Nýja dagblaðið - 22.07.1938, Blaðsíða 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
Kvikmyndastjarnan Kay Fran
cis giftist senn i fimmta skipti,
í þetta sinn 46 ára gömlum flug-
vélasmið, sem leggur litla stund
á kaffihúsasetur.
Fyrsta gifting Kay Francis
var aðeins œskubrek. Nœst
giftist hún ungum og indœlum
manni af góðum ættum, en samt
sem áður gátu þau ekki unað
löngum samvistum. í þriðja
skipti valdi hún leikara, sem
einnig var glœsimenni að ytra
útliti, en þó brást hamingjan
fyrr en varði. Um fjórða eigin-
manninn vita menn eiginlega
ekki neitt. Eftir að Kay Francis
var laus við hann, hvarf hún um
nokkurra ára skeið frá öllum
giftingarþönkum og hefir kann-
ske, svona undir niðri, fundizt
giftingar sínar vera orðnar nœgj
anlega margar. Hún helgaði sig
því listinni einlœglega og skap-
aöi þá hina ógleymanlegu Flor-
ence Nightingale.
Nú hefir hún dregið net sitt
að landi í fimmta sinn og von-
andi að hún uni sér langa hrið í
sambúðinni við hinn kyrrláta
flugvélasmið.
*
Sú fregn hefir borizt út, að
fundið hafi verið upp fljótandi
efni, er geti komið í stað kven-
sokka. Þessi vökvi getur verið af
hvaöa lit sem er. Honum er roð-
ið yfir fótinn og eftir litla stund
er ógerningur að greina hann
frá venjulegum silkisokkum.
Þeir láta ekkert á sjá, þótt þeir
vökni, en þeir þola ekki sápu.
Þessir sokkar eru ekki langœir.
í stað þess að klœða sig úr, eru
þeir þvegnir burtu með sápu-
vatni á hverju kvöldi. Það þarf
alls ekki að óttast lykkjuföll
eða stoppa í göt.
*
55 ára gömul hefðarfrú i
Stokkhólmi, hefir sent stjórnar-
skrifstofu sem fjallar um nafn-
breytingar, beiðni þess efnis, að
mega bœta nafninu Lilly við for-
nafn sitt, Ebba Kristina. Lilly
hefir hún verið kölluð síðan hún
var barn að aldri. Skrifstofan
hefir ekki viljað verða við ósk
frúarinnar, en hefir hinsvegar
leitt athygli manna að því, hve
kynlegt það sé, að hún hafi fyrst
á sextugsaldri reynt að fá gœlu-
nafn þetta lögfest.
*
Um nýárið í vetur voru hjónaskiln-
aðir í Englandi gerðir auðveldari en
áður hafði verið. Margir og margar,
sem áður höfðu árangurslaust reynt
að smeygja af sér hnappheldunni,
heppnaðist það nú, án mikillar fyrir-
hafnar. Meðal þeirra er maður nokk-
ur, Mr. Serpell að nafni. Hann er 85
ára gamall, og hefir um 34 ára skeið
verið að reyna að fá skilnað, konan
hans er sem sé á geðveikrahœli. Marg-
ur kynni nú að hálda, að skilnaðurinn
vœri honum ekki mikils virði héðan af,
en reynslan hefir sýnt annað. Hann
giftist nefnilega í annað sinn fyrir
skömmu. En maður verður alltaf að
vera kurteis gagnvart kvenfólki. Þess
vegna er ekki getið um aldur brúðar-
innar.
Kaupum
í dag í Nýborg tómar llöskur og
bökunardropaglös með skrúl-
aðri hettu.
Áfengisverzlun Ríkisins
Vinnuskór karla
komnir aftur
Ennfremur mikið úrval af
karlmannafataefnum
Verhsmiðjuútsalun
GEFJUN — IÐIM
Aðalstrœti.
Húseignin
Bræðraborgarstígur 11
fæst keypt tíl niðurrifs eða burt-
flutnings n ú þegar
Tilboð sendist bæjarverkfrœðingi fyrír há-
degi laugardagsins 30. p. m.
Það er ósatt
sem dagblaðið Vísir skýrir frá í fyrradaj*, að
Raftækjaverksmiðjimni í Ilafnarfirði hafi ver-
ið lokað veji'ua efnisskorts. Hinsvegar var
mestum hluta starfsmannanna gefið sumarfrí
samkvæmi samningi. Vegna tafar á einum
hlut frá átlöndum í ca. 100 rafsuðuvélar, sem
voru að öðru leyti fullgerðar, hefir ekki ver-
ið hægt að afgreiða þær frá verksmiðjunni.
IVú er sá hlutur fyrir nokkrum dögum kom-
inn og hafa nú þegar tvö bílhlöss af rafsuðu-
vélum verið send frá verksmiðjunni og ca. 80
vélar verða tilhúnar næstu daga.
Það er því einnig ósatt
að vænta megi frekari dráttar á rafsuðuvél-
um frá verksmiðjunni. Fyrir nokkru síð-
an hafa ráðstafanir verið íí'erðar til
þess að framleiða tvö hundruð rafsuðuvél-
ar á mánuði fyrst um sinn. Er það langt fram
yfir það, sem forráðamenn Rafveitu Reykja-
víkur hafa áætlað að þurfa mundi til þess
að svara eftirspurn rafsuðuvéla vegna Sogs-
virk j unarinnar.
VERKSMiÐJUSTJÓRMN.
Lögmannsskrif-
stoíurnar
verða lokaðar eftir hádegí í
dag vegna jjarðarfarar
Hvarf Rudolfs
Diesel
í gær var sagt frá hvarfi Rudolf Diesel verkfræðings og
þeim getsökum, er það hvarf leiddi af sér. í dag verður sagt
frá baráttu Diesels, er hann var að koma vél sinni á fram-
færi, þeim þætti, er Friederich Krupp, eigandi Kruppverk-
smiöjanna, átti í þeirri baráttu, og loks er hin nýskipulagða
leynilögregla þýzka ríkisins kemur til sögunnar.
(Framh.)
Rudolf Diesel var fjörutíu ára
er hann fyrst lagði fram teikn-
ingar að vél sinni. Hann vann
árum saman að tilraunum sin-
um og þær kostuðu hann alla þá
fjármuni, er hann átti. Hann
þurfti enn mikla fjármuni til
þess að ganga frá hugmyndum
sínum. Diesel snéri sér til Fried-
rich Krupp í þessum vandræð-
um sínum, sem varð mjög hrif-
inn af teikningum og áætlunum
Diesels. Krupp lét hann hafa
nægilegt fjármagn og einnig
sérstaka rannsóknarstofu í
vélaverksmiðjunni Augsburg-
Niirnberg. Þar var það sem
fyrsta dieselvélin varð til. Fried-
rich Krupp var viðstaddur
fyrstu tilraunirnar. Rudolf
Diesel var, eftir árs starf, orð-
inn stórfrægur maður og nú
virtist braut hans bein og hillti
undir auðæfi og velmegun.
Það var árið 1911, er Þjóð-
verjar vígbjuggust sem óðast, að
Krupp gerði Diesel kleift að
framkvæma uppfyndingu sína.
Diesel var því eðlilega áfram
um að bjóða þýzka ríkinu upp-
fyndingu sína. í skýrslu þeirri,
er hann sendi flotastjórninni
hér að lútandi, gat hann þess
meðal annars, að með vél hans
væri kafbát ætlandi fjórfalt
stærra starfssvið. Flotastjórnin
hafði mikinn áhuga fyrir þess-
ari uppfyndingu frá upphafi,
enda var þýðing hennar fyrir
hernaðinn auðsæ. Gamall kaf-
bátur var reyndur með hinni
nýju vél og árangurinn varð dá-
samlegur og menn gerðu sér
miklar vonir í sambandi við vél-
ina. Diesel fékk skilaboð um að
hann ætti von tilkynningar
innan tveggja sólarhringa, og
að hann skyldi vera við því bú-
inn að skipuleggja og stjórna
tilraunum, er vinna skyldi að
nótt og dag.
Diesel fékk með þessum skila-
boðum samning um að ræða
ekki um uppfyndingu sína nema
með leyfi flotamálastjórnarinn-
ar. Diesel skrifaði undir þenna
samning, án þess að renna grun
í, að með þessu undirritaði hann
sinn eigin dauðadóm.
Þessir tveir sólarhringar urðu
að vikum og mánuðum. Þessi
bið varð ofraun fyrir taugar
Diesels. Hann reyndi hvað eftir
annað að minna á málið, en það
kom fyrir ekki. Loks fór Diesel
að gruna, að einhver sterk öfl
reyndu að eyðileggja hann og
að töfin stafaði af því. í ör-
væntingu sinni heimsótti Diesel
Krupp, en hann ráðlagði bara
að bíða og sjá hverju fram yndi.
Diesel grunaði að Krupp stæði
á bak við þessa töf, en Krupp
varðist með þeirri röksemd, að
hann gæti sjálfur séð hversu
fráleitt það væri, þar sem
Krupps-verksmiðjurnar ættu að
fá hlut af ágóðanum af hinni
nýju uppfyndingu. Það væri því
ekki síður sitt áhugamál en
Diesels, að málið fengi fram-
gang.
Diesel féll þungt, er hann
skömmu síðar komst að því, aö
það var einmitt aðaláhugamál
Krupps, þrátt fyrir allar hans
fullyrðingar, að dieselvélin yrði
ekki tekin í notkun. Krupp var
einn um sölu hergagna til þýzka
ríkisins, og það mundi minnka
kaup þess mikið, ef farið væri
aö framleiða dieselvélar í stór-
um stíl fyrir ríkið. Þar sem
einkaleyfi Krupps á hinum
eldri tegundum átti enn að
gilda í nokkur ár, þá vann
Krupp eðlilega að því að diesel-
vélin yrði ekki tekin í notkun.
Það var því aðeins hagur Die-
sels, að farið væri að framleiða
vélar hans, en hlaut að verða
skaði fyrir Krupp, þrátt fyrir
hlut hans í ágóðanum, þar eö
kaup á eldri vélum mundu
minnka svo mjög.
Diesel var nú örvæntandi og
gekk þá það skref, er leiddi til
dauða hans. Hann fékk áheyrn
hj á hermálaráðherranum og
skýrði honum frá málavöxtum.
Hann gat þess hiklaust, að Eng-
lendingar og Frakkar væru á-
fjáðir í uppfyndinguna. Þeir
hefðu sterkan hug á að treysta
her sinn með vél hans, og að
hann mundi nota þetta tæki-
færi ef Þjóðverjar létu hann
biða áfram.
Þetta var árið 1913, er Þjóð-
verjar voru nýbúnir að endur-
skipuleggja leyniþjónustu sína.
Rudolf Diesel varð þannig ein
af fyrstu fórnum njósnaranna.
Yfirmaður þýzku leyniþjónust-
unnar fékk tilkynningu um
framkomu Diesels hjá hermála-
ráðherra, og einn af undir-
mönnum hans, Berg liðsforingi,
fékk það hlutverk að njósna um
Diesel.