Nýja dagblaðið - 01.09.1935, Blaðsíða 1

YfirlHssýning
á myndum Kjarvals vevður opnuð í dag
Abessiniukeisari
leikur á Mussolini
1 dag- verður opnuð sýning
á myndum Kjarvals í Mennta-
skólahúsinu.
Er sýning þessi haldin í til-
efni af fimmtugsafmæli Kjar-
vals. Er hann að vísu ekki
fimmtugur fyr en 15. október
n. k., en á þeim tíma. var
ekki hægt a.ð fá nægilegt hús-
}ými, og var því tekið það ráð,
að halda sýninguna nú.
Hafa þrír af góðkunningjum
Kjarvals, þeir Guðbrandur
Magnússon forstjóri, Jón Kal-
dal ljósmyndari og Magnús
Kjaran kaupmaður aðallega
gengist fyrir sýningunni og
starfað að undirbúningi henn-
ar með miklum1 ötulleik.
Var í gær búið að koma upp
málverkum eftir Kjarval í
fimm stofum á neðri hæð
Menntaskólahússins og á öllum
göngum á sömu hæð. Eru þar
samankomin nokkuð á fimmta.
hundrað málverk.
öll þau málverk eru í eigu
einstakra manna eða ríkisins.
Verða einnig á sýningunni
sýndar nýjar mýndir eftir
Kjarval í hátíðasal Mennta-
skólans.
Sýningin verður opnuð kl.. 2
eftir hádegi með ræðu, sem1
Hermann Jónasson forsætisráð-
mæld
Reykjavík, 31. ágúst. FÚ.
Geysir í Haukadal gaus í
dag. — Gosið mældist 45 m|etra
liátt.
Tíðindamaður útvarpsins var
meðal annara viðstaddur gosið
og lýsir því á þessa leið:
Um kl. 14,15 kom lítið vatns-
gos um 11 metra hátt og stóð
1—2 mínútur. Kl. 14,30 var 50
kg. sápu kastað í hverinn og
tók þá von bráðar fyrir gufu
þá, sem stígur jafnan upp af
hvernum. Kl. 14,45 hófst aðal-
gosið. Var það aðallega vatns-
gos og steig um 30 metra í
loft upp. Gekk á því um stund,
en þá breyttist gosið snögglega
í gufugos og fylgdi því mikill
þytur og köstuðust vatnsstrók-
ar allt upp í 45 m'etra hæð.
Kl. 15,05 var gosinu að mestu
lokið.
Jóhannes
Kjarval
>herra flytur. Síðan talar Guð-
n.undur Finnbogason lands-
bókavörður og segir nokkuð
frá sýningunni, — en Karla-
kór Reykjavíkur og Lúðra-
sveit Reykjavíkur aðstoða.
Verður athöfninni útvarpað.
Er þetta ein stærsta og veg-
legasta málverkasýning, sem
hér hefir enn verið haldin, og
má telja víst, að hún verði
rnjög fjölsótt, og það því frem-
ur sem vinsældir og hróður
Kjarvals fer alltaf vaxandi.
i gær
Gosið þótti mjög tilkomu-
mikið, og roskið fólk, sem hef-
ir séð eldri gos, taldi þetta ekki
standa þeim neitt að baki.
Vindur var allhvass af norb-
austri og svignaði gossúlan lít-
ið eitt undan vindinum.
Ríkisútvai-pið kom fyrir
óbrotnum mælitækjum skammt
frá hvernum, og eru áður-
greindar tölur um hæð gosanna
niðurstöður þeirra mælinga.
Fimmtíu og sex bílar voru
taldir við Geysi, þegar flest var
í dag, þar á méðal nokkrir
stórbílar, og gizka menn á að
500—600 manns hafi horft á
gosið.
London, kl. 16 31./8. FÚ.
Víðkunnur enskur blaðamað
ur skýrir frá því í enska blað-
inu Daily Telegraph í dag, að
Abessiníukeisari hafi nýlega
veitt brezk-amérísku félagi,
sem hefir heimilisfang- í Dela-
waré og' London, sérleyfi 4
stórum landsvæðum í Abess-
iníu. Landsvæði þessi eru tajin
auðug af steinolíu, gulli og öðr
um dýrmætum efnum. Talið
er að höfuðstóll þessa félags,
sem tekið hefir sérleyfi á- land-
inu, nefni tugum miljóna 'ster-
lingspunda. Ókunnugt er um
]-að að svo stöddu, hversu mik-
ið ætlazt er til að félagiö greiði
Abessiníukeisara í sérleyfis-
gjald.
Samningar um sérleyfisveit-
ingu þessa hafa farið fram
méð hinni mestu leynd. Sendi-
herra Breta í Addis Abeba
segir, að sér hafi verið með
öllu ókunnugt um þá, og hefir
fregnin um þessa sérleyfisveit-
ingu hvarvetna komið á ávart,
bæði í Washington, Paris og
London. Þess er minnst í þessu
sambandi, að 9. júlí síðastlið-
inn hefði Anthony Eden skýrt
frá því í brezka þinginu, að
brezka stjórnin hefði tilkynnt
Abessiníu-keisara, að hún
mundi ekki geta látið það óá-
talið eða afskiptalaust, ef Ab-
essiníukeisari veitti þegnum
annara ríkja ný forréttindi eða
sérleyfi umfram brezka þegna.
Mikið er um mál þetta ritað
í frönskum blöðum í dag, og
sýnist fregnin hafa komið
rnjög á óvart í Frakklandi.
Echo de París, telur að hér sé
um viðskiptalegt herbragð að
ræða af hálfu Breta., og segir
meðal annars: „Brezka ljónið
hefir lagt hramminn á Abess-
iníu, og er ekki þesslegt að
sleppa taki sínu aftur“.
Mikið er um mál þetta ritað
í amerískum blöðum í dag, og
líta þau almennt svo á, að Ab-
essiníukeisari hafi reynzt réð-
]-:ænn í því að veita hinu brezk-
ameríska félagi þessi forrétt-
indi. — Öldungadeildarmaður-
inn Borah hefir látið svo um
mælt í þessu sambandi, að úr
því svona sé komið, sé Banda-
ríkjastjórn jafnskylt að gæta
þessara amerísku hagsmuna
eins og hverra annara.
Nýtt útboð Itala
London, kl. 16 31./8. FÚ.
ítalska stjórnin hefir ákveð-
ið að kveðja 200.000 hermanna
til vopna í næsta mánuði. Þeg-
ar því er lokið nemur herafli
sá, sem Italía hefir nú undir
vopnum 1 miljón manna. Er
]>að eins mikið eins og mest
var fyrir stríð. Um þessa
ákvörðun hefir Mussolini látið
svo umhiælt, að þessir 200.000
hermenn, séu ekki aðrir en
þeir, sem lögum samkvæmt eigi
að vera undir vopnum. Að af-
loknum heræfingum hafi þeim
árgöngum undanfarið verið
gefið frí, en slíkt geti ekki
komið tii mála nú.
Björgunin
úr isnnm
Samtðk gegn ófriði
FRÁ FRÉTTARITARA
NÝJA DAGBLAÐSINS
Kaupm.höfn í ágúst.
í fregnum frá Stokkhólmi er
þess getið, að á norræna kenn-
aramótinu hafi almennt komið
fram ósk um það, að mótið
samþykkti álit í tilefni af hinu
ískyggilega viðhorfi heims-
málanna. Sökum þess,, að svo
langt var liðið á mótið, að
eigi var mögulegt að ganga,
frá áliti þessu með venjuleg-
um hætti, var samin áskorun
til þjóðabandalagsins og lögð
fram til undirskriftar á síðasta
degi mótsins. Mörg hundruð
manna skrifuðu undir áskor-
unina og er búið að senda hana
til aðalskrifstofu þjóðabanda-
lagsins. Sænska utanríkismála-
ráðherranum var samtímis
sent eftirrit af skjali þessu.
M. a. er sagt í áskoruninni,
Framh. á 4. síðu.
31./8. FU.
Samkvæmt símskeyti frr.
útv. á ísafirði kom Grænlands-
farið Godthaab til ísafjarðar í
dag, eftir að hafa legið um tvo
mánuði í ísnum við austur-
strönd Grænlands, þar sem
mjög mikið er af ís í sumar.
Skipstjórinn á Godthaab er Or-
logskaptejn Vendel. Eitt af
hlutverkum' skipsins var að
sækja veiðimenn og flytja aðra
til Grænlands. Þetta er gert
með flugvél þeirri, sem skipið
hefir um borð. Með því að
setja ílugvélina í sjóinn utan
við ísröndina tókst að ná fimm
af þeim sjö mönnum, sem
sækja átti. Þeir tveir, sem eft-
ir voru, lögðu af stað í mótor-
bát til Eskimóaness, en hrepptu
illviðri á leiðinni og komúst i
háska. Var þeim loks bjargað
af norska skipinu Buskö, sem'
er leiðangursskip. Veitti það
fljóta og prýðilega hjálp. Leið-
angursforinginn á Buskö heitir
Framnæs, en skipstjórinn
Myklebust. Godthaab fer vænt-
anlega frá ísafirði um miðja
næstu viku, eftir að ketil-
hreinsun og fleiri smáviðgerðir
hafa farið fram.