Tíminn Sunnudagsblað - 27.10.1968, Blaðsíða 4

ingunn Jónsdóttir er enn hin kempulegasta
Þa8 er hreint ekki algengt, að fólk, sem
orðið er hálfnírætt, taki sig til og fari að
skrifa blaðagreinar, allra sízt, ef það hefur
nú haft við allt annað en ritmennsku að
sýsia um dagana. Þó getur slíkt átt sér stað.
tngunn á Skáiafelli er tvímælaiaust elzt
þeirra, sem sent hafa Sunnudagsblaði
Tímans frásagnir til birtingar. Hún fæddist
árið 1882 og var orðin gjafvaxta stúlka,
þegar hinn fyrsti dagur nýrrar aldar ijómaði
í austri. Hún var í fegursta blóma lífsins,
þegar þjóðin fékk innlendan ráðherra, og
var hún enn á miðju manndómsskeiði, þegar
Katla spjó, spænska veikin herjaði og ísland
varð fullvalda.
Hún hefur alið allan aldur sinn í Suður-
sveit í Austur-Skaftafellssýslu og fest sér
margt í minni, er hún hefur heyrt þar í frá-
sögnum haft, sem og hitt, er gerzt hefur um
hennar daga.
Ég hef nú lifað í meha en 86
ár (f. 10. marz 1882), og finnst mér
veturinn 1967—1968 umhleypinga
samastur þeirra, sem ég man eft-
ir. Þó oft kæmu miklir snjóar og
ísalög, var ekki svo ýkjalangur
tími, sem ekki var hægt að brjót-
ast um á hestum og þurftj þó yfir
mikil og vond vötn að fara. Verzl-
unarstaður var á Papaós, austan
Almannaskarðs, sem stundum var
ófært á vetrum vegna harðfennis,
en þá fóru menn Hornsskriður
gangandi, einkum fyrir jólin að
sækja það nauðsynlegasta, kaffi,
sykurtopp og fleira og auðvitað á
kútinn, þeir sem það notuðu. Sum-
ir báru nokkurn bagga af haust-
ull, sem inn var lögð. — Horn-
sk'riður voru hálfgerðar vegleys-
ur, farið var fyrir Litlahom og
svo inn með Horninu að austan
til að komast til Papaóss.
Þá reyndi á góða og glögga ferða
menn, og trausta og skyggna
hesta, sem stundum voru látnir
ráða, þegar ekki var ratljóst og
varð sjaldnar slys en von var til.
Þó var það eitt sinn, að Hóimfríð-
ur nokkur Pálsdóttir var, ásamt
öðru fólki að fara til brúðkaups-
veizlu að Svínafelli í Öræfum, þar
sem fern brúðhjón gengu í hjóna-
band. Hólmfríður losnaði við hest-
inn og drukknaði. Þótti það vel
gert af Þorvarði Gíslasyni á Fag-
urhólsmýri að ná líkinu og reiða
það fyrir framan sig yfir ána til
vestra lands. (Þetta gerðist haust-
ið 1877).
Miklu síðar var það, að póstur
og fleiri menn voru að fara út
yíir Breiðamerkursand, meðal
Everra var Jón Pálsson, kennari
í Svínafelli í Öræfum. Áin var ó-
fær og jökullinn vondur . Allir
karimenn, sem þarna voru, unnu
að Iþvi að höggva jökulinn og laga
veg yfir hann, nema Jón Pálsson,
er gætti hestanna, sem stóðu þarna
á íshellunni.. Þeir, sem voru að
vinna, heyrðu brest mikinn, og er
til var litið, voru maður og hest-
ar horfnir. Hafði jökullinn sprung
ið og gleypt allt saman, mann,
hesta og farangur. Nokkrir hest-
anna náðust með erfiðleikum, en
Jón Pálsson fannst ekki fyrr en
seinna.
Árið 1904 fórst máður i florna-
fjarðarfljótum, Þorleifur Pálsson,
oddviti á Brunnhóli. Var hann að
kanna leið yfir fljótin ytra. Þarna
voru djúpir álar og undirstraum-
ur mikill með sandbleytum, og
þurfti oft að leita nýrra leiða.
Maður þessi fannst aldrei.
Nokkru seinna (1909) fórst Guð-
mundur Jónsson í Þinganesi. Hann
var slæddur upp. Hann fórst í
Eystrifljótum, sem kölluð. voru.
Jökulsá á Breiðamerkursandi
844
TlMINN - SUNNUDAGSBLAÐ