Nýja dagblaðið - 12.10.1937, Side 2

Nýja dagblaðið - 12.10.1937, Side 2
2 N Y J A DAGBLAÐIÐ Dömur sem œtla uft láta sauma pelsa fyrir jóliti, punti strax vinnu á þeim. ANDRÉS ANDRÉSSON LAUGAVEG 3. Lögtak. Eftir beiðni tollstjórans í Reykjavík og að undangengnum úrskurði verða lögtök látin fram fara fyrir ógreiddum tekju- og eigna- skatti, fasteignaskatti, lestagjaldi, hunda- skatti, lífeyrisssjóðsgjaldi og námsbókagjaldi, sem féllu í gjalddaga á manntalsþingi 1937, gjöldum til kirkju, sóknar og háskóla, sem féllu í gjalddaga 31. desember 1936, kirkjugarðs- gjaldi, sem féll í gjalddaga 15. júlí 1937, bif- reiðarskatti, skoðunargjaldi bifreiða og vá- tryggingariðgjaldi ökumanna bifreiða, sem féllu í gjalddaga 1. júlí 1937, og vitagjöldum og iðntryggingariðgjöldum fyrir árið 1937. Lög- tökin verða framkvæmd að átta dögum liðnum frá birtingu þessarar auglýsingar. Lögmaðurinn í Reykjavík, 11. október 1937. Björn Þórðarson. o o Til Kefilavíkur, Gards O I! og Sandgerðis daglega o || tvisvar á dag. Steindór, sími 1580. Garnir Kaupum saltaðar, vel verkaðar garnir og langa úr kindum, kálfum, nautum og svínum. M E L E E S A Garnastöðín, Reykjavík, Sími 4241. S p a ð k j ö t í heilum, hálíum og kvart tuunum kemur í næstu viku Tekíð á móti pontunum í síma 1080 Samband ísl. samvínnuíélaga. Afar spennandi og æfintýra- rík ástarsaga eftir James Oliver Curwood. Sagan gerist í frumskógum Norður-Ameríku og er, ásamt því að vera mjög hugnæm ásta- saga, jafnframt atburðarík og merkileg ferðasaga. Meleesa fæst i næstu bóka- verzlun og á afgreiðslu Nýja Dagblaðsins. Til tækifærisgjafa: Schramberger heimsfræga Keramik, Handsk. kristall. — Fyrsta fl. postulín Hvergi meira úrval. Hvergí lægra verð K. Eínarsson & Björnsson, Bankastræti 11. Frásögn.V. Tanners, forseta Alpjóðasambands samvinnumanna í eftirfarandi rœðukafla rekur V. Tanner í stuttu máli, hvernig búið liefir veriö að sam- vinnufélögunum í Rússlandi. Kommúnistar hugöust í fyrstu að geta lagt samvinnufélögin niður, en sáu von bráöar að þau voru þeim ómissandi hjálp til aö ráða fram úr þeim miklu öröugleikum, sem sköpuðust fyrst eftir bylting- una. Nú þykjast kommúnistar því ekki þurfa þeirra lengur viö, öll stœrstu félögin hafa ver- ið látin hœtta störfum og eignir þeirra lagðar undir ríkiö. í sveitunum hafa kommúnistar þó enn elcki þorað að leggja félögin niöur. FRAMHALD. Sovét-Rússland Sovét-Rússland er eina kom- múnistiska ríkið í heiminum og því mun næsta fróðlegt að kynnast því hverjum kostum samvinnufélögin eiga þar að sæta. Einræðismennirnir rússnesku hafa að vísu að ýmsu leyti hvikað frá hinum uppruna- legu grundvallarkenningum sínum og samvinnufélögin þar hafa margháttuðum örlögum sætt. Eftir að byltingin var um garð gengin hófu fræðimenn bolsévikkanna umræður sín á milli um það hverjum tökum bæri að beita samvinnufélögin í þessu nýja ríki öreiganna. Margir þeirra urðu á eitt sáttir um það, að sú hreyfing væri borgaraleg og ætti hvergi heima nema í borgaralegu ríki. Lenin virtist hinsvegar, að óhjá- kvæmilegt væri að taka sam- vinnuhreyfinguna, einkum neytendafélögin, í þjónustu ör- eigaveldisins. Og sú hafði skoð- un hans verið allt frá því árið 1910, er sósíalistiska þingið var háð í Kaupmannahöfn. Það fjárhagslega hrun, sem átti sér stað í Rússlandi meðan kommúnistarnir áttu í höggi við hvítu hersveitirnar, torveld- aði sovétstjórninni nýja skipu- lagningu á dreifingu nauðsyn- javara meðal fólksins. Ekkert annað ráð var fyrir hendi en hverfa aftur til eldra skipulags, kaupfélaganna. Þá komu menn almennt auga á, að neytenda- samtökin gátu a. m. k. hentað hinu nýja stjórnarfyrirkomu- lagi. Afleiðingin af þessu varð sú, að þótt samvinnufélögin væru lögð niður sem frjáls, sjálfstæð og hlutlaus fyrirtæki, voru þau endurreist sem ör- eigafélagsskapur og tekin í þjónustu byltingarinnar. Lenin lýsti þvi yfir, að tak- marki vefaranna frá Rochdale væri ekki hægt að ná eins og gömlu samvinnumennirnir vildu láta í veðri vaka, en með viðeigandi breytingum á starfs- sviði og starfsaðferðum félag- anna mætti hagnýta þau í þágu „hins stéttlausa samfélags“. Þetta varð viðhorf bolsévikk- anna til samvinnuhreyfingar- innar. Samvinnufélögin áttu að annast dreifingu nauðsynja- vara fyrir ríkið. Þau skyldu skipta á landbúnaðarvörum og iðnaðarvörum og fylgja fyrir- skipuðu verðlagi. Kaupfélögin voru þannig orð- in kommúnistisk. Á árunum 1920—21 varð almennur vöru- skortur, bændurnir sýndu megnan mótþróa og akrarnir stóðu ósánir. Ríkisstjórnin sá sér ekki annað fært en slaka á klónni og veita þegnum ríkisins meira frjálsræði. Samvinnufé- lögin voru að vísu áfram í mjög nánum tengslum við ríkið og stjórnað af embættismönnum þess, en þó var þeim að ýmsu veittur nýr stuðningur og meira frelsi. Fyrir tveim árum síðan var afstöðu samvinnufélaganna til ríkisins gerbreytt að nýju. Neytendafélögin í borgum og bæjum og allar eignir þeirra voru lögð undir innanríkisverzl- un sovétstjórnarinnar og því borið við, að þau hefðu ekki ver- ið þess umkomin að annast vörudreifinguna þar, sem þétt- býlt væri og að í framtíðinni mundi fjárskortur hamla þeim og verða þungur steinn í vegi. Hinsvegar var þeim lögð sú skylda á herðar, að beina allri starfsemi sinni að hinum strjálli byggðum. Er nú harla lítið eftir af sjálfsákvörðunar- rétti samvinnuhreyfingarinnar innan rússneskra landamæra. Á byltingarárunum var um 86% af rússnesku þjóðinni bændafólk og landbúnaðurinn varð eitt af erfiðustu úrlausn- arefnum sovétstjórnarinnar. Varð þá einkum horfið að því ráði að stofna til samyrkjufé- laga og síðan 1930 hefir stjórn- in lagt sig alla fram til þess að þvinga bændurna til þátttöku í þeim. Þessi samyrkja ber að mörgu leyti keim af samvinnu- félagsskap en er þó háð marg- háttuðum þvingandi ákvörðun- um af hálfu stjórnarinnar Afstaða sovétstjórnarinnar til samvinnufélagsskapar á sviði landbúnaðarins, er því ólíkt vinsamlegri heldur gagnvart kaupfélögum í bæjunum, sem nýlega hafa verið leyst upp, eins og áður hefir verið frá skýrt, og búðirnar sölsaðar undir útsölur ríkisins. Afleið- ingin af þessum aðgerðum hefir orðið sú, að meðlimum sam- vinnufélaganna í Rússlandi hefir fækkað úr 73 milljónum manna niður í 36 milljónir. Eins og sjá má af því, sem hér hefir verið ritað, er samvinnu- hreyfingin í kommúnistisku ríki háð öllum þeim breytingum og stefnuhvörfum, sem kunna að verða meðal stj órnendanna. Á baráttutímum kommúnismans var kaupfélögunum fengið þýð- ingarmikið og örlagaríkt verk- efni í hendur. Vörudreifingin, svo mikilvæg sem hún var, fór algerlega fram á samvinnu- grundvelli. En einræðismenn- irnir hugðust bráðlega að fylgja sinni stefnu fastar fram. Og það skal líka játað, að ein- ræði, er grípur inn á svið fram- leiðslu og verzlunar, og sam- vinnustefnan, er tvennt ólíkt og á illa saman. aðeins Loftur.

x

Nýja dagblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Nýja dagblaðið
https://timarit.is/publication/300

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.