Nýja dagblaðið - 13.11.1934, Blaðsíða 1

NYJA DAGBIAÐIÐ
2. ár. Reykjavik, þriðjudaginn 13. nóvbr. 1934. 269. blað
JEðstu prestar Hitlers
Hneykslanleé meðferð
á opinberu fé
I kirkjudeilunni í Þýzkalandi hefir stjómin orðið slá undan. Jafnvel hefir legið við
borð, að Miilier ríkisbiskup segði af sér, og hans hægri hönd, Jáger, hefir hrökklazt úr
embætti. Er það í fyrsta sinn, eftir byltingu nazista, sem mótstaðan gegn þeim hefir knúð
stjómina til undanhalds. Þjóðin hafði verið rænd nær öllu frelsi. En trúarbragðaþrældóm.
inn þoldi hún ekki. Deilan er að vísu hvergi nærri útkljáð enn.
Myndin er af dómkirkjunni í Berlín, Miiller biskupi til vinstri og Jáger til hægri.
Nýtt leikrit
eftír Halldór Hiljan Laxness.
Leiktélag Beykjavikur sýnír brádlega Straumrof,
uýsaminn sjdnleik, ettir Halldór Kiljan Laxness.
Nýja dagblaðið átti í gær
viðtal við formann Leikfélags
Reykjavíkur, Láms Sigur-
bjömsson, og spurði hann að,
hvaða leikrit yrði sýnt næst
hjá félaginu.
— Jeppi á Fjalli verður
sýndur nokkmm sinnum enn,
segir Lárus, m. a. verða tvær
sýningar á sunnúdaginn kero-
ur. En næsta leikrit, sem fé-
lagið sýnir, er „Straumrof“
eftir Halldór Kiljan Laxness og
verður frumsýningin 23. þ. m.
1 leikritinu eru aðeins fimm
hlutverk, hjónin Loptur og
Gæja Kaldan, dóttir þeirra
Alda Kaldan og tveir unnust-
ar, Már Ýman og Dagur Vest-
an.
Aðalhlutverkið, frú Kaldan,
leikur Soffía Guðlaugsdóttir,
Lopt Kaldan leikur Brynjólfur
Jóhannesson, dótturina leikur
ný og óþekkt leikkona, Níní
Stefánsson, dóttir Jóns Stef-
ánssonar listmálara. Unnust-
ana leika Indriði Waage og
Þorsteinn ö. Stephensen.
Leikritið er í þrem þáttum.
Fyrsti þáttur gerist á heim-
ili Kaldans í Reykjavík, en
annar og þriðji í veiðiskála
uppi til fjalla.
Gunnar Hansen hefir leik-
stjómina á hendi og hefir
einnig gert teikningu af tjöld-
unum.
Sennilegt er að þetta leikrit
Kiljans verði leikið í Kaup-
mánnahöfn um líkt leyti, á
Betty Nansen leikhúsinu, og
að Betty Nansen sjálf leiki að-
alhlutverkið. Gunnar Hansen
hefir þýtt leikritið á dönsku.
Englendíngar
og Saardeilan
London kL 17, 12/11. FÚ.
Fyrirspum kom fram í neðri
málstofu enska þingsins í dag
um þátttöku Englendinga í
aukinni löggæzlu í Saar. For-
sætisráðherra skýrði frá því,
að aðalritari Þjóðabandalags-
ins hefði mælst til þess, að
þjóðir þær, sem tækju þátt í
bandalaginu, veittu lið til þess
að auka lögregluliðið utan Saar,
þar til atkvæðagreiðslunni
væri lokið í janúar. Hann
sagði einnig, að nokkrir fyrv.
brezkir liðsforingjar hefðu
sótt um að taka þátt í liðsöfn-
un og hefði umsóknum þeirra
verið vísað til Saamefndarinn-
Vélbáturinn
ölver
nær landi efiir mikinn
hrakning.
Eins og skýrt var frá í
sunnudagsblaðinu, vom menn
famir að óttast um vélbátinn
„ölver“ frá Álptafirði við ísa-
fjarðardjúp á laugardaginn og
voru skip á þeim slóðum beðin
að leita hans.
Þessi ótti reyndist ástæðu-
laus. „ölver“ kom til Álpta-
fjarðar aðfaranótt sunnudags-
ins, hjálparlaust.
Höfðu skipverjar átt slæma
útivist. Hafði vélin bilað og
tók viðgerðin rúmar 9 klst. Á
meðan urðu þeir að yfirgefa
lóðimar og létu reka undan
veðrinu.
Þegar viðgerðinni var lokið,
var farið að leita lóðanna og
fundust þær eftir langa leit.
Alls tók róðurinn tvo sólar-
hringa í stað tæplega eins, að
öllu forfallalausu. Voru menn
því farnir að óttast um bát-
inn, því veður var slæmt á
köflum.
ar. En hitt sagði hann, að ekki
væri satt, sem! sumir hefðu
borið út, að Englendingar ein-
ir tækju þátt í þessari liðsöfn-
un, heldur hefðu aðeins tvær
umsóknir frá enskum mönnum
verið teknar til greina. Einnig
kvað hann það ósatt, að lið-
söfnun færi fram leynilega.
Þorsteíxm Briem lannar „sjálíkjörnu“ sjóðsstjórn
inni. Verðnr Kreppuiánasjóðnr látinn greiða 20—
30 þús. krónnr á nœsta ári fyrir að gera sama
og ekki neitt?
Störfum kreppulánasjóðs er
nú um það bil lokið. Sjóðnum
hafa borizt 2800 umsóknir.
Þegar hafa verið veitt um
2000 lán, en synjað um 300.
Óafgreiddar eru enoi um 500
lánbeiðnir, en mestur hluti
þeirra verður afgreiddur fyrir
áramót.
1 stjórn sjóðsins eiga sæti
Tryggvi Þórhallsson bankastj.,
Pétur Magnússon bankastjóri
og Jón Jónsson frá Stóradal.
Tryggvi er sjálfkjörinn í
stjómina, sem aðalbankastjóri
Búnaðarbankans, en Pétur og
Jón eru skipaðir af Þorsteini
Briem, samkvæmt tilnefningu
landbúnaðarnefnda þingsins,
en þar áttu þeir sæti og kusu
báðir sjálfa sig og fengu þann-
ig fleiri atkvæði «n Ingólfur í
Fjósatungu, sem samvinnu-
menn óskuðu eftir í stjómina!
Þar sem störfum kreppulána-
sjóðs verður lokið að mestu
um áramótin, væri sjálfsagt,
að stjórnin hætti þá störfum,
og bankastjórum Búnaðarbank-
ans yrði falið að sjá um stjóm
sjóðsins, fyrir litla eða enga
þóknun. En hin núverandi
stjóm sjóðsins er mjög kostn-
aðarsöm, því Þorsteinn Briem
skipaði, að hver nefndamiaður
skyldi hafa 600 kr. laun á
mánuði. Ef stjómin héldi á-
fram á næsta ári með óbreytt-
um launum, væru um| 22 þús.
kr. eytt, sem með hagkvæmara
skipulagi mætti spara að
mestu.
Landbúnaðamefnd hefir haft
þetta mál til athugunar og
leggur til, að landbúnaðarráð-
herra geri nýjar ákvarðanir
um launagreiðslur fyrir stjóm
sjóðsins. en telur ekki fært að
leggja stjórnina alveg niður,
þar sem Þorsteinn Briem hafi
skipaó hana til ársloka 1935.
Annars eru laun kreppulána-
sjóðsstjómaiinnar gott dæmi
um ógætni fyrv. ríkisstjómar
í fjármálum, þegar stuðnings-
menn hennar áttu í hlut. Einn
nefndarmaður fær t. d. 19.200
kr. í bankastjóralaun, þing-
mannskaup að auki, en eigi að
síður finnst Þorsteini Briem
forsvaranlegt að bæta við laun
hans 7200 kr. fyrir stjóra
kreppulánasjóðs. Pétur Magn-
ússon hafði einnig fyrir 7200
kr. bankastjóralaun, þing-
mannskaup og ríflegar greiðsl-
ur fyrir málflutning, er hann
annaðist fyrir ríkissjóð.
Ganga má að því vísu, að
tillaga landbúnaðarnefndar
verði samþykkt og má telja
víst, að launin verði lækkuð
svo um munar.
Char le
sigurvegariim í
Ástralíuflugið er langstór-
felldasta flugkeppnin, sem enn-
þá hefir verið efnt til. Meðan
flugið stóð yfir var um' ekkert
meira rætt í heimsblöðunum.
Fjöldi manna um allan heim
beið úrslitanna með eftirvænt-
ingu. Hver myndi verða sigur-
vegarinn í þessari miklu flug-
keppni og hljóta há verðlaun
og heimsfrægð að launum?
Sigurvegarinn varð Englend-
ingurinn Charles Scott. Þeim,
sem kunnugastir voru, kom
það ekki á óvart. Tvisvar áður
hafði hann sett met á flugleið-
inni frá Englandi til Ástralíu.
1931 flaug hann frá Lympne á
Suður-Englandi til Port Dar-
win 1 Ástralíu á 9 dögum 3
klst. og 40 mín;. 1932 fór hann
þessa leið á 8 dögum, 20 klst.
s Scott
Ástralíultuginu.
og 47 mín. I Ástralíufluginu
varð tími hans 71 klst. og var
vegalengdin þó töluvert lengri
en hann fór í þessum fyrri
flugferðum sínum.
Charles Scott er 80 óra
ganiall. Hann byrjaði flugnám
sitt fyrir tólf árum. Nokkm
eftir að hafa lokið prófi fór
hann til Ástralíu og var þar í
fjögur ár. Þar fór hann í marg-
ar erfiðar flugferðir. Einu
sinni flaug hann t.d. 4000 km.,
yfir þvera Ástralíueyðimörkina
En honum er fleira til lista
lagt. Hann er ágætur íþrótta-
maður og hefir getið sér mik-
inn orðstír sem hnefaleikari.
En uppáhalds list hans er þó
hljómlist. Faðir hans er líka
hlj ómsveitarstj óri og sjálfur
leikur Scott mætavel ó fiðlu. .