Íslendingaþættir Tímans - 31.05.1969, Page 12

INGUNN EYJÓLFSDÓTTIR
FYRRUM HÚSFREYJA AÐ LAUGARVATNI
Imigiuinin Eyjólfsd'óttir, fyrrum
haisfineyja að Laugiarvatai, andað-
ist a'ð heimiilli dóttur sinniar og
temigdas'Oinar, hjónanna Svanlaugar
og Jóms Leós, bamkiafuiltfa’úa,
Bitönd'UihiMð 6 í Reykjavík, sunmu
dagimin 27. aprí'l s.l. Útför henmar
fór firaim 3. maí s.l.
Imiguinin var fædd á Laugaivatni
2. ágúst 1873. Foreildrar henmar
voru mieirkishjónin Raignheiiður
Guðimium'dsdó'tti'r' og Eyjólfur Eyj-
ól'fsson, s'em ltemigi bjugigu á Laug-
arvatmi, en I'nig'umin og ættfólk
heminiair höfðu búið á þesr>u höfuð-
bóli samifleytt í 250 ár, er þau
Ingumin og eigimmaður hemmar,
himrn þjóðkumini bæmdahöfðdnigi,
Böðvar Magnússom, létu það af
heindii til hirnts vegl'eiga skóliaseturs,
er þar hefur mú verið re'ist.
Lnigumm var af mierkum bæmda-
æittuim komiirn, siem hér verða ekki
raktar, heldur aðeims i því efmi
vísað tiil bókiadmmiar „Undir timd-
u.m“ eftir Böðvar Maigmússom. Leið
ir þeiinra Imigiummar og Böðvanns
Iiágu sniemma saman og saimilédð
þedmra var lönig oig góð. Öriö'giim
höguðu því svo, að á sama árimu
1887 önduðust bæði Eyjólfur, fað-
ir Imiguinmair, og Armiheiður, móð-
ir Böðvars. Varð það tóíl þess, að
Maigmúts, faðir Böðvars,' sem áður
hiaíðd búið að Úthlíð í Biskups-
tumigum, fluttist með mokkuð af
bömnum su'mium að Laugarvatni. og
giftust þau sáðam, hamm og Ragn-
hedðúr, hinm 4. desember 1888.
Seigir svo í bók Böðvairs,, Umdir
timidum., að þá haifi verið lb mamms
í heimili á Lauigarvatmá. Ingunm
var þá 15 ára, em Böðvar 10 ára
alð aödri, er þau þammág urðu fóst-
ur- og stjúpsystkimá.
Ástiir, sem emitust liemigi og vel,
mumm smeimima hafa tekázt með
þeirn Imiguinmi og Böðvaú. Þau
gifltmist árið 1901, em hófu búskap
að Útey í Lauigardal og bjuiggu
þar i 7 á.r. Að Lauigarvaitmi fluttu
þau svo aftur og tóku vi® búi þar
vorið 1907, em þar bjuggu þau
síðan stórbúi við rnikla rausn og
mymdairskap um 30 ára skeið. Áð-
ur em þau hættu þar búskap, hafði
Héiraðisskóllimin á Laiugarvatnd ver-
ið redstur, að lokiminá margra áira
baráttu Böövars og góðra sam-
herja hams fyrir því mikla memin-
imigarmiáM.
Ekiki mum Imgumm hafa geirt
mie'iina tlraum til að leggja steim í
göfcu þess, að skólamum væri vai-
iinrn staður á Lauigarvaitmi. Trúleiga
mum 'hún hafa fyligt mammi símum
hieii og óskipt í því stóra álhuga-
máílá hans, eims og húm mmrn ævim-
legia baifa gert í öQlu, sem til
gagms og góðs mót'fci leiða. Ing-
uinin, sem var mikil og góð kona,
átti stóra sái. Em ekki gætd það
fcallizt ófcrúlieigt, að mokkur átök
hafi þaö fcostað immra með hemni,
er hún tók þá ákvörðum að láta
af beimd'i og úr æt't simmi óðalið
m'Ma, sema miargir þjóðkuminiir
miemin haifa talið edtt himma ailra
feigmrstu og kostaríkustu bæmda-
býlia á þeissu lamdi. Em Imgumm var
gáfmð kotna og húm var stór í öHu,
em þó kaminski stærst í MtilQætimu,
kærleikamium og öQflu, seim blítt var
og gott. Húm stjórnaði hiimu stóra,
fjöiimemma h'edmiii sínm á Laugar-
vatni af miiciiii rauisrn og myndair-
skap. Heáimilið var í þjóðtoraut og
þar fóru fáir hrjá garði. Húsbómd-
imn var h'öifðámigi sveitairimmiar og
mdkii's metámm í Símu héraði og
sinmá stétt, em húsfreyjtam átti simm
ríkia þátt í aöiiri hams veilgemigmi og
stóð hoinuim hvergi að baki .að öilr
uim höfðiinigissik'ap.
G'æfa þeámra hjóma vair mdlkil.
Hjómiabamidið ástríkt og gott og
börmiin mörg og vei giefáin. Elefu
diætur og eimm somiur komust tii
fuOilorðiinsiára og eru öii á Mfi, em
eima d'óttur másstu þau mýfiæddia.
Það hefmir því eklká oft verið
hlfjióðiátt og irótegt í krimiguim hitó-
móðurima á Lauigairvatini á þeim
fckna, siem börnim voru að alast
upp. Em stjó'rmsemi hemmar brást
ekki oig hún þurfti sjaidain að
beáta hörku eðia valdi við aiiam
þeinmiain hóp. Henmair kærleiksríka
bros var ábrifaríkaira em vömdur-
inm hjá sumum öðrum. Húm og
þau tojónim létu sig þá heildur
ekki muma um að taika algeriega
til uppeldiis eitt barnabatn sitt, og
anmað að mokkru leyti.
Það var oft giatt á hjalla og oft
diansað og sumigið í baðstoíuinind á
Lauigarvatná á þessum árum. Anm-
að damishús var þá ekiki tdl þar.
Dætuirmiar mörgu og unigu voru
miikið fyrir hijó'mOliist og dams, og
umigiimgar frá nágirainmabæjumium
áttu þar miargiar ámægjustumdir.
Ég vair einm af ættiinigjum húsbómd-
ans, en átti beiiima í fjarlægri sveit.
Það kom þó fyrdr, að ég var meöal
þátttakemda í þessuim glaðværu
samkoimum og eim þeirra befur
verið mér sérsitakiega mimoisstæð.
Ég var þá ekikj eidri em svo, að
þrátt fyrir hiinn glæsilega umg-
meyjaihóp, nnam éig bezt eftir
húsfreyjiummi. Hún var þá glöðust
ailra. Méir heíur oft dottið í hug
þesisi áinœgjuieiga kvöldstumd á
Lauigairvatni, em það var ekxi
fyrr em á fuiioirðimsánum, að mér
skiiidist, að gHeði Imigummair þá, í
öilLum hemmar ömmmm, var auðvit-
að fyrst oig fremst vegma gieði
bairnamma hemmar og okfcar umg-
lliingiamma, sem með' þeim glödd-
uimst.
Eftir alð þau Laugairvatmsihjómám
höfðu Mtið héraðssfcólamum jörð
sáina í té oig bú á vœgara verði em
verðtmœtiin mámiu, bjuiggu þau sið-
am áfram á Lamgarvatmi á mieðam
heilsa leyfðd. Hamm héit áfram
h reppsfcjóraisitöríum og flieiri trúm
alðarstörifum fyrir sveit sáina og
siýisiu, em biún h'úsmóðurstariimu
með sama mymdiarbrag og áður,
þar til húm, 88 ára að aidrd, varð
12
ÍSLENDINGAÞÆTTIR