Sunnudagsblaðið - 10.09.1961, Qupperneq 2

Frh. af 1. síðu.
við skulum aftur gera ráð
fyxir, að aðeins ein af þús-
undi af plánetum þessara út-
völdu sólna hafi möguleika
á því, að þar hafi ekki ein-
asta þetta hitastig ríkt í stutt-
an tíma heldur um hundr-
uð milljónir ára eins og ver-
ið hefur hér á jörðu. Þá eru
aðeins tvö hundruð þúsundir
plánetna eftir.
Þriðja höfuðkrafan er, að
vatn sé á plánetunni og and-
rúmsloft með súrefni og köfn
urarefni. Enginn vafi ieikur
á því, að iíf getur þrifizt við
lélegustu skilyrði. Vel getur
hugsazt, að h'f þrífist við alll
önnur skilyrði en tíðkast hér
á jörðunni, í öðrum loftteg-
undum, í öðrum loflþrýsting,
háð öðrum þyngdarlögmál-
um og við miklum mun dauf
ara ljós. En ilimögulegt er
að hugsa sér, að æðri dýra-
tegundir geti þróast undir
slíkum kringumstæðum að
ekki sé minnzt á vitsmuna-
verur.
Ef við gerum ráð fyrir því,
að líf geti þrifizt á plánetum
þessara tvö hundruð þúsund
sólna, þróazt og haldizt við,
ieyfist okkur víst að áætla,
að annað hundrað þúsundið
hafi stjarnfræðileg eðlis-
fræðileg og efnafræðileg
skilyrði, sem hafa haldizt
Er líf þarna úti?
HRIKALEiKI
INS
nokkurn veginn eins í ailt að
milljón ár, haldizt við án
stjarnfræðiíegra trufiana
svo sem sprengingu frá aðal
kerfinu eða svipuðum nátt-
úruhamförum.
Það ætti sem sagt að vera
mögulegt, að vitsmunaverur
héldust við á plánetum þess-
ara þúsund sólna. Þá er þetta
ekki orðið um svo margar
plánetur að ræða, — aðeins
eina fyrir hverjar tvö hundr-
uð milijón stjörnur.
Sérhver dýrategund hefur
visst lífsskeið. Svo virðist
sem tilverutíminn sé því
styttri eftir því sem veran
stendur á hærra stigi. Þús-
undir háþroskaðra spendýra
eru þegar útdauðar e,n flug-
urnar frá tertiærtímabilinu
eru enn til. Hvað langan tíma
leyfist homo sapiens, —
manninum - að vera til? Við
vitum það ennþá ekki. 'Við
vitum aðeins, að þróunin frá
dýri til manr.s hefur ekki
tekið meir en um það bil
hálfa mihjón ár.a. Jörðin sól-
in og líklega flestar hugsan-
iegar plánetur og þeirra sól-
ir eru þriggja til fjögurra
milljóna ára gamlar. 1 mesta
lagi. Stjarnfræðiiega séð er
því hálf milljón ára aðeins
stutt stund. Þess vegna er
augijóst, að það þyrfti heppni
tii að tilvera æðri vera á ó-
kunr.um plánetum yrði á
sama ttma og mennirnir lifa
hér á jörðinni.
Þetta minnkar möguleik-
ann á því, að við finnum á
Pínu-
lítið
slys
Paul Bergsöe segir einr.ig,
að það mætti vera eir.kenni-
legur náungi, sem ekki yrði
gagntekinn af hrikaleik al-
heimsins og furðu á eigin
smæð. Ef við yrðum útmáð,
og ef eitt allsherjar blað væri
gefið út í alheiminum, —
yrði þess þar að engu getið.
Til þess er slysið of lítilfjör-
iegt.
öðrum hnöttum verur á sama
þroskastigi og við erum- Hve
lítill mögu’eiki er á því, get-
'um við ekki dæmt um, — en
við vitum aðeins, að mögu-
leikarr.ir minnka mikið af
þessari orsök. Kannski er
ekki á einni einustu stjörnu
af hinum tvö hundruð millj-
örðum, sem mynda vetrar-
brautinu, — verur á sama
þroskastigi og við.
Aftur kemur til greina
mismunurinn á sljarnfræði-
legum og líffræðilegum skiln
ingi á tímanum. Tímanum,
þessu undarlegu hugtaki.
En vetrarbrautin er ekki
aliur alheimurinn. I óhugsan
legri, óskiljanlegri fjarlægð
eru vetrarbrautir eins og
vetrarbrautin okkar. Og þá
breytist þetta allt, — því að
auðvitað verðum við að taka
þær með í reikringinn. Vits
munaverur eins og við hljóta
að vera einhvers staðar til.
Þær hljóta að vera einhvers
staðar. Kannski hafa þær
náð meiri þroska en við. Við
sku'um a. m. k. vona það. Því
þá er einnig von til þess, að
við eigum eftir að þroskast,
sem okkur virðist ekki van-
þörf á.
2 Sunnudagsblaðið
..Sofandaháttur bv5-
ur einræðinu heim”
FYRIR skömmu var hér á
ferðmr.i amerísk kona, Anna
Lord Strauss að nafni. Hún
er förmaður amerískra
kvennasamtaka, sem hafa
sambönd við konur víðs veg-
ar um lönd í öllum heims-
álfum. Frk. Strauss kom hér
við á ieið s nni vestur um
h.af frá fundi alþjóðasam-
bands kvenr.a, sem haldinn
var í Dublin á írlandi. Þessi
fundur var sóttur af fjórum
íslenzkum konum.
Frk. Slrauss ræddi hér-
ler.dis við ýmsar konur,
hvatti til þess, að konur
tækju virkari þátt í athafna
og félagslífinu og létu meira
að sér kveða í þjóðfélagsmál
um. Hún sagði m. a. þetta í
viðtaii sínu við blaðið:
— Við berjumst fyrir jafn.
rétti kverna, — þar sem það
hefur enn ekki náð fram að
ganga, við viljum hvetja
konur til að kynnast almenn
umi málum og málefnum þjóð
féiagsins. Það er alltof auð-
velt að halla sér á þægind-
in og segjast ekkert vilja
skipta sér af neinu, — en
um leið krefst fólk góðrar
stjórnar, — en hvemig á það
að geta stutt að góðri stjórn,
ef það setur sig ekkert inn í
þjóðmálin?
— FVelsið er ekki eitthvað,
sem er, það verður sífellt að
v nna fyrir því og að því, —
annars missum við það út úr
höndunum á okkur og stuðl-
um að eir.ræði, — en sof-
andabáttur í þjóðfélagsmál-
um er bezta gróðrarstía ein-
ræð's.
— Samtök okkar, Com"
mittee of Correspondence, —
vinna að því, að konur hitl-
ist, kynnist og skilji hver
aðra. Þú getur aldrei ætlað
þér, að þú breytir þeim, sem
þú kynnist, þú getur ekki
búizt við því, að sjónarmið
annaxra séu þau sömu og
þín, — en þú getur reynt að
skiija aðra, og aðrir geta
reynt að skilja þig.
— Eg álít, að konur séu
alveg jafnfærar karlmönn-
um til þess að vinna að þjóð
félagsmálum og stjórnmái-
um, — aðeirs, ef unnt er að
glæða áhuga þeirra á því.
— Því skyldi eiginmaður
inn ekki hjálpa til á heim-
'iiinu, þegar hann kemur heim
úr vinnu? — Kona, sem gætt
hefur tveggja eða þriggja
barna heima allan daginn,
séð um húshald og matartil-
búning, hefur ekki fremur en,
hann átt frí. Og hvenær eiga
hjónin að tala saman. ef
ekki á kvöidin, — en það
geta þau ekki, ef konan
stendur í verkunum ein
fram á nótt. — Eg álít enn-
fremur, að ef fjölskyldan
vinr.ur saman að því, sem
gera þarf fyrir heimilið, —
læri fjölskyldumeðlimirnir
belur að þekkja hverir aðra,
að þeir taþ það saman við
vinnuna, — sem annars yrði
aldrei talað. Hver sæti að
sínu.
— Fjölda margar konur
þrá að láta að ,sér kveða. Þær
vilja fá áð vinr.a ,að ein-
hverju, og þær hafa golt af
því að kynnast sín á milli.
Þær vita bezt sjálfar á hvaða
sviði þær vilja helzt vinna,
— sumar hafa áhuga á barr.a
uppeldi, heilbrigðismálum,
listum, stjórnmálum, — en
á öT'um, þvaðum gaita þær
gert gagn. 'Við getum ekki
sagt þeim, hvað þær eiga að
gera, — en við reynum að
segja þeim, hvernig- þær
eigi að fara að því að gera
drauma sir.a um þátttöku í
opmberu lífi að veruleika.
En slík þátttaka er skylda á
herðum þess, sem býr í
frjálsu þjóðfélagi og viil
baida því áfram, — bregðist
hann þeirri skyldu, býður
hann einræðinu heim. En að
síns með því að kynr.ast sjón
armiðum og viðhorfum ann-
arra, getum við tekið hönd-
um saman til þess að vinna
að sköpun .betri og frjálsari
heims.
Frk. STRAUSS