Nýja dagblaðið - 25.11.1936, Qupperneq 1

Ber er hver
að baki * *
cp ein af beztu
bókum haustsins
Fæsl í bókabúðum!
vs'ym/k
\D/\(3f IB II \D
4, ár.
Reykjavík, miðv.daginn 25. nóv. 1936.
272. blað
Erlendir sériræðingar verða iengnir til þess að
rannsaka borgiirsku sauðfjárpestina
Níels Dungal farinn utan í rann-
sóknareríndum.
Sýslunefndum falið að gera tíliögur
um varnir gegn útbreiðslu veikinnar
Eins og kunnugt er hafa þeir Guðmundur Gíslason læknir
og Niels Dungal próf. unnið að rannsókn borgfirsku fjársýkinn-
ar að tilhlutun landbúnaðarráðherra. Hafði ráðherrann lagt til
að fengin yrði hingað útlendur sérfræðingur í þessum málum,
en Niels Dungal ekki talið þess þurfa. Fymefnd rannsókn hefir
þó ekki borið þann árangur, sem vonast var eftir, og hefir ráð-
herrann því falið Dungal að fara utan til frekari rannsóknar þar
og jafnframt, ásamt Halldóri Pálssyni sauðfjárræktarfræðingi,
að útvega hingað erlendan sérfx-æðing í sauðfjársjúkdómum til að
rannsaka veikina.
Er Dungal þegar farin utan. Er bréf það, sem landbúnaðar-
ráðherra skrifað honum áður og þar sem hann gefur honum
fyrirmæli um ferðalagið, er svohljóðandi:
gert ráð fyrir, að Guðmundur
Gíslason læknir tækist á hendur
svipaða ferð og yður er nú falin.
En nú hefir það orðið að sam-
komulagi, að hann fresti ferð
sinni fyrst um sinn og vinni að
rannsókn veikinnar hér í fjarveru
vðar. •
Hermann Jónasson".
Ráðherrann hefir ennfremur
skrifað öllum sýslunefndum bréf,
þar sem hann óskar eftir tillögum
irá þeim um það, hvernig þær telji
að hægt verði að stemma stigu
veikinnar, sem búast má við að
breiðist út, þegar samganga sauð-
fjár hefst með vorinu.
Jónas Jónsson
kosínn í stjórn
ríkisútgáfu skólabóka
í gær voru talin á skrifstofu
fræðslumálastjóra atkvæði í kosn-
ingu kennara við alþýðu- og
gagnfræðaskóla á manni í stjórn
ríkisútgáfu skólabóka.
Hlaut Jónas Jónsson alþm. kosn-
ingu með 28 atkv. af 37 atkv. alls.
Kristinn Stefánsson skólastjóri var
kosinn vaíamaður hans.
Barnakennarar haía áður kosið
Guðjón Guðjónsson skólastjóra í
stjórn ríkisútgáfunnar.
Kennslumálaráðherra skipor
þriðja mann.
málarar geta feng-
ið að sýna 50 málverk á
Charlottenborg hvert haust
r
Oveður
hamla orustum
við MADRID
LONDON:
Varnarráð Madridborgar lýsir
þvi yfir, að í gær hafi ekkert verið
barizt við Madrid vegna snjó-
komu. Uppreisnarmönnum hefir
ekki tekizt að ryðja sér frekar til
rúms í háskólaliverfinu. Uppreisn-
armenn gerðu í gær árás á Es-
corial, en þeirri árás var hrundið.
Stjórnarherinn hefir haldið uppi
stöðugri skothríð á flotbrú þá, er
uppreisnarmenn gerðu sér yfir
Manzanares, til þess að koma í
veg fyrir, að þeim tækist að koma
liði eða hergögnum yfirum dl
samherja sinna í háskólaborginni.
FRIÐARYERÐ-
LAUN NOBELS
Yeitt Ossietzki
LONDON:
X gær voru veitt íriðarverðlaun
Nobels fyrir árið 1935 og árið
1936. Friðarverðlaun áröins 1935
voru veitt Karl von Ossietzki, en
friðarverðlaun fyrir yfirstandandi
ár voru veitt Don Carlos Lamas,
utanríkisráðherra Argentínu, cr
átti frumkvæðið að friðarsamningi
ér 32 Amerikuríki hafa undirritað,
og verður Lamas forscti friðarráð-
stcfnunnar, sem hefur fundi sína
i Buenos Ayres innan fárra daga.
Karl von Ossietzki var látinn
'aus úr fangabúðum þýzku stjórn-
arinnar í vikunni sem leið, en
hann hafði verið fangi síðan dag-
inn eftir bruna Ríkisþinghússins.
það er álitið, að hann sé nú í
sjúkrahúsi, og ekki vitað, hvort
enn sé búið að tilkynna honum,
að honum hafi verið veitt verð-
launin.
þýzkii' stjórnmálamenn eru fá-
orðir, um þenna atburð. þýzkar
fréttastofur birtu ekki fréttimar í
þýzkum blöðum í gærmorgun, né í
þýzkum útvarpsfréttum, en í frétt,-
um til útlanda var skýrt frá því,
að Ossietzki hefði hlotið verðlaun-
in. Sendiherra þjóðverja í Oslo
ijáði norska Stórþinginu í gær, að
þjóðverjum þyki mjög .leitt, að
það skyldi taka þessa ákvörðun,
og að þýzka stjórnin líti á hana
íiem móðgun, gerða af ásettu ráði.
KAUPM ANNAHÖFN:
Frá þýzkalandi er símað, aB velt-
ing friðarverðlauna Nobels hafi
þar í landl vakið miklar æsingar
gcgn Noregi. Er búizt við, að
þýzka stjórnin mótmæll veittng-
unni opinberlega, og að pjóðverjar
afsali sér Nobelsverðlaununuvu
héreftir.
íhaldsblððin i Norcgi eru þeirrar
skoðunar, að vetting getl orðið til
tjóns fyrir viðsklptasamband Nor-
cgs við pýzkaiand.
„Samkvæmt samtali við yður,
herra prófessor, 18. þ. m., óskar
láðuneytið þess, að þér farið ut-
an eins fljótt sem verða má, til
að annast um að haldið verði á-
fram þar rannsókn sauðfjárveiki
þeirrar, er gengið hefir í Borgar-
firði og víðhr.
Jafnframt er yður falið í þess-
ari ferð yðar að vinna að því að
útvega hingað erlendan sérfræð-
ing, einn eða fleíri, til að taka
íramhaldsrannsókn veikinnar
beinna fyrir.
Ráðuneytið vill ennfremur taka
það fram, að það hefir á s.t.
sumri átt tal við Halldór Pálsson,
sauðfjárræktarfræðing, sem nú
LONDON:
Spánska stjórnin hefir birt
ákveðna ákæru á hendur ítölum
og pjóðverjum, þess efnis að þýzk
og ítölsk skip haldi uppi njósnum
um skip spánska flotans fynr
uppreisnarmenn. Ennfremur, að
þýzkt skip hafi lagt tundurdufl á
böfnina í Bilbao. Hefðu uppreisn-
armenn ekkert skip á valdi sínu,
er þeir hefðu getað notað til þess
starfs.
þá segir stjórnin ennfremur, að
við athugun á brotunum úr
torpedo-sprengju þeirri, sem skotið
var á eitt herskip stjórnarinnar á
höfninni í Carthagena á sunnu-
dagiim hafi komið í ljós, að hún
dvelur í Bretlandi, um þessi efni
og farið þess á leit við hann, að
bann grennslaðist eftir, hvaða
sérfræðingum í sauðfjársjúkdóm-
um völ gæti verið á. Áleit ráðu-
neytið, að vel gæti svo farið, að
slík erlend sérfræðiaðstoð reynd-
ist nauðsynleg, þó að þér á fyrra
stigi málsins telduð hana ekki
timabæra. Ráðuneytið mun nú
rita Halldóri bréf, þar sem óskað
verður eftir, að hann vinni meö
yður að útvegun sérfræðingsins.
Jafnframt mun ráðuneytið rita
sendiráðinu í London og óska
þess, að það verði yður á allan
hátt til aðstoðar í þessu máli.
Ráðuneytið hafði fyrir nokkru
siðan, eins og yður er kunnugt,
var hvorki af spánskri né ítalskri
gcrð.
það er ennfremur vitanlegt, seg-
ir' stjórnin, að þýzk herskip
sveimuðu úti fyrir á þeim tíma,
sem árásin var gerð.
Ennfremur heldur stjórniu því
fram, að ítölsk og þýzk skip hafi
gert flugvélum uppreisnarmanna
kleift að gera loftárás á Alicante
að nóttu til. Öll ljós borgarinnar
hafi verið slökkt, en þýzk og ítölsk
skip, er stödd hafi verið á höfn-
inni, hafi lýst flugvélum. þá haíi
það oft viljað til, að skotið hali
verið á hafnarborgir nð nóttu til,
og hafi sannast, að minnsta kosti
í eitt slíkt skipti, að herskip það,
í sumar dvaldi hér um alllangt
skeið Svenn Poulsen, ritstjóri
danska stórblaðsins „Berlingske
Tidende". Kynnti hann sér mörg
tslenzk málefni og skrifaði um
þau ítarlegar greinar í blað sitt.
Eitt af því, sem sérstaklega
vakti eftirtekt og aðdáun Svenn
Poulsen í þessu ferðalagi var hin
unga, íslenzka málaralist. En
hann er maður listelskur, eins og
hann á ætt til, og hefir einmitt
mikinn kunnugleika á málara-
listinni.
Svenn Poulsen hefir ekki látið
þessa aðdáun sina lenda við orðin
tóm. í bréfi, sem hann hefir ný-
lega skrifað Jónasi Jónssyni alþnt.
segir hann, að því hafi nú verið
komið til leiðar, að íslenzkir mál-
arar geti fengið að sýna á hverju
hausti 50 málverk á þekktasta og
mest sótta sýningarstað Danmerk-
ur, Charlottenborg í Höfn.
það þarf naumast að taka það
íram, að Charlottenborg ,er af
málurum mjög eftirsóttur sýning-
arstaður og komast miklu færri
þar að en vilja. Málverk, sem þar
eru sýnd, seljast yfirleitt betur en
á öðrum sýningarstöðum á Norð-
urlöndum.
Ef íslenzkir málarar taka þessu
boði ætti að vera vel' mögulegt, að
koma því , svo fyrir, að málverk
in færu frá Charlottenborg til ann-
ara stórborga, t. d. Oslóar og
Stokkhólms, og yrði sýnd þar.
Með því fengi íslenzk málaralist
mjög góða aðstöðu til að kynna
sig á Norðurlöndum og ísl. mál-
sem uppreisnarmenn héldu fram
að gert hefði skotárásina, var
hvergi í grenndinni.
þá segir stjómin, að fjöldi
spánskra skipa, sem voru með
matvælasendingar til Spánverja,
'nafi verið skotin í kaf.
urum sköpuðust meiri sölumögu-
leikar fyrir verk sín.
Svenn Poulsen mun þegar hafa
s-krifað rikisstjóminni og skýrt
henni frá þessu merkilega og góða
boði.
42 búnaðarfélög
hafia pegar lýst fiylgi við
nýju farðrœktarlögin
Tvö búnaðarfélög hafa enn móf-
mœlt gerræði meirihluta Búnaðar-
þings, Búnaðarfélag Svarfdæla og
Búnaðarfélag Austur-Landeyja-
hrepps.
í Búnaðarfélagi Svarfdæla voru
mótmælin samþykkt með 47:24
atkv. Helmingurinn al' þessum 24
inótatkvæðum voru menn búsettir
i Dah’íkurkauptúninu.
í Austur-Landeyjum voru mót-
mælin samþykkt með 19:10 atkv.
í Ölfusinu tókst íhaldinu og
varaliði þess að fá meirililuta a
fundi í fyrradag með því að smala
jiangað tómthúsmönnum úr
Reykjahverfi og sækja kaupmann
til Reykjavíkjur, sem hefir ein-
hvcrja ræktun þar austur frá.
Voru mótmælin felld með 34:22
atkv.
Þýzku yfipvöldin
þegja um dauða-
dömana í Moskva
í þýzkalandi bíða menn þess
með mikilli eftirvæntingu, hvar
vcrði .fullnaðarúrslitin í máli
þýzka námuverkfræðingsins, Stick-
lings, sem dæmdur hefir verið ti!
dauða, ásamt 8 Rússum. Náðunar-
írestur rennur út á morgun. þýzk
yfirvöld segja fátt í þessu sam-
bandi, en blöð Nazista fara mjög
hörðum orðum í garð Rússa.
leggja fundurdufl á hafnin sfjópn-
apinnap og hjálpa uppreisnar-
mönnum við flugárásip.
Njósnir fiyrir uppreisnarmenn hafia einnig
sannast á pau.