Íslendingaþættir Tímans - 10.10.1969, Side 9

Íslendingaþættir Tímans - 10.10.1969, Side 9
Sig'urjón Árnason og Guðbjörg Sigurðardóttir bónda aö H'óiuim í Dýrafirði og Sigurlauig, gift Guðmiundi Guð- mundssyni smið á Hvammstanga. Öll eru börn Árna Árnasonar l'át- in. Hér að framan er drepið á þau bjargráð fólksins að flýja land. Árni, síðar á lförgshóli, þóttist til- neyddur til að grípa til þess ráðs, og var ráðinn til Ameríkufarar. Var hann ásamt atlimiörgum öðr- um kominn með fjölskytdum til Borðeyrar við Hrútafjörð, en þar átti skip að taka fólkið. — Vestur- farar seldu vitanlega allar eignir sínar, sem ekki var lífs, með sér að hafa. — En kaupgeta þeirra, sem eftir sátu var svo lítil, að hlut irnir seldust langt neðan við sann virði. Nú fór svo að skipið kom aldrei, fólkið beið, fram á úthatl- andi sumar, gjateyririnn nijög e'yddur og nú varð að snúa aftur til sama lands. Árna tókst þó með dugnaði sínum og hagsýni að kom ast fljótlega í köð þeirra bænda, sem töldust bjargá'lna eða vel það, og þeirri aðstöðu hélt hann æfi- Langt. Eitt af því, sem miklum erfiðleikum odHi á þessum árum var hinn miMi skortur á gjald- miðli í landinu. Landsbankinn var að vísu stofnaður 1885, en hann bætti llítið úr fyrir almenningi fyrstu árin. Starfsreglur hans voru þannig, að hvað lítið, sem út af bar, með s'kilsemina, var lántak andinn ofurseldur. Það var ekki fyrr en eftir að Íslandsbanki kom nokkru eftir alidamót, að pening ar fóru Htilsháttar að sjást í vörzlum manna. Guðbjörg og Sigurjón byrjuðu búskap sinn á Hvoli í Vestur-Hópi, í tvíbýli móti eiganda jarðarinnar Stefaníu Björnsdóttur, en fluttu að tveim áruim liðnum aftur að Hörgshóli, og þá í tvíbýti móti Árna föður Sigurjóns. Var Árni þá aldraður orðinn að árum en hélt skaphöfn sinni að mestu „Fá- ir lofa einbýli, sem vert er“, seg ir gamalt orðtak. MikiH. vandi kem ur þeiim að hiöndum, sem í bvi- býli ráðast, og ef aðilar eru ekkl jafnvígir. Heizt til oft mun eig- andi tvíbýlisjarðar vilja taka sér einhvern rétt uimfram leigjanda sinn. Árekstrar í tvllbýlisbúskap Guðbjargar og Sigurjóns urðu ekki umtalsverðir og var það öllu meir þakkað bóndanum en húsfreyj- unni. Guðbjörg var trau-stur vinur vina sinna, en hinsvegar nokkuð þung á báru ef henni fannst ástæða til að ýfast við einhverj um. Guðbjörg og Sigurjón eignuð ust fiimm syni. 1. Sigurður Trausti f. 1912. Bjó með Sigríði Sigfúsdóttur frá Ægis- síðu á Vatnsnesi. Börn Iþeirra eru átta og barnabörn sex. 2. Björn f. 1914. Útlærður kenn ari, andaðist á HeHissandi 1937- 3. Árni f. 1916. Kvæntur Láru Hólmfreðsd. Börn tvö, barnabarn eitt. Árni andaðist í Reykjavík árið 1960. 4. Torfi Óldal f. 1918. Kvæntur Sigríði Konráðsdóttur frá Böðv- arshólum. Þau búa í Stórhól í Víðidal, V.-Hún. Börn þeirra eru fjögur og barnabörn tvö. 5. Sigurjón HÓhn f. 1922. Kvænt ur Guðrúnu Jónsdóttur frá Veðrará í Önundarfirði. Búsett á Álfhólsvegi 6. Kópavogi. Börn þeirra fimm og barnabörn sjö. Sigurjón Hólm er pípulagningar meistari að atvinnu. Allir voru þeir synir Guðbjargar og Sigur jóns með glöggum einkennum ætt ar sinnar. Þegar þetta er ritað eru afikomendur þeirra Guðbjargar og Sigurjón-s þVí þrjátíu og fimrn. Síðia árs 1936 tók Sigurjón að kenna sjúkleika, kom fljótt í ljós að hér var uim að ræða krabba- mein í rnaga. Sjúkdómurinn ágerð ist skjótt og dró hann til dauða 25. m-arz 1937. Mikil raun féll nú á h-erðar Guðbjargar. Banalega Sigurjóns var erfið einku-m síðast. Dauðinn virtist vera lengi að vinna á hraustmenninu. Guðbjörg vék ekki fná h-vílu manns sins, til þess að -geta Ilétt þrautir hans, að s-vo miklu leyti sem í hennar vaidi stóð, og nauim-ast hafði hún veitt manni sínu-m nábjargirnar, þegar henni banst helfregn. Hinn gáfaði glæsilegi, elskulegi sonur hennar Björn er þá hafði nýlega lokið við að búa sig undir æ-vistarf: Kenn- arastarfið, lá nú liðið lik í fjar lægum landshiluta. Fóru þeir feðg ar báðir í sömu gröfina. Enginn sem á annað borð er gæddur -m-ann legu-m tilfinningum, getur staðið jafnréttur eftir annað eins högg. Oft er sagt að tíminn lækni eða græði öili sár, en þetta er ekki rétt. Mörg sár skilja eftir sig ör, bris, eða harsl, sem aldrei hverf- ur. — Guðbjörg „gerði ekki hjúfra né hönd slá, né kveina uim, sem konur aðrar“. Eins og stendur í Guðrúnarharmi. Hin eina breyting er á henni varð vart, var að nú t-ók að sækja á hana þrálátt svefn leysi, svo að oft varð hún að grípu til svefnlyfja, og mun hún tæp- lega nokkurn tíma hafa orðið full komiega 1-aus við það. Mikil breyt ing verður á högum konu sem kemst í dlíka aðstöðu, frá því að hafa áhyggjur og rnæðast í mörgu, að losna við allt u-m-stan-g og erf- iði. Su-muim kann að falla þetta vel. En Guðbjörgu var þveröfugt farið. — Hún dvaidi nú áfram á Hörgshóli hijá Sigurði Trausta syni sínum, er tók þar við búi. Hún fylgdist með öli-u sem heim ilið v-arðaði, engu miður, en hún hefði sjiállif átt aHan hlut að máU. Og gen-gi eitthvað úrskeiðis að hennar áliti, varð það henni enn þungbærara, þar sem hún gat nú ekiki lengur lagt hönd á plóginn sjálf. Hún ieit til nieð börnum Trausta, sá um föt þeirra, kenndi þeim að lesa o. s. frv. Hún hafði ÍSLENDINGAÞÆTTIR 9

x

Íslendingaþættir Tímans

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslendingaþættir Tímans
https://timarit.is/publication/303

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.