Nýja dagblaðið - 14.09.1938, Blaðsíða 1

| Verðbréfabaukiim.
o
(i Austurstr. 3. Sími 3652.
o
(I Opið ' kl. 11—12 og 1—3.
(»
| Annast öll verffbréfaviðskipti.
iwjia
6. ár
Reykjavík, miðvikudaginn 14. sept. 1938.
211. blað
Knútur Arngrímsson fær nýjan líðs-
mann úr þíngflokki íhaldsins
Árni frá Múla kallar andstæðinga sína flón,
óþokka, löðurmenni og ókindur og brigslar
peim um stráksskap, ósvífni, rosta, kúgunar-
anda, heimsku, illgirni og svínarí.
Skriffinnur forstjóra Fisk-
sölusambandsins hefir nú
bætt við nýju svari í Mbl.,
sem ber langt af því fyrra í
dónalegu orðbragði og órök-
studdum svívirðingum um
andstæðingana.
Skal hér vikið að því nokkrum
orðum, ekki vegna þess að þörf
sé að eiga orðastað við greinar-
höfundinn, því hann er áreiðan-
lega ekki tekinn alvarlega af
mörgum, heldur fyrst og fremst
til að sýna á hvert stig blaða-
mennska íhaldsins er komin,
síðan Knútur Arngrímsson flutti
hina eftirminnilegu ræðu á Eiði
um að Sjálfstæðismenn ættu að
kenna andstæðingum sínum allt
illt og „gefa þeim aldrei rétt, í
hversu smáu atriði, sem væri“.
Gagnslans mótmæli.
Það þarf raunar ekki að svara
þeirri fullyrðingu Árna, að
forstjórar Fisksölusamlagsins
stjórni ekki skrifum hans. Al-
menningur veit, að þegar ihaldið
gat ekki lengur haldið Árna við
ritstjórn Varðar, var hann send-
ur austur á land til að vera eins-
konar útbreiðslumálaráðherra
þess, en kom þar vitanlega ekki
að neinu gagni, og var því tek-
inn í fullkomnu gustukaskyni að
Fisksölusamlaginu. Þar hefir
hann raunar alltaf verið sama
og verklaus maður og eina vinna
hans undanfarin ár hefir verið
fólgin í því að skrifa skammar-
greinar í Morgunblaðið. Enginn
lætur sér til hugar koma, að
forstjórar Fisksölusamlagsins
hefðu Árna á launum hjá fyrir-
tækinu, þar sem hann er gagns-
laus, ef það væri ekki til að
launa þessi skrif. Menn vita líka
að Árni er heldur ekkert annað
en bergmál þeirrar klíku, sem
stendur að Kveldúlfi og Fisk-
sölusamlaginu, og hann gerir sig
aðeins enn hlægilegri, þegar
hann hyggst að afsanna þetta
með rökum eins og þeim að
Kristján Einarsson og Ólafur
Proppé séu ópólitískir af því þeir
séu ekki fulltrúar á Alþingi eins
og Thor Thors!
Þessa meðferð á fé Fisksölu-
samlagsins eða réttara sagt fé
útgerðarmanna, sem stöðugt eru
að kvarta um fjárhagsvandræði,
hefir Nýja dagblaðið átalið. Eins
og störfum Árna hefir verið og
er háttað á hann að taka laun
sín hjá Morgunblaðinu en ekki
Fisksölusamlaginu. Þaö er alveg
tilgangslaust fyrir Árna að taka
Guðbrand Magnússon til saman-
burðar í þessu sambandi, því
hann hefir í mörg ár gegnt
ábyrgðarmiklu starfi á þann
veg, að andstæðingar hans hafa
ekkert getað að embættisfærslú
hans fundið og viðleitni þeirra
til að gagnrýna hana hefir orðið
þeim til skammar. Vinna Árna
við Fisksölusambandið og Guð-
brandar við Áfengisverzlunina er
því ekki á neinn hátt sambæri-
leg.
Ég skal þegja, ef þag-
að er um mig!
Árni þykist mjög reiður yfir
því, að minnst hefir verið á það
hér í blaðinu, að hann neytti
áfengis meira en góðu hófi
gegndi. Ætti Árni þó að vita, að
þetta er svo þjóðkunnugt síðan
Ameríkuferðin var til umræðu,
að hér er ekki verið að segja
neitt launungarmál. í hefndar-
skyni hótar hann að ljóstra upp
drykkjuskaparhneykslum, sem
hann gefur í skyn að gæti varð-
að ýmsa ónafngreinda Fram-
sóknarmenn embættismissi, ef
aftur verði minnzt á áfengis-
nautn hans.
Sá hugsunarháttur, sem felst
á bak við þessa hótun, er væg-
ast sagt ógeðslegur. Hann er í
stuttu máli þessi: Ég veit um
mörg hneyksli, ljót og svívirði-
leg hneyksli, hneyksli, sem ættu
að varða embættissviptingu, en
ég skal þegja um þau, ef aðrir
lofa að þegja um mig. Slíkur
hugsanaháttur í sömu greininni
og höfundurinn hælist yfir því
láni „að geta varið tómstundum
sínum til að fræða þjóðna um
svínaríið, sem þrífst undir
verndarvæng valdhafanna“, gef-
ur bezt til kynna siðgæði höf-
undarins og hversu heppilega
hann muni til þess verks fallinn,
sem forstjórar Fisksölusamlags-
ins hafa valið honum.
Annars er það vafalaust rétt
hjá Árna — að til eru drykk-
felldir menn í öllum flokkum.
Hin pólitíska barátta verður
heldur ekki fegurri, þó farið sé
að ræða slík mál almennt á þeim
vettvangi. En sé þó um drykkju-
skap að ræða, sem veldur em-
bættisafglöpum, t. d. ef opinber
sendimaður kemst ekki til á-
kvörðunarstaðarins, þá verður
ekki hjá því komizt, að slík mál
séu rædd á vettvangi stjórnmál-
anna. Þá er það skylda stjórn-
málamanna að þegja ekki, og sú
stjórnarandstaða, sem af ótta
við eitthvað, þegir um slíka at-
burði eða gefur í skyn að hún
þegi um þá, ætti sannarlega að
vinna sér óhelgisdóm í augum
þjóðarinnar. Hótun Árna er því
vissulega þungur áfellisdómur
um hann sjálfan og Sjálfstæðis-
flokkinn, en snertir ekki aðra,
meðan engin dæmi eru nefnd.
í fótspor Kmits.
Það, sem mest einkennir um-
rædda grein Árna, er hið ósið-
lega orðbragð og órökstuddu sví-
virðingar. Ráðherrar Framsókn-
arflokksins eru nefndir „ókind-
ur“, „löðurmenni“ og öðrum slík-
um nöfnum, út yfir tekur þó í
niðurlagi greinarinnar, en það er
svohljóðandi:
„Ólánið er það, að ég hefi ekki
fengizt til að I j ú g a um f jár-
hag landsins, glötun lánstrausts-
ins, taprekstur atvinnuveganna,
misbeitingu innflutningshaft-
anna og svínaríið í útvarpinu.
„Ólán“ mitt er það, að ég hefi
meiri og meiri skömm á þeim
mönnum, sem með völdin fara í
þessu landi, eftir því sem ég
kynnist betur hugsunarhætti
þeirra og breytni, stráksskapn-
um og ósvífninni, rostanum,
kúgunarandanum, heimsku
þeirra og illgirni. „Ólán“ mitt er
það, að ég met vitmenn meira
en flón, drengskaparmenn meira
en óþokka“.
Menn beri saman þessi um-
mæli Árna og kenningar Knúts
Arngrímssonar. Knútur sagði:
Gefið andstæðingunum aldrei
rétt, eignið þeim allt illt, teljið
ykkur algóða og einu mennina,
sem geti frelsað föðurlandiö.
Árni fylgir þessari kenningu
mjög dyggilega: Sjálfstæðis-
menn eru vitmenn og dreng-
skaparmenn, andstæðingarnir
eru flón, óþokkar, löðurmenni og
ókindur, fullir af strákskap, ó-
svífni, rosta kúgunaranda,
heimsku og illgirni! Það er vissu-
lega vafasamt, hvort Knútur
getur, þó stórorður sé, útmálað
kenningar sínar öllu betur en
þetta.
Sama er að segja um hinar
málefnalegu fullyrðingar Árna.
Hann eignar andstæðingunum
allt það, sem miður fer og raun-
ar miklu meira, ber sér síðan á
brjóst eins og fariseinn og segir:
Ég hefi ekki viljað segja annað
en sannleikann og þessvegna er
ég ofsóttur! „Ólán mitt er“, seg-
ir hann, „að ég hefi ekki viljað
Ijúga um fjárhag landsins, glöt-
un lánstraustsins, taprekstur at-
að þetta fariseaskjal verði tekið
haida húsbændur Árna virkilega
að þetta fariseaskjal verði tekið
trúanlegra en sjálfar staðreynd-
irnar? Halda þeir að þjóðin láti
allar blekkingar hans um fjár-
málastjórnina villa sér sýn?
Iialda þeir að menn trúi því, að
Árni segi það til að „fræða þjóð-
ina“, en ekki eftir fyrirskipun, að
lánstraust landsins sé glatað, þó
6 millj. kr. hafa verið teknar að
láni erlendis á þessu ári? Halda
þeir að menn trúi þvi aö tap-
rekstur togaraútgerðarinnar
stafi af skattastefnu ríkisstjórn-
arinnar, en eigi ekki að neinu
leyti rætur að rekja til aflaleys-
(Framh. á 4. síöu.)
Ástandið í T ékkoslovakíu
heiír aldrei verið alvar-
legra en nú
Súdetar stoina til skipulagsbundinna óeirða
og setja iram nýjar kröiur. — Tékkar haia
orðið að grípa til sérstakra neyðarráðstaiana
í Sudetahéruðum
LONDON:
Vegna óeirða þeirra, sem orðið hafa
í Sútetahéruðunum tók ríkisstjórn
Tékkóslóvakíu þá ákvörðun, að láta
koma til framkvæmda lög þau, sem
heimila neyðarráðstafanir til þess að
halda uppi reglu í landinu. Árekstrar
þeir, sem orðið hafa, eru hinir alvar-
legustu og hafa nokkrir menn verið
drepnir, en allmargir særzt í ýmsum
bæjum í Súdetahéruöunum. Sam-
kvæmt fyrstu ákvörðunum ríkisstjórn-
arinnar var ákveðið, að gripið skyldi til
neyðarráðstafana í 5 Súdetahéruðum,
en síðar í 11.
Seinustu fregnir frá Tékkóslóvakíu
eru hinar alvarlegustu, sem enn hafa
borizt þaðan og horfurnar eru mjög
ískyggilegar. Leiðtoear Súdeta hafa
sent stjóminni í Prag kröfur, sem
raunverulega eru úrslitakostir. Krefjast
Súdetar þess, að neyðaráðstafanirnar
verði afturkallaðar og er stjórninni
gefinn 6 klukkustunda frestur til þess
að verða við kröfunum. Var fresturinn
útrunninn kl. 11 í gærkveldi. Geri ríkis-
stjórnin það ekki telja leiðtogar Súdeta
sig ekki geta ábyrgzt afleiðingarnar.
Súdetar fara nú jafnvel svo langt í
kröfum sínum, að þeir segja, að Karls-
badkröfurnar komi ekki lengur til
greina sem samkomulagsgrundvöllur.
]\eyðarráðstafanlr
Tékka.
Samkvæmt fréttum frá Prag var lög-
reglu og ríkislögreglu fyrirskipað að
hafa eftirlit með þvi, að fyrirskipun-
um samkvæmt neyðarráðstafanalögun-
um væri framfylgt, en ekki herstjórn-
inni. Hinsvegar er talið, að herlið sé
haft til taks um alla Tékkóslóvakíu, ef
enn alvarlegri óeirðir brjótist út. Heim-
ilt er samkvæmt lögunum að banna
hverskonar samkomu og fundahöld, úti
og inni, að gera húsrannsóknir, banna
framleiðslu á vopnum og skotfærum,
en einnig er bannað að bera vopn eða
úthluta þeim.
Þá er heimilt að stöðva útgáfu blaða,
sem hvetja menn til æsinga og ólög-
hlýðni og einnig er mönnum bannað að
bera flokksmerki.
Lögrcglan hefir eim
alstaðar yfirhöiidma.
Alstaðar þar sem komið hefir til ó-
eirða hefir lögreglan haft yfirhöndina,
enn sem komið er. í hálf-opinberri til-
kynningu frá Prag er því haldið fram,
að til óeirðanna hafi verið stofnað með
svipuðum hætti, og í öllum tilfellum af
Súdetum, með því að safnast saman og
syngja „Horst Wessel" sönginn, ópum
og ásökunum í garð Tékka og þar næst
með árásum á opinberar byggingar.
Því er haldið fram, að Súdetar hafi
byrjað skothríð á Tékka, sem því miður
hafi verið goldið í sömu mynt. Tékkar
hafa komizt yfir flugrit, þar sem Súd-
etar eru hvattir til óeirða og árása á
opinberar byggingar.
Fréttir frá Prag bera greinilega með
sér, að til þessara óeirða hafa verið
stofnað í stórum stíl. Þannig er sagt
frá því, að 300 nazistar úr flokki Súdeta
hafi ráðizt á járnbrautarstöð og lagt
hana undir sig, dregið þar upp haka-
krossfána og málað hakakrossmerki á
járnbrautarvagna, en nazistarnir lögðu
á flótta ,er lögregluliðið kom á vett-
vang.
í Warndorf réðist 1000 manna flokk-
ur Súdeta á tollstöðina og náði lyklun-
um að hliði á girðingu þar á landa-
mærunum. Gekk svo allur hópurinn í
fylkingu yfir landamærin og til næstu
þýzku borgar og var tekið þar með
miklum fögnuði.
í öðrum landamærabæjum hefir ver-
ið ráðizt á pósthús og járnbrautar-
stöðvar og aðrar mikilvægar bygging-
ar með hótunum um að taka þær í
sínar hendur fyrir fullt og allt, en lög-
regluliðið hefir sem fyrr segir enn sem
komið er komið í veg fyrir slíkt.
í Edger urðu alvarlegustu óeirðirnar.
Var það i fyrrakvöld, þegar Súdetar
höfðu safnazt saman til þess að hlýða á
ræðu Hitlers. Fregnum ber ekki saman
um manntjón, en sumar fregnir segja,
að 6 menn hafi verið drepnir, en um
20 særzt.
Seliiustii fréttlr:
Tékkneska stjórnin hefir að aflokn-
um fundi í gærkveldi, svarað úrslita-
kostum Súdeta.
Fregn frá Prag, sem þó er ekki enn
staðfest fullyrðir að í svarinu sé úr-
slitakostunum hafnað, en að dyrum sé
þó ekki lokað fyrir frekari samningum
við Súdeta.
Fundurinn stóð í tvo tíma og að hon-
um loknum átti dr. Hodza, tal við
sendiherra Frakklands og Bretlands í
Prag.
Óstaðfest fregn frá Prag segir að þó
að í úrslitakostunum sé ekki krafizt
þjóðaratkvæöis um það, hvort Súdetar
eigi að tilheyra Þýzkalandi, eða Tékkó-
slóvakíu — þá sé búizt við að Henlein
krefjist slíks þjóðaratkvæðis i dag.
í gær voru drepnir 12 menn í alls-
konar óeirðum í Tékkóslóvakíu (is-
lenzkur tími 7,30) af þeim voru átta
Tékkar og fjórir Súdetar. FÚ.