Nýja dagblaðið - 15.05.1938, Qupperneq 4

REYKJAVÍK, 15. MAÍ 1938.
6. ÁRGANGUR — 110. BLAÐ
NYJA DAGBLAÐIÖ
SW.W,r'oml« W.V.V
w.v.v wísmla »i«v.w.v
í
Aumíngja míll- í
:: í
■: jónamæríngarnír :j
í; Bráðskemmtileg og fyndin >
V sænsk gamanmynd,. gerð
■: samkvæmt hinni kunnu v
I
skemmtisögu
,Tre Mændi Sneen“ eftir
Erik Kástners.
Aðalhiutverkið leikur
ADOLF JAHR.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
;■ Barnasýning kl. 5. ■;
Í; Alþýðusýning kl. 7. í
v.v.v.w.v.v.v.v.v.w.v.v
Hefir hver pjóð sér-
staka „skapgerð“
(Frh. af 3. siðu.)
Engfmi táknrænn
Englendingur.
Englendingar hæla sér stund-
um af því, að þeir fari betur
með yfirunna andstæðinga en
aðrir sigurvegarar. Samt hefir
England oft vakið réttmæta
gremju víðsvegar um heim,
sökum harðræðis síns í þessum
efnum. Þess ber þó að gæta, að
slíkt hefir ekki verið fram-
kvæmt eftir fyrirmælum sjálfr-
ar þjóðarinnar, heldur eftir ráð-
um einstakra stjórnmálamanna,
sem á því augnabliki ákváðu
málin í umboði hennar. Ég
minnist sérstaklega meðferðar-
innar á Napoleon á St. Helena,
kröfunnar um auðmýkingu
Rússa eftir Krímstríðið og und-
irokun Þýzkalands eftir heims-
styrjöldina.
Við önnur svipuð tækifæri
hefir England líka sýnt mikil
hyggindi og friðarvilja. En það
hafa heldur ekki verið verk
þjóðarinnar, heldur viturra og
góðgjarnra ráðherra.
Á svipuð dæmi má benda hjá
öðrum þjóðum. Bandaríkja-
menn samþykktu með mestu ró,
að sjálfstæðishreyfing á Pil-
ippieyjum var barin niður með
mikilli grimmd, en skömmu síð-
ra voru þeir því eindregið fylgj-
andi, að veita eyjarskeggjum
sjálfsstjórn. Frakkar tóku
Napoleon með óumræðilegum
fögnuði, þegar hann kom frá
Elva í marz 1815, en 100 dögum
seinna tóku þeir með svipuðum
fögnuði á móti her fjandmann-
anna, þegar hann hélt inn-
reið sína í París, og töldu að
hann hefði frelsað sig undan
harðstjórn og kúgun.
Hvað sýnir allt þetta? Það
sýnir, að einstaka sterkir ein-
staklingar geta stundum virzt
táknrænir fyrir vilja múgsins
eða þjóðarviljans, sem þeir hafa
oftastnær sjálfir skapað. En
það sýnir líka, að ekki er til
neinn táknrænn Englendingur,
Frakki, Bandaríkjamaður eða
Þjóðverji, því sömu eiginleikar
finnast hjá þeim öllum. Hinir
sterku einstaklingar, sem
stundum leiða þjóðarviljann, eru
aðeins fulltrúar vissra dyggða
eða lasta. Og þessar dyggðir eða
lestir geta ekki talizt séreign
neinnar vissrar þjóðar.
Framh.
Þíngvallaferðír
byrjaðar
Bifreiðastöd Steindórs
*♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•
„SKÍSEV,
SEM SEGIR SEX!“
Gamanleikur í 3 þáttum,
eftir OSKAR BRAATEN.
Gestir:
Anna Borg — Poul Reumert
Það erkomínn dagur
Sýuing í kvöld kl. 8.
Lækkað verð.
Síðasta sinn.
AÐGÖNGUMIÐAR
seldir í Iðnó eftir kl. 1.
Bálfarafélag tslands.
Skrifstofa: Hafnarstrœti 5.
Félagsskírteini (æfigjald) kosta 10 kr.
Skírteini, sem tryggja bálför, kosta 100
krónur, og má greiða þau í fernu lagi,
á einu ári. Allar nánari upplýsingar á
skrifstofu félagsins. Sími 4658.
sjónleikur í 3 þáttum eftir
Karl Schliiter.
Sýningar heljast iöstu-
daginn 20. maí kl. 8.
2. sýning verður 22. maí
3. — — 23. —
4. — — 24. —
5. — - 25. —
Aðeins leikið 5 kvöld.
Aðgöngumiðar með hækkuðu
verði — 10 kr. — verða seldir
fyrir allar sýningarnar í Iðnó
(stóra salnum) þriðjudaginn 17.
maí frá kl. 1.
Engir aðgöngum. teknir frá.
Ekki tekið á móti pöntunum
í sfma.
Gula bandið
er bezta og ódýrasta smjörlíkið.
í heildsölu hjá
Samband ísl. samvinnufélaga
Sími 1080.
Um fylgi og fylgisleysi
(Frh. af 3. síðu.)
bændakonum finnst engin á-
stæða til að mörg hundruð af
hraustu fólki hverfi árlega úr
framleiðslunni í dreifbýlinu til
að lifa atvinnulaust af atvinnu-
bótafé og sveitarframfæri í Rvík.
Ég vona, að hinn ungi aðstoð-
armaður við Vísi geti dregið
gagnlegan lærdóm af þessum
orðum mínum. Ég er oft fylgis-
minni um mál mín, heldur en
hann gerði ráð fyrir. Ég hefi
mjög oft alls engan stuðnings-
mann við ýmsar þær nýjungar,
sem ég mæli með á almennum
vettvangi. Stundum líða mörg
ár, þangað til nokkur verulegur
stuðningur er fenginn. En stund-
um kveikir hugmyndin strax líf
og Ijós, eins og t. d. með byggðar-
leyfi. Fylgi er þessvegna ekki
lýsing á föstu hugtaki. Sumir
menn hafa aldrei neitt málefna-
fylgi. Öðrum vex fylgi með mál-
um. En þegar allir eru orðnir
með máli eins og t. d. hitaveit-
unni, þá er málið búið. Það er
líkami án sálar. En þegar eitt
mál er komið í höfn, þá byrjum
við Framsóknarmenn á nýju
máli, nýrri baráttu, nýju starfi
til að bæta og fegra lífið í land-
SvSv Nýja Bló ,’v.viv
Cafe„Metropole“ jj
bráðfyndin og skemmti- í;
leg amerísk kvikmynd frá •;
FOX-félaginu. ■:
Aðalhlutverkin leika: í
Lorette Young, :■
Tryone Power og :■
Adolphe Menjou. ;■
Leikurínn fer fram á ný- ■!!
tízku veitingahúsi í París :í
Sýnd kl. 7 og 9. ;■
ÉG ÁKÆRI . . \
Þessi stórfenglega mynd í
verður sýnd kl. 5. ■!
(Lækkað verð). ■!
SÍÐASTA SINN. í
Árás heildsala
(Frh. af 1. síðu.)
sízt hér í bænum, til þess að
bæta upp atvinnutapið, sem orð-
ið hefir við hnignun þorskveið-
anna, hefir verið það, að auka
iðnaðinn í landinu.
Aðeins ein tegund manna er
óánægð með þessar framfarir,
þennan flutning á vinnu inn í
landið .Það eru heildsalarnir.
Enda bendir allt til að einhver
heildsalinn hafi komið því til
vegar við matvörukaupmenn, að
þeir færu slíkt frumhlaup og hér
virðist hafa verið farið.
Um vörugæðin verður Mbl. og
stjórn matvörukaupmanna svar-
að síðar.
inu. Þetta er skýring á því, hvers
vegna blöð Framsóknarmanna
hafa svo mikil áhrif. Þau eru allt
af að skapa fylgi með lífrænum
og drengilegum málum. Og ef
Vísir á nokkurntíma að fá
nokkra jákvæða þýðingu í þjóð-
lífinu, þá verða forráðamenn
hans að læra vinnuaðferðir
Framsóknarmanna — í þeirri
vandasömu leit að safna fylgi.
J. J.
FESTARMEY FORSTJÓRANS 79
verið í vegi fyrir opinberri trúlofun þeirra ungfrú
Charrier væri nú úr vegi og ekki þyrfti neina ungfrú
Trant — eða Nancy — til að vera varaskeifa. En ég
þaut upp úr stólnum, er ég heyrði hvað hann sagði
næst.
„Þér skiljið þá, að með uppsögn samningsins tek ég
eingöngu tillit til tilfinninga yðar. Það er yðar vegna“
„Mín?“
„Já, vitanlega", mælti hann hvasst. „Þegar ég sá,
hversu óþolandi þetta var fyrir yður — og þegar ég
sá hvers vegna —“
Ég vatt mér við og horfði á reiðilegt andlit hans.
„Hvenær?“
„Þurfið þér að spyrja? f gærkveldi“, sagði hann
enn hranalegri, „á stöðinni í Holyhead".
Oh. Svo hann hafði þá haldið — já, þetta datt mér
í hug. Nú var það ég, sem reiddist. Ég veit, að ég blóð-
roðnaði. — Látum hann bara halda áfram.
„í gærmorgun fenguð þér símskeyti, sem var sent
frá Euston, skilaboð, sem auðsjáanlega — já, í stuttu
máli — var lygi. Höfðuð þér ekki sjálf komið því svo
fyrir, að þetta yrði sent?“
„Jú“, viðurkenndi ég. „Það gerði ég“.
„Já, ég vissi það, ungfrú Trant. Jæja, stuttu síðar
farið þér aftur til London með vini yðar — þessum
Vandeleur. Merkileg tilviljun, finnst yður ekki?“
„Þér haldið“, sagði ég og var bálreið, sumpart við
elskhuga Cicelys, sem átti sök á þessu öllu, og sum-
part við þennan mann, sem talaði með skipunarrödd
og horfði á mig tortryggnum augum, „að ég hafi
beðið hann að senda þetta skeyti?“
„Fyrst skeytið og svo hann þarna“.
„Já, og þótt það væri; hvað gerir það til?“
„Þegar þér eruð trúlofuð mér?“
„Aðeins að nafninu“.
„Gerir engan mismun undir þeim kringumstæðum",
þrumaði hann. „Hver veit það, nema þér og ég? í aug-
um allra myndi það líta óvenju------“
„Ekki get ég séð það“, mælti ég. Nú sá ég ástæðuna
fyrir reiði hans og það espaði mig enn meir. Virðingu
hans misboðið. Virðingu hans sem unnusta mlns.-
Slíkt hefi ég líka heyrt um gifta menn, sem ekki hirtu
hið minnsta um konur sínar, en æddu um af afbrýði
við aðra karlmenn. „Ég hefi ekki brotið samning
okkar“.
„Ekki í bókstaflegum skilningi. En þegar ég stakk
upp á honum, þá munið þér kannske, að ein fyrsta
spurningin, sem ég spurði yður var, hvort þér væruð
trúlofuð?"
„Og svo?“
„Og svo! Já, ég hefði náttúrlega aldrei lagt þetta á
yður, ef ég hefði vitað allt þetta. Mér þykir leitt-“
„Vitað hvað?“
„Þér munið ef til vill, að það er ekki í fyrsta sinn,
er ég sé ykkur saman. Fyrst var það í Carlton. Mér
fannst málrómur hans undarlegur, þegar hann ósk-
aði mér til hamingju. Og svo í annað sinn heima í
íbúð yðar. Þá horfði hann ekki á annað en yður".
„Jæja, gerði hann það ekki“, skaut ég inn í, en
forstjórinn hélt áfram röksemdaleiðslu sinni.
„Þá virtist Montresor majór vita eitthvað um það.
Og loks mót ykkar í Wales. — Þér ætlið þó ekki að
hada því fram, að það hafi ekki verið fyrirfram á-
kveðið?"
„Jú, það geri ég“, mælti ég og leit upp. „Ég segi yð-
ur, herra Waters, að það var ekki þannig".
Hann þagði um stund.
„Þér megið ekki efast um orð mín“.
„Nei, vitanlega ekki, fyrst þér segið það —“, sagði
hann fljótt. Og svo mælti hann, enn hraðmæltari:
„En hver sendi skeytið, þar sem það var ekki hann?“
„Þér sáuð það. Það var undirritað".
„Já, af vinstúlku yðar, ungfrú Harradine. Það segir
ekki neitt. Þér hafið beðið hann um að senda það ....
ef til vill símað til hennar kveldið áður .... Gerðuð
þér það ekki?“ Hann yfirheyrði míg beinlínis. „Gerð-
uð þér það ekki?“
„Jú“.
„Hvers vegna gerðuð þér það, ungfrú Trant?"
Ég leit undan. Ég starði hjálparvana á blómbeðið