Sunnudagsblaðið - 28.07.1963, Side 2

Framli. af síðu 1.
k STEINS MEÐ ÞVÍ MÓTI, AT HANN TÓK
' ANNARRI HENDI UNDIR KNÉSBÆTR
J íIONUM, EN ANNARRI UNDIR HERÐ-
‘AR HONUM MEÐ ÞEIM HÆTTI, AT
HANN BRÁ ÞORSTEINI Á LOFT OK
‘ KEYRDI HÖFUÐ HANS NIÐR VIÐ
STEIN SVÁ FAST AT HEILINN HRAUT
UM GÖLFIT. VAR HANN ÞÁ ÞEGR
^ DAUÐR. BÚI BAR HANN ÞÁ ÚT ÓR
HóFINU OK KASTAÐI HONUM UND-
IR GARÐINN. SÍÐAN SNERI HANN INN
; AFTR í HOFIT. HANN TÓK ÞÁ ELDINN
INN VÍGÐA OK TENDRAÐI. SÍÐAN BAR
HANN LOGIN UM HOFIT OK BRÁ í
j TJÖLDIN. LAS ÞAR BRÁTT HVAT AF
,, ÖÐRU. LOGAÐI NÚ HOFIT INNAN Á
LÍTILLI STUNDU. BÚI SNERI ÞÁ ÚT OK
t: LÆSTI BÆÐI HOFINU OK GARÐINUM
. OK FLEYGÐI LUKLUNUM í LOGANN,
r.; EFTIR ÞAT GEKK BÚI LEIÐ SÍNA.“
Ekki veit ég hvort nokkur þekkir nú
, heili þann, er Esja leiddi í fóstra sinn að
loknu því vígi, og væri þó fróðleikur í.
„SNERU ÞAU ÞÁ FYRIR OFAN GARÐ
MEÐ FJALLINU OK ÞAR YFIR ÁNA
OK SÍDAN GENGU ÞAU EINSTIGI UPP
: í FJALLIT OK TIL GNÍPU ÞEIRAR, ER
í .. HEITIR LAUGARGNÍPA. ÞAR VARÐ
FYRIR ÞEIM HELLIR FAGR. VAR ÞAR
3 (• GOTT HERBERGI. ÞAR VAR UNDIR
NIÐRI FÖGR JARÐLAUG.“
4
■'<■ Og enn gamna ég mér við að liugsa til
*’’■ orða Esju kerlingar, er Búi flytur Olöfu
*-'■' vænu í helli sinn, án vitundar frændliðs
1; og að loknu furðulegu tilhugalifi, sem
menn geta lesið sér til um í Kjalnesinga-
sögu.
„ÞYKKIR MÉR ÞÚ, BÚI, NÚ HAFA
HAFT VEL AT MÁLI, VARIT HANA
ÓLÖFU FYRIR VANMENNUM, ENDA
FLUTT HANA NÚ ÓR KLANDRI ÞEIRA.
SKALTU, ÓLÖF MÍN, VERA HÉR VEL-
KOMIN.“
Það er eitthvert nútímabragð að þessari
setningu. Og stolt mun hún hafa verið
konan sú, sem sagði hana.
Við ökum um Tíðaskarð, hér eru skugg-
arnir undir klettunum enn dýpri en fyrr.
Morgunkyrrð, hreinleiki og fegurð. Sær-
inn er afar blár. Út fjörðinn 6iglir skip,
illa málað svo sker í augun. Náttúran
gegn mannaverkum. Hvílíkur reginmun-
ur.
^.Væri ekki ráð 1«p f<4ra brýrnar
breiðari, svo bílstjórarnir þurfi ekki
beinlínis að krossleggja augun, er þeir
fara um þær.“
„Ég anda alltaf léttara, þegar ltomið
er yfir um.‘‘
í innsta hluta Hvalfjarðar, er særinn
lognmyrkur. Eyjarnar klúka ógnandi í
fleti lians, þar sem elcki nýtur sólar. Það
er eins og dökk björgin láti lit. Blek
renni úr hömrunum og myrkvi bláan
flötinn — eða er það blóð. Rennur blóð
Hólmverjanna enn af Geirshólma.
Við Skeiðhól staldraði ég í vor og sá
Ásmund Sveinsson, myndhöggvara, fara
höndum um Staupastein. Þá átti Ásmundur
merkisafmæli, og það var merkisdagur
fyrir steininn.
Hann er langur Hvalfjörðurinn, þang-
að er líka margt að sækja, fleira en hval
— og kók í sjoppurnar.
„Þeir segja að veiðarnar gangi vel
í sumar.“
„Ó, já, segja þeir það.“
,,Þeir verða sjálfsagt ríkir mcnnirnir.“
„Ó, já, ætli ekki það.“
Hlaðhamar er nú að mestu á þurru
landi, þar voru áður hlaðin hafskip við
bergið og mun fyrstur manna hafa gert
Ávangr hinn írski, bóndi og landnáms-
maður í Botni í Hvalfirði. Hafskipin
smíðaði hann úr trjám skógarins við
fjarðarbotninn. Enginn smíðar nú hafskip
úr trjám Botnsskógar, en fallegir lundir
eru þar enn.
Við sjáum til Litla-Botns, þangað færði
Hvala-Einar Herjólfsson menn sína úr
utanför og féllu þar nokkrir menn af
föruneyti hans í túni( helsjúkir af Svarta-
dauða. Þaðan barst sótt 6Ú um landið
með þeim ógnar afleiðingum, sem kunn-
ar eru úr sögunni
Síldarmannagötur og Síldarmanna-
brekkur sjáum við ekki. Einkennileg ör-
nefni og forn. Um þau getur í Harðar
sögu og Hólmverja.
„UM ALÞINGI UM SUMARIÐ FÓRU
ÞEIR IIÓLMVERJAR INN TIL DÖGURÐ-
ARNESS. ÞEIR FÓRU SÍLDARMANNA-
GÖTU TIL IIVAMMS 1 SKORRADAL."
Ekki varð för Hólmverjanna þeim til
fjár að því sinni. Ætluðu þeir sér að ræna
yxnum Þorgrímu smiðkonu í Skorradal,
en nautin runnu á þá, er þeir komu á
hálsinn sunnan dalsins og á sund um
Skorradalsvatn til sama lands og þau
höfðu verið til sótt. Fjölkynngi Þorgrímu
var um að kenna, og var ekki í fyrsta
sinn, að fjölkynngi var beitt þar um slóðir.
„Þeir ku vera að gera laxastiga i
Brynjudalsá.“
„Hverjir þá?“
„O, einhverjir fyrirmennirnir.“
„HVAMM-ÞÓRIR DEILDI VIÐ REF
INN GAMLA UM KÚ ÞÁ, ER BRYNJA
HÉT. VIÐ HANA ER DALRINN KENNDR.
HON GEKK ÞAR ÚTI MEÐ FJÓRA TIGU
NAUTA, OK VÁRU ÖLL FRÁ HENNI
KOMIN.“
„Og þetta er þá hólmurinn, þar sem
þeir drápu hann Hörð.“
„Þeir drápu hann nú ekki þar.“
„En hann var þarna, greyið.“
„Ó, já. Hann var þarna víst.“
Ekki verður feigum forðað, sagði kerl-
ingin, er hún hafði höggvið hausinn af
hananum og hann tók á rás beint í sjóinn.
Ég læt mér detta í liug, að einliverjir
segi sem svo, að bað liafi verið meinleg
örlög, sem leiddu Hörð Grímkelsson aust-
ur til Gautlands og létu hann þar vinna
það fífldirfskuverk að rjúfa haug Sóta
Vikings. Það er að minnsta kosti stað-
neyndi, að hringurinr* Sót|anauturt átti
mikinn þátt í því, hvað gerðist síðar á
ævi hans. En lítum á atburði við haug
Sóta.
„INN ÞRIÐJA DAG FÖRU ÞEIR TIL
AÐ BRJÓTA HAUGINN. KOMAST ÞEIR
ENN AT VIÐUM SEM FYRR. HÖRÐR
SKÝTUR NÚ SVERÐINU BJARNAR-
NAUT í HAUGSBROTIT. SOFA ÞEIR AF
UM NÖTTINA, EN KOMA TIL UM
MORGUNINN, OK HAFÐI ÞAR ÞÁ, EKKI
AT SKIPAZT. INN FJÓRÐA DAG BRUTU
ÞEIR LANGVIÐU ALLA, EN FIMMTA
DAG LUKU ÞEIR FRÁ IIURÐU. HÖRÐR
BAÐ ÞÁ MENN VARAST GUST ÞANN
OK ÓDAUN ER ÚT LEGÐI ÓR HAUGN-
UM, EN HANN SJÁLFR STÓÐ AT HURÐ-
ARBAKI, Á MEÐAN ÓDAUNNINN VAR
Framh. á bls. 10.
Vestfjarðaleið
Það mun haía verið eittlivað ár-
ið eftir 1930 að Guðbrandur Jör-
undsson (Dala-Brandur) hóf ferðir
til Vestfjarða og hélt þeim uppi
með reisn um langt árabil.
Fyrirtækið Vestfjarðaleið var
ekki stofnað fyrr en árið 1950 og
var þá í fyrstu eingöngu ekið um
Þorskafjarðarlieiði að Djúpi, þar
eð vegurinn um Vestfjarðahálend-
ið var ekki kominn tii sögunnar,
en frá árinu 1960 hefur fyrir æk-
ið éinnig amtast ]fólJtsflutninga
á sérleyfisleiðinni til ísafjarðar
um háfendið, og þar að auki netar
það haldið uppi ferðum tii Patreks-
fjarðar og Bíldudals.
Vestfjarðaleio á nú fimm bíla,
allt Scania Vabis bíla. Sá clzti
þeirra er frá árinu 1960 og mun
það jafnyngsti bílakostur sérleyf-
ishafa hérlendis.
Einn nýjan bíl íók Vestfjaxéa-
leið í notkun fyrir fáum dögutn,
44 manna bíl, hækkaðan að aftan,
mjög rúmgóðan og þægilegan.
Búinn er hann öflugustu vél í
slíkum bíl hérlendis tæpum tvö
hundruð hestöflum.
Á vetrum heldur Vestfjarðaleið
uppi áætlunarferðum í Reykhóla-
sveit og Dali, eftir því sem færð
leyfir. Brattabrekka er mokuð
einu sinni í viku til þess að unnt
sé að halda sambandi við Dalina.
Bíla sína leigir Vestfjarðaleið
til hópferða, jafnhliða áætlunar-
ferðunum.
Sérleyfisliafi er nú Ásmundur
Sigurðsson.
''fr'
i

PiIIKIISIIO
Ritstjóri: HOgni Egilsson
Otgefandi: AlþýSublaSit
Prentun: PrentsmiSja AiþýSublalsins
2 SUNNUDAGSBLAÐ — ALÞÝÐUBLAÐIÐ