Tíminn Sunnudagsblað - 08.07.1962, Side 11

báru Þorleifs nafn: Þorleifur eldri
var lögréttumaður, bóndi í Öræfum,
faðir Öræfa-Péturs, sem að ýmsu er
getið í munnmælum. Þorleifur yngri
bjó á Hóli í Landeyjum, átti jnörg
börn; Jón í Borgarhöfn var launson-
ur hans.
Guðný húsfreyja á Viðborði var dótt
ir Sigurðar bónda í Flatey Jóassonar
bónda á Kálfafelli í Suðursveit Bjarna
sonar. Kona Jóns Bjarnasonar var
Guðrún Pálsdóttir, móðir hennar Krist
ín Árnadóttir frá Þorgeirsstöðum, son-
ardóttir Ófeigs í Byggðarholti.
Guðný missti föður sinn, er hún
var kornung.
— í vestanveðri Einholtssókn geng
ur klettarani í sjó fram, heitir þar
Skinneyjarhöfði, opið haf og hafn-
leysa við sandana, ofboðlítil vík suð-
austan við klappirnar. Þaðan var út-
ræði Mýramanna.
Morguninn 3. maí 1843 yar logn
og lóaði varla á steini við höfðann.
Átta sexæringar stóðu í Höfðasandi.
Þeim var öllum hrundið fram þennnn
dag — sjö var ýtt frá landi. Einn 'jr-
maðurinn stóð um stund við bát simi
í vörunum, hlustaði á nið sjávar og
'hugði að skýjum. Leizt ekki ráðlegt,
að róa. Það var Jón Þorsteinsson, þá
búandi á Skálafelli — móð'urfaðir
Bjarna í Hraunkoti!
Þegar leið á daginn, muldraði nið-
ur snjó í blæjafpgni, skömmu síðar
gerði hríðarskoddu, sem á augabragði
breyttist í ofsafengið norðaustan rok
samfara aftaka frostkólgu. Haf og
himinn runnu saman í mjallhvítu sæ
drifi.
Einn bátur náði landi rétt vestan
við Skinneyjarhöfða eftir tvísýnan
barning; annar fórst skammt frá lend-
ingu, drukknuðu þar sjö menn; þriðji
lagði að franskri fiskiduggu, bátverj-
ar fengu þar beztu aðhlynningu, unz
veðri slotaði.
Hinir bátarnir velktust í sjóhrakn-
ingum næstu dægur; dóu á þeim sjö
menn af kulda og vosbúð. Margir,
sem lífi héldu, voru illa til reika
vegna kalsára; verr að heiman búnir,
en ef vetur væri, hlekktir af vorinu.
Sigurður Jónsson í Flatey, móður-
faðir Jóns Eiríkssonar, reri þennan
krossmessumorgun hjá bróður sín-
um, Páli bónda á Eskey. Páil náði
landi á Fellsfjöru, vestast í Suður-
sveit, að kvöldi næsta dags. Þá voru
tveir bændur liðnir á bátnum; annar
var Sigurður bróðir hans. —
Kona Sigurðar var Guðrún dóttir
Vigfúsar bónda á Hnappavöllum í Ör
æfum, Þorsteinssonar, laundóttir hans
með Guðnýju Einarsdóttur. Móðir
Guðnýjar var Þorgerður dóttir Sig-
urðar ættfræðings Magnússonar; hann
var þremenningur að frændsemi við
Jón konferenzráð Eiríksson.
Guðný Vigfúsdóttir var dugnaðar-
og mannkostakona, nærfærin ljósmóð-
ir. Seinni maður hennar var Sigurður
frá Reynivöllum Sigurðsson; bjuggu
þau bjargálnabúi á Borg. Svo var hátt-
að sveitastjórn í Hornafirði, að Bjarna
neshreppur náði yfir Nes og Mýrar,
en 1876 var hreppnum skipt, eins og
Hornafjarðarfljót deila sveitum. Sig-
urður á Borg varð þá hreppstjóri
Mýramanna.
Guðný Sigurðardóttir ólst upp hjá
móður sinni og stjúpföður sínum.
Hún bjó yfir tápi og þrótti góðrar kyn
fylgju. Þau Eiríkur eignuðust mörg
börn; Jón sá, sem hér kemur við frá-
sögn, þeirra yngstur. Minnist hann
þess, að sér hafi bótt gráglettin í sinn
garð sú ráðstöfun foreldranna, að
láta hann verða gólfsópinn í systkina-
hópnum.
Foreldrar Jóns Eiríkssonar fluttust
frá Viðborði að Einholti, bjuggu þar
góðu búi, og þar óx Jón úr barn-
æsku. Þegar hann var 11 ára, missti
hann föður sinn og fór til vanda-
lausra.
Vorið 1892 lenti hann ^austur í
Breiðdal með Guðmundi syni Guð-
mundar bókbindara á Taðhól, kemur
suður í Skaftafellssýslu á næsta ári,
er þar í vistum á ýmsum bæjum í
Nesjum og Lóni. Hóf búnaðarnám á
Hvanneyri haustið 1904. Útskrifaðist
þaðan tveim árúm síðar, afbragðs eink
unnir sýndu, að hann hafði lagt sig
fram við námsefnin.
Frá Hvanneyri lágu leiðir Jóns
heim á kunnar slóðir. Hann var á
næstu árum heimilisfastur á Stafa-
felli, vann við jarðræktarstörf á
sumrum en barnakennslu á vetrum.
Kvæntist 24. dag maímánaðar 1915.
Kona hans er Þorbjörg Gísladóttir,
sem áður átti Ólaf Sveinsson bónda
í Þórisdal og Volaseli. Faðir hennar
var Gísli bóndi í Svínhólum Gíslason-
ar bónda í Byggðarholti Árnasonar
prests á Stafafelli Gíslasonar. Kona
Gísla í Svínhólum, móðir Þorbjargar,
var Ástríður dóttir Sigurðar bónda í
Karlsfelli Magnússonar.
Þau hjónin, Jón Eiríksson og Þor-
björg Gísladóttir, bjuggu í Volaseli
ágætu búi við rausn í rúm 30 ár.
Fluttust vorið 1947 á Höfn i Horna-
firði og hafa átt þar heimili síðan.
Margvísleg trúnaðarstörf hlóðust A
Jón í Volaseli, eins og hann var jafn-
an nefndur meðal þeirra, sem til hans
þekktu. Hann var hreppstjóri og
hreppsnefndarmaður í Bæjar-
hreppi. Safnaðarfulltrúi. Átti sæti í
sýslunefnd, yfirkjörstjórn og fast-
eignamatsnefnd. Verkstjóri við slát-
urhúsið á Höfn á fjórða tug ára. Deild
arstjóri fyrir sýeit sína í Kaupfélagi
Austur-Skaftfellinga; á nú sæti í full
trúaráði Samvinnutrygginga.
Hinn 3. apríl 1925 varð Jón Eiríks-
son trúnaðarmaður Búnaðarfélags ís-
lands, mældi jarðarbætur og leið-
beindi um jarðrækt. Rækti. hann það
starf sem önnur af sérstakri sam-
vizkusemi og traustleika. Umdæmi
hans náði ekki aðeins yfir Austur-
Skaftafellssýslu, heldur um árabil alla
leið að Breiðdalsheiði. Kom sér oft
vel að vera ötull ferðamaður, eiga táp
mikla hesta, og búa yfir næmleika til
að greina vöð á viðsjálum jökulvötn-
um. Fulltrúi var hann á aðalfundum
Búnaðarsambands Austurlands; fór
mar.gar ferðir um sambandssvæðið,
gagnkunnugur mönnum og málefn-
um í landsfjórðungnum, hressilegur
í máli og fasi, góður gestur og vin-
sæll, hvar sem hann bar að garði. —
Laugardagskvöldið 21. sept. 1907
lagði Jón Eiríksson upp í þá ferða-
reisu, sem frá er sagt í þættinum.
Það er ekki víst, að þeir, sem eru ó-
kunnugir á þeim slóðum, sem leið
hans lá um, átti sig á því, hvaða vega-
lengdir hann hafði lagt að baki, þegar
hann kom aftur heim í Stafafell nð-
ari hluta miðvikudags.
Hann hafði ferðazt landleiðis um
340 km, ríðandi og fótgangandi,
hreppt dimmviðri og þæfing á erfið-
asta kafla leiðarinnar. Blaðið „Austri“
Framhald á 454. síSu.
Gufuskipiö Egill frá SeySisfirSi.
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ
443