Nýja dagblaðið - 24.06.1937, Qupperneq 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
Þrastalundur
La^garvatn
FERÐIR ALLA DAGA ÚR
REYKJAVÍK KL. 10. — FRA
LAUGARVATNI KL. 6. —
FRÁ ÞRASTALUNDI KL. 7.
BIFREIÐASTÖÐÍSLANDS
Símil540 þrjár línur
Arðnr til blnthafa.
Aðalfundur H.f. Eimskipafélags íslands 19. júní sam
þykkti að greiða 4 af hundraði 1 arð fyrir árið 1936
Aðalskrifstofa vor í Reykjavík og afgreiðslumenn fé-
lagsins úti um land, greiga arðinn gegn afhendingu
arðmiða.
H.f. Eímskípafélag Islands.
Kjötverzlanír
Seljum hreinsaðar kindagarnir.
Garnastödin, Reykjavík.
Sími 4241.
Til hrúðargjala:
Postulíns matar- og kaffistell. — Keramik
te-, kaffi-, ávaxtastell, og ótal margt fleira.
Krístall handunninn, mikið úrval.
K. Eínarsson & Björnsson
Bankastrætí 11.
Kc nnslu-kvíkmyndír
Þann 28. þ. m. kl. 9—11 f. h.
sýndi dr. Daudert og félagi
hans, G. Sthiefel, kennslukvik-
myndir og sýningarvélar í kvik-
myndasal Austurbæjarskólans.
Voru þar saman komnir kenn-
arar víðsvegar að af landinu.
Dr. Daudert er einn af þeim, íj
sem vann að stofnun miðstöðv-
ar fyrir kennslukvikmyndir til
afnota í skólum — hærri sem
lægri — um allt Þýzkaland. Nú
er dr. Daudert og félagi hans
| á vegum áðurgreindrar kenslu-
í kvikmynda-miðstöðvar að taka .
. kvikmyndir af landslagi, at- j
vinnuháttum o. fl. hér á landi.
I sambandi við sýningarnar
tók dr. Daudert fram eftirfar-
andi:
1. Kennslukvikmyndir eru nú
aðeins teknar á svokallaða mjó-
film (16 mm).
2. Mjófilman er ekki eldfim.
Þess vegna getur hver hand-
laginn kennari sýnt hana, án
þess að til þess þurfi sérstaka
sýningarklefa.
8. Mjófilman er ódýr.
4. Nú eru svo að segja allar
kennslufilmur í Þýzkalandi
þöglar. Ætlast er til þess, að
kennarinn skýri það, sem
þurfa þykir. Verður kennslan
um leið persónulegri.
5. Flestar kennslufilmur fyr-
ir barnaskóla eru ekki lengri
en það, að sýningin tekur ca.
15 mínútur. Hinn hluti kennslu-
stundarinnar er ætlast til að
notaður verði til undirbúnings
og umtals um það, sem sýnt er.
6. Hverri kennslufilmu fylgir
smápési, sem skýrir í stórum
dráttum frá efni myndarinnar.
7. Ætlast er til þess, að
kennslukvikmyndirnar verði
sýndar í hverri kennslustofu,
en ekki í sérstökum sýningar-
sölum, nema um hátíðleg tæki-
færi sé að ræða, foreldrafundi,
Framh. á 4. síðu.
Það leynlr sér ekki
að
Savon
de
Paris
fer vel með
hörundið.
Háryotn A.Y.R.
Eau de Portugal
Eau de Cologne
Eau de Quinine
Bay Rhum
ísvatn.
Reynið það og sannfæríst um gæðim.
Smekklegar umbúðir.
Sanngjarnt verð.
ASengisverzlun
ríkí sins.
Útbreíðíð Nýja dagblaðíð
Nazisiarnr í Dansig
Efiir Nic. Blædel
Nýlega samþykkt löggjafar-
þingið í Danzig með 47 atkv.
gegn 20, að framlengja til
ársins 1941 heimildarlög, sem
gáfu stjórninni víðtækt vald.
Þar með er lokið einum þætti í
sögu Danzigborgar og nýr
hlýtur að hefjast, og jafnframt
er hún raunverulega orðinn
hluti af Þýzkalandi.
Með 102. grein Versalasamn-
ingsins var Danzig ásamt land-
svæði umhverfis gerð að frí
ríki undir vernd Þjóðabanda-
iagsins og í tollsambandi við
Pólland. Samkvæmt hinu nýja
stjórnskipulagi var löggjafar-
þingi komið þar á laggirnar, á-
samt ráði, sem þingið kaus til
óákveðins tíma, og sinnti það
venjulegum stjómarstörfum.
Forseti þessa ráðs heitir
Greiser.
Breytingar á þessu skipu-
lagi geta því aðeins orðið, að
tveir þriðju hlutar þingmanna
samþykki þær.
Við þingkosningarnar 1930
fengu þjóðernisjafnaðarmenn
17 af hverju hundraði þing-
manna, en í maí 1933, fáum
mánuðum eftir sigra Hitlers í
Þýzkalandi, hlutu svo margir
nazistar kosningu, að þeir náðu
meirahluta í þinginu. 1 apríl
1935 voru enn kosningar, og
þær sögulegar vegna þess, að
ráðherrar annars ríkis, Göring
og Goebbels, tóku virkan þátt
í kosningabaráttunni. Af naz-
istanna hálfu var allt kapp lagt
á það að ná uú þeim tveim
þriðju hlutum, sem þurftu til
þess að ná fullum tökum á
stjóm borgarinnar. Þetta mis-
tókst, enda þótt þingmannatala
þeirra ykist nokkuð.
Eftir þetta gekk all't í þófi.
Næsta þýðingarmikla skref-
ið, sem var stigið, var þegar
forsetinn, Greiser, notfærði sér
heimildarlög frá 1933 til að af-
nema fundafrelsi, leysa upp
flokka, er skaðlegir töldust
fyrir öryggi ríkisins, og koma
upp leynilegri ríkislögreglu.
Raunverulega voru þar með
brotin stjórnskipunarlög Dap-
zigborgar, og eftir þetta starf-
aði lögreglan og ríkisráðið að
því, að útrýma öllum öðrum
ílokkum, en flokki þjóðernis-
jafnaðarmanna. I október
þetta ár var jafnaðarmanna-
ílokkurinn, sem við kosning-
arnar 1935 hafði hlo'tið 38,000
atkvæði, leystur upp og margir
foringjanna handteknir, „vegna
þeirra eigin öryggis" og jafn-
framt byrjaði lögreglan að
hreinsa til innan borgaralegu
flokkanna. Síðast í október var
fyrsti leiðtogi þýzka þjóðflokks-
ins fangelsaður. í byrjun árs-
ins 1937 tók lögreglan til fanga
forystumann kaþólska mið-
flokksins. í miðjum febrúar
voru birt fyrirmæli þar, sem
tilskipað var, „að sérhver
þingmaður, sem ekki gerði
skyldu sína, skyldi missa um-
boð sitt“. Þessi tilskipun var
notuð til þess að koma fleiri
nazistum inn í þingið og fylla í
skörðin, sem handtökurnar
mynduðu í þingmannahópinn.
Og þar, sem með dugnaði var
gengið að verkinu, nálguðust
nazistarnir fljótlega þá þing-
mannatölu, sem þeir þurftu að
ná.
Prentfrelsið var bráðlega af-
numið. I marz í vetur var
Danziger Volkzeitung, blað ka-
þólskra manna, bannað.
Að lokum vantaði aðeins 2—
3 atkvæði og þá kom síðasta
útspilið: Þrír þingmenn þýzka
þjóðflokksins gáfust upp,
þreyttir og bugaðir eftir ára-
langa baráttu, og voru skráðir
sem varaliðsmenn flokks þjóð-
ernisjafnaðarmanna í Danzig.
Þar með var sigurinn feng-
inn.
BIOI3KT
Komandí tímar
Kvikmyndin „Komandi tím-
ar“ hefir það tvennt til síns
ágætis, að hún er samin eftir
sögu enska skáldsins H. G.
Wells og myndatökunni er
stjórnað af A. Korda. Báðir
þessir menn eru í fremstu röð
hvor á sínu sviði.
Myndin „Komandi tímar“ er
látin hefjast 1940 og gerast
næstu 100 ár. Hún sýnir ógur-
lega heimsstyrjöld, sem geisar
í 30 ár og alla þá eyðileggingu,
sem hún veldur. Fólkið fer aft-
ur að lifa í hellrum og klæðast
skinnum eins og frumþjóðirnar
gerðu. Meðal þessa fólks brýzt
til valda grimmur einræðis-
sinni, sem tekst að stjórna um
stund og halda öllu í sama
eymdarástandinu. En honum er
brátt kollvarpað af frjálslynd-
um mönnum, sem koma „aust-
an að“, og flytja með sér
menningu og frið. Þá byrja
framfarir á ný. Fólkið verður
aftur hraust og býr í glerborg-
Framh. á 4. síðu.