NT - 02.03.1985, Blaðsíða 2

4. tbl. mars 1'9S3 2 — BTað II
ÁBÓT Innanhúss og utan
Mjög fjölbreytt
úrval af loft-
Eldvarnir í heimahúsum:
Mikilvægt að tæk-
in séu í lagi
■ Helstu eldvarnartæki fyrir
heimili eru reykskynjarar og
handslökkvitæki. Það eru
margir sem fara og útvega sér
þessi tæki, koma þeim fyrir á
heimilium sínum og telja sér
trú um að þá séu þeir öruggir.
Er það svo? í mörgum tilfellum
kannski, en spurningar vakna:
Eru tækin á réttum stað, eru
þau af hentugri gerð, eru þau
nógu mörg og síðast en ekki
síst, eru þau í lagi?
Við leituðum til sérfræðings
á þessu sviði og hittum að máli
Höskuld Blöndal hjá I. Pálma-
son hf. og hann sagði okkur
sitthvað um þessi mál.
Reykskynjarar
Nú er hægt að kaupa tvær
gerðir reykskynjara. Fyrri
gerðin er skynjari sem notast
einn og sér og flestir kannast
við, en sú síðari er „samtengdir
skynjarar". Pessi gerð er
heppileg í stórum húsum t.d.
einbýiishúsum með sérstakri
svefnherbergisálmu eða rað-
húsum á þrem hæðum og er þá
einn skynjari settur á hverja
hæð. Þar sem þeir eru sam-
tengdir pípa þeir allir í einu
þegar reykur kemst að einum.
Lína þarf að liggja á milli
þeirra og til þess má nota
venjulega lampasnúru og það
er auðvelt að tengja inná þá.
Það er tvímælalaust öruggur
kostur að hafa samtengda
reykskynjara í stórum húsum,
þar sem fyrr ætti að vera hægt
að uppgötva eld og ráða niður-
lögum hans á byrjunarstigi.
Þeir sem eiga bílskúr ættu að
hugleiða þennan möguleika.
Staðsetning
Meginreglan er að setja
reykskynjara í loft fyrir miðju
herbergi. Efhúsnæðið er lítiði
og aðeins einn skynjari notað-
ur er hann yfirleitt hafður í
holi. Reykskynjara má ekki
setja upp nær kverkum en
þrjátíu sentimetra en kverkar
eru samskeyti veggja og lofts.
Þetta er dautt svæði sem reyk-
ur kemst ekki að fyrr en her-
bergið er fullt af reyk.
Rafhlaða
Til þess að reykskynjari
vinni rétt þarf rafhlaðan að
vera í lagi. Á flestum eða
öllum gerðum skynjara er
prófunartakki sem vinnur
þannig, að þegar þrýst er á
hann pípir skynjarinn og gefur
þannig til kynna að hann sé í
lagi. Ef það gerist ekki er
líklegast að rafhlaðan sé tóm.
Tvær gerðir rafhlaða má nota,
það eru venjulegar rafhlöður
og alkaline rafhlöður. Venju-
lega rafhlaðan hefur þann galla
að um leið og hún kemur úr
framleiðslu byrjar að eyðast af
henni. Menn geta því átt á
hættu að kaupa hálftóma raf-
hlöðu eða jafnvel tóma. Sé
hún fullhlaðin á hún að duga
sex til átta mánuði í reykskvnj-
ara. Alkaline rafhlaðan hefur
þann kost að ekkert eyðist af
henni fyrr en hún er sett í tæki
og getur dugað í um tblf mán-
uði. Hún er um hclmingi dýrari
en sú venjulegaen ætti að vera
mun öruggari.
Fólk á auðveldlega að geta
skipt um rafhlöðu í reyk-
skynjurum sínum, það þarf
bara að þrýsta þeim vel í
samband.
Ef reykskynjari vinnur ekki
rétt þrátt fyrir nýja rafhlöðu,
þarf að láta yfirfara hann hjá
versluninni.
Slökkvitæki
Um fjórar gerðir slökkvi-
tækja er hægt að velja. Þessar
gerðir eru vatnsslökkvitæki,
kolsýrutæki, dufttæki og hal-
ontæki. Vatnstækið ræður við
eld í föstum efnum t.d. fötum,
pappír og tré. Kolsýrutækið
dugir á rafmagns-, olíu- og
feitiselda. Dufttækið sameinar
kosti þessara tveggja fyrr-
netndu. Halontækið er nýtt á
markuðnum og er alhliða
slökkvitæki. Halon er loftteg-
und og er hún blandast and-
rúmsloftinu lifir ekki eldur.
Óþrif eru töluverð af dufttæk-
inu en engin af haloni. Tekið
skal fram að halontækið er enn
sem komið er mjög dýrt.
Mælt er með að fólk hafi
heima hjá sér sex kílóa duft-
tæki. Tveggja kílóa tæki eru
einnig til, en þau eru það lítil,
aðóvanurmaður næði ef til vill
ekki að slökkva eld með þeim.
Slökkvitæki eiga áð vera ná-
lægt útgöngudyrum. Megin-
réglan við notkun þeirra er að
menn fari útgöngumegin við
eldinn og reyni að slökkva
þaðan. Ef það tekst ekki eiga
menn þá alltaf kost á að forða
'sér út. Tekið skal fram að
handslökkvitæki eru aðeins
ætluð til þess að slökkva eld á
byrjunarstigi.
Mælt er með að láta athuga
og yfirfara tæki þessi einu sinni
á ári.
Gömul hús
Eldhætta er mikil í gömlum
timburhúsum og í risum sem
byggð eru úr timbri. Útgöngu-
leiðir eru oft þröngar af efri
hæðum og risum gamalla húsa
og íbúarnir í mikilli hættu ef
eldur kemur upp. Sjálfsögð
öryggistæki í slíkum húsum,
fyrir utan reykskynjara og
slökkvitæki, eru björgunar-
kaðlar. Þeir eru hafðir við
glugga, svalir eða útgönguleið-
ir. Oft eru krókar settir upp í
gluggakarma og björgunar-
kaðallinn festur í þá. Áðurfyrr
voru haldnar brunaæfingar í
stórum timburhúsum að
minnsta kostieinu sinni á ári.
íbúar slíkra húsa ættu að taka
upp þann gamla sið bæði sér til
ánægju og öryggis.
Hér er að lokum listi yfir þá
sem selja eldvarnartæki á
Reykjavíkursvæðinu.
Kolsýruhleðslan s/f, I. Pálma-
son hf., Ólafur Gíslason & Co.
hf. Eldvarnarmiðstöðin,
Landsamband slökkviliðs-
manna og Brunavarðafélagið í
Slökkvistöðinni í Reykjavík.
klæðningarefni
I Það er um margt að velja þegar komið er að
því hjá fólki að veljaefni á loftin í íbúðum sínum
og húsum. Mörg loft nægir að mála, sum þarf að
klæða, önnur þarf að lækka niður og jafnvel
einangra og enn önnur þarf að breyta á einhvern
hátt. Smekkur fólks og tíska ræður mestu um val
á loftklæðningu.
Blaðamaður kynnti sér vöruvalið í
loftklæðningu í nokkrum verslunum og spjallaði
við sölumenn umþettaefni
veggklæðningarefni hér á
landi og þær má einnig
nota í loft. Þær er hægt
að kaupa nótaðar allan
hringinn þannig að öll
samskeyti verða slétt og
felld. Plöturnar má síðan
mála eða setja aðra klæðn-
ingu yfir þær eða veggfóð-
ur. Panell hefur mikið ver-
ið notaður sem loftklæðn-
ing. Hann býðst í nokkr-
um viðartegundum og
með margs konar útliti
(prófíl). Hann er einnig til
í nokkrum breiddum og
með nót og tappa á endun-
um, þannig að hann á að
geta fallið vel á loftin.
Mikið er á markaðnum
af plötum sérstaklega ætl-
uðum til klæðningar í loft.
Það sem þær hafa sameig-
inlegt er að þær eru léttar,
í viðráðanlegri stærð og
eru nótaðar allan
hringinn. Þær eru með
margs konar yfirborðsá-
ferð, fínni eða grófri og
yfirleitt í ljósum litum.
Pær fást einnig með viðará-
ferð í mörgum tegundum.
Fer eftir húsum
í hefðbundnum stein-
steyptum byggingum með
íbúðum, sem hafa eðlilega
lofthæð, eru loftin yfirleitt
pússuð og máluð. Yfirleitt
setur fólk ekki klæðningu
á slík loft nema sérstakar
ástæður liggi til. í timbur-
húsum og einingahúsum
er alltaf nauðsyn að klæða
loftin, og þeir sem byggja
slík hús þurfa að velja
loftklæðningu. í gömlum
timburhúsum stendur fólk
oft í breytingum og verður
þá oft að skipta um efni í
loftum ef um róttækar
breytingar er að ræða. Ris
húsa þarf alltaf að klæða
og hús með nýtísku bygg-
ingarlagi þarfnast oft sér-
stakra aðferða við loft-
klæðningu.
Margs konar
plötur
Já, það er um margt að
velja í þessum vöruflokki.
Spónaplötur eru algengsta