Íslendingaþættir Tímans - 12.10.1974, Blaðsíða 2

íhinu „opna húsi” sinu — og algerlega
samhent i þvi eins og flestu.
IV.
Jósefina A. Helgadóttir var höfðing-
leg kona, sem hlaut að vekja athygli
hvar, sem hún mætti. Hún var svip-
mikil, vel vaxin og bar sig vel. Skart-
kona var hún i klæðaburði. Á dansgólfi
var hún fjaðurmögnuð og fim.
Hún hafði glaða lund og létta að
eðlisfari, en jafnframt hneigð til
djúprar alvöru og mikla og einlæga
trúarþörf. Þetta, sem kann að sýnast
ósamrýmanlegar andstæður, veitti
henni mikinn jafnvægisstyrk og
stækkaði áreiðanlega persónuleika
hennar.
Hinn létti, hljómmikli hlátur hennar,
sem Skúli maður hennar galt samkveð
við á fallegan hátt, var smitandi og út-
breiðsluhraður, og umskapaði löngum
með töfrum sínum andrúmsloft og
geðblæ þungbúinna mannamóta i
glaðar stundir.
Guðstrúin og bænrækni alvöruhug-
ans byggðu upp þolgæði og bjartsýni
og tryggði hina innri heiðrlkju.
V.
Þótt Jóseflna hefði fyrrihluta ævi
sinnar tamið sér háttu heimsborgara,
gerðist hún strax og hún fluttist til
Hvammstanga norðurstrandarbúi af
venjulegum áhuga sinum og atorku.
Hún var óþreytandi að vinna fyrir þau
verkefni, er hún tók að sér, leið ekki
sjálfri sér né öðrum að gefast upp fyrir
yfirstíganlegum örðugleikum.
Hún var formaður heimilisiðnaðar-
félagsins „Iðju” I Ytri-Torfustaða-
hreppi 1947-51. Formaður Kvenna-
bandsins I Vestur-Húnavatnssýslu
1950-’60. 1 stjórn Byggðasafns Hún-
vetninga og Strandamanna á undir-
búningsárum safnsins. Safnaðar-
fulltrúi var hún lengi I Melstaöarsókn
eftir að hún fluttist að Lagarbakka.
Kirkjuþingsfulltrúi var hún 1964-1969
og tók mjög virkan þátt I störfum þess
með tillöguflutningi. Tillögum sinum
fylgdi hún eftir I ræðum af djörfung og
reisn.
Það hefi ég fyrir satt, að hennar
hlutur hafi verið mikill I þvl, að byggð
var kirkjan, sem nú prýðir Hvamms-
tanga og ennfremur Elliheimili, sem
þar var reist. Menn þaðan að norðan
hafa sagt mér, að lita megi svo á, að
þessi tvö mannvirki séu óbeint minnis-
varðar um hana, — hugarfar hennar,
dugnað og sigursæld.
Við útför Jósefínu flutti presturinn,
sem jarösöng, kveðju til hennar frá
formanni Kaupfélags Vestur-Hún-
vetninga á Hvammstanga:
„Þakkir fyrir frábær störf að kirkju-
-llknar- og samvinnumálum I
Vestur-Húnavatnssýslu.”
í þessari kveðju felst mikið vottorð.
VI.
Skúli Guðmundsson andaðist 5. öktó-
ber 1969. Jósefina syrgði hann af öllu
hjarta og heiðrikum huga. Hún var
nokkra stund að átta sig eftir þetta
þunga örlagahögg. En hún var ekki
einstæðingur. Ættgarður hennar var
allfjölmennur og velskipaður. Tengda-
fólk hennar, ættmenn Skúla, voru
henni traustir vinir.
Börn hennar, sem á lifi eru:
Eveiyn P. Hobbs, deildarstjóri hjá
Pósti og sima.
Helga Hobbs, húsmóðir, gift Haf-
steini Guðmundssyni prentsmiðju-
stjóra.
Guðrún, kjördóttir þeirra Skúla
Guðmundssonar, húsmóðir, gift Her-
bert Guðmundssyni ritstjóra.
Auk þessa skylduliðs allfjölmennur
niðjahópur þess, sem Jósefina bar
fyrir sinu heita brjósti og rétti hlýjar
hendur, en auðsýndi henni I staðinn
ástúð og virðingu.
Ennþá var hún sem áður sjálfstæð
og sterk kona, sem dáði lífsundrin og
þótti gaman að lifa heilbrigðu lifi, þó
aö hún tryði þvl að hún ætti góða heim-
von og kvíði alls ekki hinum miklu um-
skiptum.
Hún ráðstafaði eigum slnum nyrðra
og tók sér leiguibúð I Reykjavlk. Enn
var nýr kapituli lífssögunnar að hefj
ast: einbýli ekkjunnar. En hann varð
ekki langur. „Til moldar oss vlgði hið
mikla vald, hvert mannsbarn, sem
jörðin elur”. Dauðinn kvaddi dyra hjá
Jósefínu og reiddi að henni eitt sitt
rskæðasta sjúkdómsvopn. Þetta var
laust fyrir áramót 1972. Hún tók vask-
lega á móti með sinu mikla llfsfjöri og
andlegu hreysti. Hvað eftir annað varð
dauðinn að hopa. Vinir hennar gátu
stundum ekki betur séö en að hún ætl-
aði aö sigra hann. Læknar undruðust
baráttuþrek hennar og fótaferð.
A þessum veikindaárum dvaldist
hún lengst af hjá dætrum sinum Helgu
eða Evelyn, meira þó hjá hinni siðar-
nefndu, einkum upp á siðkastið. Milli
þess dvaldist hún á sjúkrahúsum og
gekk undir læknisaðgerðir.
Hinn 16. sept. reis hún enn úr rekkju
á heimili Evelynar og tók þar með
gleðibragði á móti frændkonu sinni,
sem kom erlendis frá til að heimsækja
hana. Frændkonan hafði ráðgert að
koma til hennar mánuði seinna, en
fannst nú allt I einu að hún ekki mega
draga það og hraðaði þvl för.
Dagurinn leið ljúílega. En seint um
kvöldið fékk Jdseflna veikindakast,
þrutu kraftar og andaðist þessa nótt,
aðfararnótt 17. september.
trtför Jósefínu A. Helgadóttur fór
fram fimmtudaginn 26. september frá
Dómkirkjunni I Reykjavik. Marg-
menni tók þátt I þeirri kveðjuathöfn,
sem fór mjög virðulega fram. Hinn
ungi dómkirkjuprestur Þórir Stephen-
sen flutti frábærlega fagra og skiln-
ingsrlka ræðu, byggða á persónuleg-
um kunnugleika.
Eftir athöfnina I Dómkirkjunni var
hin látna flutt norður að Melstaðar-
kirkju I Miðfirði og jarðsett I garði
hennar samdægurs við hlið eigin-
manns slns Skúla Guðmundssonar.
Aðeins nánustu vandamenn voru þar
viðstaddir.
VII.
Jóseflna var lipurlega ritfær eins og
„Sannar mannlífslýsingar”, sem hún
ritaði I Jólablöð Tlmans nálægt 1950,
bera glögglega með sér. Fjölhæfni
hennar var mikil og listfengið meira
en ég hefi kunnugleika til að lýsa. Bak
viö hana, I ættum hennar, stóðu hæfi-
leikar margvislegir, sem hún virtist
geta gripið til I fari sinu þegar henni lá
á.
Daglega las hún i bibllunni sér til
trúarsvölunar. Hún gerði sér. grein
fyrir því: að „jörðin til himins horfir
og himinnin. jarðar til”, — og sam-
kvæmt þvi lifði hún.
Jóseflna A. Helgadóttir hafði mikið
dálæti á fögrum ljósum til viðhafnar á
heimili slnu og hvar sem var við hátlð-
legar athafnir. Ljósin voru henni sér-
stök talandi llfstákn.
Sjálf var hún einn af hinum skæru
logum á sviði mannllfsins.
Þannig heldur hún áfram að lýsa I
minningum vandamanna sinna og
vina.
Blessuð sé minning hennar.
Karl Kristjánsson.
ATHUGIÐ:
Fólk er eindregið
hvatt til þess að skila
vélrituðum handritum
að greinum
í íslendingaþætti,
þótt það sé ekki
algjört skilyrði fyrir
birtingu greinanna.
2
islendingaþættir