Nýja dagblaðið - 23.07.1938, Blaðsíða 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
/ biblíunni er frá því sagt, að
Salómon konungur hafi látið
byggja skipaflota í Esjon-Geber,
sem liggur við Elot á strönd
Rauðahafsins, í Edomélandi.
Með hliðsjón af þessari frá-
sögu hafa fornfrœðingar þótzt
þess fullvissir, að Salómon kon-
ungur hafi á sínum blómatímum
haft yfirráð yfir höfn við Rauða
hafið, en hvar hún lá, hefir hins
vegar verið algerð ráðgáta. Ný-
lega hefir dr. Miller Burrows,
við Yale háskóla, gert kunnugt,
að hin umrœdda höfn hafi
fundizt við Aqaba. Sá, sem fann
staðinn, heitir dr. Nelson Gluck,
og er firingi rannsóknarleiðang7
urs, er vinnur af uppgreftri á
þessum slóðum. Aqaba er umgirt
háum granítklöppum og liggur
við þröngan veg við norðurenda
Rauða hafsins. í heimsstyrjöld-
inni hertóku arabiskar liðssveit-
ir undir stjórn T. E. Lawrence,
þennan stað, en áður taldist
hann til tyrkneskra landa.
Ástœðan til þess, að höfn Saló-
mons hefir ekki fundizt fyrr en
þetta, er sú, að hún liggur nú
kílómetra frá hinni núverandi
sjávarströnd. Norðlœgir vindar
hafa borið með sér kynstur af
sandi, sem hlaðizt hefir þarna
upp. Fundur Gluecks bendir til
þess, að ibúarnir í hafnarbce Sa-
lómons hafi ekki einvörðungu
starfað að siglingum, skipasmíð-
um og fiskveiðum, héldur og
fengizt við málmsmiði og búið
til spjót, sveðjur og öngla.
Stórir brœðsluofnar, sem byggð-
ir voru með sérstöku tilliti til
hins œvarandi súgs frá norðri,
hafa fundizt.
Menn hafa komið fram með
þá getgátu, að heimsókn drottn-
ingarinnar af Saba hafi staðið i
einhverju samb. þessa við höfn.
Hún hafi sem sé óttast, að hinar
nýju siglingar Salómons myndu
ríða hinni gamaldags verzlun
sinni að fullu.
*
6. júlí undirritaði Hitler nýja
löggjöf um hjónabönd, er skal
gilda fyrir allt þýzka rikið frá 1.
ágúst að telja. Hin nýju lög
byggjast á þeirri grundvallar-
skoðun, að hjónabandið sé ekki
samningur í eðli sínu. Eftir skoö-
un brúnliða á ríkið fullkominn
rétt til þess að hafa eftirlit með
hjónaböndum og hindra gifting-
ar, ef þess þykir þurfa. Hið borg-
aralega hjónaband er því aðeins
talið löglegt, að til þess sé stofn-
að í nafni rikisins. Hingað til
hefir verið óskað blessunar
drottins á slíkri stundu.
Meðal annarra nýmœla í lög-
um þessum er það, að ófrjósemi
eða viðleitni af hálfu annars
hvors aðila til þess að forðast
barneignir, sé fullgild ástœða til
skilnaðar. Sýslunarmenn þess
opinbera verða að fá leyfi yfir-
manna sinna til þess að mega,
giftast.
*
TIL ATHUGUNAR:
Iðnar hendur eru drottnara-
hendur.
Austurlenzkur málsháttuur.
Útboð
Þeir, sem vilja gera tilboð
í byggingu hafx&arhússins
við Tryggvagötu, vitji
teikninga og verklýsingar
á Hafnarskrifstofuna fyrir
kl. 6 á mánudag, gegn
25 kr. tryggingargjaldil
HaSnarstjórain
{^)!GG?ásjuinum*
heiir fyrirliggjandi
Gólf dúkalím
í fullkomnustu tegundum. Verðið það lægsta.
Lírnið pað drýgsta og bezta.
Sími: 4484 — Kolasundi 5.
Kjarnar — (Essensar)
Höfum birgðir af ýmiskon-
ar kjörnum til iðnaðar. —
ÁFENGISVERZLUN
RÍKISINS
VERÐ VIÐTÆKJA ER LÆGRA HER A
LANDIy EN I ÖÐRUM LÖNDUM ALF-
UNNAR.
Viötækjaverzlunln veitlr kaupendum viOtekja meirl
tryggingu um hagkvæm vlOekiptl en aokkur ðnnur
verzlun mundl gera, þegar bllanlr koma fram f tnkj-
unum eOa óhðpp bera aO höndum.
Ágóða VlOtækjaverzlunarinnar er lögum eamkvamt
elngflngu varlð tíl reksturs ótvarpslns, almennrar út-
breiOslu þesa og tll hagsbóta útvarpsnotendum.
Takmarklð er: ViOtækf Ina i hvert kelmili.
Víðtækjaverzlun ríkísíns
Lækjargötu 10 B. Sími 3823.
|mt»»»tm»»»»»»nwm»tn«tn»tt»»n»nmmtw:»»»»ttt:ntmtn:n«n»t»»
Reykjavík - Akureyri
Næsta óraðferð um Akranes til Ak-
i ureyrar er á mánudag
Bifreiðastöð Steindórs.
Sími 1580.
i«mmtmmt»«mmttt»»mntnt»mt»»ttttttt»tttttt»mmtH»»»am»ttttmm»tm
Gula bandið
er bezta og ódýrasta smjörlíkið.
I heildsölu hjá
Samband ísl. samvinnufélaga
Sími 1080.
Hvarf Rudolfs Diesel
I Hér birtist niðurlagið á frásögninni um hvarf Rudolfs
» Dielsel verkfræðings. Leynilögregla þýzka ríkisins var á
« hælum honum, er hann hvarf og margt virðist benda til
þess, að Þjóðverjinn Berg muni a. m. k. vita um hvernig
tl hvarf Diesels hafi að höndum borið.
Niðurlag.
Berg hóf starf sitt á því að
rannsaka einkalíf Diesels og við
þá rannsókn komst hann eftir
ýmsu, sem hann taldi grunsam-
legt. Þó Diesel væri þýzkur, þá
var hann fæddur í París og þar
hafði hann hafið nám sitt, og
siðan dvalið þar við nám eftir
að hann var fluttur þaðan. Fað-
ir Diesels hafði flutt burt frá
París 1871, áður en prússnesku
hersveitirnar komu, og haldið
til Englands. Diesel hafði hald-
ið námi sínu áfram í Englandi,
og það varð einnig til þess að
styrkja grun Bergs. Diesel hafði
komið til Þýzkalands frá Eng-
landi og lokið þar námi sínu við
ýmsa háskóla. Síðan hafði hann
aftur flutt til París og verið
verksmiðjustjóri við kælivéla-
verksmiðju.
Þetta benti allt til þess að
Diesel væri alvara með hótanir
sinar. Maður, sem hafði jafn
góð sambönd í París og átti
auk þess ættingja í Eng-
landi, átti vitanlega ekki erfitt
með að koma uppfyndingu sinni
á framfæri í þessum löndum.
Það vildi svo grátbroslega til
að þær upplýsingar, sem leyni-
þjónustan gaf flotamálastjórn-
inni um Diesel, urðu til þess, að
Diesel fékk nú loksins fyrstu
tilboðin í vél sína. Þýzka stjórn-
in hafði aukið vígbúnaðarút-
gjöld sín um hundruð milljóna.
Krupþ1 gat ekki lengur staðið á
móti þeim mikla áhuga, sem
hernaðaryfirvöldin höfðu feng-
ið fyrir vél Diesels, og Diesel
var nú kvaddur til Berlín og þar
var tekið á móti honum með
kostum og kynjum og hann lát-
inn fá skipasmíðastöðvarnar í
; Kiel til umráða við framleiðslu
| véla sinna. í Kiel fékk hann
j fyrstu beinu pöntunina, eða
100 vélar. Framleiðslan hófst 1.
sept. 1913.
28. sept. 1913 fékk ilotamála-
ráðuneytið skeyti frá Kiel, sem
vakti feikimikinn ugg. Það var
sem sé búið að stela teikning-
unum að vél Diesels, og Diesel
hafði sjálfur lagt af stað til
Antwerpen kvöldið áöur, í ó-
þekktum erindagerðum.
Yfirmanni leyniþjónusfcunnar
var gert aðvart um þessi tíð-
indi. Það þurfti ekki neina sér-
staka skarpskyggni til þess að
þykja grunsamlegfc sambandið
milli stuldar teikninganna og
burtfarar Diesels, og það er því
heldur ekki undarlegt þó að yf-
irmaðurinn sendi sporhund
sinn, Berg, á eftir Diesel, til
Antwerpen með þá skipun, að
fylgja honum hvert sem hann
færi. Yfirmaður leyniþjónust-
unnar gat þó auðveldlega séð á
ýmsu því, er hann komst að
þegar í stað, í sambandi við
þetta, að brottför Diesels gat
ekki verið neinn flótti. Diesel
hafði alls ekki farið leynt með
þá fyrirætlan sína, að fara
þetta ferðalag, og hann hafði
látið ritara sinn kaupa farmið-
ann til Harwick. Hann hafði
sent Carels, vini sínum í Ant-
werpen, skeyti, nokkrum dög-
um áður, og skýrt honum frá
komu sinni. Yfirmaður leyni-
þjónustunnar taldi að Diesel
hefði, með þessu öllu viljað
sanna fjarveru sína.
Að kvöldi þess 29. september
lagði „Dresden“ úr höfn í Ant-
werpen með þá félaga, Diesel og
Carels, en Berg var meðal far-
þeganna, til þess að njósna um
þá félaga. Diesel hvarf um nótt-
ina. Að morgni þess 30. sept.
yfirgaf Berg skipið meðan það
stanzaði í PaTkstone.
Enski blaðamaðurinn Robert
London hefir tekið saman þessi
atriði, sem hér hefir verið skýrt
frá, viðvíkjandi hvarfi Diesels.
Hann bætir því við frásögn sína,
að einn maður geti gefið full-
nægjandi upplýsingar um hvarf
Diesels. Það sé þýzki herforing-
inn Berg, sem hafi verið falið
það af yfirmanni sínum að
njósna um Diesel meðan á för
hans til Englands stæði.
Hafi Berg „kapteinn" — en
undir þessari nafnbót hefir
hann gengið í kínverska hern-
um, þar sem hann hefir starfað
að leiðbeiningum undanfarið —
tekið eftir þvi um borð í „Dres-
den“ að Diesel væri horfinn,
hvers vegna gerði hann þá ekki
aðvart? Hann yfirgaf skipið í
Parkstone alveg orðalaust! Var
hlutverk hans eitthvað meira
en að njósna um Diesel?
Það er alls ekki víst, að það
væri vonlaust fyrirtæki að leita
Berg uppi einhversstaðar í skot-
gröfunum í Kína og reyna að ná
tali af honum. Það mundi senni-
lega minni von um að fá hann
til þess að ljósta upp því leynd-
armáli, sem hann hefir búið yf-
ir í tuttugu og fimm ár.