Heimilistíminn - 15.06.1980, Qupperneq 8

Gullæoio grípur um
sig í gömlum gull-
grafarabæ í Ástralíu
Góða# gamla gullæðið hefur gripið menn í litla ástralska
bænum Beaconsville á norðurströnd Tasmaníu. Spenningur-
inn fer stöðugt vaxandi á meðan ibúarnir, sem eru rúmlega
eitt þúsund, bíða eftir niðurstöðum tilraunaborunar og tækni-
legra rannsókna, sem hafa kostað einn og hálfan milljarð
króna og staðið hafa í 10 ár. Verði svarið jákvætt — og líkurn-
ar á því vaxa jafnmikið og gullverðið hefur gert — er fullvíst,
að námur bæjarins verða opnaðar á nýjan leik, en þar hefur
enginn verið við vinnu frá því árið 1914.
Þegar vinnsla i námunum hætti haföi
hún staöiö þar yfir í 37 ár, og úr þeim
komiö 26,5 tonn af gulli. Beaconsville var
talin miöstöö gullvinnslu i Astraliu.
Vinnslu var hætt í námunum vegna siauk-
ins kostnaöar viö reksturinn og einnig
vegna þess aö menn áttu i miklum erfiö-
leikum vegna vatns, sem sifellt streymdi
inn I námugöngin. Astæöan var sem sagt
ekki sú, aö gulliö væri uppuriö.
Nú hafa þrjú fyrirtæki hafizt handa um
aö hefja námugröft á nýjan leik. Það eru
Allstate Explorations i Sydney, Tricentral
i London og bandariska fyrirtækiö Amax
Iron Ore Corporation. Þaö er Amax, sem
hefur staöiö straum af kostnaöi við til-
raunaboranirnar. Fyrirtækin halda þvi
fram, aö hægt verði aö halda áfram
námugreftri, og nú meö hagnaöi. Þaö
þakka þau tækniframförum, sem oröiö
hafa frá þvi námugröfturinn lagöist niöur
á þessum slóöum, og svo þvi, aö gullverö
hefur hækkaö verulega.
Þaö eina, sem minnir á hina góöu gömlu
daga fyrir áriö 1914 eru rústir vélarhúss,
sem byggt var þarna áriö 1904. Hér stóö
gufuvélin, sem dældi gufunni niöur i
námugöngin, 418 metra undir jörðinni.
Enn eru þarna trévirki, sem lágu I námu-
göngin. Sjálft húsiö hangir uppi á
strengjasteypunni, sem notuö var til
styrktar viö byggingu þess. Byggingin
hefur veriö friölýst sem sögulegar minj-
ar. Gullgrafarafyrirtækin þrjú, hafa heit-
iö þvi aö endurreisa húsiö i sinni upphaf-
legu mynd, og nota þaö sem skrifstofu-
húsnæöi, ef af námurekstri veröur þarna
á ný.
Nýtizku dælur, rafknúnar, verða notaö-
ar i staö þeirra gömlu. Samkvæmt áætl-
unum veröur aö dæla þremur milljónum
rúmmetra af vatni upp úr námugöngun-
um daglega i marga mánuöi og leiöa
vatniö yfir i Tamarána, sem er þarna
skammt undan.
En á meöan menn velta fyrir sér fram-
tiöinni er haldiö áfram aö vinna úr jarö-
fræöilegum athugunum og tæknilegum
könnunum, og niðurstaöna er beöiö meö
óþreyju. Allstate hefur lengi haldiö þvi
fram, að nægilega mikiö magn af gulli sé I
námunum til þess aö þaö borgi sig aö
starfrækja þær. Á meöan fyrirtækiö
reyndi aö finna beztu tæknilegu lausn
varðandi vinnsluna lét þaö berast út, aö
fjárhagsstuöningur væri æskilegur frá
öörum aöilum. Þá kom Amax til sögunn-
Kannski þetta veröi svo afraksturinn i
framtiöinni — tonn af steyptum gull-
stöngum.