Sunnudagsblaðið - 23.04.1961, Page 7

:am undan. Og þegar hún
ill fyrir Bretum og Aröb
in, var Tyrkinn rekinn úr
u-abiu og Arabia frjáls.
Enginn annar en Arabíu
.awrence ihefur byrjað sem
jósnari og endaö sem for
stuma'ður sigrandi hers.
Við friðarsamningana í
tersölum var hann fulltrúi
irabíu allrar.
Svo sneri hann aftur til
inglands. Hann hafnaði
ivers konar frama, sem beið
ians hjá hrezku stjóminni.
tann dró sig alveg í Jjíé.
ín í ArabJ'u lifa sagnirnar
ím hann í Ijóma aevintýra
>g tofraljóma. Þeir þekkja
)ara einn Arabíu Lawrence
331'.
Við tökum 'hann.
Bolti!
vjöái -
/Ö4/V s/Aó
ornmennmg
auðskinna
Framhald af 3. síðu.
Tiahuanaco þýðir ,,borg
hinna dauðu“ eóa ,,dauða
borgin", og virðist hún vel
geta hafa verið auð og yfir
gefin fyrir daga Inkaríkis
ins. Hvenær hún var byggð
og af hverjum er ekki vitað
með neinni vissu, en forn
leifarnar, sem annars hafa
verið hörmulega skemmdar,
meira að segja á síðustu tím
um, bera vitni eigi síðri
tækni og snilli og yfirleitt
eins hátt þróskaðri mennngu
eg þeirri, sem bezt gerðist í
Ycsturheimi. Sjvo hefuj- ver
ið komizt að orði um menn
ngarþjóðina, sem reisti Tia
huanaco, að það væri eins
og hún hefði komið úr öðr
um heimj einn góðan veður
dag og horfið þangað aftur
jafn skyndilega. J>ví er nefni-
iega þann veg farið um
menninguna, sem þar blómg
aöist, að hún virðist elcki
háfa neitt úpphaf og eins
verður okki séð hvaða or
sakir lágu til þess að hún
leið undir lok. Hún hefúr
engan sjáanlegan aðdrag
anda, virðist ekki taka nein
um verulegum breytin.gum
eða þróast, og ekkj verður
heldur vart við neitt hnign-
unarskeið.. Það er engu lík
ara en að þjóðin hafi orðið
uppnumin öll í einu eða þvi
sem næst. Raunar gegnif
sama máli um fleiri forsögu
legar menningarborgir i
Vesturheimi. Má í því sam
bandi nefna Cloclé í Pana
Heyndu að taka hann af mér, eí iþú getur,
Víst get ég .það.
(TJOHEJ.
Hvað varð um boitann
ma og Manabis í Ecuadop og
einnig er menningin, sem
blóangaðist í Perú næst á
undan Inkamenningunni,
upþhafslaus og endalaus, en
Mayar virðast koma sem
fur.sköpuð menningarþjóð
inn á sjónarsvivið. Þetta
gætj bent tii þess, að um
aðkomandi þjóðir væri að
ræða, er tekið hefðu út upp
eldis og þjálfunarskeið sitt á
menningarleiðinni í einhverj
um öðrum löndum og flut't
með sér menningu sína til
hinna nýju heimkynna. Verð
ur það að visu að teljast
órúlegt mjcg, nema þvi að
eins að trúnaður sé Lagður á
einhverjar skýringar á borð
við Atlantis. Eru þessar ráð
gátur óleystar, en rétt- er
hér að minna á kenningu
þá, sem Thor Heyerdahl.
norski dýrafræðingurinn og
laridkönnuðurinn, hefur lagt
fram og reynir nú að sanna,
að þjóðin, sem byggði Tia
huanao, hafi flúið undan á
rásum óvina á balsafiekum
vestur yfir hafið til Suður
hafseyja. Ber og að minnast
þess, að fleiri en Thor Hey
erdahj hafa komið auga á
hugsanlegan skyldleika mieð
Polynesum á Suðurhafseyj
um cg Indiíánum í Andes
fjöllum, þótt flestir hafi til
iskamms tíma viljað fremur
skýra það með þvi, að mann
flutningar hafj átt sér stað
vestan yfir Kyrrahaf til
Arneríku.
Fomleifarnar í Vestur
heimi, — bæði byggingar
gripir, og sögubrot þau, sem
nútímanum eru kunn, um
menningarþjóðirnar þar,
'bera vitni um menningar
ihætti og lífsaúðhorf, sem eru
ærið framandi nútímamönn
um. Þær voru siðmenntað
ar, en siðirnir allt aðnr, og
matið á Hfsgildinu var allt
annað. Fyrir því er hætt við
að nútímamönnum aúrðist
þjóðlífið í fornríkj um rauð
skinnanna bera vott um
undarlegt sambland af
þroskaði-i siðmenningu og
furðulegustu villimennsku.
En við athugun og samvizku
samlegar lilraunir til að
skilja fólkið, sem lifði og
hræðist í fornríkjum Vest-
uiíheims, hugsunarhá-tt þess
og lífsmat, sækir fast á sú
hugrsun, að menning þess
hafi verið leifar frá löngu
liðr.um aldaskeiðum í þró
unarsögu mannkynsins, end-
urskin fr'á tímabilum, sem
mannkynið hefur gleymt.
S. H.
SunnudagsblaðMS 7