Tíminn Sunnudagsblað - 14.02.1971, Blaðsíða 17

VIÐ GLUGGANN
í sex ár hafa timburflotar
verið dregnir frá Suður-Svíþjóð
til Norrlands til vinnslu. Ekki
hefur verið unnt að byrja að
fleyta tiinbrinu fyrr en í apríl-
mánuði vegna ísalaga, jafnvel
ekki fyrr en i maí. Nú hefur
tíðarfar verið svo dæmafátt í
Sviþjóð, að timburfleytingin er
þegar hafin.
★
Einn sænsku þingmannanna
heitir Árni Magnússon, rúmlega
hálfsextugur bóndi frá Reftele
,■-------------------—-----
þess sem skrifað var um svipað
leyti. En ein bók mun halda uppi
nafni hans, Fra min Klunketid.
Rung var liðsforingjasonur, og í
þessari bók stíga árin fyrir alda
mótin Ijóslifandi fram á sjónar
sviðið, fólkið í landinu og um
hverfi þess.
Rung fylgdist vel með öllu, eigi
aðeins í bókmenntum og listum,
heldur og nýrri tækni, sem var að
ryðja sér til rúms. Iíann varð til
dæmis einna fyrstur Dana til þess
að semja útvarpsleikrit, sem
margsinnis var útvarpað, enda var
hann kosinn í útvarpsráð og sat
þar til dauðadags. Það var hann,
sem kom því til leiðar, að danska
útvarpið fór að borga fyrir út-
varpsefni, er því var sent. Áður
hafði heiðurinn einn orðið að
nægja, ef það var notað.
Kona Ottós Rungs var garð
yrkjumannsdóttir, Gertrud að
nafni, og ungir bókmenntamenn
löðuðust mjög að henni. Hún hafði
verið ritari hjá Georg Brandes, og
Brandes var oft gestur á heimili
þeirra hjóna. Eftir lát hans gaf hún
út bók, þar sem hún dró upp
bráðlifandi mynd af honum. Eftir
lát þeirra Brandesar og Rungs
komst undarlegt rót á líf hennar.
Hún virtist ekki geta gefið sig að
neinu og loks varð örvænting henn
ar slík, að hún fyrirfór sér.
Það er engin furða, þótt þeir,
sem átt hafa ömurlega bernsku í
örbii'gð og öryggisleysi, berjist
ákaft fyrir bættum kjörum öreig
anna, þegar þeir komast á fullorð
insár. Þetta einkennir líka bækur
á Smálandi, miðflokksmaður.
Að þingfundum loknum fer
hann svo til hvert einasta kvöld
út á Brommaflugvöll og nær
þar áætlunarflugvélinni til
Andrésarþorps á Smálandi.
Heima hjá sér hefur hann sem
sé störfum að gegna, er hann
vill ekki láta niður falla. Jafn-
skjótt og hann er kominn heim.
fer hann úr þinghúsfötunum og
snarar sér í bláan samfesting.
Síðan arkar hann út í fjós og
byrjar að mjólka.
Martins Andersens Nexös, Pella
og Dittu mannsbarn.
Ég hlustaði oft á hann í Stúdenta
félaginu. ðg var þá ungur að ár
um. En nokkuð var hann kominn
til aldurs, er ég kynntist honum
meira. Útlend forlög vildu gefa bæk
ur hans út, en hann var fákænn
kaupsýslumaður, og þess vegna
hafði hann selt ensku útgáfufyrir
tæki réttinn á Pella í eitt skipti
fyrir öll fyrir smánargjald. í
Bandaríkjunum gaf stórt forlag
bókina meira að segja út án þess
að borga honum grænan eyri. Það
var aðeins í Sovétríkjunum, Þýzka-
landi og Hollandi, að hann fékk
eitthvað fyrir bækur sinar, og hafði
hann þó einnig samið sjálfur um
útgáfuréttinn þar.
Það var eitthvað mikilfenglegt
við Nexö og næstum eins og ára
í kringum hann, þegar hann kom
skálmandi inn til mín — hann
vakti ósjálfrátt virðingu manns.
Hann vissi, að við hjónin vorum
annarrar skoðunar en hann (hann
hafði yfirgefið jafnaðarmenn og
gerzt kommúnisti er við kynnt
umst honurn), en eigi að síður fór
vel á með okkur. Trú hans á sovét
skipulagið var svo afdráttarlaus,
að hann hélt uppi nær því barna-
legum vörnum fyrir hreinsanir
Stalins á fjórða áratug aldarinnar,
og enginn hefði þurft að ætla sér
að sannfæra hann um, að sjúkleg
ur ótti Stalíns við svikræði hefði
hrundið þessum málaferlúm af
stað.
íhaldsmenn réðust oft hatram
lega á Nexö og neru hónum þvi
Hjalmar Söderberg.
um nasir, að hann, sem setzt haíði
að i Dresden í fyrri daga og naut
styrks á fjárlögum Dana, væri si
fellt að hnjáta í þjóð sína og stjórn-
málaflokka hennar. En föður
landsást hans var ósvikin, og það
var verðugt, er porgaryfirvöld í
Kaupmannahöfn létu reisa honum
minnisvarða.
Sænskur rithöfundur, sem legið
hefur i gröf sinni í meira en aldar
fjórðung, er enn lesinn og dáður.
Hann er meira að segja ástgoð
sænsks æskulýðs. Það er Hjálmar
Söderberg.
Veldur þvi nöpur matinfyrirlitn
ing hans og innilegur lífsleiði?
Varla mun svo vera. Eða þá hríf
andi náttúrulýsingar hans frá
Stokkhólmi fyrir aldamótin, þegar
bærinn var að brevtast úr dálitl
Oertrud Rung og Georg Brendes.
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAB
137