hverjum á að taka toll-
ana? Af þegnunum. Og það er
álíka mikil vitleysa, eftir kenn-
ingu M. J. eins og ágóðinn af
ríkisverzlun. Hér er Magnús
fylkja sér um lista Framsókn-
armanna. Sá flokkur einn
vinnur móti dýrtíðinni og fyr-
ir menningunni.
Stór lóð
í vesturbænum til sölu fyr-
ir sanngjarnt verð.
Uppl. gefur
búinn að keyra sjálfan sig í
þann gapastokk heimskunnar
og mótsagnanna, að það tekur
jafnvel fram vitnisburðunum í
„æðarkollu“-málinu.
Magnús er frambjóðandi til
þings. Þingmenn eiga að vinna
fyrir heill almennings. Magn-
ús berst á móti almennri far-
sæld, en fyrir einkagi'óða
vissra stétta.
Málið liggur skýrt fyrir.
Ríkið verzlar með 3—4 vöru-
tegundir. Tekjur eru þar um
Vs úr miljón kr. á ári. Fyrir
féð eru vegir lengdir, símar
auknir, brýr reistar, sjúkra-
hús byggð, býlum fjölgað o.
s. frv.
Hinsvegar er spekúlantinn,
kaupmaðurinn. Verzli ríkið
ekki með þessar vöruteg., ger-
ir hann það. Hann græðir þá
800 þús. kr. á ári og stingur
í sinn vasa, en ríkið verður að
ná jafnri upphæð með almenn-
um sköttum. Svo svarið þið
lesendur og kjósendur: Hvort
er heppilegra fyrir þegnana,
sjálf ykkur? Undir hvoru er
farsæld þjóðarinnar og lands-
ins meir komin?
Hér blasa við áberandi
þættir í tvennskonar lífsskoð-
unum. Önnur er lífsskoðun M.
J. og íhaldsins. Hin samvinnu-
mannanna og Framsóknar-
flokksins.
Hvora aðhyllist þú, kjós-
andi?
Jónafe H. Jónsson
Hafnarstræti 15 Sími 3327
Iljaldssjónarmið
og almenningshagup
Magnús Jónsson dinglar í snöru mólsagnanna.