Nýja dagblaðið - 12.07.1934, Blaðsíða 3

N Ý J A
DAGBLA9IB
3
ÍNÝJA DAGBLAÐIÐ
Útgefandi: „Blaðaútgáfan h.f.“
Ritstjóri:
Gísli Guðmundsson,
| Tjarnargötu 39. Sími 4245.
Ritstjórnarskrifstofumar
ILaugav. 10. Símar 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 12. Sími 2323.
Áskriftargj. kr. 1,50 á mánuði.
í lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Hvernig er
fjármálaátlitið ?
íhaldsmenn segjast vera
fjármálamenn. Þeir hafa haft
öruggan meirahluta í bæjar-
stjóm Reykjavíkur um langan
tíma. Samt hefir bæriim safn-
að skuldum ár frá ári, og nú
verður Jón Þorl. að fleyta sér
rneð skyndilánum í hinutm fá-
tæku bönkum landsins.
Jón Þorl. er að sigla til að
taka lán í Sogið. En hann
veit ekki hvort hann fær lán-
ið, eða hvort kjörin verða við-
ráðanleg. Jón lætur þess
vegna í veðri vaka, að hann
sé að fara sér til heilsubótar
suður í Rínardal. Ef hann get-
ur ekki fengið lánið, verður
sagt, að haxm hafi ekki reynt
að taka lán, aðeins verið að
taka sér hvíld að sið heldri
manna, við baðstað í fjarlægu
landi.
Ihaldið sagðist ætla að
hjálpa við fjárihálum landsins.
En hvernig hefir það efnt það
loforð? Jón Þorl. sagði í út-
varpsræðu sinni, að ríkið væri
stórskuldugt í Landsbankan-
um á sama hátt og bærinn.
Allir vita, að ríkið hefir orðið
að taka bráðabirgðalán í Lond-
on til að annazt venjulegar
greiðslur til útlanda. Jón Þorl.
og lið hans neitaði stjóminni
um skatta, ef þeir kæmu við
pyngju efnamannanna. Þeir
hækkuðu skatt á kaffi og
sykri á fátæklingana, en þeir
felldu skattinn á 'háar tekjur.
Þess vegna er ríkið í vandræð-
um með lausaskuldir sínar.
Ef litið er á markaðshorf-
umar, þá eru þær ekki glæsi-
legar. Eftir því sem fróðir menn
telja, hefir landið nú misst
þriðjunginn af markaði sínum
á Spáni, og allmíkil hætta á að
takmarkanir verði líka settar á
Italíu og í Portúgal. Grikkland
er að mestu lokað fyrir útlend-
um saltfiski. I Þýzkalandi eru
takmarkanir á innflutningi bein
línis gífurlegar og öll aukning
er samningslega útilokuð í
Englandi.
Það lítur út fyrir, að það
verði óhjákvæmileg nauðsyn
fyrir bændurna að leita nýrra
markaða og að nýjum verkun-
araðferðum. En í því efni hafa
leiðtogar íhaldsins, sem telja
sig stýra fiskiveiðum vorum
og fisksölunni, verið alveg at-
hafnalausir. I þeim efnum
verða aðrir menn að koma til
skjalanna, ef bót á að verða ráð
in á aðkallandi meinum.
Ihaldið hefir verið og er hin
Prír höfundar
i einum anda
I fyrradag kom út blað
þeirra sprengimanna Jóns í
Dal og Þ. Briem, sem legið
hefir á líkbörum síðan fyrir
kosningar. I því eru tvær
greinar, eftir Jón Jónsson og
Eirík Albertsson. Þær einar
snúast að sumu leyti um kosn-
ingarnar síðustu. Og það verð-
ur varla á milli séð á hvoru
ber meir í þessum skrifum,
sárindunum yfir gengisleysi
sprengimanna eða gremjunni
til Framsóknarflokksins.
„Við vonuðum að vöxtur
flokksins yrði miklu skjótari
en raun er á orðin“, segir Jón.
Þetta er efalaust rétt, en það
sýnir þá einungis það, að
vonir sprengimanna byggðust
á djúpu skilningsleysi á dóm-
greind kjósendanna og póli-
tískum þroska. Fólkið í sveit-
um landsins vissi, að úrslit síð-
ustu kosninga gátu ráðið ó-
yfirsjáanlega miklu um velferð
þess, frelsi og lífsafkomu. 1-
haldið virtist þess albúið, að
taka erlent ofbeldisstjórnarfar
til fyrirmyndar, ef það kæm-
ist í meirahluta. Sprengiménn-
irnir klufu sig úr Framsóknar-
flokknum á hættulegustu
stundu. Þetta skildi íhaldið.
Þess vegna tók það þeim með
háværum fagnaðarlátum. Þess
vegna sagði Vísir, blað Jakobs
Möllers, sem hafði reynt að
æsa Reykjavíkurbúa upp til
þess að hætta kaupum á land-
búnaðarafurðum bænda þeirra,
sem sendu Framsóknarmenn á
þing, að menn eins og Jón í
Stóradal „gerðu mikið gagn á
þingi“. Sprengimennimir vissu
sitt þjónustuhlutverk. Það
skauzt upp úr einum þeirra s.
1. vetur, að nákvæmlega væri
sama hvort kosinn væri (í
vissu kjördæmi) á þing íhalds-
maður eða „bændaflokksmað-
ur“. Og af sömu ástæðum
gaf annar sprengiframbjóðandi
þeirra Jóns og Þ. Briem, sem!
var gamáll íhaldsþingmaður,
Þá yfirlýsingu á framboðs-
fundi, að hann væri enn í
sömu pólitísku klæðunum og
þegar hann var í íhaldsflokkn-
um.
mikla eyðslustétt landsins. Hún
hefir lifað á verðhækkun stríðs
áranna og erlendu lánunum. Nú
er sú saga búin. Nú verður
tæplega hyggilegt eða fært fyr-
ir Reykjavík eða hið íslenzka
ríki að lifa lengur á eyðslulán-
um. Nú verður þjóðin að skilja,
að vegur íhaldsins, hin hóflausa
eyðsla og hóflausu lántökur
leiða til glötunar. I staðinn
verður þjóðin að taka upp hóf-
semi og framsýni samvinnu-
bændanna, sem í hálfa öld hafa
verið máttarstoð í hinni hollu
framþróun þjóðarinnar, þar
sem saman hefir farið mlkil
vinna, hófsemi um eyðslu og
víðsýni í öllum félagslegum að
gerðum.
Þetta hálf opinbera banda-
lag við íhaldið, fullt af ofbeld-
isdraumum og fjárgræðgi, en
hinsvegar einhuga barátta
Framsóknarfl. fyrir þingræði
og umbótamálefnum þjóðar-
innar, var það, flestu öðru
fremur, sem skapaði Fram-
sóknarfl. traustara fylgi og
vaxandi og sem' gerði hann
sigrandi flokk í kosningunum.
Aftur á móti varð uppskera
sprengimanna og íhaldsins að
sama skapi vesalli, sem mál-
efni þeirra, baktjaldamakk og
blekkingar, voru auðsærri og
ógæfusamlegri.
Eiríkur á Hesti segir það
hafa verið „sviplegt, að foringi
flokksins skyldi ekki ná því
að verða fulltrúi vor á AI-
þingi“. En hann huggar sig
við það, að þeir hafi samt
komið að þrem þingmonnum.
Og þetta er ákaflega huggun-
arríkt og ánægjulegt fyrir þá,
þegar vitað er, hvernig þessir
fulltrúar eru inn í þingið
komnir.
Það er nú marg yfirlýst í
samtölum við háttsetta í-
haldsménn, að eini sprengi-
fulltrúinn, sem náði kosningu
í kjördæmi, komst inn á
hreinum íhaldsatkvæðum. I
i I
haldsmenn segjast hafa „lán-
að“ yfir á Hannes Jónsson
mllii 50 og 60 atkvæði. Þeir
sviku sinn formlega fulltrúa,
en kusu baktjaldafulltrúann —
sprengimanninn. — Þetta er
„verzlunin“, sem sprengikandi-
datamir gumuðu svo mikið af
í blaði sínu. Ihaldið gekk
strax inn á viðskiptin. Það
lagði fram atkvæðin og „agita-
tionina“, en telur sig aftur á
móti eiga þingmánninn og m.
k. helming þess hlutar, sem
út á hann aflaðist í upp-
bótarfulltrúum. — Það kom
sömuleiðis til heitra umræðna
í íhaldsflokknum, hve mikið
af atkvæðum skyldi lánað yfir
á „foringjann", sem Eiríkur
talar um að hafi fallið svo
„sviplega“. Ef til vill finnst
honum það „sviplegast" hve í-
haldsatkvæðin brugðust þar illa
eða hrukku honum skammt til
sigursins.
Og alveg eins og hjá íhald-
inu, snýst vonleysi sprengi-
manna upp í óvild og ósann-
indaþvogl um Framsóknar-
flokkinn. Eiríkur segir, að
Framsóknarmenn hafi reynt
til þess að „gera að engu sam-
tök íslenzkra bænda um hags-
muna. og menningarmál sín á
hinum pólitíska vettvangi“.
Hvenær hefir Framsóknarfl.
unnið á móti „hagsmUna- og
menningarmálum bænda?“ —
Hinn klerkvígði maður fleiprar
hér með ósannindi, sem á eng-
an hátt er einu sinni reynt til
að gera sennileg, hvað þá rök-
styðja.
Allir vita, að verk sprengi-
legáta Jóns í Dal og Þ. Briem
voru þau ein, að skapa íhald-
The Gement Marketing Gomp. Ltd
1. fiokks euskt Portland Oement
Samband ísS. samviennfélaga
Reykjavík
^SörmT' Efnalaug -j
&misk fátaítmtistttt (iftut
$aa$t«o 34 <!«“•« iJOO Jftejtbiamfe.
Býður ekki viðskiptavinum sínum annað en fullkomna
kemiska hreinsun, litun og pressun.
(Notar eing-öngu beztu efni og vélar).
Komið því þaáigað með fatnað yðar og annað tau, er
þarf þessarar meðhöndlunar við, sem skilyrðin eru bezt
og reynslan mest. Sækjum og sendum.
Gullkaup
Baidarfkjanna
Sökum þess hve dollarinn
hefir verið lágur nú um nokk-
urn tíma, hefir gamalt gull
streymt inn í fjárhirzlu
Bandaríkjastjórnar í tugum
miljóna dollara virði.
Frá 22. jan. til 22. júní,
keypti stjómin gamalt gull
fyrir 57miljón dollara á 35
dollara únzuna (ca. 2 lóð).
Voru þetta gamlir hringar,
armbönd, úr og brjóstnælur,
tannfyllingar o. fl. þ. h. — Á
sama tíma keypti stjómin
gull úr námum fyrir ca. 50
imljónir dollara.
Eru þetta miklu meiri gull-
lcaup en áður hafa gerð verið
á svo skömmum tíma, — í
dollara tali að minnsta kosti.
inu sem mest líkindi til þing-
mannafj ölgunar.
Og íhaldið þekkir sína. Jón í
Dal skrifar aldrei svo ógeðsleg
ósannindi um Framsóknarfl.
og stofnanir samvinnumanna,
að ritstjórar Morgunblaðsins
og Vísis lepji það ekki upp og
leggi út af því í álíka langloku
þvættingi.
I rógburðinum um Fram-
sóknarmenn, skifta þessir að-
ilar þannig með sér verkum,
að Jón semur textann, en í-
haldsblöðin leggja út af hon-
um. Seinasta „prédikunin"
stendur í Mbl. í gær. Textinn
er: Jón í Dal: „Eftir kosning-
arnar“. Framsókn 28. tbl. 3.
síða.
Hljöðrsfup
fyrir almenning
Látið hljóðrita rödd
yðar, ættingja yðar og
barna. Látið hljóðrita
söng yðar og hljóðfæra-
slátt, þér getið lært
afar mikið af því að
heyra hvorttveggja. -
Sendið heillaóskir til
fjarstaddra ættingja og
kunningja með yðar
eigin rödd. Látið hljóð-
rita sögur, fyndni, hlát-
ur o. s. frv.
HljóBritunarstifð
Hijóðfærahússins
Bankastræti 7.
Spyrjist fyrir í
Hljóðfærahúsinu,
Verzlið við þá
að öðru jöfnu, sem auglýsa
í Nýja dagblaðinu